ΕΝΟΤΗΤΑ 31 Τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (ερωτήσεις και απαντήσεις)
25 Φεβρουαρίου 2025 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ
Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΟΥ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Χώρες που συμμετείχαν στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (κόκκινο: Κεντρικές Δυνάμεις, μπλε: Αντάντ και σύμμαχοί της)
Τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του Α‘ Παγκόσμιου πολέμου
Ποια ήταν τα αίτια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου;
Η έκρηξη του Α‘ Παγκόσμιου πολέμου ήταν αποτέλεσμα της ταυτόχρονης δράσης τριών κυρίως παραγόντων: του ιμπεριαλισμού, του εθνικισμού και του μιλιταρισμού.
Ο ιμπεριαλισμός δηλαδή η πολιτική επέκτασης των βιομηχανικά αναπτυγμένων κρατών σε βάρος άλλων κρατών, υπήρξε η κυριότερη αιτία του πολέμου. Καταλυτικός παράγοντας στάθηκε η επιθετική προσπάθεια της ταχύτατα αναπτυσσόμενης Γερμανίας να καλύψει τις ανάγκες της σε πρώτες ύλες, καύσιμα και αγορές μέσω της αναδιανομής (ξαναμοιράσματος) του παγκόσμιου πλούτου και των αποικιών. Η πολιτική αυτή την έφερε γρήγορα αντιμέτωπη με τη Βρετανία και τη Γαλλία, τις χώρες που έλεγχαν τότε τις περισσότερες και πλουσιότερες αποικίες.
Ο εθνικισμός δηλαδή η ιδεολογία που διαχωρίζει τους ανθρώπους βάσει της εθνικότητάς τους υποβαθμίζοντας τους πολίτες άλλων εθνικοτήτων, έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στην ωρίμανση των συνθηκών που οδήγησαν στον πόλεμο. Οι λαοί της Ευρώπης δεν επιθυμούσαν τον πόλεμο, αλλά δεν ήταν, όμως, και διατεθειμένοι να καταπνίξουν τα εθνικά τους αισθήματα για να διατηρηθεί η ειρήνη.
Ο μιλιταρισμός (ο υπερτονισμός των στρατιωτικών αξιών) ενισχυόταν διαρκώς, επιταχύνοντας την πορεία προς τον πόλεμο. Η ανάπτυξη της γερμανικής πολεμικής βιομηχανίας και η στρατιωτική ενίσχυση της Γερμανίας ώθησαν και τις άλλες ευρωπαϊκές Δυνάμεις στην κλιμάκωση των στρατιωτικών εξοπλισμών. Παράλληλα, όλο και πιο πολλές φωνές τόνιζαν τη σημασία και την αξία του πολέμου ως μέσου επίλυσης των διεθνών διαφορών.
Ποια ήταν τα αντίπαλα στρατόπεδα;
Κεντρικές Δυνάμεις ή Τριπλή συμμαχία: Γερμανία, Αυστρία, Ιταλία.
Εγκάρδια συνεννόηση ή Αντάντ: Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία.
Ποια ήταν η αφορμή του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου;
Η αφορμή για την κήρυξη του πολέμου δόθηκε όταν στο Σεράγεβο της Βοσνίας δολοφονήθηκε ο διάδοχος του αυστριακού θρόνου Φραγκίσκος Φερδινάνδος από ένα νεαρό Σέρβο εθνικιστή (Ιούνιος 1914). Σχεδόν αμέσως η Αυστροουγγαρία κήρυξε τον πόλεμο στη Σερβία (Ιούλιος 1914). Η Ρωσία και η Γαλλία εκδήλωσαν τη συμπαράστασή τους στη Σερβία, ενώ η Γερμανία τάχθηκε στο πλευρό της Αυστροουγγαρίας. Στα επόμενα τέσσερα χρόνια έγιναν συνολικά εξήντα κηρύξεις πολέμων. Αυτός ήταν ο Μεγάλος Πόλεμος ή Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος, όπως ονομάστηκε αργότερα.
ΜΕΤΩΠΑ Α΄ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Ποια ήταν τα κύρια μέτωπα; (ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ)
Δυτικό μέτωπο: Γερμανία // Γαλλία, Βρετανία.
Ανατολικό μέτωπο: Γερμανία //Ρωσία.
Βαλκανικό μέτωπο: Αυστροουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία, Βουλγαρία // Σερβία, Ελλάδα.
Ποιες ανακατατάξεις έγιναν στις συμμαχίες κατά τη διάρκεια του πολέμου ; (ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ)
Κεντρικές Δυνάμεις:
Τον Οκτώβριο του 1914 μπήκε στο πλευρό τους η Οθωμανική αυτοκρατορία.
Το 1915 συμμάχησε μαζί τους και η Βουλγαρία και μαζί κυριάρχησαν στα Βαλκάνια.
Αντάντ:
Οργάνωσε επιχείρηση κατάληψης των Δαρδανελίων, για να ανοίξει τα Στενά και να βοηθήσει τη Ρωσία. Αποκρούστηκε όμως από τον τουρκικό στρατό.
Αποβίβασε στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη, μεταφέροντας τον πόλεμο στην Ελλάδα.
Συμμάχησε μαζί της η Ιταλία, εγαταλείποντας τους συμμάχους της, γιατί έλαβε υποσχέσεις για εδαφικά ανταλλάγματα.
Ποιες ήταν οι επιχειρήσεις του 1916; (ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ)
Μεγάλη επίθεση της Γερμανίας το Φεβρουάριο του 1916 στο Βερντέν.
Γαλλοβρετανική επίθεση στο Σομ. Μάθετε λεπτομέρειες για την τρομερή αυτή μάχη πατώντας εδώ.
Ποια ήταν η καμπή του 1917; (ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ)
Γαλλία: αναπτύχθηκε ισχυρό σοσιαλιστικό αντιπολεμικό κίνημα και εκδηλώθηκαν ανταρσίες στο μέτωπο που καταπνίγηκαν.
Ρωσία: εκδηλώθηκε η Οκτωβριανή επανάσταση του 1917 και η κομμουνιστική κυβέρνηση, αφού σύναψε συνθήκη ειρήνης με τη Γερμανία, αποσύρθηκε από τον πόλεμο.
ΗΠΑ: συμμάχησαν με την Αντάντ τον Απρίλιο του 1917 και συνέβαλαν καθοριστικά στη νίκη της.
Ελλάδα: τον Ιούνιο του 1917 εισήλθε στον πόλεμο ως σύμμαχος της Αντάντ.
Ποιο ήταν το τέλος και ο απολογισμός του πολέμου;
Το φθινόπωρο του 1918, οι Κεντρικές Δυνάμεις και οι σύμμαχοί τους άρχισαν να συνθηκολογούν. Στη Γερμανία ξέσπασε σοσιαλιστική επανάσταση που ανέτρεψε τον κάιζερ (= αυτοκράτορα) και έφερε στην εξουσία το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα.
Ο πόλεμος άφησε πίσω του περίπου 8.000.000 νεκρούς, περίπου 20.000.000 τραυματίες και τεράστιες υλικές καταστροφές. Η Ευρώπη έβγαινε από αυτόν αλλαγμένη, εξαντλημένη και με την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία της κλονισμένη.
Για να δείτε ένα χρονολόγιο του Α΄Παγκοσμίου πολέμου πατήστε εδώ.
Πατήστε εδώ για να δείτε ένα διαδραστικό χάρτη των συμμαχιών του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου και τα μέτωπα του πολέμου.
Η αφορμή του πολέμου από τα αρχεία της ΕΡΤ
Ντοκυμαντέρ με πραγματικές επιχρωματισμένες σκηνές από τον Α’ Παγκόσμιο Πολέμο:
ΠΗΓΕΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
http://www.slideshare.net/ssusere23f3c/
https://el.wikipedia.org
https://sites.google.com/site/domvrosww1/chronologio-a-pankosmiou-polemou
Δημοσιευμένο στην κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .
Πρόσφατα σχόλια