Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Γ΄ ΚΑΙ Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ (ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ)
22 Νοεμβρίου 2022 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ
Α. ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ
Πότε η δύναμη του Βυζαντίου αναπτύσσεται και κορυφώνεται;
Στα χρόνια της βασιλείας του Μιχαήλ Γ΄ που καταγόταν από το Αμόριο (842-867) άρχισε η ανάπτυξη της δύναμης του Βυζαντίου, που έφτασε στο αποκορύφωμά της, όταν κυβέρνησε η Μακεδονική Δυναστεία (867-1025).
Ποιοι παράγοντες συντέλεσαν σε αυτή την ανάπτυξη;
Η οριστική αναστήλωση των εικόνων (843) επέτρεψε στη βυζαντινή κυβέρνηση να ασχοληθεί με τη βελτίωση της άμυνας κατά των Αράβων και τα έργα του πολιτισμού. Για μια δεκαετία (τέλη 855-αρχές 866) τις κρατικές υποθέσεις διεύθυνε προσωπικά ο ικανότατος καίσαρ Βάρδας, θειος του νεαρού Μιχαήλ Γ΄.
Β. ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΗΣ ΜΑΓΝΑΥΡΑΣ
Τι ήταν η σχολή της Μαγναύρας, ποιος την ίδρυσε, ποιος τη διηύθυνε, ποια τμήματα είχε, και ποια σημασία είχε η ίδρυσής της;
Ήταν μια ανώτερη σχολή (σαν το σημερινό πανεπιστήμιο). Ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του καίσαρα Βάρδα. Τη διεύθυνση της σχολής ανέλαβε ο Λέων Φιλόσοφος ή Μαθηματικός, διάσημος επιστήμονας της εποχής του. Επειδή είχε μεγάλη φήμη, προσκλήθηκε, όπως λέγεται, από το χαλίφη Μαμούν να διδάξει στη Βαγδάτη, αλλά δεν αποδέχτηκε την πρόσκληση. Το πανεπιστήμιο περιλάμβανε τις σχολές της φιλοσοφίας, της γεωμετρίας, της αστρονομίας και της γραμματικής.
Η ίδρυση της ανώτερης αυτής σχολής αποτελεί σταθμό στην ιστορία της βυζαντινής εκπαίδευσης. Η έντονη πνευματική δραστηριότητα που αναπτύχθηκε με επίκεντρο τη σχολή προετοίμασε την αναβίωση των αρχαίων γραμμάτων κατά την εποχή του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου.
Γ. ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΛΑΣΙΚΟΥΣ
Πού έστρεψαν το ενδιαφέρον τους οι λόγιοι της εποχής;
Οι λόγιοι κατά την περίοδο αυτή άρχισαν να αναζητούν, να συλλέγουν, να μελετούν και να αντιγράφουν χειρόγραφα με έργα της αρχαίας γραμματείας (αρχαία ελληνικά συγγράμματα). Ο πιο αξιόλογος από αυτούς ήταν ο Φώτιος που ανήκε στον πνευματικό κύκλο του Λέοντος Μαθηματικού.
Τι ήταν η Μυριόβιβλος; Ποια ήταν τα άλλα έργα του Φώτιου;
- Το σημαντικότερο έργο του Φώτιου είναι η Μυριόβιβλος: περιέχει περί τα 300 φιλολογικά δοκίμια για έργα (αρχαία ελληνικά) ελάχιστα γνωστά στους συγχρόνους του. Ο Φώτιος «μας μιλάει για τα αρχαία έργα με τόση χαρά και δροσιά σαν να ήταν τα τελευταία φιλολογικά νέα».
- Έγραψε επίσης ένα λεξικό,ομιλίες και θεολογικά έργα.
- Υπό τη φωτισμένη ηγεσία του η βυζαντινή εκκλησία πραγματοποίησε το μεγαλόπνοο εγχείρημα (σχέδιο) του εκχριστιανισμού των Σλάβων.
Δ. ΑΡΑΒΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
Πώς εξελίχθηκε ο πόλεμος με τους Άραβες;
- Ως τα μέσα του 9ου αιώνα το Βυζάντιο βρισκόταν συνεχώς σε θέση άμυνας απέναντι στους Άραβες, οι οποίοι πραγματοποιούσαν εισβολές και λεηλασίες στις μικρασιατικές επαρχίες.
- Αποκορύφωμα των καταστροφών αποτέλεσε η άλωση από τους Άραβες του Αμορίου, του ισχυρότερου φρουρίου της Μ. Ασίας και πατρίδας της άρχουσας δυναστείας (838). Το γεγονός προκάλεσε ισχυρότατη εντύπωση στους συγχρόνους του. Ο αυτοκράτορας Θεόφιλος (829-842) προσπάθησε να κινητοποιήσει τους Χριστιανούς της Ανατολής και της Δύσης σε μια γενική συμμαχία κατά του Ισλάμ.
- Λίγο αργότερα άρχισε η βυζαντινή αντεπίθεση. Ο βυζαντινός στρατός πέρασε τον Ευφράτη (859) και νίκησε τον εμίρη της Μελιτηνής (863).
Τι ήταν τα ακριτικά τραγούδια;
Ήταν άσματα (τραγούδια) που εξυμνούν τους αγώνες των ακριτών, δηλ. των στρατιωτών που προστάτευαν τα ανατολικά σύνορα (άκραι) του Βυζαντίου, και ιδίως του Διγενή Ακρίτα. Τα συνέθεσαν ανώνυμοι τραγουδοποιοί. Τα ακριτικά τραγούδια εμπνεύστηκαν από τους συνεχείς πολέμους στα σύνορα με τους Άραβες. Οι πόλεμοι αυτοί προμήθευσαν πλούσιο υλικό για τη διαμόρφωση της βυζαντινής επικής ποίησης.
Αξιομνημόνευτο είναι επίσης ένα σύντομο έπος που εξυμνεί τους άθλους του Αρμούρη. Ο ήρωας δεν έχει ταυτιστεί με βεβαιότητα, αλλά φαίνεται ότι έχει στενή σχέση με το Αμόριο της Φρυγίας.
Τα ακριτικά τραγούδια ανήκουν στη λαϊκή ή τη λόγια λογοτεχνία;
Τα ηρωικά άσματα αυτού του είδους, τα οποία, έψαλλαν τραγουδιστές, περιφερόμενοι στις επαρχίες της Μ. Ασίας, θεωρούνται τα σημαντικότερα δείγματα της δημώδους ή λαϊκότροπης λογοτεχνίας των Βυζαντινών, η οποία αναπτύσσεται παράλληλα με τη λόγια Γραμματεία (συγγράμματα).
ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
Δημώδης (λαϊκή) Λογοτεχνία: ελληνική λογοτεχνική παραγωγή των βυζαντινών χρόνων που είναι γραμμένη σε λαϊκή γλώσσα.
Λόγια Γραμματεία: η λογοτεχνική παραγωγή των λογίων (των πολύ μορφωμένων).
Πατήστε εδώ για να βρείτε πληροφορίες για τον Φώτιο.
Πατήστε εδώ για να βρείτε πληροφορίες για τον Λέοντα τον Φιλόσοφο.
http://www.ime.gr/chronos/09/gr/pl/610/pn/main/pn2a.html
Πατήστε εδώ για να βρείτε πληροφορίες για τον Διγενή.
Δημοσιευμένο στην κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .
Πρόσφατα σχόλια