Το Έργο με τίτλο «Ένταξη και εκπαίδευση των παιδιών ΡΟΜΑ» εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαικό Κοινωνικό Ταμείο. Υλοποιείται από τρία Πανεπιστήμια, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), που είναι ο κύριος δικαιούχος και φέρει τη συνολική ευθύνη υλοποίησης της Πράξης, και συμπράττοντες φορείς το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (ΠΘ). Η διάρκεια του έργου είναι δύο έτη, 2016-2018 και αφορά:
- στην ενίσχυση της πρόσβασης και της φοίτησης των παιδιών Ρομά σε νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία,
- στην υποστήριξη, με τη διοργάνωση εκπαιδευτικών δράσεων, νέων και ενηλίκων Ρομά που έχουν εγκαταλείψει πρόωρα το σχολείο προκειμένου να ολοκληρώσουν την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και
- στην εφαρμογή παρεμβατικών προγραμμάτων σχολικής ψυχολογίας πρωτογενούς πρόληψης σε επίπεδο συστήματος και δευτερογενούς πρόληψης
Οι Δράσεις του Προγράμματος περιλαμβάνουν:
ΔΡΑΣΗ 1: Ενίσχυση της πρόσβασης και φοίτησης στην προσχολική αγωγή
Στόχος είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης και της συστηματικής φοίτησης νηπίων Ρομά σε νηπιαγωγεία και η ομαλή τους μετάβαση στο δημοτικό σχολείο.
Η Δράση πραγματοποιείται στους καταυλισμούς, τους οικισμούς και στις σχολικές μονάδες. Στις παρεμβάσεις συνεργάζονται διαμεσολαβητές (Δράση 4), εμψυχωτές (Δράση 1), κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι (Δράση 4).
Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των οικογενειών για τη σπουδαιότητα της εκπαίδευσης των παιδιών τους, τη διευκόλυνση της πρόσβασης των παιδιών στο σχολείο με την τακτοποίηση των προϋποθέσεων για την εγγραφή και την ομαλή φοίτηση, την εξοικείωσή τους με τον πολιτισμό του σχολείου και τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ σχολείου και οικογένειας.
ΔΡΑΣΗ 2: Παρεμβάσεις για τη σχολική ένταξη και την υποστήριξη της τακτικής φοίτησης των παιδιών στα σχολεία
Στόχος είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης, η ενίσχυση της παραμονής και της συστηματικής φοίτησης των παιδιών στο σχολείο με σκοπό την ένταξη και την πρόοδό τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση.
Η Δράση 2 υλοποιείται σε οικισμούς/καταυλισμούς και σχολεία στα οποία φοιτούν παιδιά Ρομά. Κάθε οικισμός, καταυλισμός και σχολείο είναι και αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστή περίπτωση και το Πρόγραμμα προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες και τα χαρακτηριστικά τους. Για το λόγο αυτό οι συνεργάτες του Προγράμματος κατά την έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς καταγράφουν τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε οικισμού/καταυλισμού και σχολείου εφαρμογής και με βάση αυτές εκπονούν σχέδιο δράσης.
ΔΡΑΣΗ 3: Εκπαιδευτικές δράσεις για την ολοκλήρωση της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης νέων Ρομά που έχουν εγκαταλείψει το σχολείο και ενηλίκων Ρομά
Στόχος είναι η διοργάνωση εκπαιδευτικών δράσεων για την υποστήριξη νέων και ενηλίκων Ρομά που έχουν εγκαταλείψει πρόωρα το σχολείο προκειμένου να ολοκληρώσουν την πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
Οι εκπαιδευτές ενηλίκων, με βάση τις ανάγκες που έχουν εντοπίσει ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί και διαμεσολαβητές, οργανώνουν μαθήματα για εφήβους και ενήλικες Ρομά που δεν έχουν φοιτήσει καθόλου στο σχολείο, είτε έχουν παρακολουθήσει κάποιες τάξεις της πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και διέκοψαν τη φοίτησή τους. Τα μαθήματα αυτά έχουν στόχο την ένταξή τους στο εκπαιδευτικό σύστημα (απόκτηση απολυτήριου Δημοτικού ή/και εγγραφή και φοίτηση στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ). Τα μαθήματα πραγματοποιούνται σε διαφορετικές περιοχές του Προγράμματος και σε ομάδες διαφορετικού γνωστικού επιπέδου.
Δράση 4: Εφαρμογή παρεμβατικών προγραμμάτων πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης σχολικής ψυχολογίας, επιμόρφωσης και ευαισθητοποίησης των στελεχών εκπαίδευσης-υποστηρικτικές δράσεις με διαμεσολαβητές
Στόχος είναι η εφαρμογή παρεμβατικών προγραμμάτων σχολικής ψυχολογίας πρωτογενούς πρόληψης σε επίπεδο συστήματος και δευτερογενούς πρόληψης.
Η οικογένεια και το σχολείο αποτελούν δύο από τα βασικά πλαίσια για την κοινωνική ανάπτυξη, τη διαμόρφωση των κοινωνικών σχέσεων και την κατάκτηση της ιδιότητας του «ανήκειν» για τα παιδιά. Τόσο η οικογένεια όσο και το σχολείο διασφαλίζουν την προστασία των παιδιών από τους κινδύνους και παραδοσιακά αποτελούν τους πρώτους κοινωνικούς σχηματισμούς μέσα στους οποίους τα παιδιά αποκτούν κοινωνικές εμπειρίες. Οι δύο αυτοί θεσμοί διαμορφώνουν την οικογενοποιημένη και σχολειοποιημένη ταυτότητα των παιδιών.
Οι ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί επιμορφώνονται από την Επιστημονική Ομάδα του Έργου στα ζητήματα που αφορούν την παρέμβαση που αποτελεί ένα ευέλικτο σχέδιο βασισμένο στις προτεραιότητες των οικογενειών και των σχολείων.
Οι υποστηρικτικές δράσεις με διαμεσολαβητές, μέλη της κοινότητας των Ρομά, αφορούν στη σύνδεση και επικοινωνία ανάμεσα στο σχολείο και το οικογενειακό περιβάλλον του πληθυσμού–στόχου, την εξομάλυνση δυσχερειών που πιθανώς προκύπτουν στη μεταξύ τους επαφή, καθώς και τη διαχείριση κρίσεων που προκύπτουν από τα έντονα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα που έχουν αντίκτυπο στη σχολική φοίτηση-επίδοση των παιδιών.
Η Εκπαίδευση των Τσιγγάνων στην Ελλάδα
