Η οικογένεια είναι το πρώτο πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται ένα παιδί. Με το που γεννηθεί ένα παιδί γίνεται μέλος του οικογενειακού συστήματος. Έρχεται σε επαφή με την μητέρα του την οποία ήδη γνωρίζει μέσω της μυρωδιάς της, των χτύπων της καρδιάς της κτλ, και θεωρεί οικεία από την περίοδο της εγκυμοσύνης. Όσο το παιδί μεγαλώνει αρχίζει να αντιλαμβάνεται και να εξοικειώνεται με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, όπως είναι ο πατέρας, τα αδέρφια, ο παππούς, η γιαγιά κτλ.
Μέσα στην οικογένεια το παιδί είναι σε μία συνεχή αλληλεπίδραση με την μητέρα και τα άλλα μέλη της οικογένειας. Τότε ξεκινάει και η φροντίδα του παιδιού και ο γονεϊκός ρόλος. Κανένας γονέας δεν είναι αρκετά προετοιμασμένος για το μεγάλωμα και την ανατροφή του παιδιού, κανένας δεν γνωρίζει ακριβώς τι πρέπει να κάνει και οι περισσότεροι γονείς έχουν το άγχος εάν θα είναι αρκετά καλοί και επαρκείς στο νέο τους ρόλο. Εάν θα μεγαλώσουν σωστά τα παιδιά τους, εάν θα διαπαιδαγωγήσουν σωστά τα παιδιά τους, έχουν άγχος για την ανατροφή, για τη συμπεριφορά του παιδιού τους, αλλά και για καθημερινά πρακτικά θέματα που αφορούν την φροντίδα, τη διατροφή, την υγεία, σχολείο, τη μόρφωση και γενικότερα επιλογές που πρέπει να κάνουν ως γονείς για τα παιδιά τους.
Η οικογένεια ασκεί σημαντική επίδραση στο παιδί και στη θέση του παιδιού μέσα στην κοινωνία. Καθοριστικό ρόλο παίζει ο τύπος της οικογένειας, οι προσδοκίες των γονέων από το παιδί, οι προσδοκίες των γονέων σχετικά με τον δικό τους ρόλο, οι πεποιθήσεις, οι κανόνες της οικογένειας, οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας, καθώς επίσης, τα βιώματα και οι κοινωνικές επιδράσεις που θα δεχτεί το παιδί. Όλα τα παραπάνω επηρεάζουν την γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού.
Επιπλέον, η οικογένεια λειτουργεί και ως φορέας πολιτισμού. Αυτό σημαίνει πώς μέσα από την οικογένεια το παιδί θα λάβει μηνύματα σχετικά με την κοινωνία, τον πολιτισμό, την ηθική και τις αξίες με τις οποίες μεγαλώνει ένα παιδί.
Το παιδί μέσα στην οικογένεια μαθαίνει να κοινωνικοποιείται βγαίνοντας αργότερα στην κοινωνία και σε ευρύτερα κοινωνικά πλαίσια όπως είναι το σχολείο κ.α. Πρώτα μαθαίνει να λειτουργεί μέσα στην οικογένεια με τους κανόνες και τις ηθικές αξίες που διέπουν το κάθε σύστημα και αργότερα προσαρμόζεται, κοινωνικοποιείται και εντάσσεται λειτουργικά στο κάθε καινούργιο πλαίσιο, όπως είναι το σχολείο, σύμφωνα με τους κανόνες αξίες που διέπουν αυτό. Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό, οι γονείς να δίνουν βάση σε όλα τα πιθανά μηνύματα που το παιδί τους λαμβάνει μέσα από την οικογένεια και τον τρόπο διαπαιδαγώγησης του.
