ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

4. Ενότητες:

1η : «Πρόπερσι που φοιτούσα… να τα διορθώσετε». Ο ρόλος του νέου φιλολόγου στην προβολή της αξίας του λαϊκού πολιτισμού.

2η: «Πάντως, η δική μου η θέση… όταν το ξαναπήρε». Το πάθημα των δύο ξένων μαθητών.

5. Αφηγητής: πρωτοπρόσωπος, ομοδιηγητικός.  Ο αφηγητής συμμετέχει ως ήρωας στην ιστορία.  Εστιάζει τα γεγονότα μέσα από την προοπτική του παρελθόντος.  Απευθύνεται νοερά σε β’ πρόσωπο στον παλιό του καθηγητή και μιλάει με την προοπτική του παρόντος.

6. Αφηγηματικοί τρόποι: Αφήγηση, περιγραφές, σχόλια του αφηγητή, διάλογοι.

14. Λαϊκή παράδοση: ονομάζεται το σύνολο των πολιτισμικών στοιχείων του υλικού και πνευματικού βίου ενός λαού που κληροδοτήθηκαν από τις παλαιότερες γενιές,   και συγκεκριμένα:τα υλικά δημιουργήματα (οικοδομήματα, εργαλεία, φορεσιές κ.ά.),πράξεις και ενέργειες (ήθη, έθιμα, λαϊκά δρώμενα κ.ά.),  τα πνευματικά δημιουργήματα (τραγούδια, παραμύθια, παροιμίες κ.ά.),οι θεσμοί και οι αξίες (ηθικές, κοινωνικές κ.ά.),η καλλιτεχνική έκφραση (χορός, χειροτεχνήματα, ζωγραφική, γλυπτική κ.ά.).ο τρόπος ζωής (ατομικής, οικογενειακής και κοινωνικής) και εργασίας καθώς και οι σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους.

15. Αξία της παράδοσης: για ένα λαό είναι μεγάλη, γιατί οι άνθρωποι δε νιώθουν μετέωροι και ξεκομμένοι από τις ρίζες τους, ενώ το δέσιμο με την παράδοση λειτουργεί σαν στήριγμα ψυχικό, καθώς τους δημιουργούνται συναισθήματα αυτοπεποίθησης και ασφάλειας. Παράλληλα, όταν αντλούνται διδάγματα από το παρελθόν και υιοθετούνται οι δοκιμασμένες αξίες του, υπάρχει κάποιος οδηγός για το παρόν και για το μέλλον. Τέλος, η παράδοση αποτελεί το πιο βασικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας ενός λαού και σημαντικό παράγοντα για την ενότητα του.

16. Εχθροί της παράδοσης:Ο αστικός τρόπος ζωής, η στροφή από τη συλλογική ζωή στην προβολή του ατομικού συμφέροντος και η  παγκοσμιοποίηση με την εισβολή ξένων προτύπων ζωής οδήγησαν στην περιφρόνηση του λαϊκού πολιτισμού και στην ισοπέδωση ιδεών και αξιών.

17.Μοντέλα διδασκαλίας:

Το πρώτο έχει να κάνει με την εφαρμογή των αρχών του «σχολείου εργασίας», ενός σχολείου που δεν είναι απομονωμένο από τη ζωή και την κοινωνία, που δεν περιορίζει την απόκτηση γνώσεων στους τοίχους του σχολικού περιβάλλοντος, αλλά ενθαρρύνει τους μαθητές σε δραστηριότητες που ξεφεύγουν από τα όρια του τυπικού αναλυτικού προγράμματος και τους καλλιεργεί δημιουργικά ενδιαφέροντα, ώστε να εφαρμόζουν στην πράξη τη θεωρητική γνώση.Στο σχολείο αυτό, πέρα από τον τρόπο απόκτησης των γνώσεων και ως προς τη σχέση μαθητή-δασκάλου, οι μαθητές δε φοβούνται το δάσκαλο, τον βλέπουν ως συνεργάτη και σύμβουλο και εκδηλώνονται μπροστά του με αυθορμητισμό και ειλικρίνεια, ενώ ο δάσκαλος συμπεριφέρεται στους μαθητές με οικειότητα και κατανόηση, δεν είναι απόμακρος και αυστηρός, δεν παρουσιάζεται ως αυθεντία, αλλά σέβεται την προσωπικότητα του μαθητή και παράλληλα δημιουργεί ευχάριστη ατμόσφαιρα, χρησιμοποιώντας το διάλογο αντί για την αυταρχική επιβολή των απόψεων του.

Το δεύτερο μοντέλο είναι αυταρχικό δίνεται συνοπτικά με τη φράση: Αλλά ήξεραν πολύ καλά από κατάλογο, άγριες ή φαρμακερές φωνές και τρεμούλες. Το σχολείο αυτό έχει δασκάλους σκυθρωπούς και αυστηρούς, με συμπεριφορά αντιπαιδαγωγική, δηλαδή σκληρή, προσβλητική και αυταρχική. Ο δάσκαλος καταπιέζει τους μαθητές και επιβάλλεται με την απειλή του βαθμού και την άσκηση βίας (ξυλοδαρμός) προβάλλοντας τον εαυτό του ως αυθεντία. Οι μαθητές από την πλευρά τους τον τρέμουν από το φόβο τους και αισθάνονται ασφυχτικά και αποπνιχτικά, σαν φυλακισμένοι, ενώ η μόνη δραστηριότητα που τους επιβάλλεται είναι η στείρα απομνημόνευση ξερών και άψυχων γνώσεων μέσα στο απομονωμένο από τη ζωή και την κοινωνία περιβάλλον του σχολείου

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΕ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ 

 ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Αιμίλιος, ή Περί Αγωγής λέγεται ένα έργο του διαφωτιστή Ζαν Ζακ Ρουσσώ που γράφτηκε το 1762. Σε αυτό υποστήριξε ότι η εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται στην προσωπική αναζήτηση του διδασκόμενου και μόνο. Ο δάσκαλος δεν πρέπει να λειτουργεί σαν αυθεντία, αλλά χρειάζεται μόνο να θέτει ερωτήματα και να οδηγεί το μαθητή στην ανακάλυψη των απαντήσεων.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΕΛΜΟΥΖΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Το δημοκρατικό σχολείο οφείλει να παρέχει στους μαθητές του δικαιώματα, όπως: ελευθερία, δικαιοσύνη, ισότητα ευκαιριών, αυτονομία, συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων και να τους καλλιεργεί κοινωνικές και πολιτικές δεξιότητες, όπως: ανάληψη ευθυνών, συνεργασία, κοινωνικότητα, αλληλοκατανόηση, ενσυναίσθηση, ελεύθερη έκφραση απόψεων και δημοκρατική λήψη απόφασης.

Οι παιδαγωγικές αντιλήψεις του Σχολείου Εργασίας, που ως μια διδακτική μέθοδος απορρίπτειτην παθητική στάση των μαθητών, εξασφαλίζει την αυτενέργειά τους και τους οδηγεί αποτελεσματικότερα στην έννοια της αυτοαγωγής και της αυτοδιοίκησης, ενέπνευσαν τον Αλέξανδρο Δελμούζο, ο οποίος το 1923 αναλαμβάνει τη διεύθυνση του Μαρασλείου Διδασκαλείου και επιχειρεί να εφαρμόσει στη διδακτική πράξη τις αρχές του Σχολείου Εργασίας και να οργανώσει την πρώτη Σχολική Κοινότητα στην Ελλάδα.

ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Όλοι οι λαοί με ιστορία έχουν να παρουσιάσουν και δημιουργήματα λαϊκής παράδοσης. Η ελληνική παράδοση (τέχνη) είναι ιδιαίτερα σημαντική και παρουσιάζει δείγματα σε πολλούς τομείς όπως η Αρχιτεκτονική που περιλαμβάνει και άλλες τέχνες (π.χ. ξυλουργική, ξυλογλυπτική, λιθογλυπτική, σιδηρουργική, μεταλλοτεχνία, κεραμική, ζωγραφική). Λαϊκή τέχνη επίσης δημιουργήθηκε στους κλάδους της χειροτεχνίας και της διακοσμητικής (υφαντική, κεντητική, αργυροχοΐα –αργυροχρυσοχοΐα).

Η ελληνική λαϊκή παράδοση αντλεί τα θέματά της από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, τα ήθη και τα έθιμά τους, τη θρησκευτική ζωή και το φυσικό περιβάλλον.

Ενδεικτικά θα αναφερθούμε σε μερικά από τα στοιχεία της λαϊκής μας παράδοσης. Συγκεκριμένα στον τομέα της Αρχιτεκτονικής το παραδοσιακό σπίτι συναντάται με πολλές μορφές ανάλογα με την περιοχή (π.χ. Πελοπόννησος, Μακεδονία, νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου), το φυσικό περιβάλλον, τις κλιματολογικές συνθήκες και την κοινωνικοοικονομική θέση των ανθρώπων. Πέρα από τον τρόπο κατασκευής και τη διαρρύθμιση του σπιτιού, ο,τιδήποτε υπάρχει μέσα σ’ αυτό, όπως έπιπλα, τζάκι, διακοσμητικά αντικείμενα, ξύλινα και πήλινα σκεύη, χάλκινα και ορειχάλκινα στολίδια, υφάσματα οικιακής χρήσης, αποτελούν έργα τέχνης δουλεμένα με αγάπη και μεράκι.
Όσον αφορά τον τομέα της ενδυμασίας η ελληνική παραδοσιακή φορεσιά παρουσιάζει μία μεγάλη ποικιλία ανάλογα με την περιοχή (νησιωτική, ηπειρωτική Ελλάδα), τη χρήση (καθημερινή, γιορτινή, κοριτσίστικη, νυφική, γεροντική), το επάγγελμα, την κοινωνική θέση και την οικονομική κατάσταση. Η φορεσιά επίσης διακρίνεται σε ανδρική και γυναικεία. Και οι δύο τύποι φορεσιών αποτελούνται από πολλά κομμάτια. Εκείνη όμως που παρουσιάζει μεγαλύτερη ποικιλία και ενδιαφέρον είναι η γυναικεία φορεσιά. Ξεχωρίζει για την ποικιλία των υφασμάτων, τους συνδυασμούς των χρωμάτων, τις γούνες, τα κεντήματα με σχέδια παρμένα από το ζωικό και το φυτικό βασίλειο.

Τέλος τα κοσμήματα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της φορεσιάς. Βασικά υλικά για την κατασκευή τους ήταν κυρίως το ασήμι, αλλά και ο χρυσός που τον χρησιμοποιούσαν για επιχρύσωση, ο ορείχαλκος ή ο σκέτος χαλκός, οι φυσικές σκληρές πέτρες όπως οι αχάτες και τα κοράλλια και τα σμάλτα.

Συμπερασματικά θα λέγαμε η ελληνική παραδοσιακή τέχνη παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον, αποτελεί βασικό στοιχείο της εθνικής μας ταυτότητας και είναι απαραίτητο να τη διατηρήσουμε.