Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
5 Οκτωβρίου 2022 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ
Α. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ
Ποιες ήταν οι βασικές αρχές της πολιτικής του Ιουστινιανού;
Ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες της πρώιμης βυζαντινής ιστορίας υπήρξε ο Ιουστινιανός Α’ (527-565). Το πολιτικό του πρόγραμμα ήταν: Ένα κράτος, μία εκκλησία, μία νομοθεσία.
Β. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ
Πώς πέτυχε ο Ιουστινιανός να ενδυναμώσει την αυτοκρατορική εξουσία («ένα κράτος»);
α) Ο αυτοκράτορας κατέστειλε με αποφασιστικότητα και σε συνεργασία με την ικανότατη σύζυγο του Θεοδώρα, την εξέγερση των δήμων του Ιπποδρόμου Πράσινων και Βένετων και του λαού της Κωνσταντινούπολης. Η επανάσταση αυτή ονομάστηκε Στάση του Νίκα (532). Ακολούθως, ενίσχυσε την αυτοκρατορική εξουσία και περιόρισε σημαντικά τη δύναμη των δήμων.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι δήμοι ήταν αθλητικά σωματεία αλλά είχαν και πολιτική ισχύ.
β) Παράλληλα ο αυτοκράτορας προσπάθησε με αυστηρούς νόμους να περιορίσει τη δύναμη των μεγάλων γαιοκτημόνων των επαρχιών και να προστατεύσει τους ελεύθερους αγρότες, που ήταν πολύ χρήσιμοι στην κεντρική εξουσία γιατί πλήρωναν φόρους.
Πώς ενίσχυσε την ορθοδοξία («μία εκκλησία»);
α) Προσπάθησε να επιβάλει την Ορθοδοξία σε όλη την έκταση της αυτοκρατορίας και γι’ αυτό καταδίωξε τους οπαδούς των αιρέσεων και της αρχαίας θρησκείας και ανέστειλε τη λειτουργία της Νεοπλατωνικής Ακαδημίας στην Αθήνα (529).
β) Φρόντισε με κάθε μέσο να διαδώσει το Χριστιανισμό σε λαούς του Καυκάσου και της Ανατολικής Αφρικής.
Ποιο ήταν το νομοθετικό έργο του Ιουστινιανού και γιατί ήταν σημαντικό («μία νομοθεσία»);
Το διαρκέστερο έργο του αυτοκράτορα υπήρξε η κωδικοποίηση (τακτοποίηση, κατηγοριοποίηση) του Ρωμαϊκού Δικαίου. Επειδή το πλήθος και οι αντιφάσεις των νόμων δυσκόλευαν την ομαλή απονομή της δικαιοσύνης, συνέστησε επιτροπή ειδικών για την αναθεώρηση του ισχύοντος Δικαίου.
Μέσα σε μια πενταετία (529-534) εκδόθηκαν:
- Ο Ιουστινιάνειος Κώδικας με τους πριν από τον Ιουστινιανό αυτοκρατορικούς νόμους.
- Ο Πανδέκτης που περιλάμβανε γνώμες ρωμαίων νομικών.
- Οι Εισηγήσεις που ήταν εγχειρίδιο για τους αρχάριους σπουδαστές της Νομικής.
- Οι Νεαρές που ήταν οι νέοι νόμοι οι οποίοι εκδόθηκαν μετά το 534. Οι περισσότερες Νεαρές γράφτηκαν στα ελληνικά, γιατί οι υπήκοοι του ανατολικού τμήματος κυρίως δεν κατανοούσαν τη λατινική.
Το Ιουστινιάνειο Δίκαιο αποτέλεσε τη βάση του Δικαίου της Νεότερης Ευρώπης.
Γ. ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ
Πού αποσκοπούσε η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού;
Η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού απέβλεπε στην αποκατάσταση της Ρωμαϊκής Οικουμένης, δηλαδή την ανόρθωση της ρωμαϊκής εξουσίας στη Δύση.
Ποιες περιοχές κατέκτησε ξανά ο Ιουστινιανός;
Α) Το Βανδαλικό Βασίλειο στη Β. Αφρική, το οποίο καταλύθηκε εύκολα και γρήγορα (533-534).
Β) Το Οστρογοτθικό Βασίλειο στην Ιταλία. Εδώ οι αγώνες για την κατάκτηση υπήρξαν μακροί και σκληροί (535-555).
Γ) Τέλος το Βησιγοτθικό Βασίλειο στην Ισπανία, από το οποίο ανακτήθηκαν μόνο οι παράκτιες περιοχές στα ΝΑ.
Ποιοι λαοί απείλησαν το Βυζάντιο και πώς τους αντιμετώπισε ο Ιουστινιανός;
Πολύ επικίνδυνη έγινε η κατάσταση στην Ανατολή, όταν ο πέρσης μεγάλος βασιλιάς Χοσρόης Α’ κατέλαβε εκτεταμένες περιοχές. Ωστόσο με τη συνθήκη του 562, η εύθραυστη ισορροπία μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων της εποχής, Βυζαντίου και Περσίας, αποκαταστάθηκε.
Στη γραμμή του Δούναβη και τη Χερσόνησο του Αίμου ο Ιουστινιανός έκτισε πολλά φρούρια και δαπάνησε τεράστια ποσά για την εξαγορά της ειρήνης, αλλά δεν μπόρεσε να αναχαιτίσει τις καταστροφικές εισβολές των Σλάβων και άλλων λαών στις ευρωπαϊκές επαρχίες.
Πώς αξιολογείται η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού;
Συνολικά η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού Α’ ήταν σύμφωνη με τη ρωμαϊκή παράδοση και πολύ φιλόδοξη, αλλά ξεπερνούσε τις δυνατότητες του κράτους. Οι πόλεμοι του στη Δύση και την Ανατολή απογύμνωσαν τις ευρωπαϊκές επαρχίες από στρατεύματα και άδειασαν τα κρατικά ταμεία. Η κατάσταση αυτή εξασθένισε τη διεθνή θέση του Βυζαντίου και είχε ολέθριες επιπτώσεις στην εδαφική ακεραιότητα του κράτους επί των διαδόχων του.
Ποιο ήταν το οικοδομικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού;
Ιδιαίτερα φιλόδοξο υπήρξε το οικοδομικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού. Κατασκευάστηκε μεγάλος αριθμός έργων που ήταν χρήσιμα:
α) στην άμυνα (φρούρια και τείχη),
β) τη θρησκεία (ναοί),
γ) την υποδομή και την κοινή ωφέλεια (δρόμοι, γέφυρες, υδραγωγεία, αποθήκες σιτηρών). Λίγα από αυτά άντεξαν στο πέρασμα του χρόνου, όπως η Αγια Σοφία στην Κωνσταντινούπολη.
Ποιο ήταν το λαμπρότερο κτίσμα του Ιουστινιανού, τι ρυθμού ήταν, ποιοι ήταν οι αρχιτέκτονές του και ποια ήταν τα βασικά αρχιτεκτονικά του χαρακτηριστικά;
Τομή Αγίας Σοφίας κατά A. M. Schneider
Η Αγια Σοφία είναι το λαμπρότερο κτίσμα της βυζαντινής τέχνης. Εκπροσωπεί το νέο ρυθμό βασιλική μετά τρούλου, που προήλθε από τον συνδυασμό του κατά μήκος άξονα των βασιλικών (μακρόστενων ρωμαϊκών κτιρίων) με τον καθ’ ύψος άξονα των περίκεντρων (κυκλικών ή πολυγωνικών) κτιρίων. Ο συνδυασμός αυτός εξέφραζε την αγάπη του Ιουστινιανού Α’ για τις μνημειώδεις κατασκευές.
Οι αρχιτέκτονες Ανθέμιος από τις Τράλλεις και Ισίδωρος από τη Μίλητο της Μ. Ασίας, που επεξεργάστηκαν τα σχέδια και διεύθυναν τις εργασίες κατασκευής τη (532-537), έδωσαν έμφαση στο κέντρο, δηλαδή στον καθ’ ύψος άξονα του ναού. Το κτίριο είναι σχεδόν τετράγωνο (76 Χ 71 μ.). Τέσσερις ογκώδεις πεσσοί (τετράγωνοι κίονες) σχηματίζουν το κεντρικό τετράγωνο. Οι πεσσοί συνδέονται με τόξα που σχηματίζουν ημισφαιρικά τρίγωνα και δημιουργούν ένα στεφάνι, πάνω στο οποίο στηρίζεται ο τεράστιος τρούλος. Ο τρούλος μοιάζει να κρέμεται από τον ουρανό. Το φως εισδύει άπλετο από τα παράθυρά του και πλημμυρίζει το εσωτερικό του ναού. Ο ιστορικός Προκόπιος εξαίρει (τονίζει)το κάλλος και το μέγεθος της Αγίας Σοφίας.
Από τους τριάντα δύο ναούς που ο Ιουστινιανός έχτισε στην Κωνσταντινούπολη η Αγία Σοφία ήταν η μόνη που άντεξε στο χρόνο, υμνήθηκε και έγινε σύμβολο και πηγή έμπνευσης όχι μόνο για το μεσαιωνικό αλλά και για το νεότερο Ελληνισμό.
Πατήστε στον σύνδεσμο που ακολουθεί για μια εικονική περιήγηση στην Αγία Σοφία.
https://www.360tr.com/hagia-sophia-upper-floor-1-panorama-virtual-tour_89ef68d7b5_en.html
ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ
ΒΙΝΤΕΟ
Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΑ
ΥΠΕΡΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΑΠΟ ΤΟ NATIONAL GEOGRAPHIC
https://greekdocumentaries2.blogspot.com/2020/07/national-geographic.html
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ :ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Δείτε παρακάτω περισσότερες πληροφορίες για τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό:
ΠΗΓΗ:http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2198/Istoria_B-Gymnasiou_html-empl/index1_2_1.html
Δημοσιευμένο στην κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .
Πρόσφατα σχόλια