H Ζαχάρω στο χρόνο…

Η Ζαχάρω είναι κωμόπολη της νοτιοδυτικής Ελλάδας και βρίσκεται στην δυτική Πελοπόννησο. Διοικητικά ανήκει στον νομό Ηλείας και στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος. Η Ζαχάρω απέχει από τον Πύργο 32 χιλιόμετρα, 24 χιλιόμετρα από την Κυπαρισσία (βόρεια) και 90 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα (βορειοδυτικά).

Φημίζεται για τις μεγάλες αμμώδεις παραλίες, την παρακείμενη Λίμνη του Καϊάφα και τα Ιαματικά Λουτρά Καϊάφα και την φυσική ομορφιά του ποταμού Νέδα. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες κωμοπόλεις της Ηλείας. Η Ζαχάρω είναι ένας νέος και οργανωμένος δήμος. Διαθέτει παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, γυμνάσιο, λύκειο, εκκλησίες, ταχυδρομείο, αστυνομικό Τμήμα, δικαστικό κατάστημα, κέντρο υγείας, τράπεζες και Δημοτικό στάδιο. Οι αθλητικές εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν γήπεδο ποδοσφαίρου, γήπεδο μπάσκετ και δημοτικό γυμναστήριο ανοιχτό για το κοινό. Στην Κεντρική πλατεία, που είναι πολύ κοντά στην εθνική οδό, υπάρχουν πλατάνια. Εκτός από το φυσικό πλούτο που διαθέτει ο δήμος, μοναδικό και ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι το όνομα του, που πήρε από την έδρα του, την Ζαχάρω.

Το όνομα Ζαχάρω:

Το όνομα της Ζαχάρως έχει απασχολήσει πολλούς και υπάρχουν διάφορες εκδοχές για τον λόγο που ονομάστηκε έτσι. Μια εκδοχή που επικρατεί στους λαϊκούς κύκλους είναι ότι προέρχεται από την Ζαχαρούλα, ονομαστή και επιβλητική γυναικεία μορφή, η οποία είχε ένα χάνι στην περιοχή στο οπίο κατέφευγαν και διανυκτέρευαν διάφοροι ταξιδιώτες, κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα

Η Ιστορία της Ζαχάρως:

Από τις έρευνες αυτές βγαίνει το συμπέρασμα ότι η Ζαχάρω σαν οργανωμένο οικιστικό συγκρότημα δεν υπήρχε προ της απελευθερώσεως του 1821. Βέβαια η περιοχή αποτελούσε αγροτική περιοχή της κοινότητας  Άλβαινας (Μίνθης) και κατοικείτο εποχιακά από γεωργοκτηνοτρόφους της Κοινότητας Μίνθης κατά κανόνα.

Κατά την απογραφή του πληθυσμού της Επαρχίας Ολυμπίας που έγινε από τους Ενετούς το 1690 δεν αναφέρεται χωριό ή οικισμός “Ζαχάρω”, ενώ αναφέρονται όλα σχεδόν τα πέριξ της Ζαχάρως ορεινά και ημιορεινά χωριά.
Γεγονός είναι ότι η Ζαχάρω πρέπει να θεωρείται θυγατέρα της Μίνθης και να ανεπτύχθη αρκετά χρόνια μετά την απελευθέρωση, λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την επανάσταση των Μεσσηνίων εναντίον της Αντιβασιλείας του Όθωνα το 1933, δεν υπήρχαν στην περιοχή παρά 8 μόνο χορτοκαλύβες και τα ερείπια του κονακίου του Αζιζαγά (Τούρκου τσιφλικά) και το πιθανότερο να υπήρχαν στην ύπαιθρο απομακρυσμένες μεταξύ αυτών κτηνοτροφικές μανδροκαλύβες.
Χρειάστηκαν 50 ολόκληρα χρόνια για να δημιουργηθεί πραγματικός οικιστικός χώρος και να ανακηρυχθεί η Ζαχάρω, Δήμος, το 1881.  Έως τότε ο Δήμος ήταν πότε η Σάραινα (Καλίδονα), πότε το Τσοβαρτζί  (Αρήνη) και πότε η Άλβαινα (Μίνθη), οπότε ο Δήμαρχος έπαιρνε μαζί του την σφραγίδα γιατί είχε τη θερινή του έδρα στη Ζαχάρω.

Η παλαιότερη γειτονιά της Ζαχάρως:

Οι πρώτοι κάτοικοι ονομάζονταν Αλβαιναίοι, από το ιστορικό και περήφανο χωριό Άλβαινα, τη σημερινή Μίνθη που είναι στους πρόποδες της Βουνούκας. Αυτοί λοιπόν χρησιμοποιούσαν την περιοχή της Ζαχάρως αλλά και του Κακοβάτου ως χειμαδιά από τα προεπαναστατικά χρόνια.
Έτσι από εκείνα τα χρόνια είχαν φτιάξει πρόχειρες καλύβες στην ανω πόλη, στο μικρό λόφο του Αγίου Σπυρίδωνα. Οπότε εκείνα τα πρώτα χρόνια η περιοχή έφερε το όνομα «Αλβαιναίϊκα Καλύβια». Αξίζει να σημειώσουμε ότι στα χρόνια της Τουρκοκρατίας σε αυτό το λόφο ήταν οι αποθήκες του Αγά του Λάλα, που διαφέντευε ολόκληρη την περιοχή από την Αγουλινίτσα μέχρι τη Ζαχάρω. Μετά την απελευθέρωση και τη δημιουργία του Ελληνικού κράτους (1830) ο κάμπος της Ζαχάρως άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία με βασική καλλιέργεια τα αμπέλια και τη σταφίδα. Κατά τη δεκαετία 1850-1860 στη θέση των καλυβιών κτίσθηκαν τα πρώτα σπίτια γύρω από τον ναό του Άγιου Σπυρίδωνα και προς το ανατολικό ύψωμα  όπου οι κάτοικοι έκαναν το νεκροταφείο της πόλης. Ακριβώς αυτή η περιοχή με κέντρο το θρυλικό πλάτανο ονομάσθηκε Κορδόρουγα. Η ονομασία οφείλεται στην οικογένεια Κόρδα, της οποίας η περισσότερη περιοχή αποτελούσε ιδιοκτησία.
Μια άλλη άποψη είναι ότι πήρε αυτό το όνομα από τους ίδιους τους Αλβαιναίους και σχετίζεται με την Κορδόρουγα του χωριού Κούβελα. Η πρώτη όμως άποψη υπερτερεί. Ξακουστές γειτονιές-ρούγες της πόλης ήταν η Λιγδόρουγα και η Κάτω Ρούγα. Η Λιγδόρουγα πήρε το όνομά της από τους πρωτοκατοικήσαντες, που τους καλούσαν τότε Λιγδίτες και ήταν οι γνωστοί Μπολιαραίοι

Μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του περασμένου αιώνα το κέντρο ή αγορά της Ζαχάρως ήταν η άνω πόλη με πρωταρχικό σημείο αναφοράς τον ΆγιοΣπυρίδωνα.(Σε αυτή την άνω πόλη κυρίαρχα κέντρα, όχι μόνο των εμπορικών δραστηριοτήτων, αλλά και των ολίγων έστω πολιτιστικών ήταν διάφορα μαγαζιά με σχετική τοπική ιστορική σημασία, όπως:

• Το καφενείο του Καρδαρά
• Το καφενείο του Μουσαμά
• Το Ζαχαροπλαστείο του Ζαφειρόπουλου

Γνωστά έθιμα στην Κορδόρουγα είναι το πέταμα των αερόστατων την Μεγάλη Εβδομάδα όπου και γίνεται από το 1950. Επίσης παλιά στην βρύση της Καλλιρρόης οι νιόπαντροι πέταγαν νερό ο ένας στον άλλο, για τύχη.

Οικονομική δραστηριότητα

Η οικονομία της Ζαχάρως βασίζεται κατά μεγάλο μέρος στον τουρισμό και στη γεωργία. Η κωμόπολη και η γύρω περιοχή συγκεντρώνουν πολλούς τουρίστες, ειδικά το καλοκαίρι. Η μορφολογία της περιοχής βασίζεται σε έναν μοναδικό συνδυασμό για ευρωπαϊκά εδάφη: περιλαμβάνει την ατελείωτη αμμώδη παραλία, τη λίμνη του Καϊάφα, τα ιαματικά λουτρά του Καϊάφα και το παρακείμενο βουνό του Λαπίθα.Ο αγροτικός τομέας είναι επίσης σημαντική πηγή εισοδήματος για τους κατοίκους. Σε μεγάλο μέρος βασίζεται στην ελαιοκαλλιέργεια και την ελαιοπαραγωγή. Η ποικιλία ελαιοδέντρων που καλλιεργείται κατά κόρον είναι η κορωνέικη, η οποία είναι από τις πιο διακεκριμένες στην Ελλάδα. Το ελαιόλαδο που παράγεται είναι ποιότητας “έξτρα παρθένο” και κατά κύριο λόγο εξάγεται σε άλλες χώρες. Επίσης η τομάτα που παράγεται στη Ζαχάρω αποτελεί μοναδική ποικιλία και είναι γνωστή για τη γλυκύτητά της.

Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις διοργανώνονται στο Δήμο Ζαχάρως καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Αποκριάτικο Καρναβάλι,  το πανηγύρι του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου, η γιορτή του Αγίου Σπυρίδωνα, του Πολιούχου της πόλης, στις 12 Δεκεμβρίου, όπου γίνεται μεγάλη και επιβλητική λιτανεία.

Στον Δήμο Ζαχάρως υπάρχουν περιοχές που έχουν θεσμοθετηθεί ως περιοχές NATURA 2000:

Οι Θίνες & το Παραλιακό Δάσος Ζαχάρως: Η περιοχή είναι μια παράκτια ζώνη αφού συνδυάζει τις θίνες, τη λίμνη και το παράκτιο δάσος. Η περιοχή αποτελεί πολύ σημαντικό οικοσύστημα με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Οι αναπτυσσόμενες θίνες που βρίσκονται στην παραλία, μεταξύ του Καϊάφα και της Ζαχάρως είναι σε πολύ καλή κατάσταση.

 

Στον δήμο Ζαχάρως υπάρχουν και περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως Καταφύγια Άγριας Ζωής. Εντεταγμένες και αυτές στο δίκτυο NATURA 2000, πληρούν τις προϋποθέσεις που καλύπτουν τις βασικές ανάγκες των θηραμάτων. Μερικά από αυτά είναι: Κιβούρια – Ροδινά (Καλίδονας – Ροδινών – Σχίνων) και Κάτω Σάμικο – Ξηροχώρι – Σμέρνα – Γραίκα – Βρίνα.

 

Παραλία Ζαχάρως: Η παραλία της Ζαχάρως είναι μία πανέμορφη απέραντη παραλία με χρυσή άμμο και κρυστάλλινα νερά. Έχει μάλιστα βραβευτεί από την Ε.Ε. με τη γαλάζια σημαία, για την ομορφιά της και την καθαρότητα των νερών της. Εδώ  οι παραθεριστές μπορούν να επιδοθούν σε  windsurfing και άλλα θαλάσσια σπορ. Μπορούν επίσης να κάνουν ρομαντικούς περιπάτους στη θέα του ειδυλλιακού ηλιοβασιλέματος.

Την Εργασία επιμελήθηκαν οι:

Ασημακοπούλου Σοφία

Χοντάι Τζούλια