ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

ΟΙ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ (ερωτήσεις και απαντήσεις)

21 Μαρτίου 2023 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΠΥΞΙΔΑ

ΚΑΡΑΒΕΛΑ

ΠΟΡΤΟΛΑΝΟΣ

ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ

Τα κίνητρα και οι προϋποθέσεις

Ποια ήταν τα κίνητρα (αιτίες) των ανακαλύψεων;

Α)Οικονομικά κίνητρα:

α)Ήδη από το τέλος του μεσαίωνα ευρωπαίοι έμποροι, όπως ο βενετός Μάρκο Πόλο, αναζητούσαν χρυσό, καρυκεύματα και αρώματα στην Ανατολή ακολουθώντας το δρόμο του μεταξιού.

β)Η αποκοπή του δρόμου αυτού, κατά το 15ο αι., αρχικά από τους Άραβες και ύστερα από τους Οθωμανούς ανάγκασε τους Ευρωπαίους να αναζητήσουν πρόσβαση στις αγορές της Ανατολής από τη θάλασσα.

Β) Πολιτικά: οι φιλοδοξίες ηγεμόνων.

Γ) Θρησκευτικά: η διάδοση του χριστιανισμού

Δ) Επιστημονικά: η ροπή του ανθρώπου προς τη γνώση.

Ποιοι παράγοντες διευκόλυναν τα ταξίδια;

Από το 13ο αι. τα ταξίδια άρχισαν να γίνονται σταδιακά ευκολότερα και ασφαλέστερα χάρη σε μια σειρά νέων τεχνικών μέσων:

α) της πυξίδας,

β)του αστρολάβου, που ήταν όργανο προσδιορισμού του γεωγραφικού πλάτους με βάση την παρατήρηση των άστρων, και

γ)των πορτολάνων, που ήταν ναυτικοί χάρτες.

δ)Παράλληλα, ένας νέος τύπος πλοίου, η καραβέλα, συνδύαζε χωρητικότητα, ταχύτητα και ασφάλεια.

ε)Η αντίληψη για τη σφαιρικότητα της γης κέρδιζε συνεχώς έδαφος.

Άρα οι Ευρωπαίοι ήταν τώρα έτοιμοι για τη μεγάλη περιπέτεια των ανακαλύψεων.

Τα εξερευνητικά ταξίδια

α)Οι Πορτογάλοι, επιδιώκοντας να ανακαλύψουν δρόμο προς τις Ινδίες πλέοντας γύρω από την Αφρική, οργάνωσαν αλλεπάλληλες εξερευνητικές αποστολές. Τελικά ο στόχος αυτός επιτεύχθηκε, όταν ο Βάσκο ντε Γκάμα έφθασε το 1498 στο Κάλικουτ των Ινδιών.

β)Αντίθετα με τους Πορτογάλους, ο Χριστόφορος Κολόμβος, γενουάτης θαλασσοπόρος στην υπηρεσία του βασιλιά της Ισπανίας, πεπεισμένος ότι η γη είναι σφαιρική, επιχείρησε να φθάσει στην Ασία πλέοντας δυτικά. Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ταξιδιών του (1492-1504) ανακάλυψε νησιά και ηπειρωτικές περιοχές της κεντρικής Αμερικής. Ο ίδιος όμως πίστευε ότι είχε φτάσει στις Ινδίες.

γ)Αποκορύφωμα των ανακαλύψεων υπήρξε ο πρώτος περίπλους (1519-1522) της γης από τον Φερδινάνδο Μαγγελάνο, Πορτογάλο στην υπηρεσία του βασιλιά της Ισπανίας. Έτσι αποδείχθηκε για πρώτη φορά ότι η γη είναι σφαιρική.

Η γέννηση ενός Νέου Κόσμου

Πώς μοιράστηκαν οι αποικίες;

Οι Πορτογάλοι και οι Ισπανοί κατέκτησαν με τη βία τις περιοχές που ανακάλυψαν. Ειδικότερα οι τελευταίοι, επιδεικνύοντας απάνθρωπη σκληρότητα, εξαφάνισαν τους λεγόμενους προκολομβιανούς πολιτισμούς της κεντρικής και νότιας Αμερικής.

Αφού μετέτρεψαν με τον τρόπο αυτό τις νέες χώρες σε αποικίες, τις μοίρασαν μεταξύ τους με τη Συνθήκη της Τορντεζίλας (1494). Έτσι δημιουργήθηκαν δύο αντίστοιχες αποικιακές αυτοκρατορίες, η πορτογαλική και η ισπανική.

Από τα τέλη όμως του 16ου αιώνα η Ολλανδία, η Αγγλία και η Γαλλία άρχισαν να διεκδικούν μερίδιο από τις αποικίες με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν ανταγωνισμοί και συγκρούσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.

Ποιες ήταν οι επιπτώσεις των Ανακαλύψεων για τους λαούς των νέων χωρών; Ποια ήταν η τύχη των προκολομβιανών πολιτισμών;

Για τους λαούς των νέων χωρών οι επιπτώσεις των Ανακαλύψεων ήταν αρνητικές. Οι Ευρωπαίοι επιδόθηκαν στην εντατική εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών σε βάρος των ιθαγενών και επέβαλαν την αρχή των άνισων ανταλλαγών. Συγχρόνως θεώρησαν τους μη ευρωπαϊκούς λαούς ως υποδεέστερους και εκμεταλλεύσιμους. Η πολιτική αυτή κληροδότησε πολλαπλά προβλήματα στον κόσμο, όπως ήταν η δουλεία, η αποικιοκρατία, η υπανάπτυξη και η φτώχεια των τρίτων χωρών, τα οποία μας απασχολούν με διάφορες μορφές μέχρι σήμερα.

Η Ευρώπη και ο Νέος Κόσμος

Ποιες ήταν οι ριζικές μεταβολές που προκάλεσαν οι ανακαλύψεις στην Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο;

Οι ανακαλύψεις προκάλεσαν ριζικές μεταβολές στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο:

α)Με το άνοιγμα στους ωκεανούς το κέντρο της ευρωπαϊκής οικονομίας μετατοπίστηκε από τη Μεσόγειο στον Ατλαντικό και τη Βόρεια Θάλασσα, όπου κατέληγαν οι υπερπόντιοι θαλάσσιοι δρόμοι.

β)Τώρα νέα λιμάνια, όπως της Σεβίλλης, της Λισσαβόνας, της Αμβέρσας, απέκτησαν μεγαλύτερη οικονομική σπουδαιότητα από εκείνα της Βενετίας και της Γένουας.

γ)Η εισαγωγή χρυσού και αργύρου στην Ευρώπη σε μεγάλες ποσότητες διεύρυνε τις ανταλλαγές και δημιούργησε νέες οικονομικές δραστηριότητες, όπως εμπορικές και τραπεζικές. Από αυτές επωφελήθηκε περισσότερο μια νέα κοινωνική τάξη, η αστική.

δ)Η γνωριμία με νέους πολιτισμούς άρχισε να κλονίζει τις προκαταλήψεις και τις αξίες παρελθόντος.

ε)Παράλληλα, το κλίμα της εποχής ευνόησε την ανάπτυξη ποικίλων επιστημονικών κλάδων, όπως της γεωγραφίας, της αστρονομίας, της ζωολογίας, της βοτανικής, της εθνολογίας και άλλων.

ΠΗΓΕΣ:

Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία Β΄Γυμνασίου (ΟΕΔΒ)

http://users.sch.gr/tgiakoum/history2007/VIanakalypseis.html

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .