ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

Η ΑΡΧIΤΕΚΤΟΝIΚΗ ΤΩΝ ΚΛΑΣIΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ

23 Απριλίου 2024 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

Τι είδους οικοδομήματα κτίζονται τα κλασικά χρόνια και ποιος νέος αρχιτεκτονικός ρυθμός δημιουργείται;

Κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ.,  σε ολόκληρο τον ελληνικό χώρο,  κτίζονται λαμπροί ναοί και δημόσια κτίρια όπως θόλοι, στοές, γυμνάσια, παλαίστρες, θέατρα. Κτίζονταν  στον δωρικό και ιωνικό ρυθμό, που έχουν αποκτήσει τις ιδανικές αναλογίες.

Την ίδια εποχή εφευρίσκεται και το κορινθιακό κιονόκρανο που μοιάζει με καλάθι περιτυλιγμένο από αγκάθια.

Ποια κτίρια κτίζονται στον βράχο της Ακρόπολης;

Πάνω στην Ακρόπολη της Αθήνας κτίζονται τα λαμπρότερα κλασικά κτίρια της αρχαιότητας.

Α) Τα Προπύλαια είναι η μεγαλοπρεπής είσοδος της Ακρόπολης. Ήταν κτισμένα με ένα σύνθετο σχέδιο του αρχιτέκτονα Μνησικλή που συνδύαζε κίονες του δωρικού και ιωνικού ρυθμού και είχε πέντε εισόδους για την πρόσβαση των πιστών και των ζώων που θα θυσιάζονταν στο ιερό. Από την κεντρική μεγάλη θύρα όπου οδηγούσε ένας επικλινής διάδρομος χωρίς σκαλοπάτια, θα περνούσε και το κατάρτι του πλοίου στο οποίο ήταν απλωμένος ο νεοΰφασμένος πέπλος της θεάς.

Β) Ο Παρθενώνας  κτίστηκε την ίδια περίοδο, με βάση το ίδιο εμπνευσμένο οικοδομικό πρόγραμμα του Περικλή και αρχιτέκτονες τους Ικτίνο και Καλλικράτη. Ο δωρικός αυτός ναός, που συνδύαζε στο σχέδιό του και ιωνικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, όπως η μεγάλη ζωφόρος με την παράσταση της πομπής των Παναθηναίων, αποτέλεσε το σήμα κατατεθέν της αθηναϊκής δημοκρατίας. Εκτός από το «κλασικό» αρχιτεκτονικό του σχέδιο, είναι ονομαστός και για τον πλούσιο γλυπτό διάκοσμό του που φιλοτέχνησαν ο φίλος του Περικλή Φειδίας με τους μαθητές του και ένα πλήθος γλυπτών από όλα τα μέρη της Ελλάδας.

Γ) Ο ναός της Αθηνάς Νίκης  οικοδομήθηκε επίσης την ίδια εποχή στην Ακρόπολη σε σχέδια του Καλλικράτη. Ήταν   ένα κομψοτέχνημα ιωνικού ρυθμού.

Δ) Την ίδια εποχή κτίστηκε και το Ερέχθειο, επίσης σε ιωνικό ρυθμό.

Γιατί τα παραπάνω οικοδομήματα είναι πολύ σημαντικά;

Γιατί αποτελούν κορυφαία έργα της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και η επιρροή τους στην αρχιτεκτονική των εποχών που ακολούθησαν και μέχρι σήμερα ήταν κολοσσιαία.

Πότε και με ποιο υλικό αρχίζουν να κτίζονται αρχαία θέατρα; Ποιο είναι το πιο ονομαστό;

Από τον 5ο αιώνα π.Χ. αρχίζουν να κτίζονται με λίθο και τα αρχαία θέατρα. Το πιο ονομαστό ανάμεσά τους είναι το θέατρο της Επιδαύρου, που διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση και μας είναι γνωστό από τις παραστάσεις αρχαίων έργων που γίνονται κάθε καλοκαίρι. Τα αρχαία θέατρα είναι κτισμένα αμφιθεατρικά, στην πλαγιά ενός λόφου.

Ποια είναι τα μέρη του αρχαίου θεάτρου;

Α) Το κοίλον είναι  στην πλαγιά του λόφου όπου σχηματίζονται τα καθίσματα του θεάτρου. Το κοίλον με οριζόντιους διαδρόμους που λέγονταν διαζώματα, διαιρούνταν σε δύο μέρη κατά το ύψος και με στενές σκάλες ακτινωτά διαιρούνταν σε κερκίδες. Οι διάδρομοι αυτοί ήταν απαραίτητοι για την ευκολότερη και ταχύτερη πρόσβαση των θεατών, που μπορεί να ξεπερνούσαν και τις δέκα χιλιάδες.

Β) Η  ορχήστρα ήταν ο  επίπεδος κυκλικός χώρος απέναντι από το κοίλον, στο έδαφος. Εκεί εμφανίζονταν οι πρωταγωνιστές των έργων και ο χορός.

Δ) Η σκηνή ήταν  ένα απλό κτίσμα,  πίσω ακριβώς από την ορχήστρα. Στη στέγη της σκηνής εμφανίζονταν οι από μηχανής θεοί (ηθοποιοί που παρίσταναν τους θεούς και κατέβαιναν με γερανό που λεγόταν μηχάνημα). Σε κιονοστοιχία που υπήρχε μπροστά στη σκηνή, τοποθετούνταν ζωγραφισμένοι πίνακες που αποτελούσαν τα σκηνικά του θεάτρου.

Ε) Οι πάροδοι ήταν ιδιαίτερα διαμορφωμένες, εντυπωσιακές πύλες και διάδρομοι που οδηγούσαν στο θέατρο.

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

Θόλος: είναι κυλινδρικό οικοδόμημα για τη λατρεία θεών του Κάτω Κόσμου ή ηρώων.

Στοά: Μακρόστενο οικοδόμημα με κίονες αντί για τοίχο στη μία μακριά πλευρά του. Στην άλλη πλευρά σχηματίζονταν δωμάτια για διάφορες χρήσεις, π.χ. καταστήματα. Οι στοές αποτελούσαν χώρους συγκέντρωσης και επικοινωνίας και προσέφεραν προστασία από τον ήλιο, τη βροχή κ.ά.

ΠΗΓΕΣ

ΨΗΦΙΑΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A105/749/4884,22345/

ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .