ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

Το κρητικό ζήτημα

10 Δεκεμβρίου 2017 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΜΟΝΗ ΑΡΚΑΔΙΟΥ (Ολοκαύτωμα τον Νοέμβριο του 1866)

Τι σημαίνει ο όρος Κρητικό Ζήτημα;

Οι προσπάθειες των Ελλήνων της Κρήτης, των ελεύθερων Ελλήνων και του ελληνικού κράτους για ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, καθώς και η εμπλοκή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και των Δυνάμεων σ’ αυτές ονομάστηκαν κρητικό ζήτημα.

Ποιος ελέγχει την Κρήτη την περίοδο 1821-1913;

1821-1840: Η Κρήτη υπό τον έλεγχο του Μωχάμετ Άλι της Αιγύπτου.

1840-1913: Η Κρήτη υπό οθωμανική κυριαρχία.

Τι αποτελέσματα είχε η Κρητική επανάσταση του 1866-1869 και τι ήταν  ο Οργανικός Νόμος;

1866-1869: ξέσπασε η Μεγάλη Κρητική Επανάσταση, η οποία καταπνίγηκε. Μία ομάδα επαναστατών στη μονή Αρκαδίου (8 Νοεμβρίου 1866) ανατινάχτηκε και το γεγονός αυτό προκάλεσε συγκίνηση σε Ελλάδα και Ευρώπη.

1868: παραχώρηση του Οργανικού Νόμου από τον σουλτάνο, που προέβλεπε:

Την πρόσληψη και χριστιανών υπαλλήλων στη διοίκηση.

Τη συμμετοχή χριστιανών αντιπροσώπων στη Γενική Διοίκηση.

Την ισοτιμία τουρκικής και ελληνικής γλώσσας.

Μεικτά δικαστήρια (χριστιανών και μουσουλμάνων).

Οργανικός Νόμος: είδος τοπικού συντάγματος.

Τι αποτελέσματα είχε η επανάσταση του 1878 , τι ήταν η Σύμβαση της Χαλέπας , πόση διάρκεια είχε και γιατί;

1878: νέα επανάσταση  που οδήγησε στην  παραχώρηση από τον σουλτάνο της σύμβασης της Χαλέπας, σύμφωνα με την οποία:

Ο Γενικός Διοικητής θα μπορούσε να είναι και χριστιανός.

Στη Γενική Διοίκηση θα πλειοψηφούσαν οι χριστιανοί.

Στην Κρήτη θεσπίστηκε ένα καθεστώς ημιαυτονομίας.

1889: νέα επανάσταση και με πρόσχημα αυτήν   καταργείται η  σύμβαση της Χαλέπας.

Σύμβαση της Χαλέπας: μία ιστορική συμφωνία μεταξύ της Οθωμανικής κυβέρνησης και της Επαναστατικής Συνέλευσης των Κρητών.

Από ποια γεγονότα συνοδεύτηκε η επανάσταση του 1896-1897; (θυμηθείτε την προηγούμενη ενότητα σελ. 63) Πότε και υπό ποιες συνθήκες δημιουργείται η Κρητική Πολιτεία;

Το 1896  γίνεται  νέα επανάσταση στην Κρήτη.

Το 1897  ακολουθεί ο ελληνοτουρκικός πόλεμος, στον οποίο η Ελλάδα ηττήιηκε. Με πίεση των Μεγάλων Δυνάμεων στον σουλτάνο  αναγνωρίζεται η δημιουργία αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας με ύπατο αρμοστή τον πρίγκιπα Γεώργιο και Υπουργό Δικαιοσύνης τον νέο πολιτικό Ελευθέριο Βενιζέλο.

Πότε και γιατί γίνεται η επανάσταση στο Θέρισσο; Επιτεύχθηκε ο στόχος της και γιατί;

Το 1905 γίνεται επανάσταση στο Θέρισο των Χανίων με επικεφαλής τους Ελ. Βενιζέλο, Κ. Φούμη και Κ. Μάνο. Οι επαναστάτες κήρυξαν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.

Ο Αλ. Ζαϊμης αντικατέστησε το Γεώργιο στο αξίωμα του Ύπατου Αρμοστή και η άμεση ανάμειξη των Δυνάμεων, που ήθελαν να διατηρηθεί η ισορροπία στην περιοχή, απέτρεψε την ένωση.

Η οριστική διευθέτηση του Κρητικού Ζητήματος θα γινόταν αργότερα (1913) με τον Βενιζέλο πρωθυπουργό της Ελλάδας.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .