Αξιότιμοι προσκεκλημένοι, αγαπητοί συνάδελφοι, φίλες και φίλοι της τέχνης και των μαθηματικών,
Σας καλωσορίζουμε με ιδιαίτερη χαρά στο διήμερο συμπόσιό μας, «Μαθηματικά και Τέχνη», έναν χώρο συνάντησης της επιστήμης με τη δημιουργικότητα, της λογικής με τη φαντασία, της γεωμετρίας με τη μουσική.
Από την αυγή του πολιτισμού, οι άνθρωποι αναζητούν την τάξη μέσα στο χάος, την αρμονία στην πολυπλοκότητα. Τα μαθηματικά, στην πιο αγνή τους μορφή, αποκαλύπτουν αυτή την αρμονία: είναι ο κώδικας που διέπει τη φύση, την τέχνη και – κατ’ επέκταση – τον ίδιο μας τον τρόπο σκέψης.
Από την αρχαιότητα, οι αριθμοί δεν χρησίμευαν μόνο ως εργαλεία μέτρησης, αλλά και ως κλειδιά για την αποκάλυψη της ομορφιάς. Ο Πυθαγόρας πρώτος μίλησε για τη βαθιά σχέση των αριθμών με τη μουσική, αποκαλύπτοντας ότι η αρμονία των ήχων διέπεται από μαθηματικές αναλογίες. Από τότε, οι αριθμητικές σχέσεις δεν επηρέασαν μόνο τη μουσική, αλλά και τις θεμελιώδεις αρχές της ζωγραφικής και της αρχιτεκτονικής.
Σήμερα, αυτή η αλληλεπίδραση εξελίσσεται συνεχώς. Τα μαθηματικά βρίσκουν εφαρμογές στη σύγχρονη μουσική σύνθεση, στον αλγοριθμικό σχεδιασμό, στην τεχνητή νοημοσύνη και σε νέες μορφές τέχνης. Η τζαζ αναδεικνύει τη μαθηματική της δομή, η ακολουθία Fibonacci καθοδηγεί μουσικούς ρυθμούς, ενώ οι αρχιτεκτονικές φόρμες παραμένουν πιστές στους διαχρονικούς νόμους της συμμετρίας.
Τα μαθηματικά και η τέχνη μπορεί να φαίνονται εκ πρώτης όψεως ως δύο ξεχωριστοί κόσμοι: ο ένας βασισμένος στη λογική, την ακρίβεια και τους αριθμούς, ο άλλος στη φαντασία, το συναίσθημα και την αισθητική έκφραση. Ωστόσο, μια πιο προσεκτική ματιά αποκαλύπτει ότι αυτοί οι δύο κόσμοι είναι αλληλένδετοι, με τις μαθηματικές αρχές να διαμορφώνουν και να καθοδηγούν πολλές από τις μεγαλύτερες δημιουργίες στην ιστορία της τέχνης.
Από τις αναλογίες των αρχαίων ελληνικών ναών και τη χρυσή τομή στη ζωγραφική της Αναγέννησης, μέχρι τα μοτίβα που διέπουν τη μουσική σύνθεση και τον ρόλο των μαθηματικών μοντέλων στον σύγχρονο ψηφιακό σχεδιασμό, τα μαθηματικά δεν είναι απλώς ένας αφηρημένος κώδικας· είναι η αόρατη δομή που καθοδηγεί την τέχνη, από τη σύλληψη μιας ιδέας έως την υλοποίησή της.
Το συμπόσιό μας φιλοδοξεί να αναδείξει αυτή τη βαθιά και συναρπαστική σχέση μέσα από ομιλίες και συζητήσεις. Στόχος μας δεν είναι μόνο η κατανόηση των μαθηματικών στην τέχνη, αλλά και η έμπνευση για νέες δημιουργικές συνθέσεις.
Μέσα από τις εργασίες του συμποσίου μας, στοχεύουμε:
- Να κατανοήσουμε πώς τα μαθηματικά συνδέονται με τη μουσική, την αρχιτεκτονική και τις εικαστικές τέχνες.
- Να αναδείξουμε τις ιστορικές και φιλοσοφικές διαστάσεις αυτής της σχέσης, από τον Πυθαγόρα έως τις σύγχρονες εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης.
- Να διερευνήσουμε πώς η μαθηματική σκέψη μπορεί να ενισχύσει τη δημιουργικότητα και να εμπνεύσει νέες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης.
- Να ενθαρρύνουμε τον διάλογο μεταξύ επιστημόνων, καλλιτεχνών και εκπαιδευτικών, προάγοντας μια διεπιστημονική προσέγγιση στην εκπαίδευση και την καλλιτεχνική έκφραση.
Κατά τη διάρκεια αυτών των δύο ημερών, μέσα από ομιλίες, συζητήσεις και καλλιτεχνικές παρουσιάσεις, θα ανακαλύψουμε μαζί πώς τα μαθηματικά και η τέχνη συνομιλούν διαχρονικά, διαμορφώνοντας όχι μόνο την αισθητική μας αντίληψη αλλά και τον ίδιο τον πολιτισμό μας.
Σας καλώ, λοιπόν, να συμμετάσχετε ενεργά, να ανταλλάξετε ιδέες, να εξερευνήσετε νέες προοπτικές και – πάνω απ’ όλα – να απολαύσετε τη μαγεία της σχέσης ανάμεσα στα μαθηματικά και την τέχνη.
Κλείνοντας, θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες στην Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων καθώς και στην Αντιπεριφερειάρχη κ. Χρύσα Ντιντή, για την σημαντική υποστήριξή τους. Η πολύτιμη στήριξη της Περιφερειακής Ενότητας, τόσο μέσω της οικονομικής κάλυψης όσο και της επίσημης αιγίδας, ήταν καθοριστική για την πραγματοποίηση του συμποσίου μας. Αυτή η υποστήριξη συμβάλλει σημαντικά στην προαγωγή της γνώσης, της επιστήμης και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Παράλληλα, θα θέλαμε να απευθύνουμε ειλικρινείς ευχαριστίες στον Δήμο Τρικκαίων, για τη διαχρονική και αδιάλειπτη στήριξή του, που αποτελεί πάντα ένα σταθερό θεμέλιο σε κάθε μας προσπάθεια.
Σας ευχαριστώ όλους θερμά για την παρουσία σας και σας εύχομαι ένα δημιουργικό και εμπνευσμένο συμπόσιο!”
