ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝIΑΣ  ΚΑΙ Η ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ

27 Μαρτίου 2024 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

Πού έζησαν οι Μακεδόνες, ποιο πολίτευμα είχαν και ποιες σχέσεις είχαν αρχικά με τις ελληνικές πόλεις-κράτη; Πότε οι σχέσεις αυτές έγιναν στενότερες;

Οι Μακεδόνες για πολλά χρόνια έζησαν απομονωμένοι στο βόρειο τμήμα της χώρας. Πιστοί στις παραδοσιακές τους συνήθειες διατήρησαν το θεσμό της βασιλείας. Τα παράλια της Μακεδονίας είχαν αποικιστεί από τους νότιους Έλληνες, οι οποίοι σταδιακά ανέπτυξαν εμπορικές σχέσεις με τους Μακεδόνες. Οι σχέσεις αυτές έγιναν στενότερες μετά την απόκρουση του περσικού κινδύνου. Οι Αθηναίοι την περίοδο αυτή κάνουν αποκλειστική εισαγωγή ξυλείας από τη Μακεδονία, ύλη απαραίτητη για τη ναυπηγική.

Γιατί οι Μακεδόνες απέκτησαν  πολεμική πείρα και πώς αυτό ωφέλησε τους Έλληνες της νότιας Ελλάδας;

Οι Μακεδόνες, αναγκασμένοι να αποκρούουν επιθετικές ενέργειες των γειτόνων τους, Ιλλυριών και Παιόνων, απέκτησαν νωρίς πολεμική πείρα, γεγονός που απέβη καθοριστικό για τον τρόπο ζωής τους. Η απόκρουση των επιδρομών αυτών προστάτεψε τους Έλληνες της νότιας Ελλάδας.

Ποια ήταν η δράση του Αλέξανδρου Α΄, βασιλιά των Μακεδόνων;

α) Ο Αλέξανδρος  Α’ (495-450 π.Χ.) αναδιοργάνωσε το κράτος.

β) Έλαβε μέρος στους Ολυμπιακούς αγώνες.

γ) Είναι αυτός που, ακολουθώντας αναγκαστικά τους Πέρσες, την παραμονή της μάχης των Πλαταιών πλησίασε το ελληνικό στράτευμα και ανακοίνωσε στους αρχηγούς την απόφαση του Μαρδόνιου για την επικείμενη σύγκρουση.

δ) Μετά τους περσικούς πολέμους, στην προσπάθειά του να επεκτείνει τη δράση του πέραν της Μακεδονίας, οργάνωσε το πεζικό και το ιππικό των Μακεδόνων και πέτυχε τη διεύρυνση των ορίων του κράτους του.

Ποια ήταν η αρχική και ποια η μετέπειτα πρωτεύουσα της Μακεδονίας;

Πρωτεύουσα του κράτους ήταν οι Αιγές έως τις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ.. Τότε, ο βασιλιάς Αρχέλαος μετέφερε την έδρα του στην Πέλλα. Οι Αιγές διατήρησαν τη σπουδαιότητά τους, αφού εκεί ενταφιάζονταν, κατά παράδοση, οι βασιλείς.

Ποια ήταν η πρόοδος που συντελέστηκε στη Μακεδονία τα χρόνια του βασιλιά Αρχέλαου (413-399 π.Χ.) ;

Στα χρόνια της βασιλείας του Αρχέλαου η Μακεδονία σημείωσε μεγάλη ανάπτυξη.

α) Το Δίο, το ιερό κέντρο των Μακεδόνων, απέβη μια δεύτερη Ολυμπία. Εκεί συγκεντρώνονταν οι Μακεδόνες για να τιμήσουν τους Ολύμπιους θεούς, προπάντων τον Δία, από τον οποίο έλαβε και το όνομά της η πόλη.

β) Στην αυλή του Αρχελάου συγκεντρώθηκαν σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι της εποχής, ανάμεσα στους οποίους και ο Ευριπίδης που ήταν τραγικός ποιητής.

Το θάνατο του Αρχελάου ακολούθησε για πολλά χρόνια ανασφάλεια και αβεβαιότητα ως τη στιγμή που την εξουσία πήρε στα χέρια του ο Φίλιππος Β’.

Ποιος ήταν ο στόχος του βασιλιά Φιλίππου (359-336 π.Χ.);

Ο Φίλιππος έθεσε ως σκοπό του την αναδιοργάνωση του στρατού, προκειμένου να ισχυροποιηθεί στο εσωτερικό και να αντιμετωπίσει τις επιδρομές των βόρειων γειτόνων του. Πρόθεσή του ήταν να καταστήσει τη Μακεδονία μεγάλη δύναμη.

Ποιες ενέργειες έκανε για να πετύχει τον στόχο του;

α) Επιστράτευσε αγρότες και ποιμένες (βοσκούς) της Μακεδονίας, τους οποίους εφοδίασε με μικρότερη ασπίδα και ένα μακρύ δόρυ (5,5 μέτρα), τη σάρισσα. Κάθε παραταγμένη μακεδονική φάλαγγα έδινε την εντύπωση κινούμενου φρουρίου.

β) Δημιούργησε ισχυρό ιππικό σώμα, γιατί οι πεδιάδες της Μακεδονίας διευκόλυναν τη συντήρηση αλλά και την εξάσκηση του ιππικού.

γ) Ενίσχυσε με πολιορκητικές μηχανές και ελαφρά οπλισμένους στρατιώτες τον μακεδονικό στρατό και τον έκανε μια πανίσχυρη δύναμη.

δ) Εφάρμοσε τη λοξή φάλαγγα με μεγάλη επιτυχία, την οποία συμπλήρωσε με την υποχωρητική κίνηση. Με τον ελιγμό αυτό έστρεφε το ενδιαφέρον του εχθρού σε όποιο σημείο επιθυμούσε και στη συνέχεια διενεργούσε κυκλωτική κίνηση.

Ποιες ήταν οι επιτυχίες του Φιλίππου;

Ο Φίλιππος πέτυχε να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις επιδρομές των Ιλλυριών και των Παιόνων και να αναπτύξει καλές σχέσεις με τη Θράκη, εξασφαλίζοντας σχετική ειρήνη στα σύνορά του.

Ποια κατάσταση επικρατούσε στη νότια Ελλάδα τα χρόνια της βασιλείας του Φιλίππου;

Οι ελληνικές πόλεις του νότου είχαν αρχίσει να παρακμάζουν. Οι συνεχείς και πολυετείς συγκρούσεις είχαν προξενήσει μεγάλες καταστροφές και οι άνθρωποι υπέφεραν. Δεν είχαν πάψει όμως να ακούγονται φωνές για ειρήνευση και ένωση των Ελλήνων.

Ποιες απόψεις υπήρχαν για τον Φίλιππο;

Ο δάσκαλος της ρητορικής, Ισοκράτης θαυμάζει τον Φίλιππο  και τον προτρέπει, αφού ενώσει τους Έλληνες, να στραφεί εναντίον των Περσών. Στην Αθήνα, υπάρχουν πολιτικοί που υποστηρίζουν τον Φίλιππο και άλλοι που τον αντιμάχονται.

Ποια αφορμή βρήκε ο Φίλιππος για να επέμβει στη νότια Ελλάδα; Ο Φίλιππος αναζητούσε συνεχώς λόγους για να επεμβαίνει στα θέματα της νότιας Ελλάδας, ιδιαίτερα μετά την κυριαρχία του στα παράλια της Μακεδονίας. Μια τέτοια ευκαιρία του έδωσε το  συνέδριο της αμφικτιονίας των Δελφών, όταν αυτό κήρυξε πόλεμο εναντίον των Αμφισσέων, για θέματα που σχετίζονταν με το μαντείο των Δελφών, και τον όρισε αρχιστράτηγο.

Ποιοι πότε και πού συγκρούστηκαν μαζί του; Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της σύγκρουσης;

Όταν οι Αθηναίοι έμαθαν ότι ο Φίλιππος είχε περάσει τις Θερμοπύλες και είχε στρατοπεδεύσει στην Ελάτεια, ένιωσαν έκπληξη και ταραχή. Αποφάσισαν τότε να δράσουν αποφασιστικά. Ενωμένος στρατός των Αθηναίων και των Θηβαίων παρατάχθηκε στην πεδιάδα της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) απέναντι από τον στρατό των Μακεδόνων. Στη σύγκρουση που ακολούθησε υπερίσχυσαν οι Μακεδόνες. Ο Φίλιππος εφάρμοσε με επιδεξιότητα τη λοξή φάλαγγα και πέτυχε να διασπάσει την παράταξη των Αθηναίων. Στη μάχη διακρίθηκε και ο γιος του Αλέξανδρος, μόλις 18 ετών. Η μάχη αυτή σήμανε την κυριαρχία των Μακεδόνων και το μαρασμό των πόλεων του ελληνικού νότου.

Τι αποφασίστηκε στο συνέδριο της Κορίνθου;

Το 337 π.Χ. έγινε συνέδριο στην Κόρινθο, όπου αποφασίστηκε από όλους τους Έλληνες με εξαίρεση τους Σπαρτιάτες η εκστρατεία εναντίον των Περσών υπό την αρχηγία του Φιλίππου. Η εκστρατεία όμως αυτή ματαιώθηκε, γιατί τον επόμενο χρόνο ο Φίλιππος δολοφονήθηκε.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .