ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

ΕΝΟΤΗΤΑ 5 Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 18ου ΩΣ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ (ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ)

21 Οκτωβρίου 2020 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

Α΄ΜΕΡΟΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ  ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Ποιες συγκυρίες ευνόησαν την ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας τον 18^ο αιώνα;

• Η ρωσοτουρκική συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774), που επέτρεπε την ελεύθερη κίνηση των πλοίων με ρωσική σημαία στα Στενά.
• Οι ναπολεόντειοι πόλεμοι (1797-1815),που είχαν ως συνέπεια την περιορισμένη παρουσία αγγλικών και γαλλικών πλοίων στη Μεσόγειο.

Ποια αποτελέσματα είχαν  για τους Έλληνες  οι  παραπάνω ευνοϊκές συγκυρίες;

• Οι Έλληνες έλεγξαν σημαντικό μέρος του εμπορίου.
• Ελληνικές πόλεις αναπτύχθηκαν σε σημαντικά εμπορικά κέντρα.
• Ενισχύθηκαν οι ελληνικές παροικίες.

Ποια ήταν στάση της εκκλησίας απέναντι στις ιδέες του Διαφωτισμού ;

• Η ορθόδοξη   εκκλησία εναντιωνόταν στις ιδέες του διαφωτισμού.
• Ορισμένοι,   όμως, κληρικοί υιοθέτησαν τις διαφωτιστικές αντιλήψεις.

Ποιες κοινωνικές ομάδες συναντάμε στην υπόδουλη Ελλάδα;

Α) Οι Φαναριώτες

• Ήταν Έλληνες από αρχοντικές οικογένειες που κατοικούσαν στο Φανάρι.
• Ήταν μορφωμένοι και καταλάμβαναν υψηλές θέσεις στην οθωμανική διοίκηση.
• Τον 18^ο αι. διορίζονταν ηγεμόνες στις αυτόνομες παραδουνάβιες ηγεμονίες.

Β) Οι προεστοί

• Διοικούσαν τις ελληνορθόδοξες κοινότητες και συγκέντρωναν τους φόρους.
• Είχαν μεγάλη πολιτική επιρροή στους τοπικούς Τούρκους αξιωματούχους.

Γ) Οι έμποροι και οι καραβοκύρηδες

• Βελτίωναν την οικονομική τους κατάσταση.
• Ενδιαφέρονταν για τη διάδοση των νεoτερικών ιδεών.

Δ) Οι κλέφτες

• Ήταν αγρότες που κατέφευγαν στα βουνά.
•  Επιδίδονταν αδιακρίτως στη ληστεία.
• Οι αγροτικοί πληθυσμοί συχνά τους υποστήριζαν από θαυμασμό ή φόβο.
• Υμνήθηκαν στα δημοτικά τραγούδια ως πρότυπα ανυπότακτης στάσης.

Ε) Οι αρματολοί

• Ήταν ένοπλα σώματα οργανωμένα από την οθωμανική διοίκηση για την τήρηση της τάξης.

ΣΤ) Οι αγρότες

• Ξεπερνούσαν το 80 % του πληθυσμού.
• Καλλιεργούσαν κρατικά ή ιδιωτικά κτήματα που ανήκαν σε Τούρκους.
• Η ζωή τους ήταν δύσκολη.

Ποια κοινωνική ομάδα είναι ισχυρή τις παραμονές της επανάστασης;

Οι απασχολούμενοι στο εμπόριο και τη ναυτιλία. Αυξάνονταν με τη συνεχή ανάπτυξη της ναυτιλίας και του εμπορίου.

Ποια ήταν τα πρώτα κινήματα που έγιναν εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας;

• Το 1770 οργανώθηκε με ρωσική υποκίνηση επανάσταση, τα λεγόμενα «ορλοφικά», στην Πελοπόννησο.
• Ο Λάμπρος Κατσώνης, απεσταλμένος και αυτός της Ρωσίας, προσπάθησε να οδηγήσει σε εξέγερση τους κατοίκους των νησιών του Αιγαίου.

Οι Σουλιώτες συγκρούστηκαν με τον Αλή πασά των Ιωαννίνων από το 1789   έως το 1804

Β΄ ΜΕΡΟΣ

Ο ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ

Τι ονομάζουμε Νεοελληνικό Διαφωτισμό; 

Ο νεοελληνικός διαφωτισμός ήταν ένα πνευματικό – ιδεολογικό κίνημα που επιδίωκε τη διάδοση των διαφωτιστικών ιδεών μεταξύ των Ελλήνων με σκοπό την ιδεολογική προετοιμασία για τον αγώνα της ελευθερίας. Το κίνημα διαμορφώθηκε στα μέσα του 18^ου αιώνα και αναπτύχθηκε αρχικά στις παροικίες και σε ορισμένα μεγάλα εμπορικά κέντρα του ελληνισμού (Σμύρνη, Γιάννενα, Χίος).

Ποιες ήταν οι κύριες ιδέες των Ελλήνων διαφωτιστών;

• Η λογική μπορεί όχι μόνο να εξηγήσει τον κόσμο αλλά και να τον αλλάξει.
• Συνέδεσαν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό με τον αγώνα για ελευθερία.
• Θεωρούσαν ότι η εκπαίδευση πρέπει να θεμελιωθεί στις φυσικές επιστήμες και να γίνεται στη λαϊκή γλώσσα.

Ποια ήταν η  αντίδραση των συντηρητικών λογίων στις ιδέες του διαφωτισμού;

• Απέρριπταν τις διαφωτιστικές ιδέες.
• Συνέδεαν την εκπαίδευση με τη θρησκευτική παράδοση και την αρχαΐζουσα γλώσσα.

Ποιοι ήταν οι κυριότεροι εκπρόσωποι του νεοελληνικού διαφωτισμού; Ποιες ήταν οι απόψεις (ή το έργο) του καθενός;

1.Ο Ρήγας Φεραίος (Βελεστινλής):

• Πρότεινε τη δημιουργία μιας Ελληνικής Δημοκρατίας που θα αντικαθιστούσε την οθωμανική αυτοκρατορία.
• Το έργο του “Νέα Πολιτική Διοίκηση” ήταν έντονα επηρεασμένο από τις ιδέες της γαλλικής επανάστασης και ειδικά από τη ριζοσπαστική της φάση.
• Πλήρωσε με τη ζωή του το όραμά του.

2.Ο Αδαμάντιος Κοραής:

• Θεωρούσε ότι οι Έλληνες, για να κερδίσουν την ελευθερία τους, θα έπρεπε πρώτα να μορφωθούν.
• Στη γλώσσα ακολούθησε τη λεγόμενη «μέση» οδό: μια ελληνική που δε θα ήταν ούτε αρχαΐζουσα ούτε δημοτική.

 3.Ο Ανώνυμος συγγραφέας της Ελληνικής Νομαρχίας

• Θεωρούσε ότι οι Έλληνες έπρεπε να αγωνιστούν μόνοι για την ελευθερία τους

Πηγή

Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Γ΄ Γυμνασίου.

ΚΛΕΦΤΙΚΟ

Του Βασίλη

         Τα  κλέφτικα τραγούδια έχουν ως θέμα τη ζωή και τα κατορθώματα των κλεφτών. O  Βασίλης, ο κεντρικός ήρωας του τραγουδιού, επιλέγει, όπως έκαναν πολλοί νέοι άντρες στα χρόνια της τουρκοκρατίας, να φύγει από τη σκλαβιά και  να ζήσει την ελεύθερη ζωή των κλεφτών. Τόσο η εθνική όσο και η κοινωνική του περηφάνια τον ωθούν να εγκαταλείψει τα υλικά αγαθά μιας υπόδουλης  ζωής και να γίνει αντάρτης, ελεύθερος μέσα στη φύση των απόκρημνων  βουνών.

* κοπέλια: παιδιά      * στους γερόντους: στους προεστούς * λόγγοι: δασωμένες εκτάσεις      * λημέρια, γιατάκια: κρυψώνες των κλεφτών στα βουνά      * να σουρίξω: να σφυρίξω      * πουρνό: πρωί

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .