ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

ΕΝΟΤΗΤΑ 7: ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ (ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΜΟΡΦΕΣ), ΠΡΟΘΕΤΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ, ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ, ΤΡΟΠΟΙ ΣΥΝΔΕΣΗΣ, ΣΥΝΔΕΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ-ΛΕΞΕΙΣ

ΜΕΡΟΣ Β: ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΩΝ

Τι είναι οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί;

Επιρρηματικοί προσδιορισμοί ονομάζονται τα ονοματικά σύνολα που συμπληρώνουν την έννοια του ρήματος, ώστε να γίνει πιο σαφής.

Π.χ. Σήμερα κάνει κρύο. Ο Γιάννης κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη

Πώς λειτουργούν τα επιρρήματα μέσα στην πρόταση;

Τα επιρρήματα λειτουργούν μέσα στην πρόταση ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί και δείχνουν τόπο, χρόνο, τρόπο, ποσό, βεβαίωση, δισταγμό ή πιθανότητα, άρνηση.

Ποια μορφή μπορεί να έχουν γενικά οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί;

1. Επιρρήματα π.χ. θα σε δω απόψε.
2. Απλή αιτιατική ή σπανιότερα γενική ενός ουσιαστικού π.χ. το βράδυ θα βγούμε – θα έρθω του χρόνου – ώρες αγνάντευε το πέλαγος.
3. Προθετικά σύνολα π.χ. κατέρρευσε από απογοήτευση – με το να θυμώνεις δεν πετυχαίνεις τίποτα 4. 4. Συνδυασμός επιρρήματος με προθετικό σύνολο ή δύο επιρρημάτων μαζί π.χ. καυγαδίζαμε έξω από τον κινηματογράφο– περπατούσε αργά- αργά.
4. Επιρρηματικές μετοχές π.χ. Συγύριζε τραγουδώντας.
5. Επίθετα (ως επιρρηματικά κατηγορούμενα ) π.χ. Γύρισε κεφάτος.
6. Δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις π.χ. Είχα διαβάσει τόσο καλά, ώστε δε με προβλημάτισε καμιά ερώτηση.
7. Διπλή πτώση π.χ. Στάθηκε άκρη- άκρη.
   Τι μπορεί να δηλώνουν οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί;

Τόπο : Στο Ηράκλειο ο καιρός είναι υγρός.

Χρόνο : Έφυγε χθες.

Τρόπο : Με το να μιλάς ( ή : μιλώντας ) διαρκώς επιβαρύνεις τη θέση σου.

Αιτία : Δάκρυσε από συγκίνηση.

Σκοπό : Πήγε στο Παρίσι για σπουδές.

Ποσό : Κουράστηκα πολύ. Όσο προσπαθείς, τόσο βελτιώνεσαι.

Αποτέλεσμα : Ήταν τόσο στενοχωρημένη, που δεν έβλεπε μπροστά της.

Αναφορά : Μιλήσαμε για σένα.

Όρο – προϋπόθεση : Αν δεν έχεις δουλειά, πέρασε να τα πούμε.

Εναντίωση – παραχώρηση : Αν και καθυστέρησε, πρόλαβε την παράσταση.

Βεβαίωση : Βεβαιότατα, σωστά , ασφαλώς, σίγουρα θα πάμε ταξίδι. Δεν το χάνω.

Άρνηση : Μην το ξαναπείς. Όχι , κάθε άλλο.

Δισταγμό – πιθανότητα : Πιθανόν, ίσως, ενδεχομένως να συμβεί αυτό.

Επίσης μπορεί να δηλώνουν παρομοίωση, συνοδεία, αφαίρεση, ποσό κατά προσέγγιση κλπ.

Πώς ξεχωρίζω το αντικείμενο από τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς;

Επειδή τόσο οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί όσο και το αντικείμενο συμπληρώνουν την έννοια του ρήματος, είναι βασικό, για να μην τα μπερδεύουμε, να έχουμε ξεκαθαρίσει ότι με τους επιρρ. προσδιορισμούς απαντούμε σε ερωτήσεις που αποκαλύπτουν επιρρηματικές σχέσεις ( πού, πότε, με ποιον όρο, γιατί, για ποιο σκοπό κλπ. )  ενώ με το αντικείμενο καλύπτουμε την απάντηση σε ερωτήματα του τύπου: ποιον, σε ποιον , τι, κλπ.

ΠΗΓΕΣ

http://synodoiporos.weebly.com/

ΜΕΡΟΣ Γ: ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ

Από ποια μέρη του λόγου παράγονται επιρρήματα;

Εκτός από τα επιρρήματα, που είναι πρωτότυπες λέξεις, υπάρχουν και επιρρήματα που παράγονται:

Α) από επίθετα ( ωραίος-ωραία),

Β) μετοχές (χαρούμενος- χαρούμενα),

Γ) αντωνυμίες (άλλος- αλλού)

Δ) άλλα επιρρήματα (εκεί-εκείθε).

Ποιες είναι οι παραγωγικές καταλήξεις των επιρρημάτων;

Οι παραγωγικές καταλήξεις των επιρρημάτων είναι:

-α  -ά -ιά :δύσκολα – δυνατά- βαριά

-ως – ώς: βεβαίως- συνεχώς

-ού: αυτού

– θε: ολούθε

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Από πού παράγονται επιρρήματα με κατάληξη  –α  -ά -ιά ;

Από επίθετα σε –ος -ός (όμορφος – όμορφα, αργός – αργά)

Από επίθετα σε –ύς,- ιά, -ύ (μακρύς – μακριά)

Από επίθετα σε –ης, -α, -ικο (ζηλιάρης-ζηλιάρικα)

Από παθητικές μετοχές ( χαρούμενος – χαρούμενα)

Από πού παράγονται επιρρήματα με κατάληξη  – ως  -ώς ;

Από επίθετα σε –ης  -ής, -ες -ές ( σαφής – σαφώς, συνήθης – συνήθως)

Από επίθετα σε –ος και παθητικές μετοχές (απόλυτος – απολύτως, προηγούμενος – προηγουμένως)

Από επίθετα που προέρχονται από αρχαίους τύπους μετοχών σε –ων -ουσα-ον,  -ών -ώσα- ών,  -ών, -ούσα, -ούν (επείγων – επειγόντως).

Τι γίνεται με τα επιρρήματα που σχηματίζονται και με τις δύο καταλήξεις ( -α, -ως);

Πολλά επιρρήματα σχηματίζονται με την προσθήκη και της κατάληξης –α και της κατάληξης –ως. Στα ζεύγη αυτά των επιρρημάτων παρατηρούμε τα εξής:

α) Μπορεί να μην έχουν καμιά διαφορά στη σημασία και τη χρήση (σ’ αυτό θα πρέπει βέβαια να συμφωνήσετε κι εσείς ή σ’ αυτό θα πρέπει βεβαίως να συμφωνήσετε κι εσείς)

β) Ο τύπος σε –ως μπορεί να χρησιμοποιείται σε πιο επίσημο ύφος λόγου ( άδικα επιμένεις /αδίκως επιμένετε)

γ) Ο τύπος του επιρρήματος σε –α μπορεί να έχει διαφορετική σημασία από τον τύπο του επιρρήματος σε –ως. Για παράδειγμα:

«ντύνεται απλά (= με απλότητα)» και  «ήθελα απλώς (= μόνο)  να τον δω».

Αντίστοιχα:

άμεσα = χωρίς περιστροφές, αμέσως = χωρίς χρονοτριβή

αδιάκριτα =χωρίς διακριτικότητα, αδιακρίτως = χωρίς διάκριση

έκτακτα = πολύ ωραία,  εκτάκτως = ξαφνικά

ακριβά = ποσοτικό επίρρημα π.χ. Το πλήρωσε ακριβά,  ακριβώς= τροπικό επίρρημα π.χ. Ακριβώς αυτό εννοώ κι εγώ.

τέλεια =με τελειότητα,  τελείως= εντελώς

ιδιαίτερα = πολύ,  ιδιαιτέρως = ξεχωριστά

ΠΗΓΗ

http://endimo.weebly.com/

Τι είναι τα προθετικά σύνολα;

Είναι λεκτικά σύνολα που εκφράζουν διάφορες επιρρηματικές σχέσεις. Τα σύνολα αυτά αποτελούνται από μια πρόθεση και άλλα γλωσσικά στοιχεία (ονοματικές φράσεις, επίθετα, επιρρήματα κτλ.),
π.χ. Το ποδήλατο με τις τρεις ρόδες χάλασε.

Τα προθετικά σύνολα φανερώνουν κυρίως επιρρηματικές σχέσεις. Με την έννοια αυτή μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο λόγο όπως και τα επιρρήματα για να δηλώσουν:

τόπο → προς την πόρτα, ως εκεί, από την Αθήνα
τρόπο → με ζωηρότητα, με συντομία
χρόνο → κατά τα Χριστούγεννα, για λίγο, ως αύριο
κτλ.

Τα προθετικά σύνολα δεν εκφράζουν επιρρηματικές σχέσεις στην περίπτωση που αποτελούν έμμεσου αντικειμένου και  ποιητικό αίτιο.

Ποιες είναι οι προθέσεις;

ΠΗΓΕΣ

http://users.sch.gr/

http://ebooks.edu.gr/ (ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ)

Δ ΜΕΡΟΣ Γ: ΟΙ ΣΥΝΔΕΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ ΦΡΑΣΕΙΣ

Οι παράγραφοι και οι προτάσεις ενός κειμένου συνδέονται:
α. με τη χρήση συνδετικών λέξεων που δηλώνουν αντίθεση (π.χ. όμως), αιτιολόγηση (π.χ. γιατί) κτλ.
β. με τη χρήση συνδετικών φράσεων όπως: ο κυριότερος παράγοντας, μία από τις σημαντικότερες αιτίες κτλ.
γ. με έμμεση αναφορά στην προηγούμενη παράγραφο ή περίοδο η οποία γίνεται με:
• επανάληψη της τελευταίας ιδέας της παραγράφου ή της περιόδου
• επανάληψη του κεντρικού νοήματος της προηγούμενης παραγράφου ή της προηγούμενης περιόδου
• επανάληψη μιας λέξης ή φράσης της προηγούμενης παραγράφου ή περιόδου.
δ. με ερώτηση.

ΣΥΝΔΕΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ-ΦΡΑΣΕΙΣ (βλέπε και ενότητα 4)

ΒΕΒΑΙΩΣΗ: βέβαια, πράγματι, πραγματικά, είναι βέβαιο, το βέβαιο είναι ότι, ασφαλώς, αναμφίβολα, κατά γενική ομολογία , προφανώς, είναι αλήθεια, είναι γεγονός ότι…, είναι γενικά αποδεκτό, είναι γενικά παραδεκτό, είναι κοινός τόπος ότι.., είναι γενική παραδοχή ότι…, όλοι θα συμφωνήσουν ότι… ΑΠΑΡΙΘΜΗΣΗ: πρώτον, δεύτερον, τρίτον…., αρχικά, πρώτα πρώτα, στη συνέχεια, έπειτα, ακολούθως, κατόπιν, μια πρώτη επισήμανση είναι…, τελικά, τέλος, στο τέλος, κλείνοντας…

ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ: δηλαδή, πιο συγκεκριμένα, ειδικότερα, με άλλα λόγια, για να γίνω πιο συγκεκριμένος, για να γίνει αυτό πιο κατανοητό, αυτό σημαίνει ότι.., πιο συγκεκριμένα…

ΑΝΤΙΘΕΣΗ / ΕΝΑΝΤΙΩΣΗ: όμως, αλλά, ενώ, αν και, εντούτοις, ωστόσο, αντίθετα, από την άλλη πλευρά, παρόλο που, στον αντίποδα αυτού του φαινομένου/ της κατάστασης παρατηρείται….. ΠΡΟΣΘΗΚΗ: ακόμη, επίσης, επιπλέον, επιπρόσθετα, συμπληρωματικά, εξάλλου, εκτός απ’ αυτό…

ΑΙΤΙΑ /ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ: επειδή, γιατί, λόγω του ότι, εξαιτίας , ο λόγος είναι ότι.., εφόσον, αυτό οφείλεται, αυτό συμβαίνει γιατί, μια και ….

ΣΥΓΚΡΙΣΗ / ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ: παρόμοια, αντίστοιχα, με τον ίδιο τρόπο, κατ’ ανάλογο τρόπο, κάτι ανάλογο συμβαίνει, έτσι ….

ΟΡΟΣ / ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ: αν, με την προϋπόθεση ότι, με τον όρο, στην περίπτωση που, κάτω απ’ αυτές τις προϋποθέσεις, υπό αυτές τις συνθήκες , με αυτά τα δεδομένα, σε αυτό το πλαίσιο…

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: επομένως, λοιπόν, άρα, συνεπώς, συμπερασματικά, όπως φαίνεται, όπως προκύπτει, καταληκτικά, εν κατακλείδι, συνοψίζοντας…

ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΕΙΡΑ: μετά, ύστερα, αργότερα, κατόπιν, έπειτα, την ίδια στιγμή…

ΤΟΠΟΣ: πάνω, κάτω, δεξιά, αριστερά, στην άκρη, στο κέντρο…..

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: παραδείγματος χάρη, λόγου χάρη, για παράδειγμα…

ΕΜΦΑΣΗ: ιδιαίτερα, μάλιστα, κυρίως, προπάντων, θα θέλαμε να τονίσουμε…

Υποβολή σχολίου Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΓΛΩΣΣΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 30 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

Ο Σαρλό και το αθάνατο νερό, Ντίνος Δημόπουλος

«Ο ΣΑΡΛΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΘΑΝΑΤΟ ΝΕΡΟ»

ΑΠΟ ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ «ΤΑ ΔΕΛΦΙΝΑΚΙΑ ΤΟΥ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ» ΤΟΥ ΝΤΙΝΟΥ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ

Ο ΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ

Η ΖΩΗ ΤΟΥ: Γεννήθηκε  το 1921 στο Πάλαιρο της Άρτας. Μεγάλωσε σε μια εποχή κι έναν τόπο που η μόρφωση δεν ήταν εύκολη. Ο ίδιος, διαβάζοντας λογοτεχνία, προσπάθησε να διαφοροποιηθεί από τον μέσο όρο. Η ασθένεια του πατέρα του τον φέρνει κατά τα γυμνασιακά του χρόνια στον Πειραιά, όπου ο Ντινόπουλος παρακολουθεί ταινίες της εποχής του. Αυτό εξηγεί και τη μετέπειτα στροφή του στη σκηνοθεσία. Όταν τελείωσε το σχολείο, γράφτηκε στη Νομική Σχολή της Αθήνας, ενώ παράλληλα κατάφερε να εισαχθεί  σε δραματική σχολή. Εκεί γνώρισε πολλούς ανθρώπους  των τεχνών και των γραμμάτων. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής προσβλήθηκε από φυματίωση και νοσηλεύτηκε σε σανατόριο περισσότερο από έναν χρόνο. Για πενήντα χρόνια έγραφε σενάρια και γύριζε ταινίες. Πέθανε το 2003.

Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ: Ο Δημόπουλος έζησε ως παιδί τη μεταβατική φάση του μεσοπολέμου (την περίοδο μεταξύ Α΄  και Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου) κι αργότερα την αγριότητα του πολέμου και του εμφυλίου. Οι εμπειρίες του αυτές διαμόρφωσαν τη θεματολογία του, που εκφράστηκε στην κινηματογραφική του παραγωγή.

ΕΡΓΑ ΤΟΥ: Οι Γερμανοί ξανάρχονται, Οι ουρανοί είναι δικοί μας,  Κοινωνία ώρα μηδέν, Κοντσέρτο για πολυβόλα, Τα Δελφινάκια του Αμβρακικού  και άλλα.

ΤΑ ΔΕΛΦΙΝΑΚΙΑ ΤΟΥ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ

Ο χρόνος στον οποίο αναφέρεται το μυθιστόρημα είναι η περίοδος του Μεσοπολέμου (1923-1940). Σε κάποιο παραθαλάσσιο χωριουδάκι του Αμβρακικού, το Κοχύλι, δυο παιδιά ο Πέτρος 8 χρονών και η Ανθούλα 7 χρονών περνάνε τις διακοπές τους και γίνονται αχώριστοι φίλοι. Όλα είναι όμορφα, μέχρι  τη στιγμή που έρχεται ο Πάνος, ένα παιδί που ζει στο περιθώριο γιατί έχει φυματίωση. Μέσω της φιλίας που αναπτύσσουν μαζί του γνωρίζουν τη σκληρότητα των μεγάλων και τα παιδιά αποφασίζουν να αντισταθούν. Το μυθιστόρημα έγινε ταινία. Το απόσπασμα αναφέρεται στην πρώτη γνωριμία του Πέτρου με τον κινηματογράφο.

ΘΕΜΑ

Η επίσκεψη στον κινηματογράφο που  θα συγκλονίσει τον πρωταγωνιστή.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

1^η ΕΝΟΤΗΤΑ «Ο Πέτρος δεν κοιμήθηκε….Ψεύτικα είναι, είπε»:Η προετοιμασία για τον κινηματογράφο και το ταξίδι προς αυτόν.

2^η ΕΝΟΤΗΤΑ «Έμπαιναν τώρα στην πόλη…δεν προλάβουν το έργο»:Η Άρτα

3η ΕΝΟΤΗΤΑ «Φτάσανε κάποτε….κι έβγανα σε δω»:Έξω από τον κινηματογράφο.

4^η ΕΝΟΤΗΤΑ «Ξύπνησε από το βύθισμά του…κι έβγα να σε δω.: Μέσα στον κιν/φο.

5^η ΕΝΟΤΗΤΑ «Κι άξαφνα το τραγούδι…για το φθισικό παιδί»:Ο Πέτρος και το έργο.

ΠΩΣ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΕΙΤΑΙ Ο ΤΙΤΛΟΣ (Ο Σαρλό και το αθάνατο νερό)

Περιγράφει το τέλος του κειμένου και κυρίως το αίτημα του Πέτρου προς τον Σαρλό. Είναι συγκινητικός γιατί αποδεικνύει  την ευαισθησία και την ανησυχία του μικρού Πέτρου για τον φίλο του.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Εκείνη την εποχή ήταν κάτι σπάνιο που υπήρχε μόνο σε μεγάλες πόλεις. Γι΄ αυτό και η προετοιμασία απαιτούσε ολόκληρη τελετουργία (καλά ρούχα κλπ). Αντίθετα στην εποχή μας είναι μια τυπική καθημερινή διασκέδαση. Ωστόσο πάντα ο κιν/φος γοητεύει και κάνει το κοινό να συμμετέχει και να ζει με ένταση το έργο.

ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ

• Αρχικά αισθάνεται ανυπομονησία, αγωνία και  χαρά. Τον έχει κυριεύσει μεγάλη περιέργεια για την επίσκεψη στον κιν/φο. Επίσης,  φαίνεται ότι νιώθει μεγάλο θαυμασμό  και συμπάθεια για την Ανθούλα.
• Όταν φτάνουν στην Άρτα,η ανυπομονησία και η αγωνία του κορυφώνονται τόσο που δε θέλει να φάει ούτε χαλβά, γιατί βιάζεται να μπει στον κιν/φο.
• Φτάνοντας στον κιν/φο, μαγεύεται από τον καινούριο κόσμο, κοιτάζει τις φωτογραφίες, παρατηρεί και είναι έκπληκτος και  γεμάτος απορίες για το πώς κινούνται τα πρόσωπα του έργου.
• Όταν σβήνουν τα φώτα, με αφέλεια απορεί και αδυνατεί να καταλάβει πώς θα βλέπει στο σκοτάδι.
• Όταν ξεκινά η παράσταση, νιώθει μεγάλο θαυμασμό, η ψυχή του ταράζεται  με την αληθοφάνεια των εικόνων  και γεμίζει αγωνία για την εξέλιξη της υπόθεσης. Όταν χαλαρώνει  από την πρώτη έκπληξη, αρχίζει να διασκεδάζει με τον αστείο Σαρλό. Η μαγεία που νιώθει τον αφήνει αμίλητο στις ερωτήσεις και ακίνητο κατά τη διάρκεια του διαλείμματος. Φαίνεται να τα έχει χάσει.
• Στο τέλος έχει πεισθεί τόσο πολύ ότι όσα έβλεπε ήταν αλήθεια, που προσπαθεί να πλησιάσει τον Σαρλό για να του ζητήσει το αθάνατο νερό, για να γιατρευτεί ο φίλος του ο Πάνος.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΠΟΧΗΣ

Οι πλούσιες οικογένειες είχαν αυτοκίνητο με σοφέρ, οι γονείς έντυναν με εντυπωσιακά ρούχα τα παιδιά τους και τα παιδιά είχαν ευγένεια, αγνότητα καις σεβασμό προς τους μεγαλύτερους, περισσότερο από ό, τι στις μέρες μας.

ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Ήταν το Θέατρο Σκιών.

ΓΛΩΣΣΑ

Απλή δημοτική με πολλά στοιχεία προφορικού λόγου. Η γλώσσα των παιδιών είναι απλή όπως μιλούν τα παιδιά.

ΥΦΟΣ

Είναι απλό και λιτό χωρίς τίποτα δυσνόητο, χωρίς πολλά σχήματα λόγου. Είναι  επίσης ζωντανό και παραστατικό χάρη στους διαλόγους.

ΧΡΟΝΟΣ

Η υπόθεση τοποθετείται την περίοδο του μεσοπολέμου (1920-30). Η αφήγηση καλύπτει το βράδυ της προηγούμενης (Κυριακή) και ολόκληρη την επόμενη μέρα (Δευτέρα). Ωστόσο περιλαμβάνει και αναδρομές στο παρελθόν (για παράδειγμα, η ανάμνηση παλιότερων επισκέψεων στην Άρτα με τον πατέρα του, οι παραστάσεις του Καραγκιόζη κ.λπ.).

ΤΟΠΟΣ

Παραθαλάσσιο χωριό Κοχύλι , ο δρόμος για την Άρτα και η πλατεία Σκουφά της Άρτας αλλά και  ο χώρος μέσα στον κιν/φο.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

Αφήγηση: π.χ. « Πέτρος δεν κοιμήθηκε καθόλου τη νύχτα…»

Περιγραφή: π.χ. «Η Ανθούλα φορούσε  λουλουδάτο φουστάνι με βολανάκια και τιράντες..

Διάλογος: π.χ. «Και τούτος εδώ με το μπαστουνάκι; Αυτός είναι ο Σαρλός»

Σκέψεις; π.χ. «Ναι αυτό ήταν το θέατρο, το ‘ξερε, αλλά ετούτος εδώ ο κινηματογράφος…»

ΑΦΗΓΗΤΗΣ

Τριτοπρόσωπος παντογνώστης αφηγητής.

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ

Εικόνες οπτικές και οσφρητικές: για παράδειγμα  η εικόνα των καλοντυμένων παιδιών, η μυρωδιά της γαλατόπιτας στην Άρτα.

Μεταφορές: για παράδειγμα, «μάτια αχόρταγα».

Παρομοιώσεις: για παράδειγμα, «Τα κεράσια είναι σαν αληθινά».

Προσωποποίηση: για παράδειγμα, «το Νίνο και τη Ντόλη (τις κούκλες), θα ΄κλαιγαν αν τ΄άφηνε μονάχα τους στο σπίτι».

Αναδίπλωση: για παράδειγμα, «όμορφη, πολύ όμορφη».

Επαναλήψεις: για παράδειγμα, «Πέρασε ο πασατεμπάς με την άσπρη καθαρή ποδιά του, τον άσπρο σκούφο…τ’ άσπρο καλαθάκι…το άσπρο φλιτζανάκι».

Υπερβολή: «χιλιάδες μικρές πολύχρωμες χάντρες».

Πολυσύνδετο: για παράδειγμα, «Κι ο Πέτρος μήτε μίλησε μήτε γύρισε μήτε σάλεψε..».

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ

ΠΕΤΡΟΣ: φτωχός (δε φοράει παπούτσια), ευγενικός, καλόκαρδος, ευαίσθητος (ενδιαφέρεται για τον άρρωστο φίλο του ή για το παιδί της ταινίας), γεμάτος περιέργεια και απορίες, ντροπαλός, περήφανος για τη φίλη του αλλά και θιγμένος γιατί αυτή γνωρίζει περισσότερα για τον κιν/φο.

ΑΝΘΟΥΛΑ: καλή και αγνή, συμπαθεί πολύ τον Πέτρο, αν και τον πειράζει.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΤΕ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ “ΤΑ ΔΕΛΦΙΝΑΚΙΑ ΤΟΥ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ”

Ο ΣΑΡΛΟ:

Υποβολή σχολίου Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 29 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΚΑΤΩ ΣΤΗΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΤΟ ΑΛΩΝΑΚΙ (ΣΧΟΛΙΑ)

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ (1911-1996)

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:

Πατήστε εδώ για να  γνωρίσετε βασικά σημεία από τη ζωή του Οδυσσέα Ελύτη.

Το απόσπασμα «Κάτω στης Μαργαρίτας  το αλωνάκι» προέρχεται από τη συλλογή του Οδυσσέα Ελύτη «Ήλιος ο πρώτος» (1943) που αποτελεί μια αισιόδοξη αντίσταση μέσα στην κατοχή.

ΥΠΟΘΕΣΗ

Έφηβοι ερωτεύονται στην κάψα του καλοκαιριού.

ΠΗΓΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ

Το εφηβικό ερωτικό ξύπνημα με φόντο την ελληνική φύση

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Όλο το ποίημα αποτελεί μια ενότητα.

ΠΡΟΣΩΠΑ

Έφηβοι, αγόρια και κορίτσια (αγοροκόριτσα).

ΤΙΤΛΟΣ

Δεν είναι ο πραγματικός, αλλά ο πρώτος στίχος του αποσπάσματος της συλλογής «Ήλιος ο πρώτος».

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Το ποίημα ξεκινά με την περιγραφή του σκηνικού: ένα αλώνι από μαργαρίτες, όπου στριφογυρίζει ένα σμάρι μελισσών στον καλοκαιρινό καύσωνα. Η ζέστη είναι τόσο έντονη, ώστε ακόμη και ο ήλιος φαίνεται να ιδρώνει. Το νερό είναι τόσο θερμό, που δίνει την αίσθηση του βρασμού. Η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας ανεβαίνει τόσο, ώστε ο αέρας δίνει την εντύπωση ότι στερεοποιείται σε μικρά πύρινα κομμάτια  που πέφτουν (φωτιάς σουσάμια σιγοπέφτουνε) και τα ψηλόλιγνα  στάχυα μοιάζουν να λυγίζουν  τον διάπυρο (μελαψό) ουρανό. Στη συνέχεια ο τόπος συγκεκριμενοποιείται (χρυσά νταριά) και δίνονται τα πρόσωπα. Είναι αγόρια και κορίτσια με το σφρίγος και την ομορφιά της νεότητας (στα δόντια τους ο ήλιος σπαρταράει) που διακατέχονται από  έντονη ερωτική επιθυμία, που φαίνεται ακόμη και από τον ύπνο τους (ο ύπνος τους μυρίζει πυρκαγιά), καθώς και από τα αρώματα που αναδίδουν τα εφηβικά κορμιά τους. (Απ’ τη μασχάλη τους γλυκά στάζει το μοσχοκάρυδο).

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ*

Απ’ τη μασχάλη τους γλυκά στάζει το μοσχοκάρυδο, – μυρίζει πυρκαγιά: συμβολίζουν τη ζωντάνια της νεότητας και τα και την ένταση του ερωτισμού. Συμπλέκονται η όσφρηση, η γεύση και η όραση πράγμα που δείχνει την αισθησιοκρατία* του Ελύτη.

Στάχυα ψηλά λυγίζουν το μελαψό  ουρανό: λόγω της υψηλής θερμοκρασίας ο ουρανός έχει ένα θολό βαθυκόκκινο χρώμα. Θα περιμέναμε ο ουρανός με τον αέρα να κινεί τα στάχυα που λυγίζουν από τον άνεμο. Εδώ, όμως, κάτω από το βάρος του καύσωνα παρουσιάζεται να λυγίζει ο ουρανός για να δοθεί έμφαση στην ακινησία της καλοκαιρινής κάψας.

Ιδρώνει ο ουρανός- φωτιάς σουσάμια:  τονίζεται η αφόρητη ζέστη, ο καύσωνας από τον οποίο ακόμα και ο ήλιος υποφέρει.

ΧΡΟΝΟΣ

Το καλοκαίρι στις πιο θερμές μέρες του, πιθανόν τον Ιούλιο. Ειδικότερα  το μεσημέρι, όπου η ζέστη είναι στο αποκορύφωμα.

ΤΟΠΟΣ

Τόπος είναι ένα αλώνι διάσπαρτο με μαργαρίτες, στάχυα και  κεχριά.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

Περιγραφή: εικόνες που περιγράφουν το ερωτικό σκίρτημα των εφήβων και απευθύνονται στην όραση, τη γεύση, την ακοή και την αφή.

ΓΛΩΣΣΑ

Απλή, καθημερινή αλλά και συμβολική που απαιτεί συνειρμούς για την κατανόησή της. Χρησιμοποιούνται ρήματα και ουσιαστικά  που γίνονται αντιληπτά μέσω συνειρμών (ο συνειρμός είναι μια σκέψη που προκαλεί μια άλλη λόγω συνάφειας). Οι συνειρμοί δεν προσεγγίζονται με τη λογική.

ΥΦΟΣ

Είναι πυκνό και παραστατικό.

ΜΕΤΡΟ

Το ποίημα ανήκει  στη νεότερη ποίηση, οπότε δεν υπάρχουν ομοιόμορφοι στίχοι ούτε ομοιοκαταληξία και μέτρο. Υπάρχει εσωτερικός ρυθμός.

ΕΚΦΡΑΣΙΚΑ ΜΕΣΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ

Εικόνες οπτικές (το αλώνι με τις μαργαρίτες), ηχητική (ο χορός των μελισσόπουλων), απτική (το αγκάλιασμα των εφήβων), οσφρητικές  (η μυρωδιά της πυρκαγιάς), γευστική (μοσχοκάρυδο).

Προσωποποιήσεις (ιδρώνει ο ήλιος)

Μεταφορές (φωτιάς σουσάμια)

Υπερρεαλιστικά στοιχεία*  ( στήσαν χορό τρελό τα μελισσόπουλα, ιδρώνει ο ήλιος τρέμει το νερό κ.λπ.)

ΓΛΩΣΣΑΡΙ

Αισθησιοκρατία: η θεωρία σύμφωνα με την οποία κάθε γνώση προέρχεται από τις αισθήσεις).

Συμβολισμός: Είναι λογοτεχνικό ρεύμα που εμφανίστηκε στη Γαλλία τις δύο τελευταίες  του 19^ου αιώνα. Τα θέματα αντλούνταν από τον εσωτερικό κόσμο του καλλιτέχνη και τις ανησυχίες του. Ο εξωτερικός κόσμος, τα πράγματα και τα αντικείμενα γίνονται σύμβολα των συναισθημάτων του λογοτέχνη.  Αυτό που ενδιαφέρει είναι η μουσικότητα και η υποβλητικότητα των λέξεων.

Υπερρεαλιστικά στοιχεία είναι οι απροσδόκητοι συνδυασμοί λέξεων, οι εντυπωσιακές εικόνες, το παράλογο, η ελευθερία στο λεξιλόγιο και τη στιχουργική. Χαρακτηρίζουν την υπερρεαλιστική ποίηση που δεν αποδίδει τον κόσμο όπως φαίνεται, αλλά με τρόπο αλληγορικό και τη μεσολάβηση της φαντασίας. Ο υπερρεαλισμός, ως κίνημα, εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1917 στη Γαλλία.

ΠΗΓΗ: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου Εκδόσεων Σαββάλας (Μπουκόρου Κ., – Τσέλιου Μ.)

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 39 Εξελίξεις σε Ελλάδα και Τουρκία μετά τον μικρασιατικό πόλεμο

Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης: έξι άγνωστες πτυχές

Απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ “Ελευθέριος Βενιζέλος”:

https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=Gb2Tb7BPoQE

Συνθήκη της Λοζάνης:

https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=PdnIWyZawqE#t=4

ΕΛΛΑΔΑ: ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ 1922 (ΣΥΝΤΟΜΑ)

Πού, πότε, από ποιους και για ποιο σκοπό ξέσπασε το κίνημα του Ελληνικού στρατού;

Στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1922 ξέσπασε κίνημα στη Χίο και στη Μυτιλήνη, όπου βρίσκονταν μονάδες του ελληνικού στρατού που επέστρεφαν από τη Μικρά Ασία.

Τι ζητούσαν οι κινηματίες;

Όσοι συμμετείχαν σε αυτό αξίωναν:

α) την παραίτηση του βασιλιά Κωνσταντίνου,

β) τη διάλυση της Βουλής (στην οποία τα φιλοβασιλικά κόμματα διέθεταν πλειοψηφία),

γ) το σχηματισμό νέας κυβέρνησης που θα είχε την εμπιστοσύνη της Αντάντ,  και

δ) την ενίσχυση του μετώπου στη Θράκη, ώστε η Ελλάδα να αποφύγει και άλλες εδαφικές απώλειες.

Ποιες ενέργειες έκαναν οι κινηματίες;

• Με επικεφαλής τους συνταγματάρχες Νικόλαο Πλαστήρα και Στυλιανό Γονατά, περίπου 12.000 αξιωματικοί και στρατιώτες, αποβιβάστηκαν, λίγο αργότερα, στο Λαύριο, στο νοτιότερο άκρο της Αττικής, και άρχισαν να βαδίζουν προς την Αθήνα.
• Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, βλέποντας ότι δεν είχε καμία δυνατότητα αντίστασης, εγκατέλειψε τη χώρα. Βασιλιάς έγινε ο γιος του Γεώργιος Β΄.
• Φτάνοντας στην Αθήνα, οι κινηματίες εγκατέστησαν επαναστατική κυβέρνηση.

Η ΑΝΑΚΩΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Τι προέβλεπε η ανακωχή των Μουδανιών; Γιατί  η Ανατολική Θράκη ενσωματώθηκε τελικά στην Τουρκία;

Μετά την ήττα στη Μικρά Ασία, φαινόταν πλέον εξαιρετικά δύσκολο για την Ελλάδα να διατηρήσει την Α. Θράκη. Αρχικά, η επαναστατική κυβέρνηση δεν φάνηκε πρόθυμη να υποχωρήσει. Μάλιστα, για να αντιμετωπίσει ενδεχόμενη νέα τουρκική επίθεση, αναδιοργάνωσε ταχύτατα τον ελληνικό στρατό στη Θράκη. Τελικά, όμως, υπό το βάρος των κεμαλικών απειλών για νέο πόλεμο και των αφόρητων πιέσεων της Αγγλίας η Ελλάδα αποδέχτηκε την ανακωχή των Μουδανιών (Οκτώβριος 1922) με την οποία η Α. Θράκη ενσωματωνόταν στην Τουρκία. Η εκκένωση της περιοχής από τον ελληνικό στρατό και τον ντόπιο ελληνικό πληθυσμό ολοκληρώθηκε στα μέσα Νοεμβρίου 1922.

ΕΛΛΑΔΑ: Η «ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΕΞΙ»

Πού και πώς αποδόθηκαν ευθύνες για τη μικρασιατική καταστροφή;

Η επαναστατική κυβέρνηση σύστησε έκτακτο στρατοδικείο προκειμένου να καταλογιστούν ευθύνες για την ήττα στη Μικρά Ασία. Σε αυτό παραπέμφθηκαν οκτώ κορυφαία στελέχη (πρωθυπουργοί, υπουργοί, στρατιωτικοί ηγέτες) της βασιλικής παράταξης: Δ. Γούναρης, Ν. Στράτος, Π. Πρωτοπαπαδάκης, Γ. Μπαλτατζής, Ν. Θεοτόκης, Γ. Χατζανέστης, Μ. Γούδας και Ξ. Στρατηγός. Τον Νοέμβριο του 1922 καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν οι έξι πρώτοι˙ αυτή ήταν η «δίκη των έξι».

Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΟΖΑΝΗΣ (1923)

Τι προέβλεπε η συνθήκη της Λοζάνης; Τι προέβλεπε η ελληνοτουρκική σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών (Ιανουάριος 1923);  

Στη  Λοζάνη της Ελβετίας άρχισαν οι διαβουλεύσεις για την υπογραφή μιας νέας συνθήκης ειρήνης. Εκπρόσωπος της Ελλάδας σε αυτές ορίστηκε, από την επαναστατική κυβέρνηση, ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Μετά από πολύμηνες συζητήσεις υπογράφτηκε, στις 24 Ιουλίου 1923, η συνθήκη της Λοζάνης, με την οποία:

α) Επισημοποιήθηκε η τουρκική κυριαρχία στη Μικρά Ασία και στην Α. Θράκη.

β) Παραχωρήθηκαν στην Τουρκία και η Ίμβρος με την Τένεδο.

γ) Επίσης, στη συνθήκη της Λοζάνης ενσωματώθηκε ελληνοτουρκική σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών (Ιανουάριος 1923), σύμφωνα με την οποία όλοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Τουρκίας έπρεπε να μετοικήσουν στην Ελλάδα και όλοι οι μουσουλμάνοι της Ελλάδας να ακολουθήσουν τον αντίστροφο δρόμο. Εξαιρέθηκαν το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου (125.000 τότε), καθώς και οι μουσουλμάνοι της Δ. Θράκης (118.000 τότε).

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Ποια επείγοντα προβλήματα είχε να αντιμετωπίσει η ελληνική επαναστατική κυβέρνηση;

α) Τη  ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης,

β) την  κατακόρυφη πτώση των μισθών,

γ) την επείγουσα ανάγκη αποκατάστασης των παλαιών πολεμιστών (πολλοί από αυτούς είχαν πολεμήσει 10-12 χρόνια) και των προσφύγων

δ)τη  γενική ανάγκη αύξησης της αγροτικής παραγωγής.

Τα παραπάνω έκαναν επιτακτική τη λήψη μέτρων.

Ποιο μέτρο πήρε η επαναστατική κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τα παραπάνω προβλήματα;

Σε αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, η επαναστατική κυβέρνηση άρχισε αμέσως  την απαλλοτρίωση και διανομή γαιών σε πρόσφυγες και γηγενείς ακτήμονες (Φεβρουάριος 1923). Αυτή την εποχή μοιράστηκαν αγροτικοί κλήροι σε πλήθος αγροτών.

Γιατί ξέσπασαν μεγάλες απεργίες το καλοκαίρι του 1923;

Το καλοκαίρι του 1923 έγινε το  μεγαλύτερο κύμα απεργιών που είχε γνωρίσει η Ελλάδα από την ίδρυση της. Το αίτημα των εργατών ήταν οι αυξήσεις των αποδοχών.

Ποια αλλαγή γίνεται στη Ημερολόγιο;

Σημαντικό μέτρο της επαναστατικής κυβέρνησης υπήρξε και η υιοθέτηση από την Ελλάδα του γρηγοριανού ημερολογίου, που ίσχυε στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι, από τις 16 Φεβρουαρίου 1923 (παλαιό ημερολόγιο) η Ελλάδα βρέθηκε στην 1η Μαρτίου 1923 (νέο ημερολόγιο). Το ημερολόγιο αυτό ισχύει σήμερα.

Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των εκλογών του Δεκεμβρίου του 1923;

Η επαναστατική κυβέρνηση, αφού αντιμετώπισε με επιτυχία μια προσπάθεια ανατροπής της αποφάσισε να παραδώσει την εξουσία. Στις εκλογές του Δεκεμβρίου του 1923 τα φιλοβασιλικά κόμματα απείχαν. Έτσι, στη Βουλή εκπροσωπήθηκαν μόνο το κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελ. Βενιζέλου (250 βουλευτές) και η Δημοκρατική Ένωση του Αλ. Παπαναστασίου (120 βουλευτές). Ο Γεώργιος Β΄ εξαναγκάστηκε να φύγει στο εξωτερικό. Προσωρινός αντιβασιλέας ορίστηκε ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Ποιες ενέργειες έκανε ο Κεμάλ μετά τον μικρασιατικό πόλεμο;

Μετά τον μικρασιατικό πόλεμο, ο Μουσταφά Κεμάλ, ο οποίος αναδείχτηκε πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας:

α) υποχρέωσε τον σουλτάνο να φύγει από τη χώρα,

β) εδραίωσε τον κοσμικό-λαϊκό (και όχι θρησκευτικό) χαρακτήρα του πολιτεύματος

γ) και στη συνέχεια θέλησε να μετατρέψει την Τουρκία σε σύγχρονο κράτος δυτικού τύπου.

Με ποια μέτρα προσπάθησε να μετατρέψει την Τουρκία σε σύγχρονο κράτος;

α) Προσπάθησε να οργανώσει συστήματα υγείας και εκπαίδευσης,

β) αντικατέστησε το οθωμανικό αλφάβητο με το λατινικό προσπαθώντας να φέρει τη χώρα του πιο κοντά στη Δύση,

γ) κατάργησε την πολυγαμία,

δ) παραχώρησε δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες,

ε) απαγόρευσε στους άνδρες να φορούν φέσι και στις γυναίκες φερετζέ και

στ) επέβαλε τη χρήση οικογενειακών επιθέτων (ο ίδιος υιοθέτησε το Ατατούρκ, πατέρας των Τούρκων, με το οποίο τον αποκαλούσαν οι οπαδοί του).

Από ποιες ομάδες εφαρμόστηκαν οι μεταρρυθμίσεις του Κεμάλ;

Οι κεμαλικές μεταρρυθμίσειςβρήκαν απήχηση μόνο στα ανώτερα και μεσαία κοινωνικά στρώματα. Οι φτωχότερες τάξεις και κυρίως οι αγροτικοί πληθυσμοί, δηλαδή η συντριπτική πλειονότητα του τουρκικού λαού, συνέχισαν να ζουν, σε μεγάλο βαθμό, όπως και πριν από την «κεμαλική επανάσταση».

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 11: Η αγάπη του Αλεξάνδρου για τον Βουκεφάλα

© Ελληνικός Πολιτισμός – Γιάννης Παπαθανασίου-Κατερίνα Πρανδέκου

ΣΥΝΤΑΞΗ

Τι είναι πρόταση;

Πρόταση είναι μια οργανωμένη ομάδα λέξεων που έχει νόημα. / Το πιο σύντομο τμήμα του λόγου που έχει νόημα.

Τι είναι περίοδος;

Περίοδος είναι τμήμα του λόγου που αποτελείται από μία ή περισσότερες προτάσεις και εκφράζει ένα ολοκληρωμένο νόημα. Τελειώνει σε κάποιο σημείο στίξης (τελεία-ερωτηματικό-θαυμαστικό-αποσιωπητικά) ή βρίσκεται ανάμεσα.

Τι είναι ημιπερίοδος;

Ημιπερίοδος είναι τμήμα του λόγου που αποτελείται από μία ή περισσότερες προτάσεις και εκφράζει ένα αυτοτελές αλλά όχι ολοκληρωμένο νόημα. Τελειώνει σε άνω τελεία ή βρίσκεται μεταξύ δύο άνω τελειών ή μεταξύ τελείας και άνω τελείας.

Οι προτάσεις ανάλογα με τους όρους που περιέχουν χωρίζονται σε κατηγορίες. Σε αυτή την ενότητα θα μελετήσουμε τους όρους μιας απλής πρότασης, η οποία αποτελείται από το Υποκείμενο και το Κατηγόρημα.

Οι βασικοί όροι μιας απλής πρότασης

Οι βασικοί όροι μιας απλής πρότασης είναι δύο, το υποκείμενο και το κατηγόρημα.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 38 Ο μικρασιατικός πόλεμος (ερωτήσεις και απαντήσεις)

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ

Ποιος διορίστηκε διοικητής της Σμύρνης και ποια εντολή έλαβε;

Παράλληλα με την απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, εγκαταστάθηκε στην πόλη και η ελληνική διοίκηση. Επικεφαλής ορίστηκε ο ύπατος αρμοστής (γενικός διοικητής) Αριστείδης Στεργιάδης, έμπιστος τόσο του Βενιζέλου όσο και των Βρετανών, με εντολή να αντιμετωπίζει ισότιμα όλους τους κατοίκους.

Γιατί και σε ποιους προκάλεσε αντιπάθειες ο Αριστείδης Στεργιάδης;

Ο διοικητής της Σμύρνης Αριστείδης Στεργιάδης έγινε αντιπαθής γιατί:

1. Η πολιτική του να αντιμετωπίζει ισότιμα όλους τους κατοίκους της Σμύρνης, σύμφωνα με τις εντολές που είχε λάβει, δεν γινόταν πολλές φορές αποδεκτή από:

α)την ελληνική στρατιωτική ηγεσία,

β)τον μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο και

γ)από ορισμένους Μικρασιάτες Έλληνες

2. Ο χαρακτήρας του ήταν αυταρχικός.

Ποιο ήταν το έργο των ελληνικών αρχών της Σμύρνης;

Πάντως, οι ελληνικές αρχές επιτέλεσαν σημαντικό έργο στην οικονομία, στην εκπαίδευση, στην υγεία και ιδίως στην επανεγκατάσταση των Ελλήνων προσφύγων που είχαν διωχθεί παλαιότερα από τις οθωμανικές αρχές και τώρα επέστρεφαν.

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΩΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1920

Ποιες ήταν οι επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού;

α)Ο ελληνικός στρατός κατέλαβε αρχικά τα εδάφη της Μικράς Ασίας για τα οποία είχε εντολή από την Αντάντ.

β)Λίγο αργότερα, ο Βενιζέλος έλαβε από το συνέδριο του Παρισιού άδεια επέκτασης της ελληνικής ζώνης κατοχής.

γ) Έτσι, ο ελληνικός στρατός, αφού κατέλαβε, την άνοιξη του 1920, την Α. Θράκη, προέλασε, το καλοκαίρι του 1920, σε βάθος 100-150 χλμ. καταλαμβάνοντας μια ζώνη εδαφών στη Μ. Ασία κατά πολύ μεγαλύτερη από αυτή που όριζε η συνθήκη των Σεβρών

Η ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΩΝ ΣΕΒΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Ποιοι λόγοι έκαναν τους συμμάχους της Αντάντ να αμφιβάλλουν αν θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην πράξη η Συνθήκη των Σεβρών;

Οι ελληνικές επιτυχίες διευκόλυναν την Αντάντ να επιβάλει στον σουλτάνο τη συνθήκη των Σεβρών (καλοκαίρι 1920). Όμως,

α) η απόλυτη απόρριψη της συνθήκης από τον Κεμάλ σε συνδυασμό με

β)την ενίσχυση του τουρκικού εθνικού κινήματος αντίστασης

έκαναν τους συμμάχους επιφυλακτικούς σχετικά με το κατά πόσο ο ελληνικός στρατός θα μπορούσε να επιβληθεί.

ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟΥ 1920 ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Ποιες ενέργειες δείχνουν ότι τα πάθη του διχασμού ήταν ζωντανά;

α)Λίγες μέρες μετά την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών, ο Βενιζέλος δέχτηκε στο Παρίσι δολοφονική επίθεση από Έλληνες φιλοβασιλικούς, αλλά διασώθηκε.

β)Λίγο μετά, στη διάρκεια ταραχών που ξέσπασαν στην Αθήνα, δολοφονήθηκε από βενιζελικούς ο Ίων Δραγούμης, γνωστός αντιβενιζελικός.

Γιατί ο Βενιζέλος προκήρυξε εκλογές μετά τη συνθήκη των Σεβρών;

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, ο Βενιζέλος προκήρυξε εκλογές, κρίνοντας ότι μετά την επιτυχία των Σεβρών η συγκυρία ήταν ευνοϊκή για να τις κερδίσει.

Ο Βενιζέλος ανέμενε ότι θα κερδίσει τις εκλογές. Ποιον λανθασμένο υπολογισμό έκανε; Τι υποσχέθηκε η αντιβενιζελική συμμαχία;

Ο Βενιζέλος υποτίμησε το γεγονός ότι ένα σημαντικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας είχε κουραστεί από την πολεμική προσπάθεια που είχε ξεκινήσει χρόνια πριν με τους βαλκανικούς πολέμους. Συγκεκριμένα, από το 1912 ως το 1920 η Ελλάδα ήταν σε πόλεμο.

Σε αυτές τις συνθήκες δημιουργήθηκε μια αντιβενιζελική συμμαχία, με ηγέτη τον Δημήτριο Γούναρη, που υποσχόταν τον τερματισμό του πολέμου και την απαλλαγή από τη «βενιζελική τυραννία», όπως χαρακτήριζε τη διακυβέρνηση Βενιζέλου.

 Ποια συγκυρία μετέτρεψε τις εκλογές του 1920 σε δημοψήφισμα για την επιστροφή του βασιλιά;

Καθώς το πολιτικό κλίμα ήταν ήδη τεταμένο, ο αιφνίδιος θάνατος του Αλέξανδρου, που εκτελούσε χρέη βασιλιά, μετέτρεψε τις εκλογές σε άτυπο δημοψήφισμα για την επιστροφή ή όχι του εξόριστου Κωνσταντίνου στην Ελλάδα. Δηλαδή αν κέρδιζαν οι αντιβενιζελικοί υπόσχονταν ότι θα επαναφέρουν τον Κωνσταντίνο.

Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των εκλογών του 1920;

Στις εκλογές που έγιναν τον Νοέμβριο του 1920 οι Φιλελεύθεροι ηττήθηκαν. Αμέσως ο Βενιζέλος έφυγε από την Ελλάδα.

Ποιες ενέργειες έκανε η φιλοβασιλική κυβέρνηση;

Η νέα φιλοβασιλική κυβέρνηση οργάνωσε δημοψήφισμα για την επιστροφή ή όχι του Κωνσταντίνου. Το υπερβολικά υψηλό ποσοστό υπέρ του Κωνσταντίνου δημιούργησε βάσιμες υποψίες για νοθεία. Τον Δεκέμβριο του 1920 ο Κωνσταντίνος επανήλθε.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Ποια ήταν η αιτία και ποια η αφορμή για να σταματήσουν οι Μεγάλες Δυνάμεις να υποστηρίζουν την Ελλάδα;

ΑΙΤΙΑ: Οι Δυνάμεις της Αντάντ είχαν αρχίσει να επανεξετάζουν τη στάση τους, επειδή έβλεπαν ότι το  κεμαλικό κίνημα θα είναι ο νικητής της σύγκρουσης.

ΑΦΟΡΜΗ: Η επιστροφή του Κωνσταντίνου, εχθρού της Αντάντ στα χρόνια του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου, λειτούργησε ως πρόφαση για τις Δυνάμεις, ιδίως για τη Γαλλία και την Ιταλία, ώστε να αλλάξουν τη στάση τους απέναντι στην Ελλάδα.

Ποιες διπλωματικές επιτυχίες είχε ο Κεμάλ, δεδομένης   και της αλλαγής της στάσης των Δυνάμεων της Αντάντ;

Ο Κεμάλ:

α) Υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με τη Σοβιετική Ένωση (Μάρτιος 1921).

β) Προχώρησε στην υπογραφή σειράς συμφωνιών με τη Γαλλία (Μάρτιος και Οκτώβριος 1921) και την Ιταλία (Μάρτιος 1921) που προέβλεπαν την αποχώρηση των στρατευμάτων τους από τη Μικρά Ασία με αντάλλαγμα την παραχώρηση προνομίων και διευκολύνσεων από την κεμαλική Τουρκία.

Ποια δύναμη συνέχιζε να υποστηρίζει την Ελλάδα; Την υποστήριξε ικανοποιητικά;

Μετά απ’ αυτά, οι ελληνικές προσπάθειες είχαν πλέον μόνο την αγγλική στήριξη, και αυτή σε διπλωματικό, κυρίως, επίπεδο.

ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΕΩΣ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΤΟΥ 1922

Η φιλοβασιλική κυβέρνηση σταμάτησε τον πόλεμο; Γιατί;

Η νέα φιλοβασιλική κυβέρνηση δεν τήρησε την προεκλογική της υπόσχεση για τερματισμό του πολέμου.

Ο Κωνσταντίνος και η νέα πολιτική ηγεσία πίστευαν ότι η νίκη ήταν κοντά και γι’ αυτό αποφάσισαν να συνεχίσουν τον πόλεμο. Μάλιστα, ο Κωνσταντίνος πήγε ο ίδιος στη Μικρά Ασία.

Ποιες είναι οι τελευταίες πολεμικές ενέργειες το καλοκαίρι του 1921;

Το καλοκαίρι του 1921, τα ελληνικά στρατεύματα πραγματοποίησαν μεγάλη επίθεση, που κόστισε χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, φτάνοντας μέχρι τον ποταμό Σαγγάριο, λίγα χιλιόμετρα πριν την Άγκυρα. Συνάντησαν, ωστόσο, ισχυρή αντίσταση και υποχώρησαν στη γραμμή που οριζόταν από τις πόλεις Εσκί Σεχίρ-Κιουτάχεια-Αφιόν Καραχισάρ. Εκεί παρέμεινε το μέτωπο τον επόμενο ένα χρόνο.

Ποια προβλήματα αντιμετώπιζε η φιλοβασιλική κυβέρνηση στο εσωτερικό και το εξωτερικό;

α) Από το καλοκαίρι του 1921, οι όροι του παιχνιδιού είχαν αντιστραφεί. Ο Κεμάλ, ενισχυμένος οικονομικά, διπλωματικά και στρατιωτικά, εμφανιζόταν αδιάλλακτος.

β) Την ίδια στιγμή στην Αθήνα ενισχύονταν οι αντιπολιτευτικές φωνές (ο Αλ. Παπαναστασίου και έξι συνεργάτες του δημοσίευσαν, τον Μάρτιο του 1922, το Δημοκρατικό Μανιφέστο, στο οποίο ασκούσαν κριτική στις βασιλικές επιλογές).

γ) Συγχρόνως, οξυνόταν η οικονομική κρίση.

δ)Σε αυτές τις συνθήκες, οι κυβερνήσεις της Αθήνας αναζητούσαν στο εξωτερικό διπλωματική και οικονομική στήριξη, αλλά δίχως αποτέλεσμα.

Πότε εκδηλώθηκε η τουρκική επίθεση; Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;

Στις 13 Αυγούστου εκδηλώθηκε η τελική τουρκική επίθεση. Λίγο μετά η ελληνική άμυνα κατέρρευσε και άρχισε η υποχώρηση.

Στις 27 Αυγούστου οι κεμαλικοί μπήκαν στη Σμύρνη. Η πόλη παραδόθηκε στις φλόγες, οι Έλληνες και οι Αρμένιοι κάτοικοί της στη σφαγή.

Η ήττα του ελληνικού στρατού σήμανε και το τέλος του μικρασιατικού ελληνισμού. Όσοι Έλληνες σώθηκαν πήραν το δρόμο για την προσφυγιά.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΤΖΙΤΖΙΚΙΑ ΣΤΗΣΑΝ ΤΟ ΧΟΡΟ (ΣΧΟΛΙΑ)

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ (1909-1990)

Για τα βιογραφικά στοιχεία του ποιητή  και το έργο του πατήστε εδώ.

Το ποίημα προέρχεται από τη συλλογή «Παιχνίδια του ουρανού και του νερού» στην οποία ο ποιητής παίζει με τα χρώματα, τους αριθμούς και τις εποχές. Θεματολογία του έργου είναι η οικολογία, η φύση και η αγάπη για τα ζώα. Έτσι ο Γιάννης Ρίτσος παρακινεί τους μικρούς αναγνώστες να προσεγγίσουν  τα ζώα και τα πουλιά, να αγαπήσουν τη φύση κι ό, τι ομορφαίνει τη ζωή.

ΥΠΟΘΕΣΗ

Τα παιδιά παίζουν ένα καλοκαιρινό μεσημέρι γύρω από ένα σμήνος τζιτζικιών, ενώ μια πεταλούδα  υφαίνει με το πέταγμά της ένα μαντιλάκι που θα ανακουφίσει την πίκρα του γερασμένου κόσμου.

ΠΗΓΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ

Η χαρά και η ανεμελιά των παιδιών συνυπάρχουν με την πίκρα και την κούραση των μεγάλων.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

1^η , α΄ στροφή: «Το παιχνίδι και η χαρά των παιδιών».

2^η, β΄ στροφή: «Η κούραση και η πίκρα των μεγάλων».

ΠΡΟΣΩΠΑ

Τα παιδιά, ο γερασμένος κόσμος, τα τζιτζίκια και η πεταλούδα.

ΤΙΤΛΟΣ

Δεν είναι ο πραγματικός, αλλά ο πρώτος στίχος του αποσπάσματος της συλλογής «Παιχνίδια του ουρανού και του νερού».

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

α΄στροφή-1^η ενότητα

Βλέπουμε μια χαρούμενη εικόνα: παιδιά που παίζουν με φόντο το καλοκαιρινό καταμεσήμερο και ηχητική υπόκρουση το τραγούδι των τζιτζικιών, που το συνοδεύουν τα ρυθμικά παλαμάκια τους. Η παρέα των παιδιών απολαμβάνει το παιχνίδι της με τα τζιτζίκια τα οποία συνδέονται με την ανεμελιά, το τραγούδι και γενικά τη χαρά του καλοκαιριού. Όλη η στροφή κυριαρχείται από ήχους.

β΄ στροφή-2^η ενότητα

Το σκηνικό αλλάζει. Μια πορτοκαλόμαυρη πεταλούδα πετάει και στέκεται στο μέτωπο των γερασμένων ανθρώπων, για να εμποδίσει τον ήλιο που τους τυφλώνει. Ο ήλιος εδώ εμφανίζεται εχθρικός, γιατί, με την κάψα, δυσκολεύει τη δουλειά και αυξάνει τον κόπο των μεγάλων. Με το πέταγμά της, η πεταλούδα γνέθει (υφαίνει ) μαντιλάκι που θα σκουπίσει τον ιδρώτα  των κουρασμένων ανθρώπων. Παρόλο που η πεταλούδα είναι συνδεδεμένη με   την αναγέννηση και την ελπίδα, στη στροφή αυτή φαίνεται να συντροφεύει τον πικραμένο και γέρικο κόσμο. Έτσι δηλώνεται πως στα ανθρώπινα συνυπάρχουν η χαρά και η πίκρα, στοιχεία που υποδηλώνονται  από το πορτοκαλί και το μαύρο, αντίστοιχα, χρώματα της πεταλούδας.

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΡΟΦΩΝ

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ: Και στις δύο στροφές υπάρχει η παρουσία των εντόμων και οι εικόνες εκτυλίσσονται κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ: Παιδιά πρωταγωνιστούν  στην πρώτη στροφή μεγάλοι στη δεύτερη στροφή. Επίσης ο ήλιος στη στροφή βοηθά το παιχνίδι , ενώ στη δεύτερη δυσκολεύει την εργασία των ανθρώπων.

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ

«του γέρου κόσμου»: Είναι οι ενήλικοι που μοχθούν  για να κερδίσουν τη ζωή τους και έχουν χάσει την ανεμελιά.

«τα φρύδια επάνω, αντήλιο»: Τα φρύδια προστατεύουν τα μάτια  από την εφίδρωση. Η φράση «τα φρύδια επάνω»  υποδηλώνει τον ανθρώπινο μόχθο. Η πεταλούδα που  στέκεται πάνω από τα φρύδια «σαν αντήλιο» συμπονά και συμπαραστέκεται στους κουρασμένους ανθρώπους.

ΧΡΟΝΟΣ

Καλοκαίρι και μάλιστα στην α΄ στροφή καταμεσήμερο.

ΤΟΠΟΣ

Μάλλον εξοχή  αφού υπάρχουν τα τζιτζίκια και η πεταλούδα.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

Περιγραφή (εικόνες με κινήσεις και αισθήσεις).

ΓΛΩΣΣΑ

Απλή με κάποια λαϊκά στοιχεία (ντάλα, αντήλιο). Ο Ρίτσος έγραψε σε απλή λαϊκή γλώσσα  για να τον καταλαβαίνει  απλός λαός. Κυριαρχούν τα ουσιαστικά  που δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες με τη βοήθεια των ρημάτων. Η χρήση εξακολουθητικών χρόνων (παίζουν, κρυφόγνεφε) φανερώνει τη διάρκεια της χαράς των παιδιών και της πίκρας των μεγάλων.

ΥΦΟΣ

Απλό, φυσικό, παραστατικό

ΜΕΤΡΟ

Το ποίημα ανήκει στη νεότερη ποίηση και επομένως, δεν έχει ομοιόμορφες στροφές, ως προς τον αριθμό των στίχων, ομοιοκαταληξία και μέτρο. Έχει, όμως, εσωτερικό ρυθμό.

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ-ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ

Εικόνες οπτικές,  ηχητικές, απτικές (και παίζουν παλαμάκια)

Προσωποποιήσεις (τζιτζίκια στήσαν το χορό)

Μεταφορές (της πίκρας μαντιλάκι)

ΠΗΓΗ Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου Εκδόσεων Σαββάλας (Μπουκόρου Κ., – Τσέλιου Μ.)

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΕΣ 35 και 37 Οι διεκδικήσεις της Αντάντ και της Ελλάδας στην Οθωμανική αυτοκρατορία, Το τουρκικό εθνικό κίνημα (ερωτήσεις και απαντήσεις)

ΕΝΟΤΗΤΑ 35 (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Απόβαση του ελληνικού στρατού στην Σμύρνη:

Στο συνέδριο του Παρισιού το 1919 εγκρίνεται
η απόβαση ελληνικού στρατού στην Σμύρνη:

 Ποιες ενέργειες έκαναν οι δυνάμεις της Αντάντ μετά τη συνθηκολόγηση του σουλτάνου;

Μετά τη συνθηκολόγηση του σουλτάνου (Οκτώβριος 1918), δυνάμεις της Αντάντ κατέλαβαν νευραλγικά σημεία στην Οθωμανική αυτοκρατορία θέτοντας τη χώρα υπό κατοχή.

Ποιες ήταν οι ενέργειες της Ελλάδας μετά τη συνθηκολόγηση;

α)Ελληνικές δυνάμεις συμμετείχαν στην κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, εκφράζοντας, και με αυτό τον τρόπο, τις ελληνικές διεκδικήσεις.

β)Παράλληλα, ο Βενιζέλος έστειλε στο συνέδριο του Παρισιού υπόμνημα (Δεκέμβριος 1918) με το οποίο διεκδικούσε μια ευρύτατη ζώνη εδαφών στη δυτική Μικρά Ασία με κέντρο τη Σμύρνη, την Α. Θράκη μέχρι τα πρόθυρα της Κωνσταντινούπολης και τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος στην είσοδο των Στενών.

γ)Επιπλέον, ο Βενιζέλος, θέλοντας να υποστηρίξει τις παραπάνω διεκδικήσεις, έστειλε ελληνικό στρατό στην εκστρατεία της Αντάντ εναντίον των μπολσεβίκων.

Γιατί η Βρετανία υποστήριξε τα ελληνικά αιτήματα;

Στη συγκεκριμένη συγκυρία η στρατιωτική παρουσία της Ελλάδας, χώρας που αποτελούσε στενό σύμμαχο της Βρετανίας, στη Μικρά Ασία, θα αναχαίτιζε τις ιταλικές επιδιώξεις στην περιοχή και θα παρείχε στήριξη στις μικρές βρετανικές δυνάμεις που βρίσκονταν στα Στενά. Έτσι, η Βρετανία υποστήριξε τα ελληνικά αιτήματα.

Ποια εντολή έδωσε στην Ελλάδα το Συμβούλιο του Παρισιού;

Πράγματι, με την υποστήριξη της Βρετανίας, το Συμβούλιο του Παρισιού έδωσε εντολή στην Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1919, να στείλει στρατεύματά της στη Μικρά Ασία. Στις 2 Μαΐου 1919 Έλληνες στρατιώτες αποβιβάστηκαν στη Σμύρνη και κατέλαβαν την πόλη και μια περιοχή περίπου 17.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων γύρω από αυτή.

Πώς είδαν την άφιξη του ελληνικού στρατού οι Έλληνες, οι Τούρκοι και οι Ιταλοί της Μικράς Ασίας;

• Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας δέχτηκαν το γεγονός με ενθουσιασμό.
• Οι Τούρκοι αντέδρασαν αρνητικά. Με ευθύνη και των δύο πλευρών (Ελλήνων και Τούρκων) σημειώθηκαν από την πρώτη στιγμή επεισόδια με νεκρούς και τραυματίες.
• Οι Ιταλοί, που είχαν καταλάβει εδάφη νότια της ελληνικής ζώνης, δυσαρεστήθηκαν, καθώς διεκδικούσαν και εκείνοι τη Σμύρνη. Σε αρκετές περιπτώσεις οι τουρκικές επιθέσεις εναντίον των ελληνικών δυνάμεων προέρχονταν από περιοχές που ήταν υπό ιταλική διοίκηση.

ΕΝΟΤΗΤΑ  37 (ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ)

1) Ποιοι παράγοντες συντέλεσαν στη δημιουργία του τουρκικού  εθνικού κινήματος;

α)Η ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο.

β)Η ταπείνωση που προκάλεσε η παρουσία στρατευμάτων της Αντάντ σε διάφορες περιοχές στις χώρας.

 2) Ποια ήταν τα πρώτα βήματα του τουρκικού εθνικού κινήματος και ποιοι  οι στόχοι του;

α) Οι μουσουλμανικοί-τουρκικοί πληθυσμοί του οθωμανικού κράτους αντέδρασαν στην κατάληψη της χώρας τους από τα στρατεύματα της Αντάντ.

β) Ο Μουσταφά Κεμάλ άρχισε την οργάνωση κινήματος αντίστασης στην Ανατολή.

γ)  Σε σύσκεψη στην Αμάσεια του Πόντου τον Ιούνιο του 1919, ο Κεμάλ έθεσε ως στόχο την οργάνωση ενός κινήματος που θα σκόπευε στη δημιουργία ενός νέου τουρκικού εθνικού κράτους.

3) Πότε και πού έγιναν τα συνέδρια του τουρκικού κινήματος και ποιοι συμμετείχαν  σε αυτά;

Τα συνέδρια πραγματοποιήθηκαν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1919, στο Ερζερούμ και στη Σεβάστεια.

Συμμετείχαν αντιπρόσωποι τουρκικών οργανώσεων αντίστασης από όλη τη χώρα.

4) Ποιες αποφάσεις λήφθηκαν στα συνέδρια του τουρκικού κινήματος και τι ήταν η εθνική διακήρυξη;

Έγιναν αποδεκτοί οι στόχοι που είχαν διατυπωθεί στην Αμάσεια (δηλαδή την οργάνωση ενός κινήματος που θα σκόπευε στη δημιουργία ενός νέου τουρκικού εθνικού κράτους) και ηγέτης αναδείχτηκε ο Κεμάλ.

Συντάχτηκε η εθνική διακήρυξη, δηλαδή ένα πολιτικό πρόγραμμα αγώνα των Τούρκων για την ανεξαρτησία τους.

5) Πώς αντιμετώπισαν ο Σουλτάνος και οι Δυνάμεις το κίνημα;

Ο Σουλτάνος και οι Δυνάμεις αντιμετώπισαν το κίνημα ως ανταρσία και το καταδίκασαν.

5) Ποια ορίστηκε ως έδρα του κινήματος;

Ο Κεμάλ όρισε ως έδρα του κινήματος την Άγκυρα.

6) Ποια ήταν τα αποτελέσματα των εκλογών και ποιο το έργο της Βουλής που εκλέχθηκε;

Οι Κεμαλικοί στις γενικές εκλογές κέρδισαν την πλειοψηφία στην οθωμανική Βουλή.

Πέτυχαν η νέα βουλή να  υιοθετήσει ως δική της απόφαση  την εθνική διακήρυξη, που ονομάστηκε από τότε Εθνικό Συμβόλαιο.

7) Πώς αντέδρασαν οι Βρετανοί;

Οι Βρετανοί διέλυσαν τη Βουλή στην Κωνσταντινούπολη (Μάρτιος 1920).

 8) Πού, πότε και γιατί συγκλήθηκε από τον Κεμάλ η Α΄ Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας;                                                                                                 

Ο Κεμάλ συγκάλεσε την Α΄ Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας στην Άγκυρα όπου ψηφίστηκε το νέο Σύνταγμα.

9)  Ποιους βασικούς όρους είχε το νέο σύνταγμα;

α) Η χώρα θα ονομαζόταν Τουρκία.

β) Καταργούνταν ο θρησκευτικός χαρακτήρας του κράτους και θεσπιζόταν το κοσμικό κράτος.

γ) Η εκτελεστική εξουσία ασκούνταν από τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση.

9) Ποιος αναδείχθηκε αρχηγός του κράτους;

Ο Κεμάλ αναδείχτηκε αρχηγός του κράτους και πρωθυπουργός.

10) Ποιες ήταν οι ενέργειες  των Κεμαλικών στη Μικρά Ασία και τι αποτέλεσμα είχαν; 

Αφού διέλυσαν το Ποντοαρμενικό κράτος (Νοέμ. 1920), οι Κεμαλικοί στράφηκαν στη Μικρά Ασία.

Η μικρασιατική εκστρατεία εξελίχθηκε σε σύγκρουση δύο αντίπαλων εθνικών στρατών, του ελληνικού και του τουρκικού.

https://youtu.be/qgR2bVZckGs

https://youtu.be/YnGDfazGiQc

https://youtu.be/gjGrQTVkTrU

ΠΗΓΕΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΟΕΔΒ)

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1 Απριλίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 6 ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ, ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

ΜΕΡΟΣ Β1: ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Τι είναι οι αντωνυμίες;

Αντωνυμίες, όπως δείχνει και η ετυμολογία της λέξης, είναι οι λέξεις που χρησιμοποιούμε αντί για ονόματα (ουσιαστικά ή επίθετα).

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

Ποιο συντακτικό ρόλο έχουν στην πρόταση;

Οι περισσότερες ανήκουν στα κλιτά μέρη του λόγου και λειτουργούν στην πρόταση όπως και τα ονόματα: είναι υποκείμενα, αντικείμενα, κατηγορούμενα, επιθετικοί προσδιορισμοί, γενικές προσδιοριστικές ή συνοδεύουν προθέσεις. Δηλαδή τις συναντάμε ως:

Υποκείμενο:                         Εμείς είμαστε μαθητές της Β΄τάξης Γυμνασίου.

Αντικείμενο:                         Τον κατηγόρησαν ως καταχραστή.

Κατηγορούμενο:                   Ποιος είσαι εσύ;

Επιθετικός προσδιορισμός:   Αυτός ο άνθρωπος είναι επικίνδυνος.

Γενική προσδιοριστική:         Η ζωή μου είναι μονότονη.

Συνοδεύουν προθέσεις:         Το έμαθα από σένα.

Ποια είναι τα είδη των αντωνυμιών;

Υπάρχουν οχτώ είδη αντωνυμιών:

1. προσωπικές (εμείς, το), 
2. κτητικές (δικά μας, μας),
3. αυτοπαθείς (τον εαυτό μου),
4. οριστικές (οι ίδιοι),
5. δεικτικές (αυτό),
6. αναφορικές (τα οποία, που),
7. ερωτηματικές (ποιος), α
8. αόριστες (κάποιος).

ΜΕΡΟΣ Β2: ΟΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Πότε χρησιμοποιούνται οι  δυνατοί και  πότε οι  αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών;

Οι δυνατοί τύποι των προσωπικών αντωνυμιών συνηθίζονται:
α. Όταν βρίσκονται μόνοι τους στο λόγο: – Ποιον ρώτησες; – Εσένα.
β. Όταν θέλουμε να τονίσουμε κάτι: Εσείς βλέπετε τηλεόραση;
γ. Όταν θέλουμε να ξεχωρίσουμε κάτι από τα άλλα, να εκφράσουμε αντίθεση: Αυτοί οι καταραμένοι ξέρουν καλά ότι εμείς δεν το ξέρουμε. 
δ. Συχνά όταν συνοδεύονται από προθέσεις: …τον Κόσμο έξω και γύρω από εμάς. 
Διαφορετικά χρησιμοποιούμε τους αδύνατους τύπους που είναι και συχνότεροι.

Πότε η τριτοπρόσωπη προσωπική αντωνυμία λέγεται επαναληπτική και πότε προληπτική;

Πολλές φορές ένα όνομα που ειπώθηκε ξαναλέγεται με τον αντίστοιχο αδύνατο τύπο της τριτοπρόσωπης προσωπικής αντωνυμίας. Σ’ αυτή την περίπτωση η αντωνυμία λέγεται επαναληπτική: …αυτό το μέσο που οι ειδικοί το αποκαλούν…

Όταν η αντωνυμία προαναγγέλλει κάτι που θα ειπωθεί αμέσως μετά, λέγεται προληπτική: Από τη στιγμή που το γνωρίζει αυτό ένας τηλεθεατής…

ΜΕΡΟΣ Β3 ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Πώς ξεχωρίζουμε τα άρθρα από τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου;

Δεν πρέπει να συγχέουμε τα άρθρα με τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου ( του, της, τον, τους, την, τις, το, τα). Τα άρθρα μπαίνουν πριν από ονόματα, ενώ οι αντωνυμίες πριν ή ύστερα από ρήμα. ( το πήρα απόφαση: αντωνυμία).

Πώς ξεχωρίζουμε τις κτητικές αντωνυμίες από τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας;

Δεν πρέπει να συγχέουμε τις κτητικές αντωνυμίες “μου, σου, του κλ.π.” με τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας. Οι προσωπικές αντωνυμίες βρίσκονται πριν ή ύστερα από ρήμα, ενώ οι κτητικές αντωνυμίες μπαίνουν ύστερα από ουσιαστικά.

Π.χ. Φέρε μας  το βιβλίο (προσωπική)      αλλά     Το βιβλίο μας ( κτητική ).

Το  Αριθμητικό  ένας, μία, ένα αντιδιαστέλλει τη μονάδα με τα πολλά. (στο δωμάτιο ήταν άλλος ένας άνθρωπος).

Πώς ξεχωρίζουμε την αόριστη αντωνυμία από το αριθμητικό ή το αόριστο άρθρο;

Η αόριστη αντωνυμία ένας, μία, ένα αντικαθιστά ουσιαστικά και εμφανίζεται μόνη της στην πρόταση.
π.χ. Ο ένας έπαιρνε τη συνέντευξη και ο άλλος τραβούσε φωτογραφίες.

Ένας κάποτε πήγαινε…

Δεν πρέπει να συγχέεται με το αόριστο άρθρο που συνοδεύει ουσιαστικά (π.χ. ένας άνθρωπος προχωρούσε…) και με το αριθμητικό που αντιδιαστέλλει τη μονάδα με τα πολλά. (π.χ. στο δωμάτιο ήταν άλλος ένας άνθρωπος).

Με τι μπορεί να αντικατασταθεί η αναφορική αντωνυμία ο οποίος, η οποία, το οποίο; 

Η αναφορική αντωνυμία ο οποίος, η οποία, το οποίο συχνά αντικαθίσταται από το αναφορικό που. Όταν όμως συνοδεύει πρόθεση, δεν μπορεί να αντικατασταθεί.

Μ

ΜΜΜΜΜΕΡΟΣ Γ: ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

Οι λέξεις που σχηματίστηκαν από την ίδια απλή λέξη είτε με παραγωγή είτε με σύνθεση ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων και λέγονται συγγενικές. Για παράδειγμα θάλασσα, θαλάσσιος, θαλασσινός, θαλασσής, θαλασσογράφος, θαλασσόλυκος, προσθαλάσσωση κλπ..

Όταν μια λέξη είναι σύνθετη, ανήκει στην ετυμολογική οικογένεια και του α΄ και του β΄ συνθετικού.

ΠΗΓΕΣ

http://istografia.blogspot.gr/

http://ebooks.edu.gr/

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΓΛΩΣΣΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 30 Μαρτίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 36 Ο Ελληνισμός της δυτικής Μικράς Ασίας και του Πόντου (ερωτήσεις και απαντήσεις)

Ο ελληνισμός της δυτικής Μικράς Ασίας

Για ποιους λόγους αυξήθηκε ο ελληνικός πληθυσμός της Μικράς Ασίας στα μέσα του 19^ου αιώνα; (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα:

α) οι μεταρρυθμίσεις του Χάτι Χουμαγιούν (ήταν οι ευεργετικοί για τους χριστιανικούς πληθυσμούς νόμοι που υπέγραψε ο σουλτάνος το 1856) και

β) οι θετικές οικονομικές προοπτικές που υπήρχαν στη Μικρά Ασία, έκαναν πολλούς Έλληνες, τόσο από την Ελλάδα όσο και από διάφορες άλλες περιοχές του οθωμανικού κράτους, να μεταναστεύσουν σε αυτή την ιστορική για τον ελληνισμό περιοχή.

Ποιο ποσοστό του πληθυσμού της Μικράς Ασίας κατελάμβαναν οι ελληνορθόδοξες κοινότητες; (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Αν και οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί αποτελούσαν τη μεγάλη πλειονότητα, οι ελληνορθόδοξες κοινότητες, εύπορες και καλά οργανωμένες, είχαν έντονη -και συχνά πρωταγωνιστική- παρουσία. Εκπροσωπούνταν στις οθωμανικές αρχές από τους επικεφαλής τους, προκρίτους και αρχιερείς. Οι Έλληνες αποτελούσαν την πλειονότητα μόνο στην πόλη της Σμύρνης (περίπου 400.000 το 1912), ενώ διέθεταν σημαντική παρουσία, χωρίς να έχουν πληθυσμιακή υπεροχή, και σε ορισμένες άλλες πόλεις (Κυδωνίες-Αϊβαλί, Αϊδίνι, Προύσα).

Ποια ήταν η κύρια απασχόληση των Ελλήνων στη Σμύρνη; (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Οι Έλληνες ασχολούνταν κυρίως με το εμπόριο. Στη Σμύρνη, εμπορική πύλη για ολόκληρη την Ανατολή, δραστηριοποιούνταν πολλές ελληνικές επιχειρήσεις (εμπορικοί οίκοι, ναυτιλιακές εταιρείες, τράπεζες).

Πώς φαίνεται η  πνευματική κίνηση των Ελλήνων της Σμύρνης; (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Στη Σμύρνη λειτουργούσαν πολλά ελληνικά σχολεία (Ευαγγελική Σχολή, Κεντρικό Παρθεναγωγείο, Ομήρειο) και πολιτιστικοί σύλλογοι, ενώ υπήρχαν και αρκετά τυπογραφεία όπου εκδίδονταν ελληνικά βιβλία και εφημερίδες.

Οι διωγμοί του μικρασιατικού ελληνισμού

Πού οφείλονταν οι διωγμοί των ελληνορθόδοξων πληθυσμών από το 1913 και μετά;

α)Η ενίσχυση του τουρκικού εθνικισμού, ιδίως μετά την επικράτηση των Νεοτούρκων (1908), και

β) η επιδίωξη ισχυρών γερμανικών συμφερόντων να κερδίσουν κυρίαρχη θέση στην οθωμανική οικονομία, εκτοπίζοντας τους Έλληνες, τους Αρμένιους και τους Εβραίους, οδήγησαν σε συστηματικούς διωγμούς των ελληνορθόδοξων πληθυσμών από το 1913.

Ποιο πρόσχημα χρησιμοποιήθηκε από τους Τούρκους για τον εκτοπισμό των Ελλήνων από το 1912 ως το 1918; Πώς έγινε η εξόντωση των Ελλήνων και των Αρμενίων;

Στα χρόνια των βαλκανικών πολέμων (1912-13) και του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-1918), με το επιχείρημα ότι η παρουσία ελληνικών πληθυσμών θα έθετε σε κίνδυνο τις τουρκικές πόλεις αν δέχονταν ελληνική επίθεση,:

α) εκτοπίστηκαν στην ενδοχώρα περίπου 150.000 Έλληνες.

β) Οργανώθηκαν τα τάγματα εργασίας στα οποία κατατάσσονταν άνδρες πάνω από 45 ετών που οδηγούνταν για αγγαρείες σε λατομεία και δημόσια έργα στο εσωτερικό της χώρας.

Έτσι εξοντώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου, πράγμα που αποτέλεσε αληθινή τραγωδία για τον ελληνισμό. Ίδια τύχη είχαν και οι Αρμένιοι.

Η κίνηση αυτονόμησης στον Πόντο

Κάτω από ποιες συνθήκες δημιουργήθηκε το ποντοαρμενικό κράτος;

Στα τέλη του Α΄  Παγκοσμίου πολέμου κι ενώ γινόταν λόγος για την «αυτοδιάθεση των λαών» (δηλαδή κάθε λαός να έχει το δικό του κράτος), εκδηλώθηκε αυτονομιστική κίνηση των Ελλήνων του Πόντου. Τον Ιανουάριο του 1920 ιδρύθηκε, σε εδάφη που κατοικούσαν Πόντιοι και Αρμένιοι, ομόσπονδο ποντοαρμενικό κράτος, που αναγνωρίστηκε από τη συνθήκη των Σεβρών. Η ζωή του, ωστόσο, υπήρξε σύντομη.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 25 Μαρτίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ