ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

Η ΚYΡIΑΡΧIΑ ΤΗΣ ΘΗΒΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

19 Μαρτίου 2024 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

Ποια είναι η σχέση της Θήβας με τη Σπάρτη  πριν και μετά  το Πελοποννησιακό πόλεμο;

Στον Πελοποννησιακό πόλεμο η Θήβα είχε ταχθεί με το μέρος της Σπάρτης, αλλά μετά τη λήξη του, πρωτοστατεί στους συνασπισμούς εναντίον της πρώην συμμάχου της, της Σπάρτης.

Ποιο πολίτευμα θα κυριαρχήσει στη Θήβα και  με ποιους σημαντικούς ηγέτες;

Αρχικά η πόλη σπαράσσεται από διαμάχες ανάμεσα σε αριστοκρατικούς και δημοκρατικούς. Το πρώτο όμως μισό του 4ου αιώνα π.Χ. επικρατεί  το δημοκρατικό πολίτευμα  με δύο προσωπικότητες, τον Πελοπίδα και τον Επαμεινώνδα, που οδηγούν τη Θήβα στο κέντρο των ιστορικών εξελίξεων.

Γιατί η Σπάρτη κάνει στρατιωτική επέμβαση στη Θήβα; Πέτυχε τον στόχο της τελικά;

Το 382 π.Χ. η Σπάρτη ανατρέπει με στρατιωτική επέμβαση το δημοκρατικό πολίτευμα της Θήβας και παραδίδει την εξουσία στους ολιγαρχικούς. Μετά από τρία χρόνια, οι Θηβαίοι δημοκρατικοί, με αρχηγό τον Πελοπίδα, ανατρέπουν τους ολιγαρχικούς και αποκαθιστούν το δημοκρατικό πολίτευμα.

Τι ήταν ο Ιερός Λόχος, ποιος τον συγκρότησε και τι χαρακτηριστικά είχε;

Ο Πελοπίδας, συγκροτεί έναν αξιόμαχο στρατό με κύριο πυρήνα ένα σώμα από 300 άνδρες, τον Ιερό Λόχο. Οι άνδρες του Ιερού Λόχου συνδέονται μεταξύ τους με στενή φιλία και είναι πρόθυμοι να δώσουν τη ζωή τους για τη Θήβα. Δίπλα στον Πελοπίδα βρίσκεται ο νεότερος Θηβαίος στρατηγός Επαμεινώνδας, μία από τις λαμπρότερες στρατιωτικές φυσιογνωμίες του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Ποιες επιτυχίες σημείωσε ο στρατός των Θηβαίων; Σε ποια πολεμική τακτική οφείλεται η νίκη των Θηβαίων στα Λεύκτρα;

Α) Ο στρατός των Θηβαίων συγκρούεται επανειλημμένα με τους Σπαρτιάτες και κατορθώνει να αποκρούει τις επιθέσεις τους.

Β) Το 371 π.Χ., στα Λεύκτρα της Βοιωτίας, ο στρατός των Σπαρτιατών συντρίβεται. Ο ίδιος ο βασιλιάς Κλεόμβροτος, ο οποίος οδηγούσε το στράτευμα, φονεύεται. Η στρατιωτική μεγαλοφυΐα του Επαμεινώνδα, ο οποίος εφάρμοσε στη μάχη το στρατηγικό σχέδιο της λοξής φάλαγγας, οδήγησε τους Θηβαίους στη νίκη.

Ποιες επιτυχίες σημειώνουν οι Θηβαίοι μετά τη μάχη στα Λεύκτρα;

Ο θρίαμβος στα Λεύκτρα ανοίγει νέους ορίζοντες δράσης για τον Επαμεινώνδα.

Α) Εκστρατεύει στην Πελοπόννησο και φθάνει μέχρι τη Λακωνική.

Β) Το 370 π.Χ. ιδρύει τη Μεγαλόπολη και την καθιστά πρωτεύουσα της Αρκαδικής συμπολιτείας. Γ)Συγχρόνως, η Θήβα δρα προς τη Θεσσαλία. Εκεί, σε μια μάχη, ο Πελοπίδας σκοτώνεται. Ο Επαμεινώνδας συνεχίζει μόνος.

Δ) Το 362 π.Χ. επιχειρεί μία νέα εκστρατεία στην Πελοπόννησο, απειλώντας και την ίδια τη Σπάρτη, την οποία υπερασπιζόταν ο γέρος βασιλιάς Αγησίλαος. Στη μάχη στη Μαντίνεια (362 π.Χ.), οι Θηβαίοι νίκησαν, αλλά ο Επαμεινώνδας έπεσε νεκρός. Μετά τον θάνατο του Επαμεινώνδα, εγκατέλειψαν την Πελοπόννησο και η Θήβα έπαψε να παίζει πρωτεύοντα ρόλο στα ελληνικά πράγματα.

Ποια κατάσταση επικράτησε στην Ελλάδα μετά τη μάχη στη Μαντίνεια, κατά τον ιστορικό Ξενοφώντα;
Ο Ξενοφών τελειώνει τα «Ελληνικά» του με την περιγραφή της μάχης στη Μαντίνεια και τονίζει ότι αληθινό χάος, επικράτησε στην Ελλάδα μετά τον θάνατο του Επαμεινώνδα. Πράγματι, μετά το 362 π.Χ. καμία από τις τρεις πόλεις που είχαν διεκδικήσει την ηγεμονία στην Ελλάδα δεν ήταν σε θέση να τη διεκδικήσει εκ νέου. Η παρακμή ήταν γεγονός. Στην Πελοπόννησο και την Κεντρική Ελλάδα όλες οι πόλεις έχουν εξαντληθεί. Άλλες ελληνικές δυνάμεις, άφθαρτες, θα οδηγήσουν σε λίγο τον ελληνισμό σε νέα φάση της ιστορικής του πορείας.

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

ΛΟΞΗ ΦΑΛΑΓΓΑ: Είναι μια νέα πολεμική τακτική. Σύμφωνα με αυτή, η κύρια δύναμη του στρατού συγκεντρώνεται στην επιθετική πτέρυγα σε τόσο βάθος, ώστε η διάσπαση των γραμμών του εχθρού να πετύχει οπωσδήποτε, ενώ η ασθενέστερη αμυντική πτέρυγα περιορίζει όσο είναι δυνατό τη δράση της, έως ότου κριθεί η μάχη από την άλλη. Η πτέρυγα που νίκησε στρέφεται κατόπιν προς το κέντρο, ενώ η αμυντική περνά στην επίθεση και ο εχθρός περισφίγγεται και από τις δύο πλευρές

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .