ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

Η ΤΕΧΝΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΪΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ

27 Ιανουαρίου 2024 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

Ποια είναι τα γενικά χαρακτηριστικά της τέχνης των αρχαϊκών χρόνων;
α) Γίνεται  ανέγερση λίθινων ναών.

β) Δημιουργούνται  λίθινα αγάλματα σε φυσικό και υπερφυσικό μέγεθος.

γ)Είναι αξιοσημείωτη, επίσης, η επίδραση της τέχνης της Ανατολής και της Αιγύπτου στην ελληνική αρχαϊκή τέχνη.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Πώς είναι οι ναοί της αρχαϊκής περιόδου;

Την εποχή αυτή οικοδομούνται οι πρώτοι πραγματικά μνημειακοί (=τεράστιοι, εντυπωσιακοί) ναοί της αρχαίας Ελλάδας που θα επηρεάσουν την αρχιτεκτονική όλου του κόσμου μέχρι και τις ημέρες μας.

Με τι υλικά χτίζονται;

Οι ελληνικοί ναοί χτίζονται τώρα από πέτρα και συχνά από μάρμαρο.

Πώς είναι τι σχήμα του ναού; Ποια είναι τα βασικά του μέρη;

Στο βασικό σχήμα του, ο ναός θυμίζει το μυκηναϊκό μέγαρο, γιατί αποτελείται συνήθως από έναν ανοικτό προθάλαμο –πρόναο– με δύο κίονες, και ένα κυρίως δωμάτιο, τον σηκό. Όταν μάλιστα προστεθεί ένα παρόμοιο ανοικτό δωμάτιο πίσω –ο οπισθόδομος– και ακόμη περισσότερο, μία κιονοστοιχία γύρω από το κτίριο –το πτερό–, οι ναοί γίνονται μεγαλοπρεπέστεροι και εντυπωσιακότεροι.

Ποιοι είναι οι ρυθμοί των ναών της αρχαϊκής περιόδου και πού διαμορφώθηκαν;

Οι ναοί της αρχαϊκής περιόδου χτίζονται σε δύο ρυθμούς, τον δωρικό που διαμορφώθηκε στα δωρικά κέντρα της Πελοποννήσου και τον ιωνικό που αποκρυσταλλώθηκε στα ιωνικά κέντρα του Αιγαίου και της Μικράς Ασίας.

Ποιες είναι οι διαφορές των ρυθμών της αρχιτεκτονικής των ναών;

Οι ρυθμοί ξεχωρίζουν προπάντων από τους κίονες. Ο δωρικός είναι πιο κοντός, βαρύς και αυστηρός, ενώ ο ιωνικός είναι ψηλότερος, κομψότερος με πλούσια διακόσμηση στην επάνω απόληξή του –στο κιονόκρανο–, που αναγνωρίζεται εύκολα από τις έλικες στις οποίες καταλήγει.

Πώς διακοσμούνται οι ναοί;

Ανάγλυφα και ολόγλυφα λιοντάρια και μυθολογικά τέρατα, καθώς και μυθολογικά θέματα διακοσμούν συχνά το επάνω μέρος των ναών. Πρόκειται για τα αρχιτεκτονικά γλυπτά.

ΓΛΥΠΤΙΚΗ

Σε ποιες περιοχές εμφανίζονται τα πρώτα μεγάλα αγάλματα;

Την εποχή αυτή δημιουργούνται τα πρώτα μεγάλα αγάλματα από ασβεστόλιθο στην Κρήτη και από μάρμαρο στη Νάξο.

Ποιοι παράγοντες συντέλεσαν στη δημιουργία μεγάλων αγαλμάτων (=μεγάλη γλυπτική) σε αυτές τις περιοχές αλλά και αργότερα σε όλες τις πόλεις –κράτη;

α)Τα εμπορικά ταξίδια στην Αίγυπτο.

β)Η αφθονία μαρμάρου στη Νάξο.

γ) Η συγκέντρωση πλούτου από τους αριστοκράτες και τις πόλεις ήταν βασική προϋπόθεση για τη γέννηση της μεγάλης γλυπτικής, αφού το κόστος ενός μαρμάρινου αγάλματος ήταν υπέρογκο. Για ένα άγαλμα φυσικού μεγέθους έπρεπε να εργαστεί ένας γλύπτης με τους βοηθούς του για έναν τουλάχιστον χρόνο.

Πώς παριστάνονται οι ανθρώπινες μορφές;

Οι ανθρώπινες μορφές παριστάνονται από την αρχή τυποποιημένες και ακίνητες. Συγκεκριμένα:

α)Οι νεαροί άνδρες – κούροι– παριστάνονται ορθοί, γυμνοί, με καλογυμνασμένα σώματα και πλούσια κόμη (μαλλιά).

β)Οι νεαρές κοπέλες – κόρες–  ήταν ορθές, κομψά ντυμένες, καλοχτενισμένες, στολισμένες με πλήθος κοσμημάτων.

γ)Οι άρχοντες και οι αξιοσέβαστες γυναίκες (οικοδέσποινες και ιέρειες) καθιστοί σε θρόνους και σκαμνιά.

δ)Οι συμποσιαστές μισοξαπλωμένοι σε ανάκλιντρα.

ε)Yπάρχουν επίσης αγάλματα ντυμένων κούρων, κούρων με προσφορές στους θεούς (αναθέτες), ιππέων, πολεμιστών, μυθικών τεράτων, όπως οι σφίγγες και οι σειρήνες, προσωποποιήσεων της ιδέας της νίκης (Νίκες), διαφόρων ζώων (λιοντάρια, άλογα, πουλιά κ.ά.).

Πώς παριστάνονται οι θεοί; Πώς διακρίνουμε ποιος θεός παριστάνεται;

α)Οι νεότεροι παριστάνονται όπως οι κούροι (Απόλλωνας) και οι κόρες (Αθηνά, Άρτεμη, Ήρα).

β)Οι θεοί που βρίσκονταν σε ώριμη ηλικία (Δίας, Διόνυσος), παριστάνονται όπως οι ντυμένοι κούροι.

Οι θεοί διακρίνονται εύκολα από τα χαρακτηριστικά σύμβολα της θεϊκής δύναμής τους: τόξο, βέλος ή μουσικό όργανο για τον Απόλλωνα, κεραυνός για τον Δία κ.ά.

Ποιο είναι τα βασικό χαρακτηριστικό όλων των μορφών της γλυπτικής των αρχαϊκών χρόνων;

Όλες οι μορφές στέκουν ακίνητες απέναντι στον θεατή, με μόνο σημάδι κίνησης την προβολή του αριστερού ποδιού, και δράσης, ανάλογα με το θέμα, το λύγισμα των χεριών.

Εκτός από τα αγάλματα ποιο άλλο είδος γλυπτών συναντάμε στην αρχαϊκή εποχή;

Σπουδαία έργα τέχνης είναι και οι ανάγλυφες επιτάφιες πλάκες –επιτύμβιες στήλες. Έτσι ονομάζονται οι στήλες, οι οποίες στήνονται στον τάφο, για να γίνεται ορατή η θέση του τάφου και για να σημειώνονται τα στοιχεία του νεκρού.

ΚΕΡΑΜΙΚΗ

Μεγάλη είναι η άνθηση της κεραμικής στους αρχαϊκούς χρόνους.

Πώς διακοσμούνται τα αγγεία την αρχαϊκή εποχή συγκριτικά με την γεωμετρική εποχή που προηγήθηκε;

Η γεωμετρική διακόσμηση δίνει τώρα τη θέση της στη φυτική, που επηρεάζεται έντονα από την Ανατολή, και στην εικονιστική – σκηνές από τον μύθο και την καθημερινή ή θρησκευτική ζωή.

Πού και πότε εμφανίζονται  νέοι ρυθμοί διακόσμησης των αγγείων;

Μεγάλα κέντρα, όπως η Κόρινθος τον 7ο και η Αθήνα τον 6ο αιώνα π.Χ., εφευρίσκουν νέες τεχνικές για τη διακόσμηση των αγγείων.

Ποιοι είναι  οι νέοι  ρυθμοί διακόσμησης των αγγείων;

Μία σπουδαία τεχνική, επηρεασμένη από τη διακόσμηση των χάλκινων αγγείων, είναι η μελανόμορφη, στην οποία οι μορφές και τα κοσμήματα βάφονται ολόμαυρα πάνω στην κοκκινωπή επιφάνεια των αγγείων, ενώ οι λεπτομέρειες δηλώνονται με χάραξη. Τα τελευταία χρόνια της αρχαϊκής περιόδου εμφανίζεται και η ερυθρόμορφη τεχνική που είναι η αντίστροφη της μελανόμορφης. Τώρα οι μορφές είναι κόκκινες πάνω στη μαύρη γυαλιστερή επιφάνεια των αγγείων.

Ποια διακοσμητικά θέματα χρησιμοποιούνται στους νέους ρυθμούς;

Πλήθος νέων διακοσμητικών θεμάτων, σκηνές από την καθημερινή και τη θρησκευτική ζωή, αλλά κυρίως από τη μυθολογία, διακοσμούν τις επιφάνειες των ποικιλόμορφων μικρών και μεγάλων αγγείων και στις δύο τεχνικές.

ΑΛΛΕΣ ΤΕΧΝΕΣ

Συγχρόνως ανθίζουν η μεταλλοτεχνία, η μικροτεχνία, τα ειδώλια από πηλό και χαλκό. Η ευημερία και το καλό γούστο διαπιστώνονται σε κάθε εκδήλωση της ζωής.

ΠΗΓΕΣ:

Αρχαία Ιστορία Α Γυμνασίου (Ο.Ε.Δ.Β.)

Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού

Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια wikipedia

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .