Η βιομηχανική ανάπτυξη στην περιοχή του Ανατολικού Αιγαίου, οφείλεται σε έναν ευνοϊκό συνδυασμό τοπικών και υπερτοπικών παραγόντων στα μέσα του 19ου αιώνα. Παρά την περιορισμένη της έκταση και το σκληρό ανταγωνισμό στην ευρύτερη περιοχή, η Σάμος ευδοκίμησε επιχειρηματικά με το εμπόριο, τη ναυτιλία και τη βιομηχανία, ειδικότερα στους κλάδους του καπνού στο Βαθύ και της κατεργασίας των σολοδερμάτων στο Καρλόβασι.
Η ακμή των βυρσοδεψείων της Ρίβας (ο όρμος) του Καρλοβάσου τοποθετείται μεταξύ των ετών 1880 έως 1930 περίπου, οπότε λειτουργούν περί τις 50 επιχειρήσεις με 300 εργαζόμενους, που καλύπτουν το 25% της εγχώριας παραγωγής, ενώ η προβιομηχανική μορφή του κλάδου μαρτυρείται σε έγγραφα μερικές δεκαετίες πριν. Η ύπαρξη «βιομηχανικών καταστημάτων» αναφέρεται για πρώτη φορά σε έγγραφο το 1863. (ΓΑΚ Σάμου, ΑΣΤΥΝ. 033/1863)
Το άλμα από την προβιομηχανική βιοτεχνία, στην εκβιομηχάνιση του κλάδου του δέρματος έγινε δυνατό με την εκμηχάνιση με ατμό, πετρέλαιο και αργότερα ηλεκτρισμό και την εφαρμογή χημικών μεθόδων που συντόμευαν τα στάδια και έκαναν εφικτή τη μεγάλη παραγωγή.
Η πλήρης φυτική δέψη που εφάρμοζαν τα Καρλοβασιώτικα βυρσοδεψεία για την κατασκευή σολοδερμάτων την εποχή της ακμής τους κυριαρχούσε διεθνώς ως τεχνική. Ορισμένα στάδια αντικαταστάθηκαν αργότερα με χημικές μεθόδους, και σταδιακά εμφανίστηκαν εξελιγμένες μηχανές κατεργασίας και καλλωπισμού καθώς η αγορά απαιτούσε διαρκώς νέα προϊόντα. Το γοργό ρυθμό της βιομηχανικής βυρσοδεψίας και την επιβίωση στις διεθνείς αγορές δεν μπόρεσαν τα Καρλοβασιώτικα ταμπάκικα να ακολουθήσουν.
Ο ανταγωνισμός των κέντρων, ειδικότερα μετά το 1950, ήταν άνισος και συντριπτικός για τις επαρχιακές βιομηχανίες, που σιγά σιγά έσβησαν.
Κατσούλης Νίκος
Πηγή: Το ταμπάκικο – Μουσείο Βυρσοδεψίας – Καρλόβασι, Σάμος
Copyright © 2017 Εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Σάμου. Με την επιφύλαξη όλων των δικαιωμάτων.
