ΕΝΑ ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Πελεκανάδα 1964-65
Πίνακας στηριγμένος σε τρίποδο, για να μεταφέρεται όπου δει. Ο πίνακας φτιαγμένος από σανίδες που δε θέλουν να χάσουν την παρουσία τους, τι και αν η κιμωλία πέφτει σε “χαράδρες”. Η ξυλόσομπα στο κέντρο της αίθουσας, τυχερά τα παιδιά που έχουν θρανία κοντά της και λίγη κάπνα παραπάνω τι σημασία έχει, φτάνει αν μην ξυλιάζουν τα χέρια, γιατί έτσι και επιπέσει και βέργα πάνω τους τα πράγματα δεν είναι καθόλου καλά…
Θρανία – τρένα, τα παιδιά στριμωγμένα, θα κρυώνουν και λιγότερο, ο δάσκαλος με την παλτουδιά, ο τοίχος γυμνός – που χρήματα για πολυτέλειες, το κούρεμα αφορά όλους, η προσήλωση στο αυστηρό βλέμμα του δασκάλου και τα χέρια δεμένα συνθέτουν μια χαρακτηριστική εικόνα της αυταρχικής “αγωγής” της εποχής.
Η ξυπολησιά … επί ποδός, και στα χαλίκια έτσι θα παίζουν με κανένα τόπι, όχι εκείνη την περίοδο οι πέτρες δεν τρυπούσαν τα πόδια…, το βλέμμα κολλημένο με δέος και φόβο στα βιβλία, τα δάχτυλα πάνω στη λέξη που ακούγεται δυνατά – πολύ δυνατά, μάλλον για να μαθαίνουν καλύτερα… 
Άμα κοιτάμε δύο και τρεις μαζί στο βιβλίο είναι καλύτερα, το ένα κορίτσι μπορεί να βοηθάει το άλλο, κάποιο είναι και τυχερό έχει παπούτσια. Το χτένισμα όμως είναι σε όλα προσεγμένο, το σχολείο επιβλέπει την εμφάνιση και τιμωρεί εύκολα αν δεν τηρούνται οι κανόνες…(Δημοτικό Σχολείο Καναλίων Βόλου-1949-)
Το σχολείο είναι απέξω από το κτίριο. Ποιος ξέρει, ίσως το “μέσα” να είναι γεμάτο και στήθηκαν θρανία έξω στο προαύλιο, ο πίνακας στήθηκε στον τοίχο, δεν έχει σημασία αν κοιτάς λοξά, έτσι κι αλλιώς τα βλέμματα είναι προσηλωμένα στη γραφή του δάσκαλου.(Δημοτικό Σχολείο Ηπείρου-1950-)
“Εγώ κύριε… Εγώ κύριε…” Το χέρι προτεταμένο, τα μάτια καρφωμένο εκεί στο στόμα του δάσκαλου, στρωματσάδα, πού να βρεις ανέσεις για θρανία και καθίσματα. Θέληση για μάθηση να υπάρχει! Η φτώχεια δε λέει να περάσει. 
Δημοτικό σχολείο στο Βαρδάρη Θεσσαλονίκης(1930)…Μια δασκάλα και δεκάδες παιδιά. Πώς να κάνεις μάθημα, ποιο να πρωτοβοηθήσεις; Αλλά τότε δεν γνωρίζανε το “σήμερα” και τις αναλογίες εκπαιδευτικών / μαθητών, οπότε δεν υπάρχει απορία. Η δουλειά θα γίνει. 
…και το ανάλογο σχολείο θηλέων…ο αριθμός μαθητριών εξίσου μεγάλος και η δασκάλα πάλι μόνο μία… 
Στην Πύλο (1930) τα πράγματα είναι καλύτερα, το ντύσιμο προσεγμένο, η τραγιάσκα επιβάλλεται και ο δάσκαλος γραβατωμένος και κύριος! 
και πολύ αργότερα πάλι τα πηλίκια σε παρέλαση του Γυμνασίου Μελιγαλά.
Όταν η πείνα θέριζε…συσσίτιο στο σχολείο…Όλοι μαζί στημένοι για τη φωτογραφία. Το συσσίτιο καλά κρατεί, υπάρχει συχνά η δυνατότητα και για δεύτερο κύπελλο γάλα. Και αν έχει ψιλοκαεί, δεν πολυπειράζει, το στομάχι να γεμίσει…
και βέβαια δε θα μπορούσαν να λείψουν οι εκδηλώσεις στο τέλος της χρονιάς…γυμναστικές επιδείξεις…
Ο πόλεμος πέρασε, τα πράγματα είναι καλύτερα. Τα ρούχα αρχίζουν να μην είναι γεμάτα μπαλώματα (μπάλωμα στο μπάλωμα!), τα παιδιά πιο καρδαμωμένα. 
Να και μια σχετικά πιο πρόσφατη φωτογραφία…το 5ο Γυμνάσιο Θηλέων Θεσσαλονίκης. Η ποδιά απαραίτητη στις μαθήτριες, το ίδιο και ο γιακάς…που θα συνεχιστεί για πολλά χρόνια όπως δείχνει και η διαφήμιση.
Α … μην ξεχαστεί και το κούρεμα με την ψιλή (σύντριχα όπως έλεγαν οι μαθητές ή εν χρώ όπως γραφόταν στα ποινολόγια)
