ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

Θέλω να πα στην ξενιτιά (σχόλια)

19 Ιανουαρίου 2020 ΑΡΚΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ

1. Εκφράζουν το συναισθηματικό κόσμο του λαού.
2. Ο στίχος τους είναι ιαμβικός 15σύλλαβος.
3. Έχουν εικόνες και θέματα εμπνευσμένα από τη φύση.
4. Γράφονται σε απλή λαϊκή γλώσσα με στοιχεία τοπικής διαλέκτου.
5. Έχουν ταχεία εξέλιξη υπόθεσης.
6. Έχουν συχνές επαναλήψεις με ίδιες ή συνώνυμες λέξεις, καθώς και υπερβολές (σχήμα αδυνάτου).
7. Υπάρχει συμμετοχή της  φύσης.
8. Επαναλαμβάνεται το νόημα του πρώτου ημιστιχίου στο δεύτερο ημιστίχιο.
9. Προσωποποιούνται στοιχεία  φυσικού κόσμου  (π.χ. συχνά τα ζώα  παίρνουν ανθρώπινη λαλιά).
10. Η αφήγηση εναλλάσσεται  με τον διάλογο.
11. Οι προτάσεις  είναι σύντομες, απλές, παρατακτικές

ΘΕΜΑ

Η νοσταλγία του ξενιτεμένου για την πατρίδα του, ο φόβος της αρρώστιας και οι στερήσεις που βιώνει στον ξένο τόπο.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

1η ΕΝΟΤΗΤΑ, στ. 1-8: η μακρόχρονη παραμονή του ξενιτεμένου στην ξενιτιά και ο φόβος του.

2η ΕΝΟΤΗΤΑ, στ. 9-1: η αρρώστια και η τελευταία επιθυμία του ξενιτεμένου.

ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΙ ΑΦΗΓΗΤΕΣ

Πρωτοπρόσωπος: ο ίδιος ο ξενιτεμένος  αυτοπαρουσιάζεται, ως απλός άνθρωπος του λαού που, αντί  για 30 μέρες, πλανεύτηκε (ξεμυαλίστηκε) κι έμεινε για 30 χρόνια στην ξενιτιά. Απευθύνεται στην ξενιτιά και την παρακαλεί να μην του προκαλέσει αρρώστια, κ.λπ. (στ 1-8).

Άγνωστος τριτοπρόσωπος αφηγητής: προωθεί την εξέλιξη με γοργούς ρυθμούς στ.9-10.

Πρωτοπρόσωπος: ο ίδιος ο ξενιτεμένος με  την τελευταία του επιθυμία  στ. 11-12.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΑΠΟ ΣΥΓΓΕΝΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

Εκφράζει τη νοσταλγία για τους συγγενείς, την ανάγκη για στοργή, αγάπη και τρυφερότητα.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΦΥΣΗΣ

« Η γη αναστενάζει»: είναι σταθερό μοτίβο δημοτικών τραγουδιών.

ΓΛΩΣΣΑ:

Είναι δημοτική με ιδιωματισμούς. Ο λόγος είναι παρατακτικός με κύριες προτάσεις.Κυριαρχούν τα ρήματα και τα ουσιαστικά, όπως σε όλα τα δημοτικά.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΣΤΗΝ ΞΕΝΙΤΙΑ

Το φαινόμενο της χωρίς τη θέληση του ξενιτεμένου  παρατεταμένης παραμονής στην ξενιτιά αιτιολογείται με τρόπο μεταφυσικό: πλάνη, μαγεία, ξεγέλασμα, δόλος. Αυτά είναι σταθερά  μοτίβα δημοτικών  τραγουδιών  της ξενιτιάς.

Στην πραγματικότητα οι κακοί υπολογισμοί, η λανθασμένη αξιολόγηση των οικονομικών συνθηκών και των συνθηκών εργασίας, αλλά και η ίδια η ζωή ευθύνονται για την παράταση της παραμονής στην ξενιτιά.

ΕΙΚΟΝΑ ΞΕΝΙΤΙΑΣ

Παρουσιάζεται ασφυκτική  σαν φυλακή, χωρίς ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις (στ.  4-7). Ταυτίζεται με την άδικη μοίρα και τον θάνατο.

ΑΡΡΩΣΤΙΑ

α) Η παράκληση στην ξενιτιά να μην του δώσει αρρώστια αποτελεί προμήνυμα (προσήμανση) για την  τελική έκβαση της ξενιτιάς.

β) Αιτίες της αρρώστιας είναι ίσως οι κακουχίες της ξενιτιάς  και η κακή ψυχολογία του ξενιτεμένου.

γ) Στην αρρώστια γίνεται πιο βασανιστική η απουσία των συγγενών.

ΑΠΕΙΛΗ ΘΑΝΑΤΟΥ

α)Ο ξενιτεμένος επιθυμεί νερό και φρούτα από τον τόπο του για να αναβάλει τη μοιραία κατάληξη.

β)Η αρρώστια και ο θάνατος είναι τα μοιραία επακόλουθα της ξενιτιάς.

γ) Πάντα η ξενιτιά συγκρινόταν με το θάνατο.

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ

α)Η πατρίδα συμβολίζει την υγεία, την ανάρρωση, τη σωτηρία, την περιποίηση και  ευτυχία.

β)Η ξενιτιά συμβολίζει τη μοναξιά,  την εγκατάλειψη, την αρρώστια, τον θάνατο και την αδικία.

γ)Το νερό, τα μήλα και τα σταφύλια συμβολίζουν τον τόπο του ξενιτεμένου την  υγεία και τη ζωή.

δ)Το νερό, ειδικότερα, συμβολίζει τη διαφάνεια και την καθαρότητα.

ε)Τα φρούτα, γενικά, συμβολίζουν την αφθονία.

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ

Αντίθεση (30 χρόνοι-30 μέρες)

Προσωποποίηση ξενιτιάς (ο ξενιτεμένος την προσφωνεί σε β΄πρόσωπο)

Επανάληψη (6 φορές το ρήμα “θέλει”)

Ασύνδετο (στ. 4-7 , 11-120

Υπερβολή (η γη αναταράζεται)

Νόμος των τριών (τρία είναι όσα επιθυμεί ο ετοιμοθάνατος)

Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

Η Ελλάδα σήμερα αποτελεί χώρα υποδοχής χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών που κατευθύνονται στην Ευρώπη. Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις στην κοινωνία για τη στάση απέναντι στους πρόσφυγες. Συγχρόνως, έχουν αναπτυχθεί αισθήματα ξενοφοβίας και ρατσισμού, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη, πράγμα απαράδεκτο για τον πολιτισμένο άνθρωπο του 21^ου αιώνα που θα έπρεπε να διακατέχεται από αισθήματα σεβασμού, ανθρωπισμού και αλληλεγγύης.

Από την άλλη, οι σύγχρονοι Έλληνες, λόγω της οικονομικής κρίσης και της ανεργίας, γίνονται οι ίδιοι οικονομικοί μετανάστες στο εξωτερικό.

Ιστορικά  οι Έλληνες έχουν ζήσει την προσφυγιά σε συνθήκες βίας μετά τη μικρασιατική καταστροφή, όταν η Ελλάδα υποδέχτηκε 1.500.000 πρόσφυγες από την Μικρά Ασία. Έχουν, επίσης, βιώσει την οικονομική μετανάστευση ως διέξοδο στη φτώχεια και  τις οικονομικές κρίσεις του 19^ου και του 20^ου αιώνα.

ΤΑ  ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΚΡΟΑΤΩΝ

Το τραγούδι μας δημιουργεί θλίψη, στενοχώρια, πόνο αλλά και προβληματισμό για τη ζωή των μεταναστών στην Ελλάδα σήμερα.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ .