ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

ΚΑΤΩ ΣΤΗΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΤΟ ΑΛΩΝΑΚΙ (ΣΧΟΛΙΑ)

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ (1911-1996)

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:

Πατήστε εδώ για να  γνωρίσετε βασικά σημεία από τη ζωή του Οδυσσέα Ελύτη.

Το απόσπασμα «Κάτω στης Μαργαρίτας  το αλωνάκι» προέρχεται από τη συλλογή του Οδυσσέα Ελύτη «Ήλιος ο πρώτος» (1943) που αποτελεί μια αισιόδοξη αντίσταση μέσα στην κατοχή.

ΥΠΟΘΕΣΗ

Έφηβοι ερωτεύονται στην κάψα του καλοκαιριού.

ΠΗΓΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ

Το εφηβικό ερωτικό ξύπνημα με φόντο την ελληνική φύση

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Όλο το ποίημα αποτελεί μια ενότητα.

ΠΡΟΣΩΠΑ

Έφηβοι, αγόρια και κορίτσια (αγοροκόριτσα).

ΤΙΤΛΟΣ

Δεν είναι ο πραγματικός, αλλά ο πρώτος στίχος του αποσπάσματος της συλλογής «Ήλιος ο πρώτος».

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Το ποίημα ξεκινά με την περιγραφή του σκηνικού: ένα αλώνι από μαργαρίτες, όπου στριφογυρίζει ένα σμάρι μελισσών στον καλοκαιρινό καύσωνα. Η ζέστη είναι τόσο έντονη, ώστε ακόμη και ο ήλιος φαίνεται να ιδρώνει. Το νερό είναι τόσο θερμό, που δίνει την αίσθηση του βρασμού. Η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας ανεβαίνει τόσο, ώστε ο αέρας δίνει την εντύπωση ότι στερεοποιείται σε μικρά πύρινα κομμάτια  που πέφτουν (φωτιάς σουσάμια σιγοπέφτουνε) και τα ψηλόλιγνα  στάχυα μοιάζουν να λυγίζουν  τον διάπυρο (μελαψό) ουρανό. Στη συνέχεια ο τόπος συγκεκριμενοποιείται (χρυσά νταριά) και δίνονται τα πρόσωπα. Είναι αγόρια και κορίτσια με το σφρίγος και την ομορφιά της νεότητας (στα δόντια τους ο ήλιος σπαρταράει) που διακατέχονται από  έντονη ερωτική επιθυμία, που φαίνεται ακόμη και από τον ύπνο τους (ο ύπνος τους μυρίζει πυρκαγιά), καθώς και από τα αρώματα που αναδίδουν τα εφηβικά κορμιά τους. (Απ’ τη μασχάλη τους γλυκά στάζει το μοσχοκάρυδο).

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ*

Απ’ τη μασχάλη τους γλυκά στάζει το μοσχοκάρυδο, – μυρίζει πυρκαγιά: συμβολίζουν τη ζωντάνια της νεότητας και τα και την ένταση του ερωτισμού. Συμπλέκονται η όσφρηση, η γεύση και η όραση πράγμα που δείχνει την αισθησιοκρατία* του Ελύτη.

Στάχυα ψηλά λυγίζουν το μελαψό  ουρανό: λόγω της υψηλής θερμοκρασίας ο ουρανός έχει ένα θολό βαθυκόκκινο χρώμα. Θα περιμέναμε ο ουρανός με τον αέρα να κινεί τα στάχυα που λυγίζουν από τον άνεμο. Εδώ, όμως, κάτω από το βάρος του καύσωνα παρουσιάζεται να λυγίζει ο ουρανός για να δοθεί έμφαση στην ακινησία της καλοκαιρινής κάψας.

Ιδρώνει ο ουρανός- φωτιάς σουσάμια:  τονίζεται η αφόρητη ζέστη, ο καύσωνας από τον οποίο ακόμα και ο ήλιος υποφέρει.

ΧΡΟΝΟΣ

Το καλοκαίρι στις πιο θερμές μέρες του, πιθανόν τον Ιούλιο. Ειδικότερα  το μεσημέρι, όπου η ζέστη είναι στο αποκορύφωμα.

ΤΟΠΟΣ

Τόπος είναι ένα αλώνι διάσπαρτο με μαργαρίτες, στάχυα και  κεχριά.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

Περιγραφή: εικόνες που περιγράφουν το ερωτικό σκίρτημα των εφήβων και απευθύνονται στην όραση, τη γεύση, την ακοή και την αφή.

ΓΛΩΣΣΑ

Απλή, καθημερινή αλλά και συμβολική που απαιτεί συνειρμούς για την κατανόησή της. Χρησιμοποιούνται ρήματα και ουσιαστικά  που γίνονται αντιληπτά μέσω συνειρμών (ο συνειρμός είναι μια σκέψη που προκαλεί μια άλλη λόγω συνάφειας). Οι συνειρμοί δεν προσεγγίζονται με τη λογική.

ΥΦΟΣ

Είναι πυκνό και παραστατικό.

ΜΕΤΡΟ

Το ποίημα ανήκει  στη νεότερη ποίηση, οπότε δεν υπάρχουν ομοιόμορφοι στίχοι ούτε ομοιοκαταληξία και μέτρο. Υπάρχει εσωτερικός ρυθμός.

ΕΚΦΡΑΣΙΚΑ ΜΕΣΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ

Εικόνες οπτικές (το αλώνι με τις μαργαρίτες), ηχητική (ο χορός των μελισσόπουλων), απτική (το αγκάλιασμα των εφήβων), οσφρητικές  (η μυρωδιά της πυρκαγιάς), γευστική (μοσχοκάρυδο).

Προσωποποιήσεις (ιδρώνει ο ήλιος)

Μεταφορές (φωτιάς σουσάμια)

Υπερρεαλιστικά στοιχεία*  ( στήσαν χορό τρελό τα μελισσόπουλα, ιδρώνει ο ήλιος τρέμει το νερό κ.λπ.)

ΓΛΩΣΣΑΡΙ

Αισθησιοκρατία: η θεωρία σύμφωνα με την οποία κάθε γνώση προέρχεται από τις αισθήσεις).

Συμβολισμός: Είναι λογοτεχνικό ρεύμα που εμφανίστηκε στη Γαλλία τις δύο τελευταίες  του 19^ου αιώνα. Τα θέματα αντλούνταν από τον εσωτερικό κόσμο του καλλιτέχνη και τις ανησυχίες του. Ο εξωτερικός κόσμος, τα πράγματα και τα αντικείμενα γίνονται σύμβολα των συναισθημάτων του λογοτέχνη.  Αυτό που ενδιαφέρει είναι η μουσικότητα και η υποβλητικότητα των λέξεων.

Υπερρεαλιστικά στοιχεία είναι οι απροσδόκητοι συνδυασμοί λέξεων, οι εντυπωσιακές εικόνες, το παράλογο, η ελευθερία στο λεξιλόγιο και τη στιχουργική. Χαρακτηρίζουν την υπερρεαλιστική ποίηση που δεν αποδίδει τον κόσμο όπως φαίνεται, αλλά με τρόπο αλληγορικό και τη μεσολάβηση της φαντασίας. Ο υπερρεαλισμός, ως κίνημα, εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1917 στη Γαλλία.

ΠΗΓΗ: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου Εκδόσεων Σαββάλας (Μπουκόρου Κ., – Τσέλιου Μ.)

Υποβολή σχολίου Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 39 Εξελίξεις σε Ελλάδα και Τουρκία μετά τον μικρασιατικό πόλεμο

Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης: έξι άγνωστες πτυχές

Απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ “Ελευθέριος Βενιζέλος”:

https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=Gb2Tb7BPoQE

Συνθήκη της Λοζάνης:

https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=PdnIWyZawqE#t=4

ΕΛΛΑΔΑ: ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ 1922 (ΣΥΝΤΟΜΑ)

Πού, πότε, από ποιους και για ποιο σκοπό ξέσπασε το κίνημα του Ελληνικού στρατού;

Στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1922 ξέσπασε κίνημα στη Χίο και στη Μυτιλήνη, όπου βρίσκονταν μονάδες του ελληνικού στρατού που επέστρεφαν από τη Μικρά Ασία.

Τι ζητούσαν οι κινηματίες;

Όσοι συμμετείχαν σε αυτό αξίωναν:

α) την παραίτηση του βασιλιά Κωνσταντίνου,

β) τη διάλυση της Βουλής (στην οποία τα φιλοβασιλικά κόμματα διέθεταν πλειοψηφία),

γ) το σχηματισμό νέας κυβέρνησης που θα είχε την εμπιστοσύνη της Αντάντ,  και

δ) την ενίσχυση του μετώπου στη Θράκη, ώστε η Ελλάδα να αποφύγει και άλλες εδαφικές απώλειες.

Ποιες ενέργειες έκαναν οι κινηματίες;

• Με επικεφαλής τους συνταγματάρχες Νικόλαο Πλαστήρα και Στυλιανό Γονατά, περίπου 12.000 αξιωματικοί και στρατιώτες, αποβιβάστηκαν, λίγο αργότερα, στο Λαύριο, στο νοτιότερο άκρο της Αττικής, και άρχισαν να βαδίζουν προς την Αθήνα.
• Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, βλέποντας ότι δεν είχε καμία δυνατότητα αντίστασης, εγκατέλειψε τη χώρα. Βασιλιάς έγινε ο γιος του Γεώργιος Β΄.
• Φτάνοντας στην Αθήνα, οι κινηματίες εγκατέστησαν επαναστατική κυβέρνηση.

Η ΑΝΑΚΩΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Τι προέβλεπε η ανακωχή των Μουδανιών; Γιατί  η Ανατολική Θράκη ενσωματώθηκε τελικά στην Τουρκία;

Μετά την ήττα στη Μικρά Ασία, φαινόταν πλέον εξαιρετικά δύσκολο για την Ελλάδα να διατηρήσει την Α. Θράκη. Αρχικά, η επαναστατική κυβέρνηση δεν φάνηκε πρόθυμη να υποχωρήσει. Μάλιστα, για να αντιμετωπίσει ενδεχόμενη νέα τουρκική επίθεση, αναδιοργάνωσε ταχύτατα τον ελληνικό στρατό στη Θράκη. Τελικά, όμως, υπό το βάρος των κεμαλικών απειλών για νέο πόλεμο και των αφόρητων πιέσεων της Αγγλίας η Ελλάδα αποδέχτηκε την ανακωχή των Μουδανιών (Οκτώβριος 1922) με την οποία η Α. Θράκη ενσωματωνόταν στην Τουρκία. Η εκκένωση της περιοχής από τον ελληνικό στρατό και τον ντόπιο ελληνικό πληθυσμό ολοκληρώθηκε στα μέσα Νοεμβρίου 1922.

ΕΛΛΑΔΑ: Η «ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΕΞΙ»

Πού και πώς αποδόθηκαν ευθύνες για τη μικρασιατική καταστροφή;

Η επαναστατική κυβέρνηση σύστησε έκτακτο στρατοδικείο προκειμένου να καταλογιστούν ευθύνες για την ήττα στη Μικρά Ασία. Σε αυτό παραπέμφθηκαν οκτώ κορυφαία στελέχη (πρωθυπουργοί, υπουργοί, στρατιωτικοί ηγέτες) της βασιλικής παράταξης: Δ. Γούναρης, Ν. Στράτος, Π. Πρωτοπαπαδάκης, Γ. Μπαλτατζής, Ν. Θεοτόκης, Γ. Χατζανέστης, Μ. Γούδας και Ξ. Στρατηγός. Τον Νοέμβριο του 1922 καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν οι έξι πρώτοι˙ αυτή ήταν η «δίκη των έξι».

Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΟΖΑΝΗΣ (1923)

Τι προέβλεπε η συνθήκη της Λοζάνης; Τι προέβλεπε η ελληνοτουρκική σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών (Ιανουάριος 1923);  

Στη  Λοζάνη της Ελβετίας άρχισαν οι διαβουλεύσεις για την υπογραφή μιας νέας συνθήκης ειρήνης. Εκπρόσωπος της Ελλάδας σε αυτές ορίστηκε, από την επαναστατική κυβέρνηση, ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Μετά από πολύμηνες συζητήσεις υπογράφτηκε, στις 24 Ιουλίου 1923, η συνθήκη της Λοζάνης, με την οποία:

α) Επισημοποιήθηκε η τουρκική κυριαρχία στη Μικρά Ασία και στην Α. Θράκη.

β) Παραχωρήθηκαν στην Τουρκία και η Ίμβρος με την Τένεδο.

γ) Επίσης, στη συνθήκη της Λοζάνης ενσωματώθηκε ελληνοτουρκική σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών (Ιανουάριος 1923), σύμφωνα με την οποία όλοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Τουρκίας έπρεπε να μετοικήσουν στην Ελλάδα και όλοι οι μουσουλμάνοι της Ελλάδας να ακολουθήσουν τον αντίστροφο δρόμο. Εξαιρέθηκαν το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου (125.000 τότε), καθώς και οι μουσουλμάνοι της Δ. Θράκης (118.000 τότε).

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Ποια επείγοντα προβλήματα είχε να αντιμετωπίσει η ελληνική επαναστατική κυβέρνηση;

α) Τη  ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης,

β) την  κατακόρυφη πτώση των μισθών,

γ) την επείγουσα ανάγκη αποκατάστασης των παλαιών πολεμιστών (πολλοί από αυτούς είχαν πολεμήσει 10-12 χρόνια) και των προσφύγων

δ)τη  γενική ανάγκη αύξησης της αγροτικής παραγωγής.

Τα παραπάνω έκαναν επιτακτική τη λήψη μέτρων.

Ποιο μέτρο πήρε η επαναστατική κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τα παραπάνω προβλήματα;

Σε αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, η επαναστατική κυβέρνηση άρχισε αμέσως  την απαλλοτρίωση και διανομή γαιών σε πρόσφυγες και γηγενείς ακτήμονες (Φεβρουάριος 1923). Αυτή την εποχή μοιράστηκαν αγροτικοί κλήροι σε πλήθος αγροτών.

Γιατί ξέσπασαν μεγάλες απεργίες το καλοκαίρι του 1923;

Το καλοκαίρι του 1923 έγινε το  μεγαλύτερο κύμα απεργιών που είχε γνωρίσει η Ελλάδα από την ίδρυση της. Το αίτημα των εργατών ήταν οι αυξήσεις των αποδοχών.

Ποια αλλαγή γίνεται στη Ημερολόγιο;

Σημαντικό μέτρο της επαναστατικής κυβέρνησης υπήρξε και η υιοθέτηση από την Ελλάδα του γρηγοριανού ημερολογίου, που ίσχυε στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι, από τις 16 Φεβρουαρίου 1923 (παλαιό ημερολόγιο) η Ελλάδα βρέθηκε στην 1η Μαρτίου 1923 (νέο ημερολόγιο). Το ημερολόγιο αυτό ισχύει σήμερα.

Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των εκλογών του Δεκεμβρίου του 1923;

Η επαναστατική κυβέρνηση, αφού αντιμετώπισε με επιτυχία μια προσπάθεια ανατροπής της αποφάσισε να παραδώσει την εξουσία. Στις εκλογές του Δεκεμβρίου του 1923 τα φιλοβασιλικά κόμματα απείχαν. Έτσι, στη Βουλή εκπροσωπήθηκαν μόνο το κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελ. Βενιζέλου (250 βουλευτές) και η Δημοκρατική Ένωση του Αλ. Παπαναστασίου (120 βουλευτές). Ο Γεώργιος Β΄ εξαναγκάστηκε να φύγει στο εξωτερικό. Προσωρινός αντιβασιλέας ορίστηκε ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Ποιες ενέργειες έκανε ο Κεμάλ μετά τον μικρασιατικό πόλεμο;

Μετά τον μικρασιατικό πόλεμο, ο Μουσταφά Κεμάλ, ο οποίος αναδείχτηκε πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας:

α) υποχρέωσε τον σουλτάνο να φύγει από τη χώρα,

β) εδραίωσε τον κοσμικό-λαϊκό (και όχι θρησκευτικό) χαρακτήρα του πολιτεύματος

γ) και στη συνέχεια θέλησε να μετατρέψει την Τουρκία σε σύγχρονο κράτος δυτικού τύπου.

Με ποια μέτρα προσπάθησε να μετατρέψει την Τουρκία σε σύγχρονο κράτος;

α) Προσπάθησε να οργανώσει συστήματα υγείας και εκπαίδευσης,

β) αντικατέστησε το οθωμανικό αλφάβητο με το λατινικό προσπαθώντας να φέρει τη χώρα του πιο κοντά στη Δύση,

γ) κατάργησε την πολυγαμία,

δ) παραχώρησε δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες,

ε) απαγόρευσε στους άνδρες να φορούν φέσι και στις γυναίκες φερετζέ και

στ) επέβαλε τη χρήση οικογενειακών επιθέτων (ο ίδιος υιοθέτησε το Ατατούρκ, πατέρας των Τούρκων, με το οποίο τον αποκαλούσαν οι οπαδοί του).

Από ποιες ομάδες εφαρμόστηκαν οι μεταρρυθμίσεις του Κεμάλ;

Οι κεμαλικές μεταρρυθμίσειςβρήκαν απήχηση μόνο στα ανώτερα και μεσαία κοινωνικά στρώματα. Οι φτωχότερες τάξεις και κυρίως οι αγροτικοί πληθυσμοί, δηλαδή η συντριπτική πλειονότητα του τουρκικού λαού, συνέχισαν να ζουν, σε μεγάλο βαθμό, όπως και πριν από την «κεμαλική επανάσταση».

Υποβολή σχολίου Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 11: Η αγάπη του Αλεξάνδρου για τον Βουκεφάλα

© Ελληνικός Πολιτισμός – Γιάννης Παπαθανασίου-Κατερίνα Πρανδέκου

ΣΥΝΤΑΞΗ

Τι είναι πρόταση;

Πρόταση είναι μια οργανωμένη ομάδα λέξεων που έχει νόημα. / Το πιο σύντομο τμήμα του λόγου που έχει νόημα.

Τι είναι περίοδος;

Περίοδος είναι τμήμα του λόγου που αποτελείται από μία ή περισσότερες προτάσεις και εκφράζει ένα ολοκληρωμένο νόημα. Τελειώνει σε κάποιο σημείο στίξης (τελεία-ερωτηματικό-θαυμαστικό-αποσιωπητικά) ή βρίσκεται ανάμεσα.

Τι είναι ημιπερίοδος;

Ημιπερίοδος είναι τμήμα του λόγου που αποτελείται από μία ή περισσότερες προτάσεις και εκφράζει ένα αυτοτελές αλλά όχι ολοκληρωμένο νόημα. Τελειώνει σε άνω τελεία ή βρίσκεται μεταξύ δύο άνω τελειών ή μεταξύ τελείας και άνω τελείας.

Οι προτάσεις ανάλογα με τους όρους που περιέχουν χωρίζονται σε κατηγορίες. Σε αυτή την ενότητα θα μελετήσουμε τους όρους μιας απλής πρότασης, η οποία αποτελείται από το Υποκείμενο και το Κατηγόρημα.

Οι βασικοί όροι μιας απλής πρότασης

Οι βασικοί όροι μιας απλής πρότασης είναι δύο, το υποκείμενο και το κατηγόρημα.

Υποβολή σχολίου Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 38 Ο μικρασιατικός πόλεμος (ερωτήσεις και απαντήσεις)

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ

Ποιος διορίστηκε διοικητής της Σμύρνης και ποια εντολή έλαβε;

Παράλληλα με την απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, εγκαταστάθηκε στην πόλη και η ελληνική διοίκηση. Επικεφαλής ορίστηκε ο ύπατος αρμοστής (γενικός διοικητής) Αριστείδης Στεργιάδης, έμπιστος τόσο του Βενιζέλου όσο και των Βρετανών, με εντολή να αντιμετωπίζει ισότιμα όλους τους κατοίκους.

Γιατί και σε ποιους προκάλεσε αντιπάθειες ο Αριστείδης Στεργιάδης;

Ο διοικητής της Σμύρνης Αριστείδης Στεργιάδης έγινε αντιπαθής γιατί:

1. Η πολιτική του να αντιμετωπίζει ισότιμα όλους τους κατοίκους της Σμύρνης, σύμφωνα με τις εντολές που είχε λάβει, δεν γινόταν πολλές φορές αποδεκτή από:

α)την ελληνική στρατιωτική ηγεσία,

β)τον μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο και

γ)από ορισμένους Μικρασιάτες Έλληνες

2. Ο χαρακτήρας του ήταν αυταρχικός.

Ποιο ήταν το έργο των ελληνικών αρχών της Σμύρνης;

Πάντως, οι ελληνικές αρχές επιτέλεσαν σημαντικό έργο στην οικονομία, στην εκπαίδευση, στην υγεία και ιδίως στην επανεγκατάσταση των Ελλήνων προσφύγων που είχαν διωχθεί παλαιότερα από τις οθωμανικές αρχές και τώρα επέστρεφαν.

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΩΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1920

Ποιες ήταν οι επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού;

α)Ο ελληνικός στρατός κατέλαβε αρχικά τα εδάφη της Μικράς Ασίας για τα οποία είχε εντολή από την Αντάντ.

β)Λίγο αργότερα, ο Βενιζέλος έλαβε από το συνέδριο του Παρισιού άδεια επέκτασης της ελληνικής ζώνης κατοχής.

γ) Έτσι, ο ελληνικός στρατός, αφού κατέλαβε, την άνοιξη του 1920, την Α. Θράκη, προέλασε, το καλοκαίρι του 1920, σε βάθος 100-150 χλμ. καταλαμβάνοντας μια ζώνη εδαφών στη Μ. Ασία κατά πολύ μεγαλύτερη από αυτή που όριζε η συνθήκη των Σεβρών

Η ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΩΝ ΣΕΒΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Ποιοι λόγοι έκαναν τους συμμάχους της Αντάντ να αμφιβάλλουν αν θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην πράξη η Συνθήκη των Σεβρών;

Οι ελληνικές επιτυχίες διευκόλυναν την Αντάντ να επιβάλει στον σουλτάνο τη συνθήκη των Σεβρών (καλοκαίρι 1920). Όμως,

α) η απόλυτη απόρριψη της συνθήκης από τον Κεμάλ σε συνδυασμό με

β)την ενίσχυση του τουρκικού εθνικού κινήματος αντίστασης

έκαναν τους συμμάχους επιφυλακτικούς σχετικά με το κατά πόσο ο ελληνικός στρατός θα μπορούσε να επιβληθεί.

ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟΥ 1920 ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Ποιες ενέργειες δείχνουν ότι τα πάθη του διχασμού ήταν ζωντανά;

α)Λίγες μέρες μετά την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών, ο Βενιζέλος δέχτηκε στο Παρίσι δολοφονική επίθεση από Έλληνες φιλοβασιλικούς, αλλά διασώθηκε.

β)Λίγο μετά, στη διάρκεια ταραχών που ξέσπασαν στην Αθήνα, δολοφονήθηκε από βενιζελικούς ο Ίων Δραγούμης, γνωστός αντιβενιζελικός.

Γιατί ο Βενιζέλος προκήρυξε εκλογές μετά τη συνθήκη των Σεβρών;

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, ο Βενιζέλος προκήρυξε εκλογές, κρίνοντας ότι μετά την επιτυχία των Σεβρών η συγκυρία ήταν ευνοϊκή για να τις κερδίσει.

Ο Βενιζέλος ανέμενε ότι θα κερδίσει τις εκλογές. Ποιον λανθασμένο υπολογισμό έκανε; Τι υποσχέθηκε η αντιβενιζελική συμμαχία;

Ο Βενιζέλος υποτίμησε το γεγονός ότι ένα σημαντικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας είχε κουραστεί από την πολεμική προσπάθεια που είχε ξεκινήσει χρόνια πριν με τους βαλκανικούς πολέμους. Συγκεκριμένα, από το 1912 ως το 1920 η Ελλάδα ήταν σε πόλεμο.

Σε αυτές τις συνθήκες δημιουργήθηκε μια αντιβενιζελική συμμαχία, με ηγέτη τον Δημήτριο Γούναρη, που υποσχόταν τον τερματισμό του πολέμου και την απαλλαγή από τη «βενιζελική τυραννία», όπως χαρακτήριζε τη διακυβέρνηση Βενιζέλου.

 Ποια συγκυρία μετέτρεψε τις εκλογές του 1920 σε δημοψήφισμα για την επιστροφή του βασιλιά;

Καθώς το πολιτικό κλίμα ήταν ήδη τεταμένο, ο αιφνίδιος θάνατος του Αλέξανδρου, που εκτελούσε χρέη βασιλιά, μετέτρεψε τις εκλογές σε άτυπο δημοψήφισμα για την επιστροφή ή όχι του εξόριστου Κωνσταντίνου στην Ελλάδα. Δηλαδή αν κέρδιζαν οι αντιβενιζελικοί υπόσχονταν ότι θα επαναφέρουν τον Κωνσταντίνο.

Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των εκλογών του 1920;

Στις εκλογές που έγιναν τον Νοέμβριο του 1920 οι Φιλελεύθεροι ηττήθηκαν. Αμέσως ο Βενιζέλος έφυγε από την Ελλάδα.

Ποιες ενέργειες έκανε η φιλοβασιλική κυβέρνηση;

Η νέα φιλοβασιλική κυβέρνηση οργάνωσε δημοψήφισμα για την επιστροφή ή όχι του Κωνσταντίνου. Το υπερβολικά υψηλό ποσοστό υπέρ του Κωνσταντίνου δημιούργησε βάσιμες υποψίες για νοθεία. Τον Δεκέμβριο του 1920 ο Κωνσταντίνος επανήλθε.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Ποια ήταν η αιτία και ποια η αφορμή για να σταματήσουν οι Μεγάλες Δυνάμεις να υποστηρίζουν την Ελλάδα;

ΑΙΤΙΑ: Οι Δυνάμεις της Αντάντ είχαν αρχίσει να επανεξετάζουν τη στάση τους, επειδή έβλεπαν ότι το  κεμαλικό κίνημα θα είναι ο νικητής της σύγκρουσης.

ΑΦΟΡΜΗ: Η επιστροφή του Κωνσταντίνου, εχθρού της Αντάντ στα χρόνια του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου, λειτούργησε ως πρόφαση για τις Δυνάμεις, ιδίως για τη Γαλλία και την Ιταλία, ώστε να αλλάξουν τη στάση τους απέναντι στην Ελλάδα.

Ποιες διπλωματικές επιτυχίες είχε ο Κεμάλ, δεδομένης   και της αλλαγής της στάσης των Δυνάμεων της Αντάντ;

Ο Κεμάλ:

α) Υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με τη Σοβιετική Ένωση (Μάρτιος 1921).

β) Προχώρησε στην υπογραφή σειράς συμφωνιών με τη Γαλλία (Μάρτιος και Οκτώβριος 1921) και την Ιταλία (Μάρτιος 1921) που προέβλεπαν την αποχώρηση των στρατευμάτων τους από τη Μικρά Ασία με αντάλλαγμα την παραχώρηση προνομίων και διευκολύνσεων από την κεμαλική Τουρκία.

Ποια δύναμη συνέχιζε να υποστηρίζει την Ελλάδα; Την υποστήριξε ικανοποιητικά;

Μετά απ’ αυτά, οι ελληνικές προσπάθειες είχαν πλέον μόνο την αγγλική στήριξη, και αυτή σε διπλωματικό, κυρίως, επίπεδο.

ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΕΩΣ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΤΟΥ 1922

Η φιλοβασιλική κυβέρνηση σταμάτησε τον πόλεμο; Γιατί;

Η νέα φιλοβασιλική κυβέρνηση δεν τήρησε την προεκλογική της υπόσχεση για τερματισμό του πολέμου.

Ο Κωνσταντίνος και η νέα πολιτική ηγεσία πίστευαν ότι η νίκη ήταν κοντά και γι’ αυτό αποφάσισαν να συνεχίσουν τον πόλεμο. Μάλιστα, ο Κωνσταντίνος πήγε ο ίδιος στη Μικρά Ασία.

Ποιες είναι οι τελευταίες πολεμικές ενέργειες το καλοκαίρι του 1921;

Το καλοκαίρι του 1921, τα ελληνικά στρατεύματα πραγματοποίησαν μεγάλη επίθεση, που κόστισε χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, φτάνοντας μέχρι τον ποταμό Σαγγάριο, λίγα χιλιόμετρα πριν την Άγκυρα. Συνάντησαν, ωστόσο, ισχυρή αντίσταση και υποχώρησαν στη γραμμή που οριζόταν από τις πόλεις Εσκί Σεχίρ-Κιουτάχεια-Αφιόν Καραχισάρ. Εκεί παρέμεινε το μέτωπο τον επόμενο ένα χρόνο.

Ποια προβλήματα αντιμετώπιζε η φιλοβασιλική κυβέρνηση στο εσωτερικό και το εξωτερικό;

α) Από το καλοκαίρι του 1921, οι όροι του παιχνιδιού είχαν αντιστραφεί. Ο Κεμάλ, ενισχυμένος οικονομικά, διπλωματικά και στρατιωτικά, εμφανιζόταν αδιάλλακτος.

β) Την ίδια στιγμή στην Αθήνα ενισχύονταν οι αντιπολιτευτικές φωνές (ο Αλ. Παπαναστασίου και έξι συνεργάτες του δημοσίευσαν, τον Μάρτιο του 1922, το Δημοκρατικό Μανιφέστο, στο οποίο ασκούσαν κριτική στις βασιλικές επιλογές).

γ) Συγχρόνως, οξυνόταν η οικονομική κρίση.

δ)Σε αυτές τις συνθήκες, οι κυβερνήσεις της Αθήνας αναζητούσαν στο εξωτερικό διπλωματική και οικονομική στήριξη, αλλά δίχως αποτέλεσμα.

Πότε εκδηλώθηκε η τουρκική επίθεση; Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;

Στις 13 Αυγούστου εκδηλώθηκε η τελική τουρκική επίθεση. Λίγο μετά η ελληνική άμυνα κατέρρευσε και άρχισε η υποχώρηση.

Στις 27 Αυγούστου οι κεμαλικοί μπήκαν στη Σμύρνη. Η πόλη παραδόθηκε στις φλόγες, οι Έλληνες και οι Αρμένιοι κάτοικοί της στη σφαγή.

Η ήττα του ελληνικού στρατού σήμανε και το τέλος του μικρασιατικού ελληνισμού. Όσοι Έλληνες σώθηκαν πήραν το δρόμο για την προσφυγιά.

Υποβολή σχολίου Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΤΖΙΤΖΙΚΙΑ ΣΤΗΣΑΝ ΤΟ ΧΟΡΟ (ΣΧΟΛΙΑ)

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ (1909-1990)

Για τα βιογραφικά στοιχεία του ποιητή  και το έργο του πατήστε εδώ.

Το ποίημα προέρχεται από τη συλλογή «Παιχνίδια του ουρανού και του νερού» στην οποία ο ποιητής παίζει με τα χρώματα, τους αριθμούς και τις εποχές. Θεματολογία του έργου είναι η οικολογία, η φύση και η αγάπη για τα ζώα. Έτσι ο Γιάννης Ρίτσος παρακινεί τους μικρούς αναγνώστες να προσεγγίσουν  τα ζώα και τα πουλιά, να αγαπήσουν τη φύση κι ό, τι ομορφαίνει τη ζωή.

ΥΠΟΘΕΣΗ

Τα παιδιά παίζουν ένα καλοκαιρινό μεσημέρι γύρω από ένα σμήνος τζιτζικιών, ενώ μια πεταλούδα  υφαίνει με το πέταγμά της ένα μαντιλάκι που θα ανακουφίσει την πίκρα του γερασμένου κόσμου.

ΠΗΓΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ

Η χαρά και η ανεμελιά των παιδιών συνυπάρχουν με την πίκρα και την κούραση των μεγάλων.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

1^η , α΄ στροφή: «Το παιχνίδι και η χαρά των παιδιών».

2^η, β΄ στροφή: «Η κούραση και η πίκρα των μεγάλων».

ΠΡΟΣΩΠΑ

Τα παιδιά, ο γερασμένος κόσμος, τα τζιτζίκια και η πεταλούδα.

ΤΙΤΛΟΣ

Δεν είναι ο πραγματικός, αλλά ο πρώτος στίχος του αποσπάσματος της συλλογής «Παιχνίδια του ουρανού και του νερού».

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

α΄στροφή-1^η ενότητα

Βλέπουμε μια χαρούμενη εικόνα: παιδιά που παίζουν με φόντο το καλοκαιρινό καταμεσήμερο και ηχητική υπόκρουση το τραγούδι των τζιτζικιών, που το συνοδεύουν τα ρυθμικά παλαμάκια τους. Η παρέα των παιδιών απολαμβάνει το παιχνίδι της με τα τζιτζίκια τα οποία συνδέονται με την ανεμελιά, το τραγούδι και γενικά τη χαρά του καλοκαιριού. Όλη η στροφή κυριαρχείται από ήχους.

β΄ στροφή-2^η ενότητα

Το σκηνικό αλλάζει. Μια πορτοκαλόμαυρη πεταλούδα πετάει και στέκεται στο μέτωπο των γερασμένων ανθρώπων, για να εμποδίσει τον ήλιο που τους τυφλώνει. Ο ήλιος εδώ εμφανίζεται εχθρικός, γιατί, με την κάψα, δυσκολεύει τη δουλειά και αυξάνει τον κόπο των μεγάλων. Με το πέταγμά της, η πεταλούδα γνέθει (υφαίνει ) μαντιλάκι που θα σκουπίσει τον ιδρώτα  των κουρασμένων ανθρώπων. Παρόλο που η πεταλούδα είναι συνδεδεμένη με   την αναγέννηση και την ελπίδα, στη στροφή αυτή φαίνεται να συντροφεύει τον πικραμένο και γέρικο κόσμο. Έτσι δηλώνεται πως στα ανθρώπινα συνυπάρχουν η χαρά και η πίκρα, στοιχεία που υποδηλώνονται  από το πορτοκαλί και το μαύρο, αντίστοιχα, χρώματα της πεταλούδας.

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΡΟΦΩΝ

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ: Και στις δύο στροφές υπάρχει η παρουσία των εντόμων και οι εικόνες εκτυλίσσονται κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ: Παιδιά πρωταγωνιστούν  στην πρώτη στροφή μεγάλοι στη δεύτερη στροφή. Επίσης ο ήλιος στη στροφή βοηθά το παιχνίδι , ενώ στη δεύτερη δυσκολεύει την εργασία των ανθρώπων.

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ

«του γέρου κόσμου»: Είναι οι ενήλικοι που μοχθούν  για να κερδίσουν τη ζωή τους και έχουν χάσει την ανεμελιά.

«τα φρύδια επάνω, αντήλιο»: Τα φρύδια προστατεύουν τα μάτια  από την εφίδρωση. Η φράση «τα φρύδια επάνω»  υποδηλώνει τον ανθρώπινο μόχθο. Η πεταλούδα που  στέκεται πάνω από τα φρύδια «σαν αντήλιο» συμπονά και συμπαραστέκεται στους κουρασμένους ανθρώπους.

ΧΡΟΝΟΣ

Καλοκαίρι και μάλιστα στην α΄ στροφή καταμεσήμερο.

ΤΟΠΟΣ

Μάλλον εξοχή  αφού υπάρχουν τα τζιτζίκια και η πεταλούδα.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

Περιγραφή (εικόνες με κινήσεις και αισθήσεις).

ΓΛΩΣΣΑ

Απλή με κάποια λαϊκά στοιχεία (ντάλα, αντήλιο). Ο Ρίτσος έγραψε σε απλή λαϊκή γλώσσα  για να τον καταλαβαίνει  απλός λαός. Κυριαρχούν τα ουσιαστικά  που δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες με τη βοήθεια των ρημάτων. Η χρήση εξακολουθητικών χρόνων (παίζουν, κρυφόγνεφε) φανερώνει τη διάρκεια της χαράς των παιδιών και της πίκρας των μεγάλων.

ΥΦΟΣ

Απλό, φυσικό, παραστατικό

ΜΕΤΡΟ

Το ποίημα ανήκει στη νεότερη ποίηση και επομένως, δεν έχει ομοιόμορφες στροφές, ως προς τον αριθμό των στίχων, ομοιοκαταληξία και μέτρο. Έχει, όμως, εσωτερικό ρυθμό.

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ-ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ

Εικόνες οπτικές,  ηχητικές, απτικές (και παίζουν παλαμάκια)

Προσωποποιήσεις (τζιτζίκια στήσαν το χορό)

Μεταφορές (της πίκρας μαντιλάκι)

ΠΗΓΗ Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου Εκδόσεων Σαββάλας (Μπουκόρου Κ., – Τσέλιου Μ.)

Υποβολή σχολίου Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΕΣ 35 και 37 Οι διεκδικήσεις της Αντάντ και της Ελλάδας στην Οθωμανική αυτοκρατορία, Το τουρκικό εθνικό κίνημα (ερωτήσεις και απαντήσεις)

ΕΝΟΤΗΤΑ 35 (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Απόβαση του ελληνικού στρατού στην Σμύρνη:

Στο συνέδριο του Παρισιού το 1919 εγκρίνεται
η απόβαση ελληνικού στρατού στην Σμύρνη:

 Ποιες ενέργειες έκαναν οι δυνάμεις της Αντάντ μετά τη συνθηκολόγηση του σουλτάνου;

Μετά τη συνθηκολόγηση του σουλτάνου (Οκτώβριος 1918), δυνάμεις της Αντάντ κατέλαβαν νευραλγικά σημεία στην Οθωμανική αυτοκρατορία θέτοντας τη χώρα υπό κατοχή.

Ποιες ήταν οι ενέργειες της Ελλάδας μετά τη συνθηκολόγηση;

α)Ελληνικές δυνάμεις συμμετείχαν στην κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, εκφράζοντας, και με αυτό τον τρόπο, τις ελληνικές διεκδικήσεις.

β)Παράλληλα, ο Βενιζέλος έστειλε στο συνέδριο του Παρισιού υπόμνημα (Δεκέμβριος 1918) με το οποίο διεκδικούσε μια ευρύτατη ζώνη εδαφών στη δυτική Μικρά Ασία με κέντρο τη Σμύρνη, την Α. Θράκη μέχρι τα πρόθυρα της Κωνσταντινούπολης και τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος στην είσοδο των Στενών.

γ)Επιπλέον, ο Βενιζέλος, θέλοντας να υποστηρίξει τις παραπάνω διεκδικήσεις, έστειλε ελληνικό στρατό στην εκστρατεία της Αντάντ εναντίον των μπολσεβίκων.

Γιατί η Βρετανία υποστήριξε τα ελληνικά αιτήματα;

Στη συγκεκριμένη συγκυρία η στρατιωτική παρουσία της Ελλάδας, χώρας που αποτελούσε στενό σύμμαχο της Βρετανίας, στη Μικρά Ασία, θα αναχαίτιζε τις ιταλικές επιδιώξεις στην περιοχή και θα παρείχε στήριξη στις μικρές βρετανικές δυνάμεις που βρίσκονταν στα Στενά. Έτσι, η Βρετανία υποστήριξε τα ελληνικά αιτήματα.

Ποια εντολή έδωσε στην Ελλάδα το Συμβούλιο του Παρισιού;

Πράγματι, με την υποστήριξη της Βρετανίας, το Συμβούλιο του Παρισιού έδωσε εντολή στην Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1919, να στείλει στρατεύματά της στη Μικρά Ασία. Στις 2 Μαΐου 1919 Έλληνες στρατιώτες αποβιβάστηκαν στη Σμύρνη και κατέλαβαν την πόλη και μια περιοχή περίπου 17.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων γύρω από αυτή.

Πώς είδαν την άφιξη του ελληνικού στρατού οι Έλληνες, οι Τούρκοι και οι Ιταλοί της Μικράς Ασίας;

• Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας δέχτηκαν το γεγονός με ενθουσιασμό.
• Οι Τούρκοι αντέδρασαν αρνητικά. Με ευθύνη και των δύο πλευρών (Ελλήνων και Τούρκων) σημειώθηκαν από την πρώτη στιγμή επεισόδια με νεκρούς και τραυματίες.
• Οι Ιταλοί, που είχαν καταλάβει εδάφη νότια της ελληνικής ζώνης, δυσαρεστήθηκαν, καθώς διεκδικούσαν και εκείνοι τη Σμύρνη. Σε αρκετές περιπτώσεις οι τουρκικές επιθέσεις εναντίον των ελληνικών δυνάμεων προέρχονταν από περιοχές που ήταν υπό ιταλική διοίκηση.

ΕΝΟΤΗΤΑ  37 (ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ)

1) Ποιοι παράγοντες συντέλεσαν στη δημιουργία του τουρκικού  εθνικού κινήματος;

α)Η ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο.

β)Η ταπείνωση που προκάλεσε η παρουσία στρατευμάτων της Αντάντ σε διάφορες περιοχές στις χώρας.

 2) Ποια ήταν τα πρώτα βήματα του τουρκικού εθνικού κινήματος και ποιοι  οι στόχοι του;

α) Οι μουσουλμανικοί-τουρκικοί πληθυσμοί του οθωμανικού κράτους αντέδρασαν στην κατάληψη της χώρας τους από τα στρατεύματα της Αντάντ.

β) Ο Μουσταφά Κεμάλ άρχισε την οργάνωση κινήματος αντίστασης στην Ανατολή.

γ)  Σε σύσκεψη στην Αμάσεια του Πόντου τον Ιούνιο του 1919, ο Κεμάλ έθεσε ως στόχο την οργάνωση ενός κινήματος που θα σκόπευε στη δημιουργία ενός νέου τουρκικού εθνικού κράτους.

3) Πότε και πού έγιναν τα συνέδρια του τουρκικού κινήματος και ποιοι συμμετείχαν  σε αυτά;

Τα συνέδρια πραγματοποιήθηκαν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1919, στο Ερζερούμ και στη Σεβάστεια.

Συμμετείχαν αντιπρόσωποι τουρκικών οργανώσεων αντίστασης από όλη τη χώρα.

4) Ποιες αποφάσεις λήφθηκαν στα συνέδρια του τουρκικού κινήματος και τι ήταν η εθνική διακήρυξη;

Έγιναν αποδεκτοί οι στόχοι που είχαν διατυπωθεί στην Αμάσεια (δηλαδή την οργάνωση ενός κινήματος που θα σκόπευε στη δημιουργία ενός νέου τουρκικού εθνικού κράτους) και ηγέτης αναδείχτηκε ο Κεμάλ.

Συντάχτηκε η εθνική διακήρυξη, δηλαδή ένα πολιτικό πρόγραμμα αγώνα των Τούρκων για την ανεξαρτησία τους.

5) Πώς αντιμετώπισαν ο Σουλτάνος και οι Δυνάμεις το κίνημα;

Ο Σουλτάνος και οι Δυνάμεις αντιμετώπισαν το κίνημα ως ανταρσία και το καταδίκασαν.

5) Ποια ορίστηκε ως έδρα του κινήματος;

Ο Κεμάλ όρισε ως έδρα του κινήματος την Άγκυρα.

6) Ποια ήταν τα αποτελέσματα των εκλογών και ποιο το έργο της Βουλής που εκλέχθηκε;

Οι Κεμαλικοί στις γενικές εκλογές κέρδισαν την πλειοψηφία στην οθωμανική Βουλή.

Πέτυχαν η νέα βουλή να  υιοθετήσει ως δική της απόφαση  την εθνική διακήρυξη, που ονομάστηκε από τότε Εθνικό Συμβόλαιο.

7) Πώς αντέδρασαν οι Βρετανοί;

Οι Βρετανοί διέλυσαν τη Βουλή στην Κωνσταντινούπολη (Μάρτιος 1920).

 8) Πού, πότε και γιατί συγκλήθηκε από τον Κεμάλ η Α΄ Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας;                                                                                                 

Ο Κεμάλ συγκάλεσε την Α΄ Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας στην Άγκυρα όπου ψηφίστηκε το νέο Σύνταγμα.

9)  Ποιους βασικούς όρους είχε το νέο σύνταγμα;

α) Η χώρα θα ονομαζόταν Τουρκία.

β) Καταργούνταν ο θρησκευτικός χαρακτήρας του κράτους και θεσπιζόταν το κοσμικό κράτος.

γ) Η εκτελεστική εξουσία ασκούνταν από τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση.

9) Ποιος αναδείχθηκε αρχηγός του κράτους;

Ο Κεμάλ αναδείχτηκε αρχηγός του κράτους και πρωθυπουργός.

10) Ποιες ήταν οι ενέργειες  των Κεμαλικών στη Μικρά Ασία και τι αποτέλεσμα είχαν; 

Αφού διέλυσαν το Ποντοαρμενικό κράτος (Νοέμ. 1920), οι Κεμαλικοί στράφηκαν στη Μικρά Ασία.

Η μικρασιατική εκστρατεία εξελίχθηκε σε σύγκρουση δύο αντίπαλων εθνικών στρατών, του ελληνικού και του τουρκικού.

https://youtu.be/qgR2bVZckGs

https://youtu.be/YnGDfazGiQc

https://youtu.be/gjGrQTVkTrU

ΠΗΓΕΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΟΕΔΒ)

Υποβολή σχολίου Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 6 ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ, ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

ΜΕΡΟΣ Β1: ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Τι είναι οι αντωνυμίες;

Αντωνυμίες, όπως δείχνει και η ετυμολογία της λέξης, είναι οι λέξεις που χρησιμοποιούμε αντί για ονόματα (ουσιαστικά ή επίθετα).

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

Ποιο συντακτικό ρόλο έχουν στην πρόταση;

Οι περισσότερες ανήκουν στα κλιτά μέρη του λόγου και λειτουργούν στην πρόταση όπως και τα ονόματα: είναι υποκείμενα, αντικείμενα, κατηγορούμενα, επιθετικοί προσδιορισμοί, γενικές προσδιοριστικές ή συνοδεύουν προθέσεις. Δηλαδή τις συναντάμε ως:

Υποκείμενο:                         Εμείς είμαστε μαθητές της Β΄τάξης Γυμνασίου.

Αντικείμενο:                         Τον κατηγόρησαν ως καταχραστή.

Κατηγορούμενο:                   Ποιος είσαι εσύ;

Επιθετικός προσδιορισμός:   Αυτός ο άνθρωπος είναι επικίνδυνος.

Γενική προσδιοριστική:         Η ζωή μου είναι μονότονη.

Συνοδεύουν προθέσεις:         Το έμαθα από σένα.

Ποια είναι τα είδη των αντωνυμιών;

Υπάρχουν οχτώ είδη αντωνυμιών:

1. προσωπικές (εμείς, το), 
2. κτητικές (δικά μας, μας),
3. αυτοπαθείς (τον εαυτό μου),
4. οριστικές (οι ίδιοι),
5. δεικτικές (αυτό),
6. αναφορικές (τα οποία, που),
7. ερωτηματικές (ποιος), α
8. αόριστες (κάποιος).

ΜΕΡΟΣ Β2: ΟΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Πότε χρησιμοποιούνται οι  δυνατοί και  πότε οι  αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών;

Οι δυνατοί τύποι των προσωπικών αντωνυμιών συνηθίζονται:
α. Όταν βρίσκονται μόνοι τους στο λόγο: – Ποιον ρώτησες; – Εσένα.
β. Όταν θέλουμε να τονίσουμε κάτι: Εσείς βλέπετε τηλεόραση;
γ. Όταν θέλουμε να ξεχωρίσουμε κάτι από τα άλλα, να εκφράσουμε αντίθεση: Αυτοί οι καταραμένοι ξέρουν καλά ότι εμείς δεν το ξέρουμε. 
δ. Συχνά όταν συνοδεύονται από προθέσεις: …τον Κόσμο έξω και γύρω από εμάς. 
Διαφορετικά χρησιμοποιούμε τους αδύνατους τύπους που είναι και συχνότεροι.

Πότε η τριτοπρόσωπη προσωπική αντωνυμία λέγεται επαναληπτική και πότε προληπτική;

Πολλές φορές ένα όνομα που ειπώθηκε ξαναλέγεται με τον αντίστοιχο αδύνατο τύπο της τριτοπρόσωπης προσωπικής αντωνυμίας. Σ’ αυτή την περίπτωση η αντωνυμία λέγεται επαναληπτική: …αυτό το μέσο που οι ειδικοί το αποκαλούν…

Όταν η αντωνυμία προαναγγέλλει κάτι που θα ειπωθεί αμέσως μετά, λέγεται προληπτική: Από τη στιγμή που το γνωρίζει αυτό ένας τηλεθεατής…

ΜΕΡΟΣ Β3 ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Πώς ξεχωρίζουμε τα άρθρα από τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου;

Δεν πρέπει να συγχέουμε τα άρθρα με τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου ( του, της, τον, τους, την, τις, το, τα). Τα άρθρα μπαίνουν πριν από ονόματα, ενώ οι αντωνυμίες πριν ή ύστερα από ρήμα. ( το πήρα απόφαση: αντωνυμία).

Πώς ξεχωρίζουμε τις κτητικές αντωνυμίες από τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας;

Δεν πρέπει να συγχέουμε τις κτητικές αντωνυμίες “μου, σου, του κλ.π.” με τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας. Οι προσωπικές αντωνυμίες βρίσκονται πριν ή ύστερα από ρήμα, ενώ οι κτητικές αντωνυμίες μπαίνουν ύστερα από ουσιαστικά.

Π.χ. Φέρε μας  το βιβλίο (προσωπική)      αλλά     Το βιβλίο μας ( κτητική ).

Το  Αριθμητικό  ένας, μία, ένα αντιδιαστέλλει τη μονάδα με τα πολλά. (στο δωμάτιο ήταν άλλος ένας άνθρωπος).

Πώς ξεχωρίζουμε την αόριστη αντωνυμία από το αριθμητικό ή το αόριστο άρθρο;

Η αόριστη αντωνυμία ένας, μία, ένα αντικαθιστά ουσιαστικά και εμφανίζεται μόνη της στην πρόταση.
π.χ. Ο ένας έπαιρνε τη συνέντευξη και ο άλλος τραβούσε φωτογραφίες.

Ένας κάποτε πήγαινε…

Δεν πρέπει να συγχέεται με το αόριστο άρθρο που συνοδεύει ουσιαστικά (π.χ. ένας άνθρωπος προχωρούσε…) και με το αριθμητικό που αντιδιαστέλλει τη μονάδα με τα πολλά. (π.χ. στο δωμάτιο ήταν άλλος ένας άνθρωπος).

Με τι μπορεί να αντικατασταθεί η αναφορική αντωνυμία ο οποίος, η οποία, το οποίο; 

Η αναφορική αντωνυμία ο οποίος, η οποία, το οποίο συχνά αντικαθίσταται από το αναφορικό που. Όταν όμως συνοδεύει πρόθεση, δεν μπορεί να αντικατασταθεί.

Μ

ΜΜΜΜΜΕΡΟΣ Γ: ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

Οι λέξεις που σχηματίστηκαν από την ίδια απλή λέξη είτε με παραγωγή είτε με σύνθεση ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων και λέγονται συγγενικές. Για παράδειγμα θάλασσα, θαλάσσιος, θαλασσινός, θαλασσής, θαλασσογράφος, θαλασσόλυκος, προσθαλάσσωση κλπ..

Όταν μια λέξη είναι σύνθετη, ανήκει στην ετυμολογική οικογένεια και του α΄ και του β΄ συνθετικού.

ΠΗΓΕΣ

http://istografia.blogspot.gr/

http://ebooks.edu.gr/

Υποβολή σχολίου Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΓΛΩΣΣΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 30 Μαρτίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 36 Ο Ελληνισμός της δυτικής Μικράς Ασίας και του Πόντου (ερωτήσεις και απαντήσεις)

Ο ελληνισμός της δυτικής Μικράς Ασίας

Για ποιους λόγους αυξήθηκε ο ελληνικός πληθυσμός της Μικράς Ασίας στα μέσα του 19^ου αιώνα; (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα:

α) οι μεταρρυθμίσεις του Χάτι Χουμαγιούν (ήταν οι ευεργετικοί για τους χριστιανικούς πληθυσμούς νόμοι που υπέγραψε ο σουλτάνος το 1856) και

β) οι θετικές οικονομικές προοπτικές που υπήρχαν στη Μικρά Ασία, έκαναν πολλούς Έλληνες, τόσο από την Ελλάδα όσο και από διάφορες άλλες περιοχές του οθωμανικού κράτους, να μεταναστεύσουν σε αυτή την ιστορική για τον ελληνισμό περιοχή.

Ποιο ποσοστό του πληθυσμού της Μικράς Ασίας κατελάμβαναν οι ελληνορθόδοξες κοινότητες; (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Αν και οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί αποτελούσαν τη μεγάλη πλειονότητα, οι ελληνορθόδοξες κοινότητες, εύπορες και καλά οργανωμένες, είχαν έντονη -και συχνά πρωταγωνιστική- παρουσία. Εκπροσωπούνταν στις οθωμανικές αρχές από τους επικεφαλής τους, προκρίτους και αρχιερείς. Οι Έλληνες αποτελούσαν την πλειονότητα μόνο στην πόλη της Σμύρνης (περίπου 400.000 το 1912), ενώ διέθεταν σημαντική παρουσία, χωρίς να έχουν πληθυσμιακή υπεροχή, και σε ορισμένες άλλες πόλεις (Κυδωνίες-Αϊβαλί, Αϊδίνι, Προύσα).

Ποια ήταν η κύρια απασχόληση των Ελλήνων στη Σμύρνη; (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Οι Έλληνες ασχολούνταν κυρίως με το εμπόριο. Στη Σμύρνη, εμπορική πύλη για ολόκληρη την Ανατολή, δραστηριοποιούνταν πολλές ελληνικές επιχειρήσεις (εμπορικοί οίκοι, ναυτιλιακές εταιρείες, τράπεζες).

Πώς φαίνεται η  πνευματική κίνηση των Ελλήνων της Σμύρνης; (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Στη Σμύρνη λειτουργούσαν πολλά ελληνικά σχολεία (Ευαγγελική Σχολή, Κεντρικό Παρθεναγωγείο, Ομήρειο) και πολιτιστικοί σύλλογοι, ενώ υπήρχαν και αρκετά τυπογραφεία όπου εκδίδονταν ελληνικά βιβλία και εφημερίδες.

Οι διωγμοί του μικρασιατικού ελληνισμού

Πού οφείλονταν οι διωγμοί των ελληνορθόδοξων πληθυσμών από το 1913 και μετά;

α)Η ενίσχυση του τουρκικού εθνικισμού, ιδίως μετά την επικράτηση των Νεοτούρκων (1908), και

β) η επιδίωξη ισχυρών γερμανικών συμφερόντων να κερδίσουν κυρίαρχη θέση στην οθωμανική οικονομία, εκτοπίζοντας τους Έλληνες, τους Αρμένιους και τους Εβραίους, οδήγησαν σε συστηματικούς διωγμούς των ελληνορθόδοξων πληθυσμών από το 1913.

Ποιο πρόσχημα χρησιμοποιήθηκε από τους Τούρκους για τον εκτοπισμό των Ελλήνων από το 1912 ως το 1918; Πώς έγινε η εξόντωση των Ελλήνων και των Αρμενίων;

Στα χρόνια των βαλκανικών πολέμων (1912-13) και του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-1918), με το επιχείρημα ότι η παρουσία ελληνικών πληθυσμών θα έθετε σε κίνδυνο τις τουρκικές πόλεις αν δέχονταν ελληνική επίθεση,:

α) εκτοπίστηκαν στην ενδοχώρα περίπου 150.000 Έλληνες.

β) Οργανώθηκαν τα τάγματα εργασίας στα οποία κατατάσσονταν άνδρες πάνω από 45 ετών που οδηγούνταν για αγγαρείες σε λατομεία και δημόσια έργα στο εσωτερικό της χώρας.

Έτσι εξοντώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου, πράγμα που αποτέλεσε αληθινή τραγωδία για τον ελληνισμό. Ίδια τύχη είχαν και οι Αρμένιοι.

Η κίνηση αυτονόμησης στον Πόντο

Κάτω από ποιες συνθήκες δημιουργήθηκε το ποντοαρμενικό κράτος;

Στα τέλη του Α΄  Παγκοσμίου πολέμου κι ενώ γινόταν λόγος για την «αυτοδιάθεση των λαών» (δηλαδή κάθε λαός να έχει το δικό του κράτος), εκδηλώθηκε αυτονομιστική κίνηση των Ελλήνων του Πόντου. Τον Ιανουάριο του 1920 ιδρύθηκε, σε εδάφη που κατοικούσαν Πόντιοι και Αρμένιοι, ομόσπονδο ποντοαρμενικό κράτος, που αναγνωρίστηκε από τη συνθήκη των Σεβρών. Η ζωή του, ωστόσο, υπήρξε σύντομη.

Υποβολή σχολίου Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 25 Μαρτίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 34 Η λήξη του Α΄Παγκοσμίου πολέμου και οι μεταπολεμικές ρυθμίσεις (ερωτήσεις και απαντήσεις)

Η συνθήκη των Βερσαλλιών – 1919.
Πρωτότυπα στιγμιότυπα

Η ΕΥΡΩΠΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Α΄ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΙΣΙΟΥ

Πού και πότε έγινε,  ποιοι  συμμετείχαν  στο συνέδριο της ειρήνης;

Στα τέλη του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου εκπρόσωποι των νικητών συγκεντρώθηκαν στο Παρίσι (συνέδριο της Ειρήνης ή συνέδριο του Παρισιού, Ιανουάριος 1919-Ιανουάριος 1920) για να συζητήσουν τους όρους των συνθηκών ειρήνης. Οι ηττημένοι, οι ουδέτεροι και η Σοβιετική Ένωση δεν κλήθηκαν.

Ποια ήταν τα κριτήρια που καθόρισαν τις αποφάσεις;

Οι αποφάσεις καθορίστηκαν:

α) από την ανάγκη αναδιαμόρφωσης του πολιτικού χάρτη της Ευρώπης,

β) την επιδίωξη της Γαλλίας να εξουθενώσει τη Γερμανία

γ) την επιθυμία των Δυνάμεων να εγκλωβίσουν το νέο σοβιετικό καθεστώς της Ρωσίας και

δ) την αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών, κεντρική ιδέα των 14 σημείων του Αμερικανού προέδρου Ουίλσον, που έπαιξε σημαντικό ρόλο.

Τι σήμαινε «η αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών;

Σήμαινε ότι σε κάθε λαό αναγνωριζόταν το δικαίωμα να αποφασίζει μόνος του για το μέλλον του.

Ποιες συνθήκες υπογράφηκαν;

 Α)Η συνθήκη των Βερσαλλιών (Ιούν. 1919)

Η Γερμανία υποχρεωνόταν:

α) Να παραχωρήσει εδάφη της στη Γαλλία, στο Βέλγιο, στη Δανία και στις νεοσύστατες χώρες Πολωνία, Τσεχοσλοβακία και Λιθουανία,

β) να αναγνωρίσει τη Ρηνανία και το Σάαρ ως αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη,

γ) να πληρώσει βαριές αποζημιώσεις,

δ)να εγκαταλείψει τις αποικίες της και τα εδάφη που είχε κερδίσει με τη συνθήκη του Μπρεστ Λιτόφσκ,

ε) να περιορίσει στο ελάχιστο τις ένοπλες δυνάμεις της.

Β)Η συνθήκη του Αγίου Γερμανού (Σεπτ. 1919) ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ

Η Αυστρία εξαναγκαζόταν:

Να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Ουγγαρίας, της Τσεχοσλοβακίας, της Γιουγκοσλαβίας και της Πολωνίας,

να παραχωρήσει σε αυτές πολλά εδάφη.

Γ)Η συνθήκη του Νεϊγύ (Νοέμβ. 1919) ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ

Η Βουλγαρία υποχρεωνόταν:

Να παραιτηθεί από κάθε διεκδίκησή της στην ανατολική Μακεδονία,

να εγκαταλείψει τη δυτική Θράκη,

να παραχωρήσει εδάφη της στη Ρουμανία και τη Σερβία,

να προβεί σε αμοιβαία ανταλλαγή πληθυσμών με την Ελλάδα.

Δ) Η συνθήκη του Τριανόν (Ιούν. 1920) ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ

 Η ανεξάρτητη Ουγγαρία υποχρεωνόταν:

Να παραχωρήσει εδάφη της σε Τσεχοσλοβακία, Ρουμανία και Γιουγκοσλαβία.

Ε)Η συνθήκη των Σεβρών (28 Ιουλ./10 Αυγ. 1920)

Η συνθήκη των Σεβρών (28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920) επιβλήθηκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία.

α) Ο σουλτάνος παραχωρούσε την κυριαρχία της Μεσοποταμίας (σημερινό Ιράκ), της Παλαιστίνης και της Ιορδανίας στη Βρετανία, ενώ της Συρίας και του Λιβάνου στη Γαλλία.

β) Το Κουρδιστάν και η Αρμενία θα γίνονταν ανεξάρτητα κράτη.

γ) Τα νησιά Ίμβρος, Τένεδος και η Θράκη μέχρι τα πρόθυρα της Κωνσταντινούπολης παραχωρούνταν στην Ελλάδα.

δ) Ο σουλτάνος αναγνώριζε επίσημα την ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Β. και Α. Αιγαίου.

ε) Η Ιταλία παραχωρούσε στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα, εκτός από τη Ρόδο.

στ) Η Αντάντ ανέθετε στην Ελλάδα τη διοίκηση της περιοχής της Σμύρνης για πέντε χρόνια. Στη συνέχεια, οι κάτοικοι της περιοχής θα αποφάσιζαν με δημοψήφισμα για την τύχη της.

ζ) Τα Στενά τέθηκαν υπό διεθνή έλεγχο.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: η Οθωμανική αυτοκρατορία διαλυόταν.

Τι ήταν, γιατί ιδρύθηκε και πώς λειτουργούσε  η Κοινωνία των Εθνών;

Η προσδοκία αποφυγής νέων συγκρούσεων οδήγησε τις νικήτριες χώρες στη δημιουργία της Κοινωνίας των Εθνών (ΚτΕ). Η Κ.τ. Ε.. ήταν ένας διεθνής οργανισμός όπου θα μπορούσαν να απευθύνονται τα κράτη για να επιλύουν ειρηνικά τις μεταξύ τους διαφορές. Ωστόσο, κάθε κράτος-μέλος της Κοινωνίας των Εθνών είχε δικαίωμα να ασκήσει βέτο (αρνησικυρία), εμποδίζοντας τη λήψη μιας απόφασης, αλλά και να μη συμμορφωθεί προς τις υποδείξεις που θα του γίνονταν. Τα δύο αυτά στοιχεία έμελλε να λειτουργήσουν διαλυτικά για την Κοινωνία των Εθνών.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 12 Μαρτίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 33 Η ρωσική επανάσταση (ερωτήσεις και απαντήσεις)

Η ρωσική επανάσταση

Ποιες ήταν οι αιτίες ρωσικής επανάστασης;

α) Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα το 85% περίπου του πληθυσμού της Ρωσίας ήταν αγρότες. Τα μεγαλύτερα και πιο εύφορα κτήματα ανήκαν σε μεγάλους γαιοκτήμονες, ενώ οι καλλιεργητές ζούσαν σε άθλιες συνθήκες. Οι εξεγέρσεις ήταν συχνές και το αίτημα για αναδασμό (αναδιανομή) της γης είχε πολλούς υποστηρικτές.

β) Παράλληλα, σε ορισμένες περιοχές της Ρωσίας σημειωνόταν αξιόλογη βιομηχανική ανάπτυξη. Οι εργάτες ζούσαν εξίσου άθλια με τους αγρότες. Έτσι, ήταν συχνές και οι εργατικές εξεγέρσεις, που συνήθως καταστέλλονταν με αιματηρό τρόπο.

γ) Η κοινωνική ένταση κλιμακώθηκε μετά την ήττα της Ρωσίας στον ρωσοϊαπωνικό πόλεμο του 1904-1905. Επανάσταση που ξέσπασε το 1905 ανάγκασε τον τσάρο Νικόλαο Β’, που κυβερνούσε τη χώρα απολυταρχικά, να δεχθεί την εκλογή ενός νομοθετικού σώματος (δούμα) θεσπίζοντας, έτσι, τη συνταγματική μοναρχία στη Ρωσία. Λίγο αργότερα, νέα επανάσταση στη Μόσχα πνίγηκε στο αίμα (1905-1906).

δ) Η έκρηξη του Α΄  Παγκόσμιου πολέμου επιδείνωσε την κατάσταση. Η επιστράτευση εκατομμυρίων Ρώσων παρέλυσε την οικονομία, κάνοντας τις συνθήκες ζωής των λαϊκών τάξεων αληθινά τραγικές. Την ίδια στιγμή, ο ρωσικός στρατός αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα στα πεδία των μαχών.

Ποια ήταν τα γεγονότα της αστικής επανάστασης του Φεβρουαρίου 1917; (ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ)

Το Φεβρουάριο του 1917 ξέσπασε νέα επανάσταση.

Τη διακυβέρνηση του κράτους ανέλαβε προσωρινή κυβέρνηση μετριοπαθών φιλελεύθερων αστών, η οποία: α) αναγνώρισε κάποια ατομικά δικαιώματα, β) νομιμοποίησε τα σοβιέτ (=συμβούλια εργατών και στρατιωτών), γ) προετοίμασε συνέλευση για την κατάρτιση συντάγματος.

Την εξουσία στην Πετρούπολη, στη Μόσχα και σε άλλες πόλεις ανέλαβαν τα σοβιέτ, συμβούλια εργατών και στρατιωτών.

Ο τσάρος παραιτήθηκε το Μάρτιος 1917

Ποια ήταν τα γεγονότα της  σοσιαλιστικής Οκτωβριανή  Επανάσταση του 1917;

Αφορμή:

Η άρνηση της προσωρινής κυβέρνησης να  ικανοποιήσει τα λαϊκά αιτήματα για απόσυρση της Ρωσίας από τον πόλεμο και για αναδασμό γης

Η εκδήλωση της επανάστασης:

Οι μπολσεβίκοι – Ρώσοι κομμουνιστές με ηγέτη τον Λένιν – ζητούσαν:

α) να καταργηθεί η φιλελεύθερη προσωρινή κυβέρνηση,

β) να περάσει η εξουσία στα σοβιέτ

γ) να μοιραστεί η γη στους αγρότες,

δ) να αποσυρθεί η Ρωσία από τον πόλεμο.

Από το Μάιο του 1917 οι μπολσεβίκοι κυριάρχησαν στα σοβιέτ.

Τον Οκτώβριο του 1917 εκδήλωσαν την Οκτωβριανή Επανάσταση.

Ποια ήταν τα μέτρα των μπολσεβίκων;

Έθεσαν υπό τον έλεγχό της επανάστασης όλες τις μεγάλες οικονομικές μονάδες.

Παραχώρησαν τη διοίκηση των εργοστασίων στα σοβιέτ των εργατών και των μεγάλων αγροκτημάτων στα σοβιέτ των αγροτών.

Αναγνώρισαν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στις εθνικές μειονότητες

Ποια ήταν η στάση των μπολσεβίκων απέναντι στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο;

Αποφάσισαν την αποχώρηση της Ρωσίας από τον πόλεμο, γιατί: α)εκτιμούσαν ότι ο πόλεμος ήταν ιμπεριαλιστικός, β)έπρεπε όλες οι δυνάμεις να διατεθούν για την ανασυγκρότησή της χώρας γ)Αποχώρησαν με τη συνθήκη του Μπρεστ Λιτόφσκ (3 Μαρτίου 1918), παραχωρώντας πολλά εδάφη στη Γερμανία.

Μεταξύ ποιων ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος; Από ποιους και γιατί έγινε η ξένη επέμβαση; (ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ)

Ο εμφύλιος ξέσπασε ανάμεσα στους υποστηρικτές της επανάστασης και τους οπαδούς του τσάρου, στους οποίους συμπαραστάθηκε η Αντάντ. Έληξε το 1921 με επικράτηση των μπολσεβίκων.

 Πότε έγινε η ίδρυση της Σοβιετικής Ένωσης; (ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ)

Το 1918 το κράτος πήρε τη μορφή ομοσπονδίας, που ονομάστηκε Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) ή Σοβιετική Ένωση.

 Ποια ήταν η επίδραση της Οκτωβριανής επανάστασης στην Ευρώπη;

α) Η οκτωβριανή επανάσταση στη Ρωσία ενίσχυσε την κινητικότητα στις γραμμές των λαϊκών τάξεων σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ιδίως στις ηττημένες του πολέμου. Σε αυτό συνέβαλε και η ίδρυση στη Μόσχα το 1919 της Γ΄ Διεθνούς ή Κομμουνιστικής Διεθνούς, μιας διεθνούς οργάνωσης στην οποία εντάχθηκαν όλα τα κομμουνιστικά κόμματα με σκοπό την αποτελεσματικότερη οργάνωση της δράσης τους.

β) Στη Γερμανία, μετά από εξεγέρσεις (1918-1919) που οδήγησαν στην κατάργηση της μοναρχίας, οι σπαρτακιστές, ριζοσπάστες σοσιαλιστές, οργάνωσαν επανάσταση (Οκτώβριος 1918), αλλά τελικά ηττήθηκαν.

γ) Στην Ουγγαρία εκδηλώθηκε επανάσταση (1919) και επικράτησε για λίγο σοβιετικό καθεστώς, που, όμως, ανατράπηκε.

δ) Στις νικήτριες χώρες της Αντάντ (Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία) εκδηλώθηκαν μεγάλες απεργίες. Τότε άρχισαν να δημιουργούνται στην Ευρώπη τα πρώτα κομμουνιστικά κόμματα. Τα κόμματα αυτά εμπνέονταν από την οκτωβριανή επανάσταση και μάχονταν για την αναμόρφωση της κοινωνίας όχι μέσα από μεταρρυθμίσεις αλλά με επανάσταση. Ένα από αυτά ήταν και το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ), που ιδρύθηκε το 1918 και μετονομάστηκε αργότερα σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.

Γλωσσάριο

Σοβιέτ: Συμβούλια εργατών και στρατιωτών τα οποία ουσιαστικά ανέλαβαν την εξουσία.

Μπολσεβίκοι: μπόλσε σημαίνει πλειοψηφία στα ρωσικά, άρα μπολσεβίκοι ήταν η μεγαλύτερη και πιο ριζοσπαστική μερίδα του εργατικού κόμματος της Ρωσίας ως το 1912.Τότε αποχώρησαν και ίδρυσαν το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσίας.

 Οι «Σπαρτακιστές»:  ήταν μία επαναστατική οργάνωση της Γερμανίας, που δημιουργήθηκε  στα τέλη του 1914. Πήραν το όνομά τους από τον διάσημο σκλάβο της αρχαιότητας Σπάρτακο. Ήταν αντίθετοι στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καταδίκαζαν τον ιμπεριαλισμό και υποστήριζαν την ταξική πάλη και την επαναστατική δράση των μαζών.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 12 Μαρτίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ