Σε πολλές οικογένειες, κάθε μεσημέρι και μόλις το σχολείο τελειώσει, ξεκινά η… “περιπέτεια” του διαβάσματος! Μπορεί να μην υπάρχει χρυσή συνταγή για σίγουρη και 100% επιτυχία, υπάρχουν όμως απλές συνήθειες, που μπορούμε να ακολουθήσουμε κάθε μέρα, για να πετύχουμε ένα σαφώς βελτιωμένο αποτέλεσμα για πιο αποτελεσματικό διάβασμα στο σπίτι.

Βασικό είναι να εφαρμόζουμε τις παρακάτω συμβουλές σταθερά και όχι αποσπασματικά, ώστε να γίνουν μόνιμη συμπεριφορά των παιδιών μας και να αντιμετωπίζουν το θέμα της καθημερινής μελέτης με θετική, αλλά και υπεύθυνη διάθεση.

Φροντίζουμε τα παιδιά να έχουν καλές συνθήκες στο χώρο της μελέτης τους, όπως καλή θερμοκρασία, φως, βολικό κάθισμα και ύψος τραπεζιού και κυρίως επαρκή φωτισμό.
Προτού ξεκινήσει η μελέτη, τα ρωτάμε εάν έχουν συγκεντρώσει από πριν όλα τα απαραίτητα αντικείμενα και βιβλία στο γραφείο όπου θα μελετήσουν, για να αποφύγουμε μετακινήσεις, απώλεια χρόνου και συγκέντρωσης. Είναι σημαντικό από ένα σημείο και μετά να μπορούν να αυτοοργανώνονται και να διαχειρίζονται το χρόνο και το χώρο τους.
Ενημερώνουμε τα παιδιά για το πόσο χρόνο έχουν για τη μελέτη τους και εφοδιάζουμε το χώρο τους με ρολόι. Προτείνουμε να δημιοργούν το δικό τους χρονοδιάγραμμα και να προσπαθούν να το τηρήσουν όσο πιο πιστά γίνεται. Δηλαδή, από την αρχή της μελέτης και ανάλογα με το πόσα μαθήματα πρέπει να ολοκληρωθούν, καλό θα είναι τα παιδιά να ξέρουν ότι πχ: έχουν 20΄ για Μαθηματικά, 30΄ για τη Γλώσσα κ.ο.κ.
Η μελέτη είναι καλό να πραγματοποιείται σε συγκεκριμένο και μάλιστα πάντα στον ίδιο χώρο. Ιδανικός χώρος είναι το δωμάτιο του παιδιού και εάν αυτό δεν υπάρχει, ένα δικό μας γραφείο ή η τραπεζαρία. Αποφεύγουμε να αφήνουμε τα παιδιά να μελετούν στο κρεβάτι, στο πάτωμα και στην κουζίνα.
Αποφεύγουμε να βάζουμε τα παιδιά να μελετούν στον ίδιο χώρο, όπου εμείς κάνουμε τις δικές μας δραστηριότητες, πχ στην κουζίνα ενώ μαγειρεύουμε, στο σαλόνι ενώ μιλάμε στο τηλέφωνο ή βλέπουμε τηλεόραση.
Προτιμότερο είναι η μελέτη να πραγματοποιείται νωρίς το απόγευμα και να έχει ολοκληρωθεί πριν από τις 18.00. Καλό είναι να αποφεύγουμε τη μελέτη αργά τη νύχτα ή το πρωί της επόμενης ημέρας. Οι εργασίες, που δίδονται στο σχολείο την Παρασκευή πρέπει να γίνονται την ίδια μέρα, όπως και τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας και όχι το Σαββατοκύριακο και ειδικά την Κυριακή το βράδυ.
Καλό είναι να αποφεύγουμε τις επισκέψεις συγγενών και φίλων την ώρα της μελέτης ειδικά για τα παιδιά των μικρών τάξεων και κυρίως εάν δεν υπάρχει ξεχωριστό παιδικό δωμάτιο, όπου διαβάζει το παιδί μας. Με τον τρόπο αυτό, εξασφαλίζουμε την απαραίτητη ησυχία και συγκέντρωση, αλλά και δείχνουμε πως σεβόμαστε την εργασία των παιδιών. Διδάσκουμε δηλαδή την υπευθυνότητα και τη σοβαρότητα απέναντι στην εκπαιδευτική διαδικασία, όχι μόνο με λόγια και συμβουλές, αλλά με τις πράξεις και τη στάση μας.
Φροντίζουμε να δείχνουμε θετική στάση απέναντι στο θέμα των κατ΄οίκον εργασιών, αλλά και στο δάσκαλο της τάξης. Οποιαδήποτε ένσταση ή απορία έχουμε σχετικά με αυτές καλό είναι να τη συζητάμε ιδιαιτέρως με τον εκπαιδευτικό και όχι με τα παιδιά. Καλό είναι να μην βάζουμε δικές μας επιπλέον εργασίες από αυτές του εκπαιδευτικού και να μην παρεμβαίνουμε στο έργο του.
Προσπαθούμε να βοηθάμε τα παιδιά μόνο εάν το ζητήσουν τα ίδια. Απαντάμε σε συγκεκριμένες απορίες ή ερωτήματα και όχι σε αιτήματα όπως “Πες μου όλο το μάθημα, γιατί δεν το κατάλαβα” ή “Πες το μου, και μετά να στο λέω εγώ.”
Σε πολλές οικογένειες το «διάβασμα στο σπίτι» αποτελεί μείζον πρόβλημα. Καλό λοιπόν είναι να αποφεύγουμε τις προστριβές με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας σχετικά με τις κατ΄οίκον εργασίες των παιδιών και ειδικά μπροστά τους (πχ: “Γιατί δεν έβαλες το παιδί να διαβάσει;” κλπ). Θυμόμαστε ότι οι κατ΄οίκον εργασίες στοχεύουν στην εμπέδωση της διδακτέας ύλης και η ολοκλήρωσή τους αποτελεί μέρος των καθηκόντων του μαθητή. Προσπαθούμε η πεποίθηση αυτή να γίνει στάση και συνήθεια στα παιδιά μας από τις πρώτες τάξεις του σχολείου, καθώς τα οφέλη της θα τα ακολουθούν στη μαθητική και επαγγελματική τους σταδιοδρομία.

πηγή

Πολύ ενδιαφέρον το επόμενο βίντεο που παρουσιάζει τον τρόπο οργάνωσης της μελέτης στο σπίτι για μαθητές σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Το βίντεο έχει τη μορφή ενός διαδικτυακού σεμιναρίου και διαρκεί περίπου 20 λεπτά.

Πότε είναι έτοιμο να μείνει μόνο του στο σπίτι;Πότε είναι έτοιμο να πηγαίνει μόνο του στο σχολείο;

Είναι κάποιες  από τις ερωτήσεις που βασανίζουν όλους τους γονείς.

Σύμφωνα με έρευνες σε γονείς και παιδιά η σωστή ηλικία για να μείνει ένα παιδί μόνο του στο σπίτι ή να πάει μόνο του  στο σχολείο είναι μεταξύ 8 και 10 χρονών.

Όμως αυτό δεν είναι απόλυτο καθώς για πολλούς γονείς επειδή θεωρούν πως είναι πολύ νωρίς.Η απάντηση βρίσκεται  στην συναισθηματική και νοητική ωρίμανση ενός παιδιού. Προσέξτε την συμπεριφορά του όταν είστε μαζί και δείτε πως αντιδρά σε κινδύνους και σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

Προσέξτε την συμπεριφορά του στον δρόμο και δείτε τις αντιδράσεις του όταν κυκλοφορείτε έξω.Για να δείτε αν είναι έτοιμο μπορείτε να το αφήσετε για λίγο μόνο του ή να το αφήσετε να κυκλοφορήσει για λίγο ενώ εσείς το επιτηρείτε διακριτικά.

Μια ακόμη λύση είναι να συζητήσετε μαζί για τους κινδύνους και να του διδάξετε τους τρόπους αντιμετώπισης σε διάφορες καταστάσεις ή να δείτε μαζί κάποια επιμορφωτικά βίντεο σχετικά με τους κανόνες ασφαλείας. 

Δώστε του την απαραίτητη ελευθερία με μικρές δόσεις ασφάλειας και προστασίας.

πηγή

Το παρακάτω απόσπασμα, προέρχεται από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Ενέργειας Κύπρου. Η πηγή δίνεται στο τέλος του άρθρου.

1. Η σημασία της Εξοικονόμησης Ενέργειας

Η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί τον βασικότερο πυλώνα της ενεργειακής πολιτικής κάθε χώρας αφού θεωρείται ως μια από τις πλέον αξιόλογες εγχώριες – ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Για την Κύπρο η εξοικονόμηση ενέργειας έχει ιδιαίτερη σημασία αφού η χώρα μας εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από εισαγωγές πετρελαιοειδών, το κόστος των οποίων είναι δυσβάστακτο και επηρεάζει αρνητικά το ισοζύγιο πληρωμών. Είναι φανερό ότι για κάθε ποσότητα ενέργειας που καταφέρνουμε να εξοικονομήσουμε, θα υπάρχει αντίστοιχη μείωση στις εισαγωγές μας σε πετρελαιοειδή, με όλα τα ευεργετικά αποτελέσματα τόσο για την οικονομία του τόπου όσο και για το περιβάλλον.

Η αξιοποίηση της εξοικονόμησης ενέργειας προσφέρει σημαντικά οφέλη αφού, εκτός από το γεγονός ότι βοηθά στην απεξάρτηση του ενεργειακού μας συστήματος από ακριβή εισαγόμενη ενέργεια, ενδυναμώνει τις προσπάθειες για επίτευξη του στόχου της αύξησης της ασφάλειας του εφοδιασμού και μειώνει τις εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου προς το περιβάλλον.

Μετά την ένταξή μας στης Ε.Ε. η πολιτική της Κυβέρνησης στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) διαμορφώνεται και κινείται μέσα στα πλαίσια που καθορίζει η Ε.Ε. και έχει τους ακόλουθους βασικούς στόχους:

– Την εξοικονόμηση ενέργειας σε όλους τους τομείς με οικονομικά αποτελεσματικούς τρόπους, έχοντας σαν ενδεικτικό στόχο το 1% ετησίως για τα επόμενα 9 χρόνια.

– Την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 20% σε σύγκριση με τα αναμενόμενα για το 2020 επίπεδα.

– 6% της συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας να προέρχεται από ΑΠΕ, μέχρι το 2010.

– 9% του ενεργειακού ισοζυγίου να προέρχεται από ΑΠΕ, μέχρι το 2010.

2. Μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας σε κατοικίες

2.1 Μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας σε υφιστάμενες κατοικίες

Τα μέτρα για εξοικονόμηση ενέργειας κατατάσσονται σε αυτά που μπορούν να γίνουν άμεσα, χωρίς καθόλου ή με ελάχιστο κόστος και σ’ αυτά για τα οποία απαιτείται η διενέργεια κάποιας αξιόλογης επένδυσης.

Άμεσα Μέτρα

– Περιορισμός, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, της άσκοπης λειτουργίας των οικιακών συσκευών όπως είναι τα φωτιστικά, τα κλιματιστικά, οι θερμοσίφωνες, οι αεριστήρες, κ.ά.

– Προγραμματισμός στη λειτουργία των πλυντηρίων πιάτων, ρούχων και των στεγνωτηρίων, ώστε αυτά να είναι πλήρη όταν τίθενται σε λειτουργία.

– Όπου είναι δυνατό, το στέγνωμα των ρούχων να γίνεται με φυσικό τρόπο και όχι με τη χρήση στεγνωτηρίου.

– Το φουγάρο του τζακιού μέσα σε ένα χώρο είναι η μεγαλύτερη πηγή απώλειας θερμότητας το χειμώνα, γι’ αυτό όταν δεν χρησιμοποιείται πρέπει να είναι ερμητικά κλειστό.

– Οι χαραμάδες στα παράθυρα και τις πόρτες προκαλούν μεγάλες απώλειες θερμότητας και πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο.

– Τακτική συντήρηση και ρύθμιση των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού ώστε αυτά να εργάζονται με τη μέγιστη δυνατή απόδοση.

– Σωστή ρύθμιση του θερμοστάτη χώρου ώστε να αποφεύγεται η υπερθέρμανση.

– Το ψυγείο καταναλώνει σημαντικό μέρος του ηλεκτρισμού σε ένα σπίτι γι’ αυτό θα πρέπει: (α) το λάστιχο της πόρτας να μην είναι φθαρμένο ώστε η πόρτα να κλείνει ερμητικά, (β) το ψυγείο να βρίσκεται μακριά από πηγές θερμότητας (καλοριφέρ) γιατί επηρεάζεται αρνητικά η απόδοσή του, (γ) ένα παλιό ψυγείο πρέπει να αντικαθίσταται με άλλο καινούργιο ψηλής απόδοσης.

– Σωστή χρήση της ηλεκτρικής κουζίνας ώστε να χρησιμοποιείται το σωστό μέγεθος ματιού ανάλογα με το σκεύος που χρησιμοποιούμε.

– Σωστή χρήση του ηλεκτρικού βραστήρα νερού ώστε να βράζουμε την ποσότητα νερού που πραγματικά χρειαζόμαστε και όχι ολόκληρη την ποσότητα που χωράει ο βραστήρας .

– Προγραμματισμένη χρήση του ζεστού νερού στο μπάνιο, ώστε να αποφεύγεται η ενδιάμεση ανάμιξή του με κρύο και να χρειάζεται να χρησιμοποιούμε τον ηλεκτρισμό.

– Καθαρισμός των πλαισίων του ηλιακού θερμοσίφωνα από τις σκόνες και τις ακαθαρσίες, κατά το χειμώνα και το φθινόπωρο.

– Αντικατάσταση των συνηθισμένων λαμπτήρων φωτισμού με άλλους ψηλής απόδοσης.

– Η τηλεόραση να σβήνει από τη πρίζα και όχι από το τηλεχειριστήριο.

Μεσοπρόθεσμα και Μακροπρόθεσμα Μέτρα

– Εφαρμογή μέτρων για θερμομόνωση του εξωτερικού κελύφους του κτιρίου.

– Αντικατάσταση των μονών παραθύρων με καλής ποιότητας διπλά.

– Αντικατάσταση παλιού και μη αποδοτικού εξοπλισμού (λέβητας κεντρικής θέρμανσης, ψυγείο, κλιματιστικό, πλυντήριο) με καινούργια ψηλής απόδοσης. Κατά την αγορά ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίδεται στην ενεργειακή σήμανση των οικιακών συσκευών ώστε, εκτός από την τιμή, να λαμβάνεται υπόψη και η ενεργειακή απόδοση της συσκευής.

– Οι οικιακές συσκευές που σύμφωνα με το Νόμο πρέπει να φέρουν τη σχετική ετικέτα που να δείχνει την κατανάλωση ενέργειας είναι:

(α) Ηλεκτρικά ψυγεία, καταψύκτες και συνδυασμοί τους
(β) Πλυντήρια ρούχων
(γ) Ηλεκτρικά στεγνωτήρια ρούχων
(δ) Συνδυασμένα πλυντήρια ρούχων / στεγνωτήρια
(ε) Πλυντήρια πιάτων
(στ) Λαμπτήρες φωτισμού
(ζ) Ηλεκτρικοί φούρνοι
(η) Οικιακά κλιματιστικά

Κατά την αγορά των οικιακών συσκευών σημασία πρέπει επίσης να δίδεται κατά πόσο η συσκευή φέρει τη σήμανση CE γεγονός που υποδεικνύει ότι η συγκεκριμένη συσκευή ανταποκρίνεται στις ελάχιστες απαιτήσεις απόδοσης και ασφάλειας.

– Αντικατάσταση των πεπαλαιωμένων πλαισίων του ηλιακού θερμοσίφωνα.

– Υποστήριξη ή/ και αντικατάσταση του λέβητα της κεντρικής θέρμανσης που καίει πετρέλαιο με ειδικό τζάκι που καίει βιομάζα (ξύλα, ελαιοπυρήνα, κ.α.).

– Τοποθέτηση ηλιακού συστήματος για υποστήριξη του συστήματος κεντρικής θέρμανσης.

2.2 Μέτρα εξοικονόμηση ενέργειας σε νέες κατοικίες

Το θέμα της Ενέργειας θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη ευθύς εξ αρχής και από τον αρχικό σχεδιασμό της κατοικίας. Θέματα όπως:

– ο προσανατολισμός του κτιρίου,
– το συνολικό εμβαδό του κτιρίου,
– το μέγεθος και ο προσανατολισμός των διαφόρων ανοιγμάτων,
– η σκίαση των ανοιγμάτων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες,
– η θερμομόνωση του εξωτερικού κελύφους του κτιρίου,
– η αξιοποίηση των ΑΠΕ για σκοπούς θέρμανσης και ψύξης
– η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας για θέρμανση του νερού χρήσης
– η εγκατάσταση συστημάτων θέρμανσης/ ψύξης ψηλής ενεργειακής απόδοσης, θα πρέπει να εξετάζονται με προσοχή από τους μελετητές του έργου, οι οποίοι στη συνέχεια θα πρέπει να συμβουλεύουν κατάλληλα τους ιδιοκτήτες.

3. Άλλοι τρόποι Εξοικονόμησης Ενέργειας

– Εφαρμογή συστημάτων για σωστή και αποδοτική διαχείριση της ενέργειας.
– Εφαρμογή συστημάτων για άμεση μείωση της καταναλισκόμενης ενέργειας.
– Εφαρμογή συστημάτων για μείωση της άεργου ισχύος και των απωλειών ενέργειας.
– Εφαρμογή συστημάτων για μείωση της μέγιστης ζήτησης ενέργειας.
– Εφαρμογή συστημάτων για ανάκτηση απορριπτόμενης ενέργειας.
– Θερμομονώσεις σωληνώσεων, θερμοδοχείων, εναλλακτών, κ.λ.π.
– Εφαρμογή συστημάτων ελέγχου φωτισμού.
– Εγκατάσταση συστημάτων συμπαραγωγής για ταυτόχρονη παραγωγή ηλεκτρισμού και θερμικής ενέργειας.
– Εγκατάσταση ηλιακών συστημάτων για θέρμανση πισινών.
– Εγκατάσταση κεντρικών ηλιακών συστημάτων για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης για βιομηχανίες, ξενοδοχεία κλπ.

πηγή

1. Διαβάζω πάντα στο δωμάτιό μου και όχι στο σαλόνι ή στην κουζίνα.
2. Προσπαθώ να διαβάζω τις ίδιες ώρες κάθε ημέρα, αφού βεβαιωθώ πως έχω ξεκουραστεί από το σχολείο.
3. Φτιάχνω ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα με όλα τα μαθήματα τής κάθε ημέρας, αλλά και τις εξωσχολικές μου δραστηριότητες.
4.Συμβουλεύομαι το πρόγραμμά μου, πριν ξεκινήσω τη μελέτη μου και βγάζω τα βιβλία με τα αντίστοιχα τετράδια για τα μαθήματα της επόμενης ημέρας.
5. Αδειάζω και καθαρίζω το γραφείο μου, αφήνοντας μόνο δύο καλά ξυσμένα μολύβια, γόμα και υπογραμμιστικό μαρκαδοράκι.
6. Ξεκινάω με τα πιο δύσκολα και κουραστικά μαθήματα, για να έχω περισσότερη ενέργεια και πιο καθαρό μυαλό.
7. Βάζω πάνω στο γραφείο μου μόνο το βιβλίο, τετράδιο ή φυλλάδιο τού μαθήματος που έχω επιλέξει να μελετήσω.
8. Αφού ολοκληρώσω τις ασκήσεις μου, διαγράφω από το πρόγραμμα το μάθημα αυτό, για να ξέρω πως το τελείωσα, αλλά και για να βλέπω την πρόοδό μου. Εάν έχω απορίες, κυκλώνω με έντονο χρώμα τις ασκήσεις για να μην τις ξεχάσω και ζητάω τη βοήθεια των γονιών μου.
9.Κάνω διάλειμμα, όχι μεγαλύτερο από 5′ και όχι αφήνοντας την άσκησή μου στη μέση.
10. Ορίζω πόσο χρόνο θα χρειαστώ για κάθε μάθημα και βάζω ένα «ν» (τικ), όποτε πετυχαίνω το στόχο μου ή ένα «x», όποτε αποτυγχάνω, σημειώνοντας τι με δυσκόλεψε. Χρησιμοποιώ ένα ξυπνητήρι για να με βοηθήσει.
Για παράδειγμα:
Γλώσσα: 30′ x, γιατί έπαιζα με το μολύβι μου και πέρασε η ώρα.
Μαθηματικά: 20′ ν
Ιστορία: 20′ x, γιατί είχα κουραστεί και δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ.

ΕΛΠΙΔΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥΝΑΚΟΥ
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

πηγή

 

Ο ρόλος του σχολείου, έχει νοηματοδοτηθεί στο μυαλό μας ως ένα περιβάλλον μάθησης το οποίο φροντίζει τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών.  Ο ρόλος του, όμως, δεν πρέπει να εξαντλείται μόνον σε αυτό. Το σχολείο θα πρέπει να τα προσελκύει τα παιδιά δημιουργώντας τους θετικά συναισθήματα και καθημερινά να τα καλωσορίζει ευχάριστα για το μάθημά τους.

Κι αυτό γιατί στην παιδική πραγματικότητα, όλα παίζουν ρόλο: τα σχολικά κτήρια, οι χώροι αναμονής και διαλείμματος που θα πρέπει να είναι καθαροί και χαρούμενοι, οι δάσκαλοι κι οι εκπαιδευτικοί που θα πρέπει να είναι θετικοί κι ενθουσιώδεις στη στάση τους απέναντι στα παιδιά, η διαρρύθμιση που θα πρέπει να άγει τη διαδικασία της  μάθησης με θετικό τρόπο.

Η αναπτυξιακή ψυχολογία μας διδάσκει ότι στη μαθησιακή τους διαδικασία, τα παιδιά, δίνουν σημασία σε ότι αντιλαμβάνονται, όσο μικρό κι εάν φαίνεται αυτό  στη λεπτομέρεια του. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον κόσμο με τις αισθήσεις τους και κατά κύριο λόγο με την όραση τους. Αισθάνονται όμορφα κι ασφαλή όταν μαθητεύουν και μεγαλώνουν σε ένα άνετο, ευχάριστο και χαρούμενο περιβάλλον.

Το σχολείο εμφανίζεται ως εκπαιδευτικός θεσμός το 3000 π.Χ. στη Μεσοποταμία, με σκοπό τη διδαχή γραφής, ανάγνωσης κι αρίθμησης. Η έννοια της διδασκαλίας, έθεσε από αρχής το σχολείο σε ανώτερη, έναντι της οικογένειας, ιεραρχικά θέση, που λόγω της μορφωτικής ανεπάρκειας των περισσότερων γονέων, η θέση αυτή διατηρήθηκε στο πέρασμα των αιώνων. Σήμερα, η θέση αυτή διατηρείται, αλλά πλέον, λόγω της αντίληψης ότι η εκπαίδευση οφείλει να γίνεται μέσα από τους κατάλληλους κοινωνικούς ή κρατικούς φορείς.

Η σχέση, συνεπώς παιδιού, οικογένειας και σχολείου αναπτύσσεται συστημικά, ενώ  για τη συνεργασία αυτών των σφαιρών επιρροής έχουν λάβει χώρα πολλές έρευνες και μελέτες. Οι μελέτες αυτές εξέτασαν τρόπους αποτελεσματικότερης επικοινωνίας μεταξύ των δύο συστημάτων προς όφελος του παιδιού. Κύριος γνώμονας και το επίκεντρο του ενδιαφέροντος ήταν ο ίδιος ο μαθητής, καθώς σχολείο και οικογένεια αποτελούν τους κύριους πόλους επίδρασης στον χαρακτήρα του μαθητή και την ως εκ τούτου την επιτυχή ένταξη του στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο αργότερα, ως ενήλικας.

Κάθε παιδί μαλώνοντας σε μία οικογένεια κι ένα σχολείο τείνει να κουβαλά ως κληρονομιά του αρχές, ιδέες και αντιλήψεις για τη ζωή και τους συνανθρώπους του, επηρεασμένο από το περιβάλλον που μεγάλωσε και διδάχθηκε. Το σχολείο συνεπικουρεί στην ανάπτυξη του τρόπου σκέψης ενός παιδιού, ανάλογα με το πόσο αρμονική είναι η συνεργασία της οικογένειας με το σχολείο του.

Η συνεργασία αυτή εξαρτάται από τη διάθεση χρόνου των γονέων και δασκάλων και την σύμπνοια μεταξύ πολιτισμικής και εκπαιδευτικής ταυτότητα σχολείου κι οικογένειας.

Όταν ένα παιδί μεγαλώνει κοντά σε γονείς που είναι είτε ανασφαλείς είτε πιεστικά απαιτητικοί το αποτέλεσμα είναι και το παιδί να διακατέχεται από συναισθήματα ανασφάλειας, καθώς η συμπεριφορά των γονιών εσωτερικεύεται στο παιδί και το κάνει να νιώθει πως βρίσκεται συνεχώς υπό την πίεση κριτικής, δημιουργώντας ανασφάλεια στις σχέσεις με τους άλλους. Η ανασφάλεια που βιώνει, το οδηγεί σε ανησυχία για τυχόν αποτυχία. Αναζητώντας τη συναισθηματική επιβεβαίωση, στρέφεται στο σχολικό περιβάλλον. Εάν κι εκεί βρεθεί σε καταπιεστικό κλοιό, το πιθανότερο είναι σύντομα να σταματήσει να αντιδρά, να σταματήσει τη σχολική του εργασία κι η επίδοση του να μειωθεί δραστικά. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται το αίσθημα της ασφάλειας μέσα από αδιόρατα σήματα τα οποία εκπέμπονται από τη συμπεριφορά των ενηλίκων. Εάν, παραδείγματος χάριν, ένας μαθητής έλθει στο σχολείο ασθενής κι ο δάσκαλος αγνοήσει την κατάστασή του, οι υπόλοιποι μαθητές στην τάξη θα αισθανθούν ανασφαλείς. Θα αισθανθούν ασφαλέστεροι εάν ο άρρωστος μαθητής δεχτεί ιατρική φροντίδα στο σχολείο ή σταλεί στο σπίτι του όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Σε ένα ασφαλές και φιλόξενο περιβάλλον, ένας μαθητής ο οποίος έχει προβλήματα γνωστικά ή συναισθηματικά χρειάζεται άμεση προσοχή. Σε κάθε ηλικία, κάθε μαθητής εκφράζει συμπεριφορές και διαθέσεις που είναι φυσιολογικές, «τυπικές» για την ηλικία του. Η καλύτερη μέθοδος για ένα σχολείο να αξιολογήσει την ύπαρξη προβλημάτων σε έναν μαθητή είναι να ελεγχθούν οι τυπικές αυτές συμπεριφορές. Αυτός ο έλεγχος δεν χρειάζεται κάποια επιπλέον προσπάθεια από την πλευρά των δασκάλων/εκπαιδευτικών πλέον της υποστηρικτικής ύπαρξής τους στην τάξη κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Όταν οι μαθητές παρεκκλίνουν από την τυπική συμπεριφορά, οι εκπαιδευτικοί πρέπει να αναμένουν την εμφάνιση προβλημάτων στη σχολική τους επίδοση.

Η μνήμη (ως ανάκληση) αποτελεί τη δυνατότητα να συντελεστεί η αποθήκευση και η διατήρηση πληροφοριών ώστε να ανακτηθούν στη συνέχεια. Ως εκ τούτου η ικανότητα συγκράτησης πληροφοριών εξαρτάται και από τις επεξεργασμένες αισθητήριες πληροφορίες: τον τρόπο δηλαδή, που μία πληροφορία εισήχθη στον εγκέφαλο.

Ως εκ τούτου, η σχολική εμπειρία αποτελεί κρίσιμο κομμάτι στη ζωή του παιδιού. Ανάλογα με την ποιότητά της και τις προσλαμβάνουσες από αυτήν εικόνες, μπορεί να αποτελέσει προστατευτικό παράγοντα ή ακόμα και παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη και τη διαμόρφωση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας του. Τα παιδιά που δεν δείχνουν ενδιαφέρον για το σχολείο και δεν έχουν καλές σχέσεις με τους συμμαθητές και τους δασκάλους τους, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης, να μην καταφέρουν να αποφοιτήσουν αργότερα από το Λύκειο ή ακόμα και να έχουν λιγότερες και περισσότερο επιφανειακές σχέσεις, στη μετέπειτα ενήλικη ζωή τους.

Αντίθετα, μία θετική σχολική εμπειρία αποτελεί προστατευτικό παράγοντα για τη σωματική και πνευματική υγεία του παιδιού αποτρέποντας το από συμπεριφορές κινδύνου όπως τη χρήση εξαρτησιογόνων ή άλλων ανθυγιεινών ουσιών, την πρώιμη έναρξη σεξουαλικής ζωής και τη βίωση χαμηλής ποιότητας ενήλικης ζωής.

Το σχολείο συνεπώς αποτελεί σημαντικό παράγοντα δημιουργίας χαρακτήρα για το παιδί. Ως παράγοντας είναι τόσο σημαντικός, όσο και το σπίτι του ίδιου του μαθητή. Το αναπτυσσόμενο πρόσωπο δέχεται επιδράσεις από όλα τα υποσυστήματα στα οποία ανήκει, οι οποίες διαφέρουν ως προς την ένταση και τη σημασία τους. Μεγαλύτερη επίδραση, όπως είναι φυσικό, ασκεί η οικογένεια, το σχολείο και η ομάδα των συνομηλίκων του. Η επίδραση μειώνεται όσο απομακρύνεται το παιδί από το υποσύστημα επιρροής, αλλά ποτέ δεν εξαλείφεται. Η οικογένεια, το σχολείο κι η κοινωνία διαθέτουν χωριστούς μηχανισμούς δημιουργίας χαρούμενων και επιτυχημένων μαθητών, αλλά μπορούν από κοινού να υιοθετήσουν τρόπους και μεθόδους, ώστε να δώσουν στα παιδιά τα απαραίτητα κίνητρα για να εργαστούν αποδοτικά κι επίμονα προκειμένου να πετύχουν στη ζωή τους.

Τα κίνητρα είναι αποτελεσματικότερα όταν είναι εσωτερικά. Επιτυχής δημιουργία κινήτρων στους μαθητές εξασφαλίζεται με την ύπαρξη θετικής ενίσχυσης από τους δασκάλους τους εκπαιδευτικούς, ενώ συνδράμει θετικά κι η γονεϊκή εμπλοκή. Η παροχή κινήτρων και η δημιουργία θετικής ατμόσφαιρας για την εκπαιδευτική διαδικασία, είναι ακόμα ένας ισχυρός τρόπος να δημιουργηθεί ένα ασφαλές και φιλόξενο σχολικό περιβάλλον. Οι μαθητές οι οποίοι έχουν αναπτύξει υγιή κίνητρα θεωρούν το σχολείο και τη διαδικασία μάθησης οικεία τους υπόθεση. Κι ο καλύτερος τρόπος για να μεταφέρουμε στα παιδιά αποδεκτές από εμάς συμπεριφορές, είναι να είμαστε εμείς το παράδειγμα, ως γονείς κι ως εκπαιδευτικοί. Οφείλουμε να συμμετέχουμε ενεργά στη εκπαίδευση των παιδιών μας, να τα βοηθάμε με τις εργασίες τους, να πηγαίνουμε στις σχολικές εκδηλώσεις και να συζητάμε με ενθουσιασμό για το χρόνο που περνούν στο σχολείο. Να επιβραβεύουμε λεκτικά την επιτυχία τους.

Οφείλουμε δε να λάβουμε σοβαρά υπόψη τις προσδοκίες των παιδιών και μαθητών μας. Να μην συγχέουμε την έλλειψη κινήτρου σε έναν μαθητή με την έλλειψη δυνατοτήτων. Ένας μαθητής μπορεί να αποτύχει σε ένα γνωστικό αντικείμενο επειδή απλώς δυσκολεύεται να το κατανοήσει, ενώ με ελάχιστη προσπάθεια να μπορεί να επιτύχει όχι μόνον την κατανόηση, αλλά και τη διεύρυνση του γνωστικού ορίζοντα του.

Ο προσανατολισμός της εκπαιδευτικής πολιτικής στην ενθάρρυνση, ενίσχυση και διευκόλυνση της ουσιαστικής συνεργασίας κι αποτελεσματικής επικοινωνίας σπιτιού και σχολείου, του άλλου του σπιτιού, είναι προς όφελος όλων των εμπλεκομένων μερών και κυρίως της κοινωνίας.

Βιβλιογραφία

Σύγχρονα θέματα παιδοψυχιατρικής. Τσιάντης Ι., Μανωλόπουλος Σ. Καστανιώτης, 1986.

Ψυχική υγεία του παιδιού και της οικογένειας. Τσιάντης Ι. Καστανιώτης, 1988.

 

Χαρίκλεια Μανουσάκη

πηγή