ICT in Philology Δημιουργική αξιοποίηση των ΤΠΕ στα φιλολογικά μαθήματα 

Αιγαίο, η θαλάσσια γέφυρα

Χρησιμοποίησα την παρουσίαση της συναδέλφου Σταματίας Σταμάτη για την καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο (http://users.sch.gr/mstamati/bgym.htm). Το μάθημα απέκτησε περισσότερο ενδιαφέρον και ζωντάνια.

Χρησιμοποίησα το υλικό του εκπαιδευτικού προγράμματος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης “Λέων και Μελίτη.Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Αθήνα”. Τα παιδιά παρακολουθούν με ευχαρίστηση την αφήγηση του μικρού προγόνου και εκπλήσσονται με τις ομοιότητες που παρατηρούν. Ενδιαφέρονται πολύ για τα αντικείμενα της καθημερινής ζωής και ρωτούν λεπτομέρειες γι’ αυτά.

http://www.cycladic.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=node&cnode=78&clang=0

Θεωρητική βάση της προτεινόμενης ιστοεξερεύνησης

Ο Umberto Eco, ως θεωρητικός της αναγνωστικής ανταπόκρισης και της επιστήμης της Σημειολογίας, εστιάζει στο ρόλο του αναγνώστη στην οικοδόμηση της ερμηνείας του κειμένου  (Eco, 2002:13-14) και τον σκιαγραφεί ακριβώς όπως ο ήρωας του έργου του «Το Όνομα του Ρόδου» αποκωδικοποιεί τα διάφορα σημεία για να εξιχνιάσει τα μυστηριώδη εγκλήματα που λαμβάνουν χώρα στο μεσαιωνικό μοναστήρι. Κορυφαίο δείγμα μεταμοντέρνας λογοτεχνίας το «Όνομα του Ρόδου», αναδεικνύει τη σχετικότητα της αλήθειας και της ερμηνείας και τη στενή συνάφειά τους προς το πλαίσιο αναφοράς τους.

«Οι λέξεις που βάζει ο συγγραφέας αποτελούν αρκετά ενοχλητικό σύνολο αποδεικτικών στοιχείων που ο αναγνώστης δεν μπορεί να αντιπαρέλθει, είτε σιωπηρά είτε κάνοντας φασαρία – ένα κείμενο είναι μια μηχανή με σκοπό την πρόκληση ερμηνειών» (Eco,1995). Σύμφωνα με τον Eco συμβαίνει να προσλαμβάνονται από το ίδιο κείμενο διαφορετικά νοήματα, όχι άσχετα προς τη δομή και την υφή του, αν οι ερμηνευτές κρατούν ενεργό ρόλο στην ανάγνωση των κειμένων. «Κάθε καλλιτεχνικό έργο περιέχει αμφισημία και επιτρέπει ποικίλες ερμηνείες. Κάθε κείμενο είναι αμφίσημο και αυτοστοχαστικό, όπως είπε ο Γιάκομπσον. Δεν επιβάλλει μια ερμηνεία… Στη λογοτεχνία ψάχνουμε την αλήθεια της τέχνης του κειμένου, οπότε η ερμηνεία μπορεί να πάρει πιο πολλές μορφές»  (Eco,2004).

Επομένως στο μάθημα της Λογοτεχνίας θα πρέπει να ενθαρρύνεται η κριτική ανάγνωση μέσω της ενεργού και εποικοδομητικής συμμετοχής των παιδιών στην αναγνωστική διαδικασία, ώστε να παράγονται/οικοδομούνται/κατασκευάζονται διάφορες ερμηνείες του κειμένου, πάνω στις οποίες θα στηρίζεται ο δημοκρατικός διάλογος με επιχειρήματα υπέρ ή κατά των διαφόρων ερμηνειών. Μέσα από τη διαδικασία αυτή τα παιδιά εθίζονται στις δημοκρατικές διαδικασίες, μαθαίνουν να μην είναι απόλυτα και μονολιθικά, να συνεργάζονται και να διαλέγονται με κοινό στόχο την επίλυση προβλημάτων, να σέβονται τις απόψεις των άλλων και να καλλιεργούν την ενσυναίσθησή τους: να είναι σε θέση να δουν από την οπτική γωνία του άλλου, να αισθανθούν ό, τι αισθάνονται οι άλλοι και έτσι να επικοινωνούν καλύτερα και σε βάθος με την ομάδα και τους συνομιλητές τους (Σολομωνίδου, 2006:43).

1.1       Η αποστολή της ιστοεξερεύνησης

Στα πλαίσια της ιστοεξερεύνησης «Αναζητώντας τον μυστηριώδη ποιητή» οι μαθητές/τριες της Θεωρητικής Κατεύθυνσης της Γ΄ Λυκείου που επιθυμούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία αυτή καλούνται να επισκεφθούν επιλεγμένους δικτυακούς τόπους με σκοπό τη συγκέντρωση στοιχείων και τεκμηρίων πάνω στο εξής θέμα:  «Οι περισσότεροι μελετητές θεωρούν ότι ο Ιάσων Κλεάνδρου και ο ποιητής Φερνάζης από τον «Δαρείο» ταυτίζονται με τον Καβάφη, καθώς αποτελούν προσωπεία του. Γνωρίζουμε, όμως, ότι δεν είναι απαραίτητο ο ποιητής/συγγραφέας να ταυτίζεται πάντα με τον αφηγητή της ιστορίας, έστω και αν η αφήγηση είναι σε πρώτο ενικό. Υπάρχει περίπτωση να ισχύει κάτι τέτοιο εδώ; Και αν ο Καβάφης δεν ταυτίζεται με τον Ιάσωνα Κλεάνδρου και τον Φερνάζη, τότε ποιος/ποιοι κρύβεται/ονται πίσω από αυτά τα προσωπεία;»

Η συγκεκριμένη αποστολή εντάσσεται στην κατηγορία των αποστολών μυστηρίου, όπου απαιτείται η σύνθεση και κριτική επεξεργασία των πληροφοριών από μία ποικιλία πηγών. Αποτελεί καινοτομία σε σχέση με τα δεδομένα που επικρατούν στη διδασκαλία του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Λύκειο γενικότερα και στη Θεωρητική Κατεύθυνση ειδικότερα. Τα παιδιά δεν οικοδομούν ερμηνείες, δεν εμπλέκονται τα ίδια στη διαδικασία ενεργού πρόσληψης του κειμένου αλλά καλούνται να αποστηθίσουν έτοιμες ερμηνείες μελετητών και να τις αναπαραγάγουν όσο πιο πιστά μπορούν στις Πανελλαδικές εξετάσεις.

Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να θέτουν ή να τίθενται ενώπιον ερωτημάτων που προκαλούν το μυαλό τους. Η πρόκληση λειτουργεί ως εσωτερικό κίνητρο και η αίσθηση της επίτευξης, έστω και μικρής, παρωθεί σε νέες νοητικές δραστηριότητες ακόμη πιο απαιτητικές. Ειδικά σε μαθητές και μαθήτριες με χαμηλές επιδόσεις η ύπαρξη τέτοιων κινήτρων λειτουργεί ως ισχυρή παρώθηση για την απόκτηση γνωστικών ή μεταγνωστικών δεξιοτήτων. Η εμπλοκή στην ανεύρεση της λύσης ενός προβλήματος, και ειδικά στα πλαίσια μιας ομάδας, αποτελεί την καλύτερη εκπαιδευτική μέθοδο του να μαθαίνει κανείς πώς να μαθαίνει (Κωσταρίδου-Ευκλείδη, 1997:282-284, Σολομωνίδου, 2006:183).

Επιπλέον, οι διδακτικές καταστάσεις και οι μαθησιακές δραστηριότητες θα πρέπει να αναπαράγουν ως ένα βαθμό τα χαρακτηριστικά των δραστηριοτήτων και διαδικασιών που ακολουθούνται στην πραγματική επιστήμη ώστε να οδηγούν σε ένα έγκυρο μαθησιακό αποτέλεσμα. Η μελέτη μέσα σε αυθεντικά πλαίσια και καταστάσεις είναι απαραίτητη για την ουσιαστική μάθηση με κατανόηση -και στη συγκεκριμένη περίπτωση τα παιδιά λειτουργούν ως φιλόλογοι και κριτικοί της Ποίησης (Brown, Collins & Duguid,1989). Στη συγκεκριμένη ιστοεξερεύνηση οι μαθητές/τριες αξιοποιώντας τις πληροφορίες που θα βρουν στους επιλεγμένους δικτυακούς τόπους (σε άρθρα, εικόνες κλπ.) και τον ομώνυμο πίνακα του Ν. Εγγονόπουλου, θα προτείνουν μία εναλλακτική προσέγγιση στα ποιήματα αυτά.

Θα προσπαθήσουν να αποκαλύψουν το/τα πρόσωπο/πρόσωπα που κρύβει ο Καβάφης πίσω από τα προσωπεία των δύο ποιητών, Ιάσωνα Κλεάνδρου και Φερνάζη, και να τεκμηριώσουν με επιχειρήματα την άποψή τους. Οι πληροφορίες που θα αντλήσουν από το Διαδίκτυο δεν θα χρησιμοποιηθούν ως ύλη για αποστήθιση˙ αντιθέτως θα αξιοποιηθούν συνδυαστικά και κριτικά ώστε να οικοδομηθεί νέα γνώση, νέα ερμηνεία και να προστεθούν διαφορετικά νοήματα στα ήδη υπάρχοντα. Κατ’ αυτό τον τρόπο οι εισηγητές της θεωρίας της Γνωστικής Ευελιξίας θεωρούν ότι γίνεται ουσιαστική χρήση του εποικοδομητισμού (Spiro et al., 1992 στο Σολομωνίδου, 2006: 60).

Ο στόχος της αποστολής δεν είναι οι μαθητές/ τριες να εξαντλήσουν τη βιβλιογραφία και να διαπρέψουν ως κριτικοί της λογοτεχνίας ˙ αυτό που έχει σημασία είναι να ενταχθούν σε ένα πλαίσιο προβληματισμού, να αντιμετωπίσουν την όλη ερμηνευτική προσέγγιση σαν ένα γρίφο προς επίλυση – και η ποίηση του Καβάφη σε ένα μεγάλο μέρος της προσφέρεται για τέτοιου είδους δοκιμές.

Ταυτότητα του σεναρίου

Τίτλος: «Νουνίζεις ή ό,τ σι  κλώθ’ μολογάς;»
Τάξη: Α΄ Λυκείου
Δημιουργός: Γεωργία Παντίδου
Γνωστικό αντικείμενο: Νεοελληνική Γλώσσα
Προτεινόμενη διάρκεια: 4-5 διδακτικές ώρες
Μεθοδολογία

Εισαγωγή:

Το σενάριο «Νουνίζεις ή ό,τ σι  κλώθ’ μολογάς;» έχει ως θέμα του τη γλωσσική ποικιλότητα της Κοινής Νεοελληνικής, η οποία, όπως και η αρχαία ελληνική, χαρακτηρίζεται από έντονη διαλεκτική διαφοροποίηση. Επειδή, όμως, η (γλωσσική) χρήση διαλέκτων και ιδιωμάτων συνδέεται πολλές φορές με αρνητικές αντιλήψεις και στάσεις έναντι των ομιλητών/τριών τους, οι οποίες όχι σπάνια τείνουν προς το γλωσσικό ρατσισμό, θα πρέπει στα πλαίσια του γλωσσικού γραμματισμού των μαθητών/τριών να ενδυναμώνεται η γλωσσική επίγνωση, η οποία οδηγεί στην αποδοχή και το σεβασμό της διαφορετικότητας στη χρήση της γλώσσας και αποτρέπει τη συρρίκνωση των πολύτιμων για τον πολιτισμό διαλέκτων και ιδιωμάτων.

Για την υλοποίηση του σεναρίου οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε τέσσερις τετραμελείς ομάδες. Αρχικά παρακολουθούν τέσσερα βίντεο από τηλεοπτικές σειρές, στις οποίες οι πρωταγωνιστές/τριες είναι ομιλητές/τριες διαλέκτων ή ιδιωμάτων της ελληνικής γλώσσας και στη συνέχεια επισκέπτονται σχετικούς δικτυακούς τόπους με σκοπό να οικοδομήσουν γνώσεις πάνω στη διαλεκτική διαφοροποίηση, τους λόγους της ύπαρξής της στο παρελθόν, τη σημασία της για το παρόν και το μέλλον, καθώς  και θετικές στάσεις έναντι των ομιλητών/τριών διαλέκτων και ιδιωμάτων, κατανοώντας ότι κάθε επίσημη γλώσσα είναι ουσιαστικά μία διάλεκτος «με στρατό και ναυτικό», η οποία επεκράτησε για συγκεκριμένους ιστορικούς και πολιτικούς λόγους και ότι δεν υφίσταται ποιοτική διάκριση μεταξύ των διαλέκτων/ιδιωμάτων.

Το σενάριο θα μπορούσε να κλείσει με την προβολή της παράστασης «Βαβυλωνία» του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη (2009), βασισμένη στο ομώνυμο έργο του Δ. Κ. Βυζάντιου.

Επιλογή και οργάνωση υλικού:

Βιντεοπροβολέας, υπολογιστές με σύνδεση στο Διαδίκτυο (ένας ανά ομάδα). Φυλλομετρητής, επεξεργαστής κειμένου, λογισμικό παρουσιάσεων. Φύλλα εργασίας (ένα ανά ομάδα) και ένα κοινό αποθηκευμένα στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή.

• Λογοτεχνικό κείμενο: Σωτήρη Δημητρίου «Ν’ ακούω καλά τ’ όνομά σου». Εκδόσεις Κέδρος, 1993.

Διευθύνσεις:

• you tube: «Περί ανέμων και υδάτων» (Επτανησιακό ιδίωμα)

Επτά θανάσιμες πεθερές (η Θρακιώτισσα πεθερά) (ιδίωμα Θράκης)

Επτά θανάσιμες πεθερές (η Κρητικιά πεθερά) (Κρητική διάλεκτος)

«Παρά πέντε» (Πελ/κό και βορειοελλαδίτικο ιδίωμα)

• Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα – Θεωρία και Ιστορία – Θέματα Ιστορίας της Ελληνικής Γλώσσας. Κείμενα: α) Μαρία Κακριδή-Φερράρι: Διάλεκτος, β) Μαρία Κακριδή-Φερράρι: Στάσεις απέναντι στη γλώσσα, γ) Νίκος Παντελίδης: Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι , δ) Αντώνης Λιάκος: Γλώσσα και έθνος στη νεότερη Ελλάδα

http://www.greeklanguage.gr/greekLang/studies/history/contents.html

• Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο – Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας – Εισαγωγή (χάρτης διαλεκτικής διαφοροποίησης αρχ. Ελλάδος) http://www.elia.org.gr/pages.fds?pagecode=16.02.01&langid=1

• Ηλεκτρονικός Κόμβος για την υποστήριξη των διδασκόντων την ελληνική γλώσσα – Γλώσσα: Θεωρία/Διδασκαλία – Οδηγός – Θέματα: «Γλώσσα και Διάλεκτος» και «Γλωσσική ποικιλία» της Ρέας Δελβερούδη, «Στάσεις απέναντι στη γλώσσα» και «Γλωσσική συρρίκνωση» του Λουκά Τσιτσιπή, «Γλώσσα και Τυποποίηση» της Ελένης Καραντζόλα και «Η ελληνική γλώσσα και οι διάλεκτοί της» του Χρήστου Τζιτζιλή. http://www.komvos.edu.gr/glwssa/Odigos/

• www.pardalilexi.gr

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ:

«Ποιος είστε τελικά, κ. Μακρυγιάννη;»

Τάξη: Γ’ Γυμνασίου

Γνωστικό αντικείμενο: Ιστορία – Λογοτεχνία

Χρόνος: τρεις διδακτικές ώρες

Προαπαιτούμενες γνώσεις: Εμπειρία στην ομαδική εργασία, έρευνα στο Διαδίκτυο, λειτουργία ιστολογίου.

Σύντομη περιγραφή του σεναρίου:

Οι μαθητές/τριες ερευνούν στο κείμενο των «Απομνημονευμάτων», στα σχολικά βιβλία της Ιστορίας και των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, σε επιλεγμένους δικτυακούς τόπους, αλλά και ελεύθερα στο Διαδίκτυο, με στόχο να σχηματίσουν μία κατά το δυνατόν εμπεριστατωμένη άποψη σχετικά με το βίο και την πολιτεία του Στρατηγού Μακρυγιάννη. Η πορεία των ερευνών, αλλά και συζήτηση και σχολιασμός επ’ αυτών, θα πρέπει να λάβει χώρα σε ένα ιστολόγιο ειδικά σχεδιασμένο. Ως τελικό προϊόν θα παραχθεί ένα κείμενο (απλό ή πολυτροπικό), το οποίο θα αναρτηθεί στο ιστολόγιο. Οι αναφορές που θα συναντήσουν οι μαθητές/τριες κατά την έρευνά τους είναι αντιφατικές και αντικρουόμενες και ακριβώς εκεί εστιάζεται το ενδιαφέρον και η επιλογή του συγκεκριμένου θέματος.

Σκοπός:

Να εμπλακούν οι μαθητές/τριες σε μια αυθεντική ιστορική έρευνα πάνω σε ένα θέμα όπου υπάρχουν αντίθετες απόψεις και να συνθέσουν τη δική τους άποψη βασιζόμενοι σε πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές ώστε να καλλιεργήσουν την αναλυτική, κριτική και συνθετική ικανότητα στο πεδίο της ιστορικής έρευνας.

Διδακτική πρόταση:

Η παρούσα διδακτική πρόταση αφορά στην οικοδόμηση άποψης εκ μέρους των μαθητών/τριών της Γ’ Γυμνασίου σε σχέση με την προσωπικότητα του στρατηγού Μακρυγιάννη. Η προσέγγιση επιτυγχάνεται με ευρεία χρήση πηγών που υπάρχουν στο Διαδίκτυο αλλά και μελέτη των σχολικών εγχειριδίων και του αυθεντικού κειμένου των «Απομνημονευμάτων». Ζητούμενο είναι να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με την προσωπικότητα του Μακρυγιάννη σε ένα ιστολόγιο ειδικά σχεδιασμένο για το θέμα αυτό, αφού βασιστούν στην επεξεργασία, ανάλυση και σύνθεση πρωτογενών και δευτερογενών πηγών, και να παραγάγουν από κοινού ένα τελικό κείμενο (απλό ή πολυτροπικό), το οποίο θα αναρτήσουν στο ιστολόγιο. Ο ρόλος των ΤΠΕ στη συγκεκριμένη πρόταση κρίνεται καθοριστικός, καθώς τόσο η έρευνα, όσο και η διατύπωση των συμπερασμάτων της και η ανταλλαγή απόψεων εκ μέρους των μαθητών/τριών, δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με συμβατικά μέσα εξίσου αποτελεσματικά.

1. Ανάλυση του περιεχομένου

Οι μαθητές/τριες θα προσεγγίσουν το κείμενο ως ιστορική πηγή ώστε να αντλήσουν χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με τη λειτουργία της Δικαιοσύνης σε απολυταρχικά/συγκεντρωτικά/τυραννικά καθεστώτα. Μέσα από τη διασαφήνιση των εννοιών της Δημοκρατίας, της Ολιγαρχίας και της Τυραννίας και την κριτική των επιχειρημάτων διά των οποίων αρθρώνεται η γλώσσα της εξουσίας, οι μαθητές/τριες θα διαπιστώσουν πως διαχρονικά σε ανώμαλες πολιτικές συνθήκες παρατηρούνται φαινόμενα δικών πολιτικής σκοπιμότητας, όπου εξωθεσμικοί παράγοντες, λ.χ. παρακρατικοί μηχανισμοί, παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξολόθρευση των αντιφρονούντων.

Επιπλέον, θα αναζητήσουν στο Διαδίκτυο οποιοδήποτε στοιχείο τούς είναι χρήσιμο για να κατανοήσουν σε βάθος το κείμενο και να αποκτήσουν τις κατάλληλες αναπαραστάσεις.

1. Οργάνωση τάξης

Για τις ανάγκες του σεναρίου οι μαθητές/τριες χωρίστηκαν σε ομάδες και εργάστηκαν και στη σχολική τάξη και στο χώρο της βιβλιοθήκης (της συγκεκριμένης σχολικής μονάδας), όπου υπάρχουν πέντε υπολογιστές και μεγάλα τραπέζια που προσφέρονται για ομαδική εργασία. Οι μαθητές/τριες αποφάσισαν εντός της ομάδας ποια δύο μέλη της θα ασχολούνταν με την αναζήτηση πληροφοριών και την καταχώριση των στοιχείων στον υπολογιστή. Οι προβολές στην ολομέλεια έγιναν στον ίδιο χώρο με τη βοήθεια του βιντεοπροβολέα.

1. Διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές

Η διδασκαλία οργανώνεται ομαδοκεντρικά και οι μαθητές/τριες εμπλέκονται στην αναζήτηση και τη σύνθεση του υλικού με εποικοδομητικό τρόπο, ενώ ο ρόλος του/της διδάσκοντος/ουσας είναι διευκολυντικός και οργανωτικός – απολύτως σύμφωνα προς τις σύγχρονες θεωρίες για τη διδασκαλία και τη μάθηση.

1. Περιγραφή σεναρίου

Η εκπόνηση του σεναρίου ξεκινά με τη σύνδεση με τα προηγούμενα με τη χρήση του λογισμικού «Περιπλάνηση στο χωροχρόνο», το οποίο με εξαιρετικό τρόπο προσφέρει στα παιδιά το απαραίτητο χωροχρονικό πλαίσιο. Στη συνέχεια γίνεται ο χωρισμός των ομάδων και η ανάληψη των ρόλων μεταξύ των μελών. Όλες οι ομάδες κατευθύνονται στην αναζήτηση του κειμένου στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα (http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?t=395), όπου βρίσκουν και δύο μεταφραστικές δοκιμές. Το αποθηκεύουν στον υπολογιστή τους για να προχωρήσουν οι εργασίες.

Οι «κυνηγοί των λέξεων» έχουν ως καθήκον να ξεχωρίσουν πάνω στο κείμενο τις ρηματικές ενέργειες και τα δρώντα υποκείμενα (να εντοπίσουν ρήματα, απαρέμφατα, μετοχές, να τα εντάξουν σε πίνακες στο Word και να ξεχωρίσουν τα ρήματα σε παρελθοντικούς και παροντικούς χρόνους).Επίσης εντοπίζουν τις δευτερεύουσες προτάσεις και τα είδη τους για να κατανοήσουν την πορεία της σκέψης του Ξενοφώντα κατά την ιστορική αφήγηση αλλά και των πρωταγωνιστών, όταν αρθρώνουν τα επιχειρήματά τους.

Όλη αυτή η διαδικασία συντελεί στον αρχαιοελληνικό γραμματισμό αλλά, πέραν αυτού, αξιοποιείται για τη διάγνωση της δομής του κειμένου ώστε να ξεχωρίσουν τα τμήματα της ιστορικής αφήγησης, της μίμησης (πού και ποιος μιλά) και μάλιστα να εντοπίσουν τον ίδιο τον Ξενοφώντα μέσα στους ομιλητές του αποσπάσματος, πράγμα πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της ιστορικής αφήγησης. Θα χρωματίσουν με διαφορετικό χρώμα τον ευθύ λόγο των πρωταγωνιστών ώστε να φαίνεται ανάγλυφα πάνω στο κείμενο η έκταση του λόγου καθενός από τους πρωταγωνιστές.

Στη συνέχεια οι κυνηγοί θα δώσουν στην ομάδα των ιστορικών τη δομή του κειμένου και, με βάση τις ρηματικές ενέργειες και τα δρώντα υποκείμενα, θα πρέπει αυτοί να δομήσουν περίληψη και να αποφανθούν πάνω στη λειτουργία του συνδυασμού της αφήγησης, της μίμησης και του διαλόγου προς την κατεύθυνση του δημοσιογραφικού λόγου του Ξενοφώντα.

Οι ιστορικοί έχουν ως καθήκον τους, αφού κάνουν περίληψη του κειμένου, να εντοπίσουν τα πραγματικά γεγονότα και να τα ξεχωρίσουν από τα σχόλια του Ξενοφώντα (σε δύο στήλες). Έτσι θα αντιληφθούν ανάγλυφα τον τρόπο που δομείται μια ιστορική αφήγηση και θα αντιληφθούν πώς υπεισέρχεται η οπτική γωνία και η ιδεολογία του ιστορικού στο σώμα του κειμένου, στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων και στην περιγραφή και αιτιολόγηση των γεγονότων.

Οι δικηγόροι έχουν ως καθήκον τους να καταγράψουν τα επιχειρήματα των πρωταγωνιστών, του Κριτία και του Θηραμένη, και να τα αξιολογήσουν. Καθοδηγούνται ως προς αυτό από το βιβλίο της Νεοελληνικής Γλώσσας που βρίσκουν στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του ΥΠΔΒΜ και ειδικότερα στο κεφάλαιο το σχετικό με τους τρόπους και τα μέσα της πειθούς και την αξιολόγηση του επιχειρήματος. Επίσης θα χρειαστεί να αποφανθούν πάνω στον τρόπο που δομείται και εκφέρεται ο λόγος της εξουσίας και να το συσχετίσουν με τα ευρήματα της ομάδας των Γλωσσολόγων σχετικά με τη διάκριση των όρων Δημοκρατία, Ολιγαρχία και Τυραννία.

Οι γλωσσολόγοι, έχοντας στη διάθεσή τους λεξικά έντυπα και ηλεκτρονικά (Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα), αναζητούν συγκεκριμένους όρους μέσα από το κείμενο ώστε να διαφωτισθεί το νόημά του και να δουν την αλλαγή ορισμένων σημασιών από την αρχαία ελληνική στη σημερινή μορφή της ελληνικής γλώσσας (π.χ. εγχειρίδιο, προστάτης, εστία, κρίση). Επιπλέον, έχουν στη διάθεσή τους σε ψηφιακή μορφή το βιβλίο της Γ΄ Γυμνασίου «Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή» και μπορούν να πάρουν χρήσιμα στοιχεία σχετικά με τα πολιτεύματα. Ακόμη, έχουν ως έργο τους την καταγραφή δικανικών λέξεων και φράσεων του κειμένου.

Οι ερευνητές θα ερευνήσουν στο Διαδίκτυο για να εντοπίσουν υλικό σχετικά με το Βουλευτήριο, τους πρωταγωνιστές Κριτία και Θηραμένη, το κώνειο και τον κότταβο (π.χ. στον δικτυακό τόπο του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού –http://www.ime.gr/chronos/05/gr/society/symposion_kotabbos.html μπορούν να βρουν στοιχεία για τον κότταβο, έτσι ώστε να αποκωδικοποιήσουν το χιουμοριστικό σχόλιο του Θηραμένη). Επίσης θα αναζητήσουν στα λεξικά της Πύλης την έννοια του παρακράτους, ώστε να αντιληφθούν τη διαφορά μεταξύ θεσμικών και εξωθεσμικών παραγόντων και μηχανισμών, και επιπλέον σε μηχανές αναζήτησης θα ερευνήσουν με κατάλληλες λέξεις-κλειδιά για άλλες παρωδίες δίκης στην ελληνική Ιστορία με ανάλογη δράση του παρακράτους, ώστε να αντιληφθούν ότι ανάλογα φαινόμενα παρατηρούνται σε ταραγμένες πολιτικά περιόδους και συνθήκες.

Αφού έχουν ολοκληρώσει όλες οι ομάδες το έργο τους, στην ολομέλεια γίνεται περιήγηση μέσω του προγράμματος του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού «Περιήγηση στην αρχαία Αγορά της Αθήνας», μία τρισδιάστατη προσομοίωση της αρχαίας Αγοράς και των κτιρίων της που λειτουργεί μέσω του Google Earth, και θα δουν το χώρο όπου πραγματοποιήθηκε η δίκη του Θηραμένη και ιδιαιτέρως τα ξύλινα κιγκλιδώματα όπου στεκόντουσαν οι νεαροί παρακρατικοί με τα μαχαίρια. Έτσι, νοερά και με τη βοήθεια της Τεχνολογίας, θα μεταφερθούν στο χώρο των γεγονότων και θα αποκτήσουν πλήρη εποπτεία των όσων διάβασαν στο κείμενο.

Τέλος, γίνεται παρουσίαση των εργασιών των ομάδων και εξάγονται τα συμπεράσματά τους. Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπόνησης του σεναρίου ο/η εκπαιδευτικός παίζει συντονιστικό και οργανωτικό ρόλο ενώ ταυτόχρονα παίζει συμβουλευτικό και διευκολυντικό ρόλο στη διαδικασία της μάθησης. Οι ψηφιακοί πόροι χρησιμοποιούνται όπου ακριβώς είναι απαραίτητοι και πάντως η όλη εργασία εκτελείται στο χώρο της Βιβλιοθήκης του σχολείου, ώστε να χρησιμοποιούνται και τα βιβλία και οι ψηφιακοί πόροι και να γίνεται σαφές στα παιδιά ότι μια σοβαρή εργασία απαιτεί και βιβλιογραφικά δεδομένα και πληροφορίες από το Διαδίκτυο. Ο υπολογιστής αξιοποιείται ως περιβάλλον εργασίας με την έννοια της διευκόλυνσης για την εύρεση της  πληροφορίας και της καταχώρισης και επεξεργασίας δεδομένων ώστε να προκύψει το τελικό προϊόν σε ηλεκτρονική μορφή. Τα δύο λογισμικά (Περιπλάνηση στο χωροχρόνο και Περιήγηση στην Αρχαία Αγορά) βοηθούν τα παιδιά να κατακτήσουν οπτικά τη χωροχρονική διάσταση και να μεταφερθούν στο περιβάλλον όπου συνέβησαν τα ιστορικά γεγονότα.