ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ

(σελ. 70 – 88)

 

 

1.  Να συνδέσετε τα στοιχεία της Α στήλης με τα αντίστοιχα της Β στήλης:

 

1. Γαλλικό κόμμα              Α. Πτώχευση της Ελλάδας

2. 12 Οκτωβρίου 1862        Β. Έξωση του Όθωνα

3 . Τρικουπικό κόμμα         Γ. Ατυχής πόλεμος (ήττα της Ελλάδας)

4. Ορεινοί                         Δ. Αρχή της Δεδηλωμένης

5.Ναπαίοι                         Ε. Κωλέττης

6. Εθνικόν Κομιτάτον        Στ. Επαμεινώνδας Δεληγιώργης

7.Δ. Βούλγαρης                Ζ. Γρίβας

8. 1893                             Η. Ρωσικό κόμμα

9. 1875                             Θ. Πραιτωριανοί

10.1897                            Ι.  Κράτος Δικαίου

 

(Μον. 10 )

 

2. Οι βασιλικές εξουσίες στο Σύνταγμα του 1844

 (Μον. 20 )

 

 

 

3. Το Ρωσικό κόμμα

 

 

(Μον. 30 )

 

 

Αλέξανδρος Κουμουνδούρος

 

Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και τις πληροφορίες από το παρακάτω κείμενο να συνθέσετε το πολιτικό προφίλ του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου

 

Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος (1815-1833) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες πολιτικούς του 19ου αιώνα

Γεννήθηκε στην μεσσηνιακή Μάνη και καταγόταν από ιστορική οικογένεια .

Το 1841 έσπευσε να πολεμήσει στην τότε επαναστατημένη Κρήτη διορισθείς από την Κεντρική Επιτροπή των Κρητών, που έδρευε στην Αθήνα και κατάρτιζε επαναστατικά σώματα, αρχηγός του σώματος Λακώνων, αποτελούμενου από άλλους νέους φοιτητές και επιστήμονες.

Το 1850 εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής Μεσσηνίας, (τότε Μεσσήνης). Από τότε εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής, 4 φορές επί Όθωνα (1850-1860) και επί Βασιλέως Γεωργίου Α΄ συνεχώς μέχρι τον θάνατό του, με μια μικρή μόλις 14μηνη διακοπή (1868-1869). Από την αρχή της πολιτικής του δράσης διακρίθηκε για τη ρητορεία του κυρίως ως μετριοπαθής. Από το 1865 έως τον θάνατο του, ορκίστηκε 10 φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας.

Ως υπουργός και πρωθυπουργός κατάφερε να εξασφαλίσει τα συμφέροντα της Ελλάδας, χάρη στη μετριοπάθεια του, την ευθύτητα του, την ψυχραιμία του και την εξαιρετική του τόλμη.

Το 1866 είχε τεθεί το Κρητικό ζήτημα, το οποίο όμως κατάφερε να ξεπεράσει με επιτυχία αφού δεν υποτάχθηκε στις απαιτήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων που ήθελαν η Ελλάδα να παρασυρθεί σε πόλεμο με την Τουρκία.

Επίσης, επιτυχία της διακυβέρνησής του θεωρείται η ειρηνική προσάρτηση της Θεσσαλίας και της νοτίου Ηπείρου (Άρτα).

Φρόντισε με νόμους τη ρύθμιση της φορολογίας ενώ με τα κατάλληλα μέτρα κατάφερε να περιορίσει την ληστεία σε στεριά και θάλασσα.

Τέλος σημαντικός ήταν και ο νόμος «περί ευθύνης υπουργών», με τον οποίο παραπέμφθηκαν σε ειδικό δικαστήριο όλοι οι συνεργάτες του υπουργείου του Δημητρίου Βούλγαρη (1877) με την κατηγορία της πλαστογραφίας και της αντιποίησης αρχής.

Απεβίωσε στην Αθήνα σε ηλικία 68 ετών

 

Πηγές: “Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου” τομ.11ος, σελ.379-380. “Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη” τομ.ΙΕ, σελ.52-54. , Βικιπαίδεια

   (Μον. 40 )

 

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ

(σελ. 70 – 88)

 

1.  Να συνδέσετε τα στοιχεία της Α στήλης με τα αντίστοιχα της Β στήλης:

 

1. Ιάπωνες                      Α.  Θάνατος του Κωλέττη

2. 15 Μαρτίου 1910         Β.  Διαλύθηκε ο στρατιωτικός Σύνδεσμος

3 Δηλιγιαννικό κόμμα     Γ.  Κίνημα στο Γουδί

4. Ορεινοί                       Δ.  Αρχή της Δεδηλωμένης

5. Ναπαίοι                      Ε.   Δ. Γούναρης

6. Εθνικόν Κομιτάτον     Στ. Επαμεινώνδας Δεληγιώργης

7. Δ. Βούλγαρης             Ζ.  Κ. Κανάρης

8. 1847                           Η.  Ρωσικό κόμμα

9. Χ Τρικούπης               Θ.  Πραιτωριανοί

10. 1909                          Ι.  Απεχθανόταν το τυχοδιωκτικό                   

                                         χρηματιστικό κεφάλαιο

 

 

(Μον. 10 )

 

2. Η κατοχύρωση θεμελιωδών δικαιωμάτων στο Σύνταγμα του 1844

(Μον. 20 )

 

 

 

3. Το Γαλλικό κόμμα

(Μον. 30 )

 

4. Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και τις πληροφορίες από το παρακάτω κείμενο να συνθέσετε το πολιτικό προφίλ του Επαμεινώνδα Δεληγιώργη

Επαμεινώνδας Δεληγιώργης

Γεννήθηκε στην Τρίπολη και σπούδασε νομικά. Πατέρας του ήταν ο Μήτρος Δεληγιώργης, αγωνιστής και φρούραρχος του Μεσολογγίου. Εκλέχτηκε το 1859 βουλευτής Μεσολογγίου αλλά δύο χρόνια αργότερα φυλακίστηκε από τους Βαυαρούς. Απελευθερώθηκε το 1862 και συνέχισε την πολιτική του σταδιοδρομία. Ήταν ιδρυτής και αρχηγός του κόμματος Εθνικό Κομιτάτο, με το οποίο εκλέχτηκε βουλευτής. Το 1865 διετέλεσε πρωθυπουργός ενώ μέχρι τον θάνατο του διετέλεσε υπουργός παιδείας και υπουργός εξωτερικών. Συνολικά ο Δεληγιώργης χρημάτισε 6 φορές πρωθυπουργός (1865, 1870,1872, 1876, 1877), ενώ διατηρεί μέχρι και σήμερα τον τίτλο του νεώτερου Έλληνα πρωθυπουργού, καθώς ανέλαβε πρώτη φορά την εξουσία σε ηλικία 36 ετών.

Ο Δεληγιώργης ήταν ο πιο μορφωμένος, και συγχρόνως ο δεινότερος ρήτορας πολιτικός της εποχής του. Από μικρή ηλικία ανέβηκε στο ανώτερο αξίωμα της πολιτείας και άσκησε επιρροή με τα προσόντα και την πολιτική αρετή του. Είχε κρίση και νομοθετικό πνεύμα εμβριθέστερο των υπόλοιπων και βαθύτερη συνείδηση των πράξεών του. Ήταν τίμιος και φειδωλός στην διαχείριση, επιμελής στην διοίκηση, και αυστηρός στα πολιτικά εν γένει ήθη. Υπήρξε το είδωλο και εκλήθη ηγέτης της νεωτέρας γενιάς.

Πέθανε στην Αθήνα το 1879.

 

Πηγή :(1879) Μιλτιάδης Σεϊζάνης Η πολιτική της Ελλάδος και η επανάστασις του 1878 εν Μακεδονία, Ηπείρω και Θεσσαλία , Βικιπαίδεια

   (Μον. 40 )

 

 

 

 

ΙΣΤΟΡΙΑ  ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 

ΠΑΡΕΥΞΕΙΝΙΟΣ  ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ  

   ( σελ. 245 – 254 )

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ

ΘΕΜΑ Α

Α.1.1. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη «Σωστό» ή «Λάθος» δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση:

Α. Η Τραπεζούντα μέχρι το 1899 έλεγχε το 40% του εμπορίου της Περσίας
Β. Το Φροντιστήριο Τραπεζούντας είχε ιδρύσει το 1682 ο δάσκαλος του Γένους Αδαμάντιος Κοραής
Γ. Οι Έλληνες της Σαμψούντας το 1912 έκαναν προσφορά στο ελληνικό ναυτικό 12.000 λιρών
Δ. Το πρώτο παγκόσμιο Παν-ποντιακό Συνέδριο οργανώθηκε στη Μασσαλία το 1918.
Ε. Το Μάρτιο του 1921 ο μητροπολίτης Αμάσειας Γερμανός πρότεινε στον υπουργό εξωτερικών Μπαλτατζή συνεργασία με τους Κούρδους και τους Αρμένιους.

Μονάδες 10

Α1.2. Να αιτιολογήσετε γιατί:
Α . Η συνεργασία Κεμάλ − Μπολσεβίκων λειτούργησε ως ταφόπετρα του Ποντιακού ζητήματος.
Β. Η μεθοδευμένη εξόντωση των Ελλήνων του Πόντου πρέπει να αναγνωρισθεί διεθνώς ως γενοκτονία

 Μονάδες 50

ΘΕΜΑ Β

Συνθέτοντας τις ιστορικές σας γνώσεις με τα στοιχεία του παραθέματος να απαριθμίσετε στους λόγους στους οποίους οφείλεται η άνθηση των ελληνικών σχολείων στον Πόντο των αρχών του 20ου αιώνα

Η αυγή του 20ού αιώνα βρίσκει τον ελληνισμό του Πόντου κάτω από τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις. Η οικονομική ανάπτυξη, η οποία αρχίζει ουσιαστικά από τα μέσα του 19ου αιώνα με την υπογραφή του Χάττ-ι-Χουμαγιούν, είναι εκρηκτική και τώρα τεράστιοι όγκοι προϊόντων μετακινούνται από και προς τις δύο κύριες πύλες εισόδου και εξόδου των προϊόντων του Πόντου, δηλαδή τα λιμάνια της Τραπεζούντας και Αμισού, και κυρίως της πρώτης, ενώ ο αμαξιτός δρόμος Τραπεζούντας – Ερζερούμ – Περσίας σφύζει από κίνηση, με πλήθος καραβανιών να μεταφέρουν τα προϊόντα της Ανατολής προς τη Δύση και το αντίστροφο, από και προς την ασιατική ενδοχώρα.
Η οικονομική αυτή ανάπτυξη συμβαδίζει, όπως είναι φυσικό, με μια τεράστιας έκτασης πολιτιστική ανάπτυξη. Ένας πραγματικός μορφωτικός οργασμός παρατηρείται σε όλη την έκταση του Πόντου, με την ίδρυση νέων συλλόγων – σωματείων ή την οργανωτική ανασυγκρότηση παλαιοτέρων, που κύρια κατεύθυνσή τους είναι η στήριξη των σχολείων, η ίδρυση νέων και γενικά η αναδιοργάνωση των δυνάμεων του ελληνισμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή την εποχή σχεδόν κάθε χωριό και οικισμός του Πόντου έχει το σχολείο του, που οικοδομείται κατά κανόνα δίπλα στην εκκλησία, γεγονός που και από μόνο του προσδιορίζει βασικά στοιχεία της ιδεολογίας του ποντιακού ελληνισμού.
Η οικονομική και πολιτιστική αυτή ανάπτυξη απαιτεί την ύπαρξη στοιχειωδώς τουλάχιστον καταρτισμένου προσωπικού για να στελεχώσει τις υπό ραγδαία άνοδο – εμπορικές κυρίως – ελληνικές επιχειρήσεις, αλλά και τη διεύρυνση των περιθωρίων ανάπτυξης των πολιτιστικών και ιδεολογικών στοιχείων των ελληνικών κοινοτήτων της περιοχής. Το ρόλο αυτό αναλαμβάνουν να παίξουν – κατά τρόπο μάλιστα απολύτως επιτυχή – οι πολλές και αξιόλογες σχολικές μονάδες της περιοχής, με προεξάρχον το Φροντιστήριο Τραπεζούντας το οποίο αποτελεί πρότυπο και σε πολλές περιπτώσεις καθοδηγητή για τις ποντιακές κοινότητες. Οι πολύ μεγαλύτερες, όμως, ανάγκες εκπαίδευσης – οι οποίες τροφοδοτούνται από τις νέες λαμπρές προοπτικές της Τραπεζούντας και του Πόντου – σε σχέση με τα εκπαιδευτικά δεδομένα, επιβάλλουν τον επανασχεδιασμό του εκπαιδευτικού πλαισίου.
Ειδικά για την Τραπεζούντα, η υποδομή του Φροντιστηρίου αδυνατεί να απορροφήσει τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση για εκπαίδευση. Σχεδιάζεται η οικοδόμηση στη θάλασσα, δίπλα και δυτικά του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Γρηγορίου, ενός νέου, μεγάλου τετραώροφου κτιρίου, του οποίου η θεμελίωση πραγματοποιείται το 1899 και τα εγκαίνια λειτουργίας το Σεπτέμβριο του 1902. Το κόστος κατασκευής του κτιρίου αυτού καλύπτεται εξ ολοκλήρου σχεδόν από τις εισφορές των Ποντίων Ελλήνων της Τραπεζούντας, της ευρύτερης περιοχής του Πόντου, αλλά και του εξωτερικού, κατά τρόπο μάλιστα εκπληκτικό: ο καθένας συνεισφέρει σύμφωνα με τις οικονομικές του δυνατότητες (αναλυτική σχετική αναφορά θα γίνει σε επόμενο
κεφάλαιο). Παράλληλα, σε κάθε πόλη, χωριό και οικισμό του Πόντου παρατηρείται ένας απίστευτος οργασμός οικοδόμησης νέων σχολείων. Η βιβλιογραφία αλλά και οι μαρτυρίες της εποχής βρίθουν αναφορών σχετικών με τις έντονες προσπάθειες των Ελλήνων του Πόντου για συνεχή ανάπτυξη των σχολείων τους, μέχρι τις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι
προσπάθειες αυτές στηρίζονται αποφασιστικά από πλούσιους Πόντιους ομογενείς του εξωτερικού αλλά και από μια σειρά φιλεκπαιδευτικών συλλόγων που, με μέλη επιφανή στελέχη των ελληνικών κοινοτήτων, ιδρύονται τόσο στην Τραπεζούντα, όσο και στην Κωνσταντινούπολη – όπου υπάρχει αξιόλογη ποντιακή κοινότητα -, αλλά και στις υπόλοιπες πόλεις και κωμοπόλεις του Πόντου.

Πηγή: ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΝΤΟΥ», ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 24
ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΑΝΤΩΝΗ Υ. ΠΑΥΛΙΔΗ ΤΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ

Μονάδες 40

Ακολουθούν οι σημειώσεις του μαθήματος:

 ΠΗΓΕΣ

1.Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου

Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και στοιχεία που θα αντλήσετε από τα παρακάτω κείμενα να απαντήσετε στις ερωτήσεις:
Α) Για ποιους λόγους επιβλήθηκε μεθοδευμένη εξόντωση στους Έλληνες του Πόντου; (1916-1923)
Β) Γιατί η μεθοδευμένη εξόντωση των Ελλήνων του Πόντου μπορεί να χαρακτηριστεί γενοκτονία;

Α. [Η ιστορία του Πόντου]

Ο Πόντος μπήκε στο επίκεντρο της άλλης ελληνικής ιστορίας και της άλλης ελληνικής πρότασης, το 1916.
Τότε άρχισε η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ των Ελλήνων του Πόντου. Η γενοκτονία αυτή, ήταν αποτέλεσμα της σύμπτωσης των συμφερόντων του τούρκικου εθνικισμού και του γερμανικού κεφάλαιου. Γιατί ο πρώτος έβλεπε, σαν μόνο τρόπο κυριαρχίας στην περιοχή, τη βιολογική εξόντωση των ντόπιων πληθυσμών ενώ το γερμανικό κεφάλαιο εποφθαλμιούσε την αγορά και τις πρώτες ύλες της Μικρασίας.
Απάντηση σ’ αυτή την πρακτική των Τούρκων, υπήρξε η ανάδυση ενός αυθόρμητου εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος σε δύο επίπεδα. Πρώτα στα βουνά με τη μορφή της ένοπλης αντίστασης και κατόπιν πολιτικά.
Πάνω από 2.000 βγήκαν στα βουνά. Τα κύρια κέντρα του πολιτικού κινήματος ήταν:
η Τραπεζούντα, η Μασσαλία της Γαλλίας και το Βατούμ.
Στην Τραπεζούντα δημιουργήθηκε αμέσως μετά την απελευθέρωση του Πόντου απ’ τους Ρώσους, η ΠPOΣΩΡΙΝΗ KYBEPNHΣΗ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ με πρώτο Έλληνα κυβερνήτη τον κ. Θεοφύλακτο. Η ηγετική φυσιογνωμία στην Τραπεζούντα ήταν ο δεσπότης Χρύσανθος Φιλιππίδης.
Στη Μασσαλία, ο πυρήνας των Ποντίων επαναστατών ήταν συσπειρωμένος γύρω από τον Κ. Κωνσταντινίδη, τον πιθανότερο πρόεδρο της παρ’ ολίγον Ποντιακής Δημοκρατίας. Στο Βατούμ ήταν η έδρα της «Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων του Πόντου», που ήταν ουσιαστικά εξόριστη κυβέρνηση.

Πηγή: http://eleftheros-pontos.blogspot.com/2007/07/e.html 

 

Β. Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

Οι Έλληνες του Πόντου πριν το Γενικό Πόλεμο του 1914 ανέρχονταν σε 700.000 κατοίκους. Αριθμός που αναγνωρίσθηκε επίσημα από την κυβέρνηση του Κιαμήλ πασσά.

Η στατιστική της Μαύρης Βίβλου, η οποία εκδόθηκε από το Κεντρικό Συμβούλιο του Πόντου στα 1922 αναφέρει:
Οι σφαγέντες και οπωσδήποτε εξολοθρευθέντες Ελληνες του Πόντου από το 1914 μέχρι το 1922 ανέρχονται εις τους εξής αριθμούς:

Περιφέρεια Αμασείας 134.078
Περιφέρεια Ροδοπόλεως 17.479
Περιφέρεια Χαλδείας – Κερασούντας 64.582
Περιφέρεια Νεοκαισαρείας 27.216
Περιφέρεια Τραπεζούντας 38.435
Περιφέρεια Κολωνίας 21.448
Σύνολο 303.238

Μέχρι την Ανοιξη του 1924 το τραγικό μαρτυρολόγιο
των Ποντίων περιέλαβε ακόμα 50.000 νεομάρτυρες στην πλειοψηφία τους γυναικόπαιδα.

“Η εις ανθώπινον υλικόν απώλεια των Ποντίων
δύναται να υπολογισθεί από του Γενικού πολέμου μέχρι Μαρτίου 1924 εις τριακοσίους
πεντήκοντα τρεις χιλιάδες φονευθέντας απαγχονισθέντας και αποθανόντας εκ
πείνης, ασθενειών και κακουχιών.”
“ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΓΕΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ” Γ. Κ. Βαλαβάνης, σελ. 23 – 24

(σ.σ. Δηλαδή το 50% του πληθυσμού)
Έρευνα Γιάννης Μπάνιος
Πηγή: http://www.pontos-stuttgart.de/pontos_istoria/genika.htm

2. [ Οι διώξεις ]

 

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και τα στοιχεία του ιστορικού παραθέματος να κάνετε λόγο για τις μεθόδους διώξεων κατά των Ελλήνων του Πόντου στο διάστημα 1914-1924 και για το στόχο της μεθοδευμένης αυτής εξόντωσης.

 

Καθ’ ον χρόνον οι εξ Αμισού εξόριστοι είχον φθάσει εις την Σεβάστειαν, συνέβη τούτο το δραματικόν επεισόδιον, ένα από τα πολλά που συνέβησαν κατά τας φοβέρας εκείνας ημέρας και το καθέν των οποίων αποτελεί μιαν πτυχήν, μιαν σελίδα ή ένα κεφάλαιον της ελληνικής τραγωδίας, με σκηνήν θεάτρου τον Πόντον. Ο έτερος των δύο αυτών νέων κατήγετο από την Κερασούντα και ειργάζετο εις την Αμισόν, ηγνόει δε πα¬ντελώς την τύχην της οικογενείας του. Και έξαφνα, όταν έφθασεν εις τηνΣεβάστειαν εις έναν εκεί καταυλισμόν απαγομένων διέκρινε την μητέρα του, η οποία δνσκόλως τον ανεγνώρισε. Τι επηκολούθησεν ημπορεί εύκολα κανείς να το διανοηθή. […] Και μετ’ολίγον πάλιν άλλη βαθύτερα συγκίνησις. Μητέρα και γυιος ηκολούθησαν, χωριστά, τον δρόμον προς τον τόπον της εξορίας του ο καθείς. Επέζησαν; Ποιος το ξέρει; Απλήν ιδέαν των συμβάντων εις τον Πόντον παρέχον τα επίσημα κείμενα, μερικαί συζητήσεις εις την αγγλικήν Βουλήν και μερικά άλλα έγγραφα περιγράφοντα το τρομερόν μαρτύριον των ελληνικών πληθυσμών.
«Πληροφορούμεθα», έγραφε προς την Κοινωνίαν των Εθνών, ο πρόεδρος του Πανπο-ντιακού συνεδρίου Κωνσταντινίδης, «από την Μασσαλίαν, την πλήρη καταστροφήν της πλούσιας περιοχής της Αμισού, εις την οποίαν 37 ειρηνικά χωριά ενεπρήσθησαν από τους Τούρκους μαζί με τον πληθυσμόν των. Ταυτοχρόνως συνελήφθησαν όλοι οι άνδρες από ηλικίας 15 μέχρι 50 ετών της πόλεως ταύτης δια να εκτοπισθούν τάχα εις το εσωτερικόν. Ωδηγήθησαν όμως καθ’ ομίλους 40-50 εις μικράν απόστασιν, όπου και εθανατώθησαν οι πρώτοι όμιλοι. Από μιαν ομάδα 800 Ποντίων περίπου, τους οποίους ενέκλεισαν εις έναν σταύλον, εις τον οποίον έθεσαν κατόπιν πυρ, ηδυνήθησαν να διασωθούν από τας φλόγας 60 περίπου άτομα και αυτά όμως τα εσκότωσαν δια πυροβολισμών οι δήμιοι των. […] Τα αναφερόμενα ανωτέρω γεγονότα επιβεβαιώνονται από αμερόληπτους μάρτυρας (ιδία Αμερικανούς) και αναφέρονται και από μεγάλας εφημερίδας, όπως ο “Χρόνος” των Παρισίων (ιδία εις το φύλλον του της 11ης Ιουλίου 1921), ως είναι δε γνωστόν η εφημερίς αυτή δεν δύναται να κατηγορηθή επί μεροληψία υπέρ των Ελλήνων.
Εξ άλλου, ανατολικώτερον εις την Κερασούντα, ανθούσαν άλλοτε πόλιν, κυψέλην δε δραστηριότητος χάρις εις τον εργατικόν της ελληνικόν πληθυσμόν, διεπράχθησαν αφάνταστα πράγματα, ώστε να θεωρηθή ότι αυτή έχει μέχρι της στιγμής υποστή τας μεγαλυτέρας δοκιμασίας από κάθε άλλην.
Ο δήμαρχος-δολοφόνος Οσμάν αγάς, ο καταστάς διάσημος αφ’ ότου (οργάνωσε τας σφαγάς των Αρμενίων, και ο οποίος δεν ήτο παρά ένας αγράμματος βαρκάρης, συνήθροισεν όσους απέμειναν από τους προηγουμένους διωγμούς ηλικίας 15-55 ετών. Τους εξετόπισεν εις απόστασιν 400-500 χιλιομέτρων προς τας άξενους περιοχάς του Κουρδιστάν, με τον σκοπόν να εξοντώση καθ’ οδόν το μεγαλύτερον μέρος. Ήδη γνωρίζομεν εκ πικράς πείρας τι κρύπτεται υπό τον χαρακτηρισμόν “εκτοπισμός” και δικαίως εχαρακτήρισαν ως “λευκάς σφαγάς” τον τρόπον αυτόν της βραδείας εξοντώσεως ολοκλήρων πληθυσμών.
Με θλίψιν αναμιμνησκόμεθα όλης αυτής της άλλοτε ευδαιμονούσης περιοχής, εις την οποίαν η τουρκικήσκληρότης και αγριότης κατέσπειρε την καταστροφήν και την ερήμωσιν. […] Μη αρκούμενοι εις τόσα εγκλήματα, αφού απήγαγον όλους τους άνδρες εστράφησαν προς τας γυναίκας και τα παιδιά μετά μεγαλύτερος αγριότητος, ή εις το παρελθόν. […]
Αι δυνάμεις του κακού επιδιώκουν την εξαφάνισιν εις όλας αυτάς τας περιοχάς, την εξόντωσιν του απομένοντος ελληνικού πληθυσμού από την γην ταύτην των προγόνων του από της αρχαιότατης εποχής και εις την οποίαν απετέλει το μόνον στοιχείον ακμής προόδου και πολιτισμού.
Φοβεραί ήσαν επίσης αι ανακοινωθείσαι προς την Κοινωνίαν των Εθνών τον Νοέμβριον του 1921 λεπτομέρειαι των διαπραχθεισών παρά των Τούρκων ωμοτήτων εις διαφόρους περιοχάς του Πόντου τον Ιούλιον του 1921.
Εις το ορφανοτροφείον της Μπάφρας, ανεφέρετο χαρακτηριστικώς, 17 ορφανά αφέθησαν να αποθάνουν από την πείναν και άταφα παρέμειναν επί ημέρας. Μόνον δε όταν ήρχισεν η αποσύνθεσις των πτωμάτων, αι τουρκικαί αρχαί διέταξαν την ταφήν εις τον κοινόν λάκκον. Αλλά, προηγουμένους, δεμένα με σχοινιά, έσυραν εις τους δρόμους τα πτώματα των μικρών αυτών μαρτύρων.
Αλλά μήπως θα εσταματούσαν έως εδώ τα φοβερά μαρτύρια των Ελλήνων του Πόντου;
Χ. Αγγελομάτης, Χρονικόν Μεγάλης Τραγωδίας, Το έπος της Μ. Ασίας, εκδ. Εστία, Αθήνα 2005

 

 

ΟΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1915: [σελ. 253], γενοκτονία Αρμενίων(
1916-1923: [σελ. 25], γενοκτονία Ποντίων
1913: [σελ. 253], ζουν στον Πόντο 607.000 Έλληνες
μέχρι το 1923: [σελ. 253], θανατώνονται περισσότεροι από 353.000 Πόντιοι, περισσότερο από το 50% του πληθυσμού.
15 Μαΐου 1919: [σελ. 254], ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει τη Σμύρνη
19 Μαΐου 1919: [σελ. 254], ο Κεμάλ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα
24 Ιουλίου 1923: [σελ. 254], Συνθήκη Λοζάνης
30 Ιανουαρίου 1923 :[σελ. 254], Σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών
1914-1924: [σελ. 254], ο παρευξείνιος ελληνισμός εξοντώνεται, διασπείρεται

Ακολουθούν οι σημειώσεις του μαθήματος

ΠΗΓΕΣ

 

1. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ (1856-1930)

Συνθέτοντας στοιχεία των κειμένων που ακολουθούν με τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφερθείτε στην προσφορά του Κ. Κωνσταντινίδη στον αγώνα για τη δημιουργία Ποντιακού κράτους

Γιός του Γεώργιου. Έμπορος στη Μασσαλία από τους πρωτοεργάτες της κίνησης για την ανεξαρτησία του Πόντου. Πρόεδρος του ‘Παμπόντιου Συνέδριου’ του Ελληνισμού του Πόντου που συνήλθε στη Μασσαλία από τις 22 Ιαν – 2 Φεβ 1918. Γεννήθηκε το 1856 στην Τραπεζούντα . Πατέρας του ήταν ο περίφημος καπετάν Γιώρ πασάς, ισόβιος δήμαρχος της Κερασούντας και η μητέρα του ήταν Τραπεζούντια απο τη γνωστή οικογένεια του Χατζηκακούλογλου. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στη Κερασούντα. Έφηβος έφυγε από εκεί για την Αθήνα να συνεχίσει τις σπουδές του. Παρέμεινε στην πρωτεύουσα της Ελλάδας μέχρι το 1878. Στα 22 του χρόνια έφυγε για την Μασσαλία όπου ζούσε ο θείος του ο Διονύσιος Κωνσταντινίδης που ασχολούνταν με το εμπόριο. Κοντά του παρέμεινε επί 4 χρόνια.
Το 1883 ίδρυσε δικό του εμπορικό οίκο και επιδόθηκε στο εμπόριο με εκπληκτική επιτυχία. Μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερε να γίνει ο μεγαλύτερος εισαγωγέας φουντουκιών της Μασσαλίας και ολόκληρης της Δυτικής Ευρώπης κάνοντας τα φουντούκια γνωστά σε όλα τα Ευρωπαϊκά εμπορικά λιμάνια. Παράλληλα έδωσε μεγάλη ώθηση στην εισαγωγή και εξαγωγή σε όλα τα είδη ξηρών καρπών.
Από το 1918 και έπειτα, ο Κωνσταντινίδης μπαίνει επικεφαλής της κίνησης για την ανεξαρτησία του Πόντου και προσφέρει σημαντικά ποσά άλλα και τον προσωπικό του μόχθο για τη διεξαγωγή του αγώνα.
Τον Οκτώβριο του 1917 ήδη με την επανάσταση των Μπολσεβίκων στη Ρωσία και την αποχώρηση των Ρώσων από τον Πόντο, ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης έστειλε επιστολές (εγκύκλια γράμματα) από τη Μασσαλία παντού όπου ζούσαν Πόντιοι και τους ζητούσε να οργανωθούν και να αγωνιστούν για τον κοινό σκοπό. Ταυτόχρονα έκανε έκκληση στις μεγάλες δυνάμεις της Εγκάρδιας Συνεννόησης (Αντάντ) για τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους του Πόντου, με πολίτευμα δημοκρατικό.
Ο Κωνσταντινίδης έστειλε και ταχυδρομικά δελτάρια με το χάρτη του Πόντου στην Ελληνική και Γαλλική γλώσσα. Έδωσε και συνεντεύξεις στην Παρισινή εφημερίδα ‘Ζουρνάλ ντ’Ελλέν’ και δημοσίευσε χάρτη του Πόντου.
Το Α’ Παμποντιακό Συνέδριο που έγινε στη Μασσαλία στις 22 Ιανουαρίου 1918 έστειλε στον επίτροπο (υπουργό) Εξωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης Λέοντα Τρότσκι το ακόλουθο τηλεγράφημα το οποίο υπέγραψε ο Κωνσταντινίδης:
“Συνεδρίον, συγκληθέν εν Μασσαλία, πολιτών καταγομένων εκ Πόντου, αποτελούμενον εξ αντιπροσώπων πολιτών διαμενόντων εις Ηνωμένας Πολιτείας, εις την Ελβετίαν, εις την Αγγλίαν, εις την Ελλάδα, Αίγυπτον και εις όλας τας χώρας της Ευρώπης και της Αμερικής σας παρακαλεί να συμφωνήσετε, αυτή η χώρα να αναλάβει τας τύχας της, ώστε μετά την αποχώρησιν των Ρωσικών στρατευμάτων να μην ξαναπέσει εις την Τουρκικήν κυριαρχίαν. Επιθυμία μας είναι να δημιουργήσωμεν ανεξάρτητον Δημοκρατίαν, απο τα Ρωσικά σύνορα έως πέρα στην Σινώπην, και παρακαλούμε να επεμβήτε δυναμικά εις αυτό το θέμα. Ελπίζοντες εις την αποτελεσματικήν σας υποστήριξην, σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων. Δια το συνέδριον, ο Πρόεδρος Κωνσταντίνος Γ.Κωνσταντινίδης.”
Ο Κωνσταντίνος λίγο πριν πεθάνει το 1930, είχε δωρίσει στην Εθνική Πινακοθήκη 44 πίνακες του μεγάλης αξίας. Τη μεγάλη του βιβλιοθήκη δώρισε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Πηγή:
Εγκυκλοπαίδεια Ποντιακού Ελληνισμού. Μαλλιάρης Παιδεια

ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ ΠΕΡΙ ΠΟΝΤΟΥ
Κωνσταντινίδης Κ. Γ., Πραγματεία περί Πόντου, Παρίσι 1918. Η Πραγματεία περί Πόντου του Κωνσταντίνου Γ. Κωνσταντινίδη (1856-1930), γιου του καπετάν Γιώργη (ισόβιου δημάρχου της Κερασούντος), εξυπηρετούσε την εκστρατεία για τη δημιουργία ανεξάρτητης Ποντιακής Δημοκρατίας. Ο Κ. Κωνσταντινίδης, μεγαλέμπορος από τη Μασσαλία, υπήρξε ο πρωτεργάτης και η ψυχή του ποντιακού αγώνα στην Ευρώπη. Γι’ αυτό άλλωστε συνοδεύεται από τον λόγο του προς το «Πανπόντιον Συνέδριο», που διοργανώθηκε στη Μασσαλία (22 Ιανουαρίου – 4 Φεβρουαρίου 1918) και εξέλεξε τον Κωνσταντινίδη ως πρόεδρό του. Ο Κωνσταντινίδης επιχειρούσε να διεγείρει το πατριωτικό ενδιαφέρον των Ελλήνων ομογενών, των Συμμάχων της Αντάντ αλλά και των Σοβιετικών για την υπόθεση του ποντιακού ελληνισμού, ο οποίος στο τέλος του Μεγάλου Πολέμου επαπειλείτο με γενοκτονία. Η αγωνία των ιστορικών στιγμών αποτυπώνεται μέσα από τις γραμμές της Πραγματείας. Το συνέδριο απέστειλε χαιρετιστήριο τηλεγράφημα στον μητροπολίτη Τραπεζούντος (Χρύσανθο Φιλιππίδη) και τον συνταγματάρχη Ανανία, διοικητή των νεοσυγκροτηθεισών «ελληνικών μεραρχιών Καυκάσου», καθώς και προς τον κομισσάριο εξωτερικών υποθέσεων των ρωσικών Σοβιέτ (Λέοντα) Τρότσκυ, παρακαλώντας τον «να μη λησμονήση να λάβη υπ’ όψιν και τας δεδικαιολογημένας αξιώσεις των Ποντίων» στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις ειρήνης με τους Γερμανούς. Ο πρόεδρος των «εν τη ξένη Ποντίων» εξυμνεί την «πνευματικήν και ηθικήν υπεροχήν [τους] επί των άλλων εθνικοτήτων» και την οικονομική και δημογραφική τους ευρωστία, χωρίς να διαισθάνεται (ή να ομολογεί) την τραγική ειρωνεία που διαδραματιζόταν επί της διαρκώς μεταβαλλόμενης διεθνούς πολιτικής σκηνής από τους μεγάλους που κατέληξε στη γενοκτονία των Ελλήνων του πόντου από τους Τούρκους.
Πηγή: rarebooks.com.gr
ΕΚΔΟΣΕΙΣ – ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΝΟΤΗ ΚΑΡΑΒΙΑ

2.Το όνειρο της ίδρυσης Ποντιακής Δημοκρατίας
(απόσπασμα)

Πηγή: εφημερίδα έθνος
Του Τ. ΚΑΤΣΙΜΑΡΔΟΥ
katsimar@yahoo.gr
Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις αλλά και τα στοιχεία που θα σταχυολογήσετε από το παρακάτω κείμενο να δείξετε την προσφορά του μητροπολίτη Τραπεζούντας Χρύσανθου στον αγώνα για την ίδρυση Ποντιακού κράτους

O Χρύσανθος (κατοπινός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, 1938-1949) την περίοδο 1918-1922 ήταν ο δυναμικός εκφραστής του κινήματος για την ίδρυση ποντιακού κράτους. Στο περιθώριο του Συνεδρίου Ειρήνης στο Παρίσι (άρχισε τον Δεκέμβριο του 1918 και τελείωσε έπειτα από δύο χρόνια) ανέπτυξε, μαζί με άλλους Ποντίους της Διασποράς, μια εκπληκτική δραστηριότητα προκειμένου να προωθηθούν τα δίκαια των Ποντίων.
Μέχρι τον Σεπτέμβριο καλλιέργησε ακόμη και προσωπικές σχέσεις με τους ηγέτες των νικητριών του A Παγκοσμίου Πολέμου και τους αντιπροσώπους τους. H κρισιμότερη, όμως, επαφή και συνομιλία που είχε εκεί ήταν με τον Αμερικανό πρόεδρο Oυίλσον στις 16 Μαΐου 1919.
Οι προτάσεις
Σε αυτήν ο Χρύσανθος όχι μόνο έκανε γνωστές με πειστικό τρόπο τις ποντιακές απόψεις, αλλά διατύπωσε και την τολμηρή πρόταση για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου ποντιακού κράτους με αμερικανική εντολή (mandate). Όταν είδε απρόθυμο τον Αμερικανό πρόεδρο πρόβαλε άλλες εναλλακτικές λύσεις.
H συνομιλία εκείνη αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ντοκουμέντα της Ιστορίας για την αυτονομία του Πόντου. Όχι μόνο επειδή ο Αμερικανός πρόεδρος αποδέχτηκε το δίκαιο του αλύτρωτου ποντιακού Ελληνισμού, αλλά κι επειδή τα επιχειρήματα που επικαλέστηκε ο Χρύσανθος αποτυπώνουν την κατάσταση που επικρατούσε τότε, πριν εξαπολυθεί το δεύτερο κύμα ξολοθρεμού των Ποντίων από τους Τούρκους.
H συνομιλία εκείνη δεν είχε πρακτικά αποτελέσματα. Αργότερα μάλιστα ( Ιούλιος 1920) η Γερουσία των HΠA θα απορρίψει την αμερικανική εντολή για την Αρμενία, ενώ ουδέποτε θα γίνει λόγος για τον ανεξάρτητο Πόντο.

 

Προσοχή ! ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

«1ο Πανελλήνιο συνέδριο των Ελλήνων της Ρωσίας»– σελ . 249 (Ο ξεριζωµός … Ροστόβ)
«1ο Παγκόσµιο Πανποντιακό Συνέδριο »– σελ . 250 (Η Ρωσική Επανάσταση … Σοβιετικής Ένωσης)
«Συνθήκη Φιλίας και συνεργασίας Μάρτιος 1921»– σελ. 251 – 252 ( ωστόσο … Έλληνες )

ΟΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Απρίλιος 1916 : [σελ. 249], ο Τούρκος Βαλή Μεχμέτ Τζεμάλ Αζμή μπέη παραδίδει την Τραπεζούντα στο Χρύσανθο
Φεβρουάριος 1918: [σελ. 249], ριζική αλλαγή της κατάστασης γιατί ο ρωσικός στρατός εγκατέλειψε την Τραπεζούντα
1917:[σελ. 249], ρωσική επανάσταση
Ιούνιος 1917: [σελ. 249], Ταϊγάνιο Α’ Πανελλήνιο Συνέδριο Ελλήνων Ρωσίας, εκλογή Κεντρικού Συμβουλίου για δημιουργία Ποντιακού Κράτους με προσωρινή έδρα την πόλη Ροστόβ.
Φεβρουάριος 1918: [σελ. 250],Πρώτο παγκόσμιο Παν-ποντιακό Συνέδριο στη Μασσαλία Δεκέμβριος 1918: [σελ. 250], έναρξη συνεδρίου Ειρήνης στο Παρίσι
Απρίλιος 1919: [σελ. 251], ο Χρύσανθος στο Παρίσι ενημερώνει το Βενιζέλο και τους ξένους πολιτικούς
Μάρτιος 1921: [σελ. 251], Συνθήκη φιλίας και συνεργασίας Μπολσεβίκων-Κεμάλ
10 Μαρτίου 1921: [σελ. 252], ο Μητροπολίτης Γερμανός προτείνει συνεργασία με Αρμένιους και Κούρδους.
17 Αυγούστου 1921: [σελ. 253], Συνέδριο Ποντίων στην Κωνσταντινούπολη
4 Σεπτεμβρίου 1921: [σελ. 253], Συνέδριο Ποντίων στην Αθήνα
αρχές 1922: [σελ. 253], τελευταία προσπάθεια ποντοαρμενικής συνεργασίας
1918:[σελ. 253], ομαδικές μετοικεσίες Ποντίων στη Ρωσία, όπου οι Πόντιοι από 500.000 φτάνουν τους 750.000
1923: [σελ. 253], Συνθήκη Λοζάνης