Ο ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΣΗΣ ΦΩΝΗΣ – Ο ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ
21 Νοεμβρίου 2022 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ
Η μετοχή είναι ρηματικό επίθετο (τριγενές και τρικατάληκτο) που παρουσιάζει τρία γένη και αντίστοιχα τρεις καταλήξεις :
ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΒΑΡΥΤΟΝΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ
| Ενεστώτας | Μέλλοντας | Αόριστος | Παρακείμενος | |
| φωνηεντόληκτα | -ων, -ουσα, -ον ὁ τοξεύ-ων ἡ τοξεύ-ουσα τὸ τοξεῦ-ον |
-σων, -σουσα, -σον ὁ τοξεύ-σων ἡ τοξεύ-σουσα τὸ τοξεῦ-σον |
-σας, -σασα, -σαν ὁ τοξεύ-σας ἡ τοξεύ-σασα τὸ τοξεῦ-σαν |
-κώς, -κυῖα, -κός ὁ τετοξευ-κώς ἡ τετοξευ-κυῖα τὸ τετοξευ-κός |
| ουρανικόληκτα | -ων, -ουσα, -ον ὁ πράττων ἡ πράττουσα τὸ πρᾶττον |
-ξων, -ξουσα, -ξον ὁ πράξων ἡ πράξουσα τὸ πρᾶξον |
-ξας, -ξασα, -ξαν ὁ πράξας ἡ πράξασα τὸ πρᾶξαν |
-χώς, -χυῖα, -χός ὁ πεπραχώς ἡ πεπραχυῖα τὸ πεπραχός |
| χειλικόληκτα | -ων,-ουσα, -ον ὁ γράφων ἡ γράφουσα τὸ γράφον |
-ψων,-ψουσα,-ψον ὁ γράψων ἡ γράψουσα τὸ γράψον |
-ψας, -ψασα -ψαν ὁ γράψας ἡ γράψασα τὸ γράψαν |
-φώς,-φυῖα, -φός ὁ γεγραφώς ἡ γεγραφυῖα τὸ γεγραφός |
| οδοντικόληκτα | -ων, -ουσα,-ον ὁ πείθων ἡ πείθουσα τὸ πεῖθον |
-σων -σουσα,-σον ὁ πείσων ἡ πείσουσα τὸ πεῖσον |
-σας,-σασα,-σαν ὁ πείσας ἡ πείσασα τὸ πεῖσαν |
-κώς,-κυῖα,-κός ὁ πεπεικώς ἡ πεπεικυῖα τὸ πεπεικός |
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
- Η μετοχή του αορίστου δεν παίρνει αύξηση.
- Η μετοχή του παρακειμένου διατηρεί τον αναδιπλασιασμό, π.χ. ὁ ἐσκευακώς, ἡ ἐσκευακυῖα, τὸ ἐσκευακός.
- Η μετοχή ενεστώτα του ρ. εἰμὶ είναι: ὤν, οὖσα, ὄν.
- Το αρσενικό και ουδέτερο γένος των μετοχών όλων των χρόνων της ενεργητικής φωνής κλίνονται σύμφωνα με τη γ΄ κλίση, ενώ το θηλυκό σύμφωνα με τα θηλυκά σε -α της α΄ κλίσης. Επιπλέον, το θηλυκό στη γενική του πληθυντικού τονίζεται πάντοτε στη λήγουσα, π.χ. τῶν λυουσῶν, τῶν λυσουσῶν, τῶν λυσασῶν, τῶν λελυκυιῶν.
ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΒΑΡΥΤΟΝΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ
| Ενεστώτας | Μέλλοντας | Αόριστος | Παρακείμενος | |
| φωνηεντόληκτα | -όμενος, -η, -ον ὁ βουλευόμενος ἡ βουλευομένη τὸ βουλευόμενον |
-σόμενος, -η, -ον ὁ βουλευσόμενος ἡ βουλευσομένη τὸ βουλευσόμενον |
-σάμενος, -η, -ον ὁ βουλευσάμενος ἡ βουλευσαμένη τὸ βουλευσάμενον |
-μένος, -η, -ον ὁ βεβουλευμένος ἡ βεβουλευμένη τὸ βεβουλευμένον |
| ουρανικόληκτα | -όμενος, -η, -ον ὁ πραττόμενος ἡ πραττομένη τὸ πραττόμενον |
-ξόμενος, -η, -ον ὁ πραξόμενος ἡ πραξομένη τὸ πραξόμενον |
-ξάμενος, -η, -ον ὁ πραξάμενος ἡ πραξαμένη τὸ πραξάμενον |
-γμένος, -η, -ον ὁ πεπραγμένος ἡ πεπραγμένη τὸ πεπραγμένον |
| χειλικόληκτα | -όμενος, -η, -ον ὁ γραφόμενος ἡ γραφομένη τὸ γραφόμενον |
-ψόμενος, -η, -ον ὁ γραψόμενος ἡ γραψομένη τὸ γραψόμενον |
-ψάμενος, -η, -ον ὁ γραψάμενος ἡ γραψαμένη τὸ γραψάμενον |
-μμένος, -η, -ον ὁ γεγραμμένος ἡ γεγραμμένη τὸ γεγραμμένον |
| οδοντικόληκτα | -όμενος, -η, -ον ὁ ὀνομαζόμενος ἡ ὀνομαζομένη τὸ ὀνομαζόμενον |
-σόμενος, -η, -ον ὁ ὀνομασόμενος ἡ ὀνομασομένη τὸ ὀνομασόμενον |
-σάμενος, -η, -ον ὁ ὀνομασάμενος ἡ ὀνομασαμένη τὸ ὀνομασάμενον |
-σμένος, -η, -ον ὁ ὠνομασμένος ἡ ὠνομασμένη τὸ ὠνομασμένον |
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
- Η μετοχή του αορίστου δεν έχει αύξηση.
- Η μετοχή του παρακειμένου διατηρεί τον αναδιπλασιασμό, π.χ. βεβουλευμένος, -η, -ον και ἠθελημένος, -η, -ον.
- Το αρσενικό και το ουδέτερο γένος των μετοχών όλων των χρόνων στη μέση φωνή κλίνονται σύμφωνα με τα αντίστοιχα αρσενικά και ουδέτερα της β΄ κλίσης, ενώ το θηλυκό σύμφωνα με τα αντίστοιχα θηλυκά της α΄ κλίσης.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΜΕΤΟΧΩΝ
Οι μετοχές, ανάλογα με τη συντακτική τους λειτουργία, διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: επιθετικές, κατηγορηματικές, επιρρηματικές.
|
|||||
|
|
|||||
|
|||||
ΠΗΓΗ: Αρχαία Ελληνική Γλώσσα (Α΄ Γυμνασίου) – Βιβλίο Μαθητή
Δημοσιευμένο στην κατηγορία ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .
Πρόσφατα σχόλια