ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

17. Ο Ι. Καποδίστριας ως κυβερνήτης της Ελλάδας (1828-1831). Η ολοκλήρωση της ελληνικής επανάστασης (1829) με ερωτήσεις και απαντήσεις

8 Δεκεμβρίου 2020 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

Πότε έφτασε ο Καποδίστριας στην Ελλάδα και σε ποια κατάσταση την βρήκε;

Ο Ιωάννης Καποδίστριας εκλέχτηκε κυβερνήτης της Ελλάδας από την Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας (άνοιξη 1827) και στις αρχές του 1828 ήρθε στο Ναύπλιο. Η κατάσταση που βρήκε ήταν τραγική:

α) Η χώρα ήταν κατερειπωμένη και ο λαός εξαθλιωμένος.

β) Ληστές και πειρατές έλεγχαν μεγάλες περιοχές.

γ) Ο αιγυπτιακός στρατός παρέμενε στη ΝΔ Πελοπόννησο και τουρκικός στη Στερεά Ελλάδα.

Ποια αλλαγή έγινε στο πολίτευμα με τον ερχομό του Καποδίστρια και γιατί; Πού, πότε και γιατί γίνεται η Δ΄ Εθνοσυνέλευση;

Ο Καποδίστριας ανέστειλε (=έπαυσε προσωρινά) την ισχύ του συντάγματος της Τροιζήνας και συγκέντρωσε στα χέρια του όλες τις εξουσίες. Έκρινε ότι αυτό ήταν αναγκαίο για να αντιμετωπιστούν τα επείγοντα προβλήματα της χώρας. Η Δ΄ Εθνοσυνέλευση (Άργος, καλοκαίρι 1829) επικύρωσε αυτές τις αποφάσεις και έθεσε τις βασικές αρχές μιας μελλοντικής συνταγματικής αναθεώρησης.

Ποια μέτρα έλαβε ο Κυβερνήτης για να ενισχύσει τις ένοπλες δυνάμεις;

α) Ο Κυβερνήτης ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη συγκρότηση τακτικών ενόπλων δυνάμεων, καθώς έπρεπε να εκκαθαρισθεί η Στερεά Ελλάδα από τον τουρκικό στρατό αλλά και να αντιμετωπιστούν σοβαρά προβλήματα εσωτερικής τάξης (ληστεία, πειρατεία). Ορισμένοι από τους αγωνιστές αξιοποιήθηκαν για τη δημιουργία τακτικού στρατού.

β) Επιπλέον, ιδρύθηκε ο Λόχος των Ευελπίδων, πρόδρομος της σημερινής Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων.

γ) Έγιναν τα πρώτα βήματα για την οργάνωση τακτικού πολεμικού ναυτικού.

δ) Καταπολεμήθηκε η πειρατεία χάρη και στη δράση του Ανδρέα Μιαούλη.

Ποια οικονομικά μέτρα έλαβε ο Κυβερνήτης;

α) Ο Καποδίστριας σχημάτισε ένα πρώτο κρατικό ταμείο, το οποίο προήλθε από εισφορές Ελλήνων του εξωτερικού και φιλελλήνων.

β) Κατόπιν προχώρησε, με τη συνεργασία του φίλου του Γαλλοελβετού τραπεζίτη Εΰνάρδου, στην ίδρυση τράπεζας και στην κοπή νομίσματος, του φοίνικα.

γ) Παράλληλα, εφάρμοσε αυστηρή λιτότητα στις δημόσιες δαπάνες.

δ) Επιχείρησε να εκσυγχρονίσει τη γεωργία εισάγοντας νέες καλλιέργειες (πατάτα) και νέες καλλιεργητικές μεθόδους (χρήση σιδερένιου άροτρου).

Ποια μέτρα έλαβε ο Καποδίστριας στην εκπαίδευση;

Μια από τις κύριες προτεραιότητες του Κυβερνήτη υπήρξε η οργάνωση της εκπαίδευσης:

α) Ίδρυσε το Ορφανοτροφείο της Αίγινας, στο οποίο λειτούργησαν:

• τρία αλληλοδιδακτικά σχολεία (αντίστοιχα των σημερινών δημοτικών αλλά τετραετούς φοίτησης),
• τρία ελληνικά (αντίστοιχα των σημερινών γυμνασίων με τριετή φοίτηση),
• αρκετά χειροτεχνεία (επαγγελματικές σχολές),
• καθώς και το Πρότυπον Σχολείον, στο οποίο σπούδαζαν όσοι προορίζονταν για δάσκαλοι στα αλληλοδιδακτικά.

β) Ιδρύθηκε το Κεντρικόν Σχολείον, στο οποίο φοιτούσαν όσοι προορίζονταν για σπουδές σε πανεπιστήμια του εξωτερικού.

γ) Επιπλέον, δημιουργήθηκε στην Τίρυνθα (περιοχή ανάμεσα στο Άργος και το Ναύπλιο) το Πρότυπον Αγροκήπιον (γεωργική σχολή).

Γιατί δεν ίδρυσε πανεπιστήμιο;

Ο Καποδίστριας πίστευε ότι στη δεδομένη στιγμή η εκπαίδευση θα έπρεπε να παρέχει, πρώτα απ’ όλα, βασικές γνώσεις και επαγγελματική κατάρτιση. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν προχώρησε τότε στην ίδρυση πανεπιστημίου.

Ποιες διπλωματικές εκκρεμότητες υπήρχαν όταν ήρθε ο Κυβερνήτης;

Όταν έφτασε στην Ελλάδα ο Καποδίστριας, η επανάσταση βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη. Εκκρεμούσαν:

α) ο  βαθμός ανεξαρτησίας του κράτους (δηλαδή αν θα ήταν αυτόνομο ή ανεξάρτητο)

β) ο καθορισμός των συνόρων του.

γ) Επίσης, οι πολεμικές επιχειρήσεις συνεχίζονταν.

Πότε και πού διεξάγεται η τελευταία μάχη της επανάστασης;

Η τελευταία μάχη δόθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 1829 στην Πέτρα της Βοιωτίας, όπου ελληνικές δυνάμεις με επικεφαλής τον Δ. Yψηλάντη επικράτησαν επίλεκτων τουρκικών δυνάμεων.

Ποιες ήταν οι επιτυχίες του Κυβερνήτη όσον αφορά την εξωτερική πολιτική (διπλωματία);

Χάρη και στους επιδέξιους χειρισμούς του Κυβερνήτη, η Ελλάδα:

α)αναγνωρίστηκε ως κράτος ανεξάρτητο (Πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας, 1830) και

β) διεύρυνε τα σύνορά της ενσωματώνοντας όλα τα εδάφη νοτίως της γραμμής Αμβρακικού κόλπου-Παγασητικού κόλπου, με τη συνθήκη της Κωνσταντινούπολης το 1832.

Το ελληνικό κράτος θα περιελάμβανε τη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο, τα νησιά του Αργοσαρωνικού, την Εύβοια, τις Κυκλάδες και τις Σποράδες.

Ποιοι  αντιτάχθηκαν στον Καποδίστρια και γιατί;

Η επιλογή του Καποδίστρια να συγκροτήσει ένα ισχυρό, συγκεντρωτικό κράτος, κατά τα δυτικά πρότυπα, προκάλεσε πολλές αντιδράσεις. Δυσαρεστήθηκαν:

α) πρόκριτοι με τοπική εξουσία (Π. Μαυρομιχάλης),

β) πλούσιοι πλοιοκτήτες (Γ. Κουντουριώτης),

γ) έμπειροι Φαναριώτες (Α. Μαυροκορδάτος).

δ) Την ίδια στιγμή, φιλελεύθεροι διανοούμενοι (Αδ. Κοραής) καυτηρίαζαν τον αυταρχισμό του Καποδίστρια και αξίωναν την παραχώρηση συνταγματικών ελευθεριών.

ε) Επίσης, η Αγγλία και η Γαλλία υποκινούσαν τις αντικαποδιστριακές κινήσεις, επειδή θεωρούσαν τον Κυβερνήτη όργανο της Ρωσίας.

Ποιες εξεγέρσεις έγιναν; Ποιο ήταν το τέλος του Καποδίστρια;

Από τις αρχές του 1830 σημειώθηκαν εξεγέρσεις και αργότερα ο Α. Μιαούλης, αντίπαλος πλέον του Κυβερνήτη, ανατίναξε στον Πόρο τα δύο μεγαλύτερα ελληνικά πολεμικά πλοία. Στην Ύδρα, κέντρο της αντιπολίτευσης, η εφημερίδα Απόλλων προπαγάνδιζε τη δολοφονία του Κυβερνήτη. Η ένταση κορυφώθηκε όταν ο Καποδίστριας φυλάκισε τον πρόκριτο της Μάνης Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη θεωρώντάς τον υπεύθυνο για αντικυβερνητικές κινήσεις. Η αντίδραση δεν άργησε. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1831 ο Κωνσταντίνος και ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης δολοφόνησαν τον Καποδίστρια στο Ναύπλιο.

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

Αυτόνομο ονομάζεται ένα κράτος όταν αυτοδιοικείται, χωρίς η κυβέρνησή του να αποφασίζει για όλα τα θέματα που το αφορούν. Τα αυτόνομα κράτη συνδέονται στενά με μεγαλύτερα κράτη.

Ανεξάρτητο ονομάζεται ένα κράτος όταν διαθέτει δική του κυβέρνηση η οποία αποφασίζει για όλα τα θέματα που αφορούν αυτό το κράτος.

Συνθήκη είναι η συμφωνία μεταξύ κρατών για διμερή ή διεθνή ζητήματα (συνθήκη ειρήνης).

Πρωτόκολλο είναι το έντυπο που αναφέρει επί μέρους λεπτομέρειες σχετικά με συνθήκη που υπογράφτηκε.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .