dimlisvor’s blog

Ο ΜΕΓΑΣ  ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

Άγιος Βασίλειος γεννήθηκε το 329μ.Χ. στην Νεοκαισάρεια της Καππαδοκίας. Ήταν ένα από τα εννέα παιδιά του Βασιλείου και της Εμμελείας. Εκτός από τον Άγιο Βασίλειο, τα αδέρφια του Γρηγόριος και Πέτρος καθώς και η αδερφή του Μακρίνα ανακηρύχθηκαν επίσης Άγιοι από την Εκκλησία μας. Ο Άγιος μεγάλωσε σε μια βαθειά θρησκευόμενη οικογένεια.

Διδάχθηκε και αγάπησε τον Χριστό από τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Τα πρώτα γράμματα του τα δίδαξε ο πατέρας του, ο οποίος ήταν δάσκαλος. Τις σπουδές του συνέχισε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, στην Κωνσταντινούπολη και τελικά στην Αθήνα. Στην Αθήνα σπούδασε γεωμετρία, αστρονομία, φιλοσοφία, ιατρική, ρητορική και γραμματική. Στις σπουδές του αυτές αφιέρωσε τεσσεράμισι χρόνια. Κατά την διάρκεια αυτών των ετών, ο Άγιος Βασίλειος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος ανέπτυξαν μεγάλη και ισχυρή φιλία. Ταυτόχρονα με τις σπουδές τους ανέπτυξαν, οι δύο μαζί, ιεραποστολική δράση διοργανώνοντας χριστιανικές συγκεντρώσεις, στις οποίες ανέλυαν θρησκευτικά ζητήματα, και ίδρυσαν τον πρώτο φοιτητικό χριστιανικό σύλλογο. Μετά το τέλος των σπουδών του, ο Άγιος Βασίλειος επέστρεψε στην Καισάρεια και άρχισε να εξασκεί το επάγγελμα του διδασκάλου ρητορικής και του δικανικού ρήτορος, κάτι ανάλογο του σημερινού δικηγορικού επαγγέλματος.

Και τα δύο επαγγέλματα τα άσκησε με μεγάλη ευσυνειδησία και επιτυχία, πράγμα που τον έκανε γνωστό σε όλη την περιοχή.  Μετά από παρότρυνση της αδερφής του Μακρίνας, και αφού βαπτίσθηκε, εγκατέλειψε την επαγγελματική του καριέρα και αφιέρωσε τον χρόνο του στην Άσκηση και την μελέτη χριστιανικών βιβλίων. Για τον λόγο αυτό αποσύρθηκε σε ένα κτήμα που διατηρούσε η οικογένεια του στον Πόντο. Αξιοσημείωτο είναι ότι μετά την βάπτιση του δώρισε στους φτωχούς και στην εκκλησία το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του. Θέλοντας ο Άγιος να εντρυφήσει στην χριστιανική πίστη, αποφάσισε να συναντήσει πολλούς ασκητές και μοναχούς και να γνωρίσει τον τρόπο ζωής τους. Για τον λόγο αυτό, ταξίδεψε στους Αγίους Τόπους, στον Ιορδάνη, στην Αίγυπτο και στην Μεσοποταμία. Όταν γύρισε στο Πόντο από το ταξίδι αυτό, μοίρασε και την υπόλοιπη περιουσία του και αποσύρθηκε στο κτήμα του επιθυμώντας να ζήσει το υπόλοιπο του βίου του ως μοναχός. Εκεί έγραψε τους: «Κανόνισμούς δια τον Μοναχικόν βίον», κανόνες που ρυθμίζουν την ζωή στα μοναστήρια μέχρι τις μέρες μας. Η φήμη του Αγίου Βασιλείου σιγά σιγά εξαπλώθηκε σε όλη την Καππαδοκία. Ο Μητροπολίτης της Καισάρειας Ευσέβιος κάνοντας πράξη την Θεία Βούληση αλλά και την βούληση των χριστιανών της περιοχής χειροτόνησε τον Άγιο Βασίλειο πρεσβύτερο. Το 370μ.Χ., και σε ηλικία 41 ετών, διαδέχθηκε ο Άγιος Βασίλειος τον Ευσέβιο μετά τον θάνατο του τελευταίου.

Ο Άγιος Βασίλειος υπήρξε υποδειγματικός Επίσκοπος. Ως άριστος ποιμένας, βοηθούσε κάθε πεινασμένο, άρρωστο και αδικημένο με όσες δυνάμεις διέθετε. Υπήρξε πάντα υπερασπιστής, οδηγός και βοηθός του ποιμνίου του. Υπάρχουν εκατοντάδες διηγήσεις περιστατικών που δείχνουν την δράση αυτή του Αγίου. Μεταξύ όσων έκανε για τους χριστιανούς της Καισάρειας, είναι η ίδρυση του φιλανθρωπικού ιδρύματος «Βασιλειάδα». Στο ίδρυμα λειτουργούσε νοσοκομείο, ορφανοτροφείο, γηροκομείο και ξενώνας. Τις υπηρεσίες του τις πρόσφερε το ίδρυμα δωρεάν σε όποιον τις είχε ανάγκη. Το προσωπικό του ιδρύματος αυτού ήταν εθελοντές που προσφέρανε την εργασία για το καλό του κοινωνικού συνόλου. Είναι αξιοθαύμαστο πως εκείνη την εποχή, μιλάμε για τον 4ο αιώνα μ.Χ. ο Άγιος Βασίλειος εμπνεύστηκε, ίδρυσε και λειτούργησε ένα ίδρυμα που και στις μέρες μας θα αποτελούσε πρότυπο. Στην πολύπλευρη δράση του Αγίου συμπεριλαμβάνεται και ο «πόλεμος» που διεξήγαγε εναντίων της αιρέσεως του Αρειανισμού. Στον πόλεμο αυτό δεν δίστασε να αντιταχθεί πολλές φορές με την εκάστοτε πολιτική εξουσία. Όπλα του ήταν η πίστη και η προσευχή. Με τους λόγους, τα κηρύγματα αλλά και την πένα του μετέδιδε την αγάπη του για τον Χριστό. Έγραψε πολλά ασκητικά και παιδαγωγικά συγγράμματα, επιστολές και ομιλίες.Μέχρι τις τελευταίες στιγμές τις ζωής του αγωνίστηκε για τον Χριστιανισμό και την ευημερία του ποιμνίου του. Παρέδωσε το πνεύμα του στον Δημιουργό, την 1η Ιανουαρίου του 379μ.Χ. σε ηλικία 49 ετών.Την μνήμη του Αγίου Βασιλείου εορτάζουμε την 1η Ιανουαρίου.  

Η Αθήνα του 4ου μ.χ. αιώνα βρισκόταν σε κατάπτωση. Παρ’ όλα αυτά η παιδεία διατηρούσε ένα υψηλό επίπεδο.

Εδώ ο Μέγας Βασίλειος σπούδασε για μια τετραετία ρητορική, φιλοσοφία, γραμματική, διαλεκτική, αστρονομία, γεωμετρία και ιατρική. Σκοπός του Βασιλείου ήταν, μας λέει ο Γρηγόριος “να κατακτά τα σταθερά και μόνιμα αγαθά δια των ασταθών και ρεόντων του κόσμου τούτου πραγμάτων”. Την ελληνική του παιδεία χρησιμοποίησε ως μέσο για την εξυπηρέτηση της διάδοσης της χριστιανικής διδασκαλίας. Γιατί το “τέλειον δεν έχει ανάγκην συμπληρώσεως και το εξ αυτού αυτάρκες δεν χρήζει βοηθείας”. “Η ρητορική του Μ. Βασιλείου είχε δύναμιν πυρός”. Προοιωνίζονταν γι’ αυτόν λαμπρό επαγγελματικό στάδιο. Όμως ο Βασίλειος έχει άλλες προθέσεις. Τον ηλεκτρίζει η ζωή των ασκητών, χειροτονείται διάκονος και αργότερα πρεσβύτερος. Σε ηλικία σαράντα ετών, το 370 μ.χ. καλείται στο μητροπολιτικό θρόνο Καισάρειας.

Ο Βασίλειος παρόλα τα προβλήματα της υγείας του επιτέλεσε έργο θαυμαστό. Αγωνίστηκε κατά των αιρέσεων της εποχής, αναδείχτηκε, μεγας χριστιανός ανθρωπιστής, με κορυφαίο έργο την ανοικοδόμηση της Βασιλειάδας και εργάστηκε σκληρά για την ανύψωση της πνευματικής στάθμης κλήρου και λαού.                                                                                                                                        

 Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ: Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας το 347μ.Χ.

Ο πατέρας του ονομαζόταν Σεκούνδος και η μητέρα του Ανθούσα. Οι γονείς του βαπτίσθηκαν Χριστιανοί, όταν γεννήθηκε ο Άγιος Ιωάννης. Ο Άγιος έμεινε ορφανός από πατέρα λίγο καιρό μετά την γέννηση του. Η μητέρα του δεν ξαναπαντρεύτηκε, θέλοντας να αφιερώσει όλες τις φροντίδες της στην ανατροφή του γιου της.

Το γεγονός ότι η οικογένεια του Αγίου ήταν πολύ πλούσια, επέτρεψε στον Άγιο να διδαχθεί από τους καλύτερους δασκάλους της Αντιόχειας. Από μικρός έδειξε την αγάπη του τόσο για τα γράμματα όσο και για την Χριστιανική πίστη.

Το 363μ.Χ., βαπτίσθηκε Χριστιανός. Σε ηλικία 20 ετών, το 367μ.Χ., ξεκίνησε να εργάζεται ως δικανικός ρήτορας (δικηγόρος δηλαδή) στην Αντιόχεια, με μεγάλη επιτυχία. Δεν εξάσκησε πολύ καιρό το επάγγελμα αυτό αφού όνειρο του ήταν να μονάσει και να αφιερωθεί στον Χριστό. Στην αρχή, και για χάρη της μητέρας του, μόνασε στο ίδιο του το σπίτι, αφιερώνοντας τον χρόνο του στην προσευχή και στην μελέτη χριστιανικών συγγραμμάτων. Μετά τον θάνατο της μητέρας του, και αφού μοίρασε όλη του την περιουσία στους φτωχούς της πόλης, εγκατέλειψε την Αντιόχεια και εισήλθε ως μοναχός σε ένα μικρό μοναστήρι. Στο μοναστήρι αυτό ασκεί το πνεύμα του μελετώντας και συγγράφοντας αλλά δεν παραλείπει να ασχολείται και με τις καθημερινές εργασίες της μονής. Με την χάρη του Ιησού Χριστού, ξεκινά να κάνει θαύματα θεραπεύοντας ανίατες ασθένειες. Από το μοναστήρι θα λείψει για ένα μακρύ χρονικό διάστημα όπου το πέρασε ασκητεύοντας σε μία σπηλιά. Η υγεία του είναι αυτή που θα επιβάλει την επιστροφή του στην μονή.

Εκεί θα συνεχίσει το θεάρεστο έργο του έως το 380μ.Χ., όπου μετά από Θεϊκή Παρέμβαση θα επιστρέψει στην γενέτειρα του, Αντιόχεια, και θα χειροτονηθεί διάκονος. Τα επόμενα έξη χρόνια εκτός από τα καθήκοντα του αξιώματος του, θα ασχοληθεί με την μελέτη και συγγραφή χριστιανικών κειμένων.Το 386 μ.Χ. μετά από παράκληση του Πατριάρχη Αντιοχείας Φλαβιανού, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος χειροτονείται Πρεσβύτερος. Από αυτήν την στιγμή ξεκινά να ιερουργεί και ταυτόχρονα να αναπτύσσει μεγάλη κοινωνική και θρησκευτική δράση. Στέκεται στο πλευρό του ποιμνίου του όποτε υπάρχει ανάγκη και θερμαίνει τις καρδιές των πιστών με τους λόγους που εκφωνεί από τον Άμβωνα της εκκλησίας. Τότε του δόθηκε ο χαρακτηρισμός Χρυσόστομος, αφού τα λόγια του είναι χρυσάφι για τις καρδιές και τις ψυχές των χριστιανών. Την πολύπλευρη αυτή του δράση, συμπληρώνουν οι αγώνες που διεξήγαγε εναντίων τόσο των ειδωλολατρών όσο και των αιρετικών.

Για δεκατρία συνεχή έτη, ο Άγιος Ιωάννης ο Χυσόστομος, αγωνίζεται καθημερινά για την υλική και κυρίως για την πνευματική ευημερία του ποιμνίου του.Η δράση του Αγίου είναι η αιτία που η φήμη του έφτασε ως την Κωνσταντινούπολη. Έτσι όταν χήρεψε ο Πατριαρχικός Θρόνος της Βασιλεύουσας, κλήθηκε ο Άγιος Ιωάννης να αναλάβει αυτή την θέση.  Ο λαός της Αντιόχειας αντιδρά σε αυτό, μη θέλοντας να αποχωριστεί τον ποιμένα του. Τελικά ο Άγιος θα απαχθεί από στρατιώτες του Βυζαντίου, κρυφά από τον λαό της Αντιόχειας, και θα οδηγηθεί στην Κωνσταντινούπολη. Στις 15 Δεκεμβρίου του 398μ.Χ. ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, θα καθίσει στον Πατριαρχικό Θρόνο της Πόλης. Την δράση που είχε ως Ιερέας στην Αντιόχεια, θα συνεχίσει, σε μεγαλύτερη κλίμακα, ως Πατριάρχης στην Κωνσταντινούπολη.

Αυτό είναι κάτι που θα στρέψει πολλούς εναντίων του, μεταξύ των οποίων η Βασίλισσα Ευδοξία και ο Πατριάρχης Αλεξάνδρειας Θεόφιλος. Αυτοί οι δύο με δόλια μέσα, πετυχαίνουν να εκδοθεί διαταγή από τον Αυτοκράτορα Αρκάδιο, σύμφωνα με την οποία ο Άγιος Ιωάννης εξορίζεται από την Πόλη και του αφαιρείται το Πατριαρχικό αξίωμα. Ο Άγιος μην θέλοντας να δημιουργηθούν φασαρίες, αποχωρεί ήσυχα από την Βασιλεύουσα και επιστρέφει στο ποίμνιο του στην Μικρά Ασία. Γρήγορα όμως βγήκαν στο φως οι ραδιουργίες κατά του Αγίου και ο Αυτοκράτορας τον καλεί να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη.

Ο Άγιος επιστρέφει, αλλά λίγο καιρό μετά ξανασυκοφαντείται από την Ευδοξία. Για δεύτερη φορά θα πάρει τον δρόμο της εξορίας που θα τον οδηγήσει στην Χαλκηδόνα. Εκεί θα συλληφθούν όσοι τον συνοδεύουν και έτσι μοναχός θα συνεχίσει τον δρόμο ως την πόλη Κουκουσό. Στην Κουκουσό, δίδαξε τον χριστιανισμό, βάπτισε πολλούς Χριστιανούς και οργάνωσε την Εκκλησία χειροτονώντας Επισκόπους και Ιερείς. Ταυτόχρονα στέλνει πολλές επιστολές στην Κωνσταντινούπολη με τις οποίες καλεί τους πιστούς να συνεχίσουν τους αγώνες τους κατά των αιρετικών και υπέρ της εξάπλωσης του Χριστιανισμού. Οι διωγμοί του Αγίου όμως δεν θα λάβουν τέλος. Μετά από εντολή του Αρκαδίου, ο Άγιος οδηγείτε, συνοδεία στρατιωτών, προς την πόλη Πιτυούντα στον Καύκασο. Επέλεξαν την απομακρυσμένη αυτή πόλη ώστε να εμποδίσουν την επικοινωνία του Αγίου με τους πιστούς της Κωνσταντινούπολης. Η υγεία του Αγίου δεν είναι σε καλή κατάσταση. Αυτήν την κατάσταση επιβαρύνει δραματικά η βάναυση συμπεριφορά των στρατιωτών που τον συνοδεύουν. Πριν καταφέρουν να φτάσουν στην Πιτυούντα, και σε ένα μοναστήρι του Αγίου Βασιλίσκου, που ήταν στον δρόμο τους, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος άφησε την τελευταία του πνοή στις 14 Σεπτεμβρίου του 407μ.Χ., σε ηλικία 60 ετών. Το λείψανο του τάφηκε στο μοναστήρι αυτό και παρέμεινε εκεί έως το 434μ.Χ. όπου μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας κληρονόμησε πλήθος ομιλιών, επιστολών και πραγματειών. Τα διδακτικά του αυτά κείμενα αποτελούν πνευματικό χρυσάφι για όλους τους Χριστιανούς.

Την μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου εορτάζουμε στις 13 Νοεμβρίου.   

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ:

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, γεννήθηκε το 329μ.Χ. στην πόλη Ναζιανζό. Ο πατέρας του, Γρηγόριος και αυτός, την ίδια χρονιά που γεννήθηκε ο Άγιος, έγινε Επίσκοπος της Ναζιανζού. Η μητέρα του ονομαζόταν Νάννα και ήταν πολύ θερμή χριστιανή. Αυτή δίδαξε, στον Άγιο, τα πρώτα γράμματα και του μετέδωσε την αγάπη της για τον Χριστό και την Χριστιανική πίστη.

Ο Άγιος Γρηγόριος εξελίσσεται μέρα με την μέρα σε ένα φιλομαθή και ενάρετο νέο. Την σκυτάλη της εκπαίδευσης του Αγίου, παίρνει μετά την μητέρα του, ο θείος του Αμφιλόχιος. Ο Αμφιλόχιος του διδάσκει Ελληνικά και ρητορική. Ο Άγιος με την φιλομάθεια που τον διακρίνει και την συνεχή μελέτη, εξάντλησε γρήγορα τα αποθέματα γνώσεων τόσο της μητέρας του όσο και του θείου του. Έτσι αναγκάστηκε να πάει στην Καισάρεια όπου συνέχισε την εκπαίδευση του στην εκεί Θεολογική Σχολή. Την Καισάρεια ακολουθεί η Αλεξάνδρεια και τελικά η Αθήνα.

Στην Αθήνα σπουδάζει φιλοσοφία, ρητορική και ιατρική.  Το ίδιο διάστημα, γνωρίζεται με τον Μέγα Βασίλειο, ο οποίος επίσης σπουδάζει, και γίνονται αχώριστοι φίλοι. Ζουν ενάρετα, αφιερώνοντας τον χρόνο τους στις σπουδές και στην μελέτη χριστιανικών συγγραμμάτων. Οι σπουδές τους τελειώνουν το 356μ.Χ. και οι δύο Άγιοι χωρίζονται. Ο Μέγας Βασίλειος επιστρέφει στην γενέτειρα του, ενώ ο Άγιος Γρηγόριος αναλαμβάνει καθήκοντα διδασκάλου ρητορικής στην Αθήνα. Σε αυτήν την θέση θα μείνει μόνο ένα χρόνο, αφού το 357μ.Χ. θα αφήσει την Αθήνα και θα επιστρέψει στην οικογένεια του στην Ναζιανζό.

Επιστρέφοντας στην γενέτειρα του, βαπτίσθηκε και στην συνέχεια βοηθούσε τον πατέρα του σε υποθέσεις της Επισκοπής. Παράλληλα δίδασκε τους νέους της πόλης και εργαζόταν στα κτήματα της οικογένειας του. Μετά από λίγο καιρό, όμως, άφησε την Ναζιανζό και πήγε να συναντήσει τον Μέγα Βασίλειο, ο οποίος είχε αποσυρθεί σε ένα κτήμα του στον Πόντο. Σε αυτό το κτήμα ασκήτεψαν για αρκετό καιρό οι δύο Άγιοι. Τον χρόνο τους τον μοίραζαν στην προσευχή, στην μελέτη, στην συγγραφή αλλά και στις καθημερινές εργασίες του κτήματος. Τις ενασχολήσεις τους αυτές, ήρθε να διακόψει μια επιστολή, από τον πατέρα του Αγίου Γρηγορίου, που τον καλούσε να επιστρέψει στην Ναζιανζό και να τον βοηθήσει στα Επισκοπικά του καθήκοντα.

Ο Άγιος Γρηγόριος για δεύτερη φορά αποχωρίζεται τον αδερφικό του φίλο, Μέγα Βασίλειο, και επιστρέφει στην γενέτειρα του. Εκεί, μετά από παρακλήσεις τόσο του πατέρα του όσο και των χριστιανών της περιοχής. χειροτονείται Διάκονος και Πρεσβύτερος.Από το νέο αυτό μετερίζι, ο Άγιος Γρηγόριος, υπηρετεί τον Χριστό και την πίστη του. Η δραστηριότητα του δεν εξαντλείτε μόνο στα Ιερατικά του καθήκοντα. Συνεχίζει να διδάσκει, αλλά και να ασκεί μεγάλο κοινωνικό έργο, καθώς βρίσκεται στο πλευρό του ποιμνίου του σε κάθε περίσταση και ανάγκη. Παράλληλα γίνεται, όπως και ο Μέγας Βασίλειος, ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς τόσο των ειδωλολατρών, όπως ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, όσο και των αιρετικών.

Το 374μ.Χ. πέθανε ο πατέρας του Αγίου και μετά από λίγο καιρό πέθανε και η μητέρα του. Μετά τον θάνατο της, ο Άγιος Γρηγόριος αποσύρθηκε στο μοναστήρι της Αγίας Θέκλας στην Σελεύκεια. Από το μοναστήρι αυτό θα φύγει το 379μ.Χ. για να πάει στην Κωνσταντινούπολη. Τον κάλεσαν εκεί για να βοηθήσει στον αγώνα εναντίων των αιρέσεων που είχαν κατακλύσει την Πόλη. Στρατιώτης στην πρώτη γραμμή του μετώπου, πολέμησε τους αιρετικούς. Με την βοήθεια του Θεού, νίκησε στον πόλεμο αυτό και αντί για παράσημο, αν και ο ίδιος δεν το επιθυμούσε, του δόθηκε ο Αρχιεπισκοπικός Θρόνος της Βασιλεύουσας. Στον θρόνο αυτό έκατσε ελάχιστα. Αρνούμενος να λάβει μέρος σε διαμάχες, καταγγελίες και συγκρούσεις, αφήνει το αξίωμα του Αρχιεπισκόπου και μαζί με αυτό και την Κωνσταντινούπολη. Αποσύρεται στην Αριανζό, σε ένα κτήμα της οικογένειας του, και αφιερώνεται στην προσευχή. Μετά την Αριανζό θα επιστρέψει στην Ναζιανζό όπου και θα συνεχίσει το Ιερατικό του έργο. Προς το τέλος της ζωής του, θα αποσυρθεί στο κτήμα της Αριανζού. Εκεί θα αφιερώσει όλο του τον χρόνο στην προσευχή, στην μελέτη και στην συγγραφή έως τις 25 Ιανουαρίου του 391μ.Χ. όπου θα αφήσει την τελευταία του πνοή σε ηλικία 62 ετών.

Την μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου εορτάζουμε στις 25 Ιανουαρίου.    ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΑΠΩΝ

Οι τρεις Ιεράρχες, Άγιοι Προστάτες της Παιδείας και των Γραμμάτων, γιορτάζουν στις 30 Ιανουαρίου.

Την εορτή των Τριών Ιεραρχών καθιέρωσε ο Αλέξιος Κομνηνός το 1100 μΧ, αφενός για να τιμηθούν οι τρεις μεγάλοι Άγιοι της Εκκλησίας μας κι αφετέρου για να σταματήσουν οι διαμάχες και φιλονικίες μεταξύ των πιστών σχετικά με το ποιος από τους τρεις Αγίους (Άγιος Βασίλειος ο Μέγας, Άγιος Ιωάννης ο Χρυστόστομος, Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος) είναι ο πιο σπουδαίος και ο πιο μεγάλος.

Οι πιστοί χωρίστηκαν σε ομάδες, ανάλογα με ποιον Άγιο θεωρούσαν πιο σημαντικό. Αυτοί που υποστήριζαν ότι πιο σημαντικός είναι ο Μέγας Βασίλειος αυτοαποκαλούνταν Βασιλείται, αυτοί που υποστήριζαν ότι ήταν ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος αυτοαποκαλούνταν Γρηγορίται και τέλος αυτοί που υποστήριζαν ότι ήταν πιο σημαντικός ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αυτοαποκαλούνταν Ιωαννίται.

Έξι αιώνες αργότερα, το 1826 μΧ ο Δημήτριος Φρειδερίκος Γκίλφορντ, ιδρυτής της Ιονίου Ακαδημίας, και ο Κωνσταντίνος Τυπάλδος καθιέρωσαν την ημέρα της εορτής των Τριών Ιεραρχών ως ημέρα αφιερωμένη στην Ελληνική και Επτανησιακή Παιδεία. Δεκαέξι χρόνια αργότερα, το 1842 μΧ το πανεπιστήμιο Αθηνών καθιέρωσε για όλη την ελεύθερη Ελλάδα την εορτή των Τριών Ιεραρχών ως ημέρα αφιερωμένη στην Παιδεία και στα Γράμματα.

Από τότε ως σήμερα, οι Τρεις Ιεράρχες θεωρούνται προστάτες των μαθητών, των φοιτητών και των σπουδαζόντων εν γένει, και η μέρα εορτή τους είναι σχολική αργία. Τέλος να σημειώσουμε ότι την ακολουθία που τελείται την ημέρα των Τριών Ιεραρχών έγραψε ο επίσκοπος Ιωάννης ο Ευχαΐτων (γνωστός και ως Ιωάννης Μελανόπους ή Μαυρόπους), σύγχρονος του Αλεξίου Κομνηνού.

 ΑΠΟΛΥΤΙΚΙOΤους τρεις μεγίστους φωστήρας της Τρισηλίου Θεότητος, τους την οικουμένην ακτίσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας, τους μελιρρύτους ποταμούς της σοφίας, τους την κτίσιν πάσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τον Μέγαν, και τον Θεολόγον Γρηγόριον, συν τω κλεινώ Ιωάννη, τω την γλώτταν χρυσορρήμονι, πάντες οι των λόγων αυτών ερασταί, συνελθόντες ύμνοις τιμήσωμεν· αυτοί γαρ τη Τριάδι, υπέρ ημών αεί πρεσβεύουσιν.

ΚΟΝΤΑΚΙΟ

Τους ιερούς και θεοφθόγγους κήρυκας, την κορυφήν των Διδασκάλων Κύριε, προσελάβου εις απόλαυσιν,

των αγαθών σου και ανάπαυσιν· τους πόνους γαρ εκείνων και τον κάματον,

εδέξω πάσαν ολοκάρπωσιν, ο μόνος δοξάζων τους Αγίους σου.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΑΠΩΝ

Μπαίνοντας στο Λισβόρι, από τον επαρχιακό δρόμο Μυτιλήνης – Αγιάσου – Πολιχνίτου, 2 περίπου χιλιόμετρα μετά τα Βασιλικά και 4 περίπου πριν τον Πολιχνίτο, ύστερα από 1 χιλιόμετρο μετά τη διασταύρωση και στο πάνω μέρος του χωριού, όπου και ο σταθμός των λεωφορείων, στα δεξιά μας, θα συναντήσουμε, το Δημοτικό Σχολείο του χωριού.Είναι ένα κεραμόσκεπο κτίριο και του οποίου η σκεπή εφέτος ανακατασκευάσθηκε, των αρχών του 20^ου αιώνα και με απόλυτη συμμετρία ως προς τον άξονα του. Είναι πετρόχτιστο, επιχρισμένο και σε κάποια σημεία του, όπως και στα περισσότερα κτίσματα του χωριού, βλέπουμε την όμορφη πορφυρή, μαλακή και πορώδη πέτρα -ιβηρίτη- της περιοχής. Το διδακτήριο είναι μονώροφο με δυο αίθουσες διδασκαλίας, στον όροφο, με μεγάλα και φωτεινά παράθυρα, τρία στο μπροστινό μέρος και δύο στο πίσω για κάθε αίθουσα, μικρό χωλ και γραφείο. Η τρίτη αίθουσα διδασκαλίας λειτουργεί στον υπόγειο χώρο του σχολείου, από τότε που σταμάτησαν να λειτουργούν τα συσσίτια, οπότε ο χώρος αυτός μετατράπηκε σε τάξη.Δύο πέτρινες πελεκητές, στρογγυλές κολώνες, στηρίζουν το προστώο της εισόδου στο διδακτήριο για προστασία από τη βροχή και το οποίο προστέθηκε κατά τα έτη 1967 – 1968.Καταλαμβάνει 220 τ. μ. σε οικόπεδο 2 περίπου στρεμμάτων. Ιδιαίτερα αξιόλογη είναι η εξωτερική είσοδος του σχολείου με τους δυο πέτρινους πεσσούς,  κατασκευασμένους από την ίδια πορφυρή πέτρα  της περιοχής πάνω στους οποίους στηρίζεται η βαριά, σιδερένια καγκελόπορταΓια την ανέγερση του εργάστηκαν οι: Αλβανός Χρίστος, Μαλακός Ευστράτιος, Γιανακέλλης Στυλιανός και άλλοι πετράδες από τον Πολιχνίτο, χρησιμοποιώντας ντόπια πέτρα κυρίως από την περιοχή  «Πλος». Για την αγορά του οικοπέδου από τον Θεόδωρο Ζουμπαντή –με το ποσό των 25.000 δραχμών- και όλες τις εργασίες ανεγέρσεως, δαπανήθηκαν χρηματικά ποσά, που αποκτήθηκαν από την πώληση ενός ελαιοκτήματος, (στη θέση Τίδα ) και του παλιού διδακτηρίου, που αγοράστηκε απ’ την εκκλησία καθώς αυτό γειτνίαζε με τον Ιερό Ναό του χωριού.Οι εργασίες ανέγερσης του διδακτηρίου του Λισβορίου ξεκίνησαν το 1931 και τούτο παραδόθηκε στην εκπαίδευση το 1934, οπότε ξεκίνησε και το διδακτικό του έργο, από το σχολικό έτος 1934 – 1935. Μαρμάρινη πλάκα τοποθετημένη από τον τότε πρόεδρο της Κοινότητας, Χρυσούλη Γαβριήλ μας επιβεβαιώνει και για την ιδρυτική ημερομηνία. Το κόστος κατασκευής του ανήλθε στο ποσό των 131.000 δρχ. Τις 100.000 διέθεσε το ελληνικό Δημόσιο, (1251/1931 απόφαση Υπουργείου Παιδείας) και τις υπόλοιπες 31.000 η εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου, με την έμμεση συμμετοχή της στη δημοπρασία της 15^ης  Αυγούστου 1934 για την αγορά του παλαιού διδακτηρίου. Εσωτερικά επιχρίσματα και ελαιοχρωματισμός έγιναν το 1937.Το σχολικό έτος 1964 – 1965 αξιοποιείται ο υπόγειος χώρος του σχολείου, ο οποίος και μετατρέπεται σε αίθουσα συσσιτίου των μαθητών.Το έτος 1965 -1966 στη βόρεια πλευρά του διδακτηρίου προστίθενται δυο ακόμα κτίσματα για να χρησιμοποιηθούν το ένα ως μαγειρείο για τα συσσίτια και το άλλο ως αποθήκη.Το 1966 -1967 κατασκευάζεται το σκεπαστό πρόπυλο και η εξωτερική κλίμακα και γίνεται και η τσιμεντόστρωση της αυλής, με προσπάθεια του καταγόμενου απ’ τα Βασιλικά δασκάλου και διευθυντή επί σειρά ετών, Αλβανού Παρθένη Η εκπαιδευτική ιστορία του Λισβορίου, όπως άλλωστε και τα περισσότερα χωριά της Λεσβιακής υπαίθρου, γράφει την πρώτη αρχή της γύρω στα 1860 σαν σχολείο αρρένων, με τη Δημοτική Σχολή των αρρένων. Το σχολείο τούτο του Λισβορίου αναφέρεται και από τον Οικονόμο Τάξη στην «Συνοπτική ιστορία και τοπογραφία της νήσου Λέσβου»  ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ 1874 (Α ΕΚΔΟΣΗ) – ΚΑΪΡΟ 1909 (Β ΕΚΔΟΣΗ) – ΜΥΤΙΛΗΝΗ 1995 (ΦΩΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ). «ΛΙΣΒΟΡΙ…έχει οικογενείας περί τας 220 ων αι 30 οθωμανικαί. Εκκλησίας έχει του Αγίου Ιωάννου και σχολείον των αρρένων». (Οικονόμου Τάξη  «ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ» Σελ.119). Το πρώτο τούτο σχολείο λειτουργούσε σαν πεντατάξιο σχολείο. Παράλληλα λειτουργούσε και τούρκικη σχολή, σε δικό της βέβαια χώρο.Επίσης ο Γεώργιος Αρχοντόπουλος στο βιβλίο του, ΛΕΣΒΟΣ Η ΜΥΤΙΛΗΝΗ» (1892) αναφέρει τη λειτουργία της Σχολής των αρρένων του Λισβορίου (σελ.62) , ο δε αείμνηστος Παναγιώτης Σαμάρας, το παρουσιάζει ως αυτοσυντήρητο το έτος 1912.(σελ, 82), όπως μας αναφέρει σε αξιόλογη εργασία του ο Δημήτρης Μπούμπας.[1]Ως πρώτος χώρος στέγασης των μαθητών πρέπει να χρησιμοποιήθηκε ο Ιερός ναός του Τιμίου Προδρόμου. [2]Γύρω στα 1885, έχουμε μια αναφορά για ίδρυση παρθεναγωγείου το οποίο και λειτούργησε ταυτόχρονα και στον πάνω όροφο του ήδη λειτουργούντος αρρεναγωγείου. Ο Δημήτρης Μπούμπας όμως στο έργο του, «ΠΕΤΡΟΚΤΙΣΤΑ ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΛΕΣΒΟΥ», δεν βλέπει να λειτούργησε ποτέ ξεχωριστό παρθεναγωγείο στο χωριό.Το 1887 συνενώνονται το αρρεναγωγείο με το παρθεναγωγείο του χωριού, οπότε πλέον το σχολείο λειτουργεί σαν μικτό μονοθέσιο μέχρι το 1930.Από το 1930 μέχρι το 1965 λειτουργεί σαν διθέσιο.Από το 1965 μέχρι και σήμερα, (Β.Δ. 679/1964ΦΕΚ 206/τ. Α./10-11-64), είναι τριθέσιο.Από το Σχολικό έτος 2002 -2003 λειτουργεί πλέον σαν Ολοήμερο.Ο Δημήτρης Μπούμπας[3] στο προαναφερόμενο έργο του,  αναφέρει ότι το 1887 έχουμε και την ανέγερση του πρώτου διδακτηρίου του Λισβορίου όπως αναγράφει και η εντοιχισμένη σε αυτό μαρμάρινη πλάκα, δίπλα ακριβώς στην αυλή του Ιερού Ναού Τιμίου Προδρόμου και στη νότια πλευρά του. Το κτίριο τούτο καταλαμβάνει γύρω στα 50 τ. μ. χώρο περίπου, ενώ ο περιβάλλων αυτό χώρος είναι περίπου 200 τ. μ. Είναι  πετρόχτιστο και κεραμόσκεπο, διώροφο, με μία αίθουσα στο ισόγειο, εσωτερική σκάλα, χωρισμένη με ξύλινο παραπέτασμα από την αίθουσα και με τον όροφο του, που αποτελείται από ένα μεγάλο ανοιχτό χώρο και δύο ακόμα δωμάτια. Χτίστηκε με την ευγενή προσφορά του οικοπέδου απ’ το Γεώργιο Κοντό και τον Κωνσταντίνο Χατζηαγγελή, οι οποίοι αργότερα αναφέρονται και σαν μόνιμοι έφοροι του σχολείου, αλλά και με την οικονομική συνεισφορά των υπόλοιπων κατοίκων του χωριού. Σε μια άλλη όμως εργασία του 1973 «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Α ΄ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΕΣΒΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΥΤΩΝ»[4] αναφέρεται ότι το προαναφερόμενο αυτό κτίριο προϋπήρχε του 1887 και λειτουργούσε σαν διδακτήριο του χωριού και στα προηγούμενα χρόνια, γύρω στα 1860. Στο ισόγειο αυτού του κτιρίου στεγάστηκε το αρρεναγωγείο και στον πρώτο του όροφο το 1885 το παρθεναγωγείο. Το 1885 έγινε επισκευή σ’ αυτό, τότε έλαβε βόρειο προσανατολισμό και τότε πιθανόν στη νεοανεγερθείσα πρόσοψη να μπήκε και η κτιτορική ημερομηνία.Έπαψε πλέον να λειτουργεί το 1927.Από το έτος 1927 και αφού το διδακτήριο αυτό κρίθηκε ως επικίνδυνο λόγω στατικότητας οι μαθητές στεγάστηκαν σε τρία ιδιωτικά οικήματα των: Κανελή Κωνσταντίνου, Παλαιολόγου Καρδάτου (Επάνω Πύργος) και Μαρίας Ε. Ζουπαντή,  ανά δύο τάξεις.Το παλαιό αυτό διδακτήριο ερειπωμένο πλέον ανήκει στον Ιερό Ναό τον Τιμίου Προδρόμου.Τούτο περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εκκλησίας όπως ήδη προαναφέραμε[5], με την έμμεση συμμετοχή της σε δημοπρασία της 15^ης  Αυγούστου 1934 για την αγορά του παλαιού διδακτηρίου  και με το ποσό των 31000 δραχμών, « …με το σκεπτικόν ότι δεν είχε αλλού ιδιόκτητον χώρον, για τη φιλοξενία τον Μητροπολίτου και την κατοικία των εκάστοτε εφημερίων, και για το λόγο ότι ευρίσκεται τούτο παραπλεύρως της Εκκλησίας αποφασίζει με την υπ.αριθ.2/27-5-1934 και 3/8-8-1934 να συμμετάσχει στη δημοπρασία για την αγορά του οικήματος. Εκπρόσωπος της εκκλ. επιτροπής ορίσθη ο ταμίας κ Λεωνίδας Σαββαδέλλης».     ( πρακτικό Ιερού ναού Τιμίου Προδρόμου, 1934).            

Σήμερα λόγω επικινδυνότητας έχει κατεδαφισθεί με σκοπό  την ανέγερση στον ίδιο χώρο καινούριου πλέον και σύγχρονου κτιρίου. Την σημαντική προσφορά της εκκλησίας τον Λισβορίου και της τότε «Χριστιανικής Κοινότητος» στο σχολείο παρουσιάζει με εκτενή και λεπτομερή τρόπο ο « Κώντηξ της εκκλησίας 1887,  Φεβρουαρίου α’», που θεωρεί ο Μητροπολίτης Πλωμαρίου Κωνσταντίνος Κοϊδάκης. Τον Κώδικα αυτό, ο οποίος και φυλάσσεται τα αρχεία της Εκκλησίας, αφού μελέτησε ο Δημήτρης Μπούμπας κατέγραψε, όλα τα σχετικά με την προσφορά της τοπικής Εκκλησιαστικής Κοινότητας στην εκπαίδευση.Μισθοδοσία των δασκάλων του Μικτού σχολείου του Λισβορίου: « 1887 διά του 86», Χατζηβλάσιος διδάσκαλος τα λαμβάνον μισθόν Γρόσια : Μάρτ. 25, μιαν λίραν Οθωμανικήν, 108 Γρόσια . 1887 ετήσιος διδασκαλικός μισθός, Μετζίτια αργυρά 115. 1888 ετήσιος διδασκαλικός μισθός, Μετζίτια αργυρά 115. 1889 ετήσιος διδασκαλικός μισθός Μετζίτια αργυρά 120. Εν Λεσβωρίω τη 1 8βρίου 1890 : Ετήσιος διδασκαλικός μισθός Γεωργίου Δ. Παπαδοπούλου μετζίτια αργυρά 80. Η τελευταία οικονομική συνεισφορά της εκκλησίας προς το σχολείο αναφέρεται στον «Κώδικα 1922-1939» του Ιερού ναού του Τιμίου Προδρόμου: έτος 1925, «Σχολική εισφορά 50 δραχμές». Το έτος 1874 η Σχολή αριθμούσε 85 μαθητές ( Κώδιξ Ε’ Μητροπόλεως Μυτιλήνης σελ 221. Το έτος 1898 λειτουργεί στο Λισβόρι και η Α ΄ του «Ελληνικού». Το 1912, έτος της απελευθέρωσης τον νησιού απ’ τον τουρκικό ζυγό,  δίδασκε στο μικτό σχολείο του Λισβορίου ένας δάσκαλος σε 105 μαθητές και μαθήτριες (Σαμάρας σελ 82 ).  Τα ίδια αναφέρει  σχετικά με το σχολείο για την ίδια εποχή και ο  Γιώργος Τσαλίκης: «ΛΕΣΒΟΡΙΟΝ: Μονοτάξιον (μάλλον εννοεί μονοθέσιο) μικτόν. Μπούρας Κωνσταντίνος. Μαθηταί 56. Μαθήτριαι 34». Οι δύο διωγμοί, μας αναφέρει και πάλι ο Δημήτρης Μπούμπας ελάχιστα επηρέασαν την μαθητική κοινότητα τον χωριού εξαιτίας της μεγάλης τον απόστασης από τα ανατολικά παράλια τον νησιού. Συγκεκριμένα μετά τον β διωγμό. Ο βρακοφόρος – μικρασιάτης δάσκαλος Κωνσταντίνος Μπούρας, δίδασκε σε 102 μαθητές και μαθήτριες στο πεντατάξιο μικτό σχολείο , συμπεριλαμβανομένων και 6 μικρασιατών. Το ίδιο περίπου συνέβη και μετά την μικρασιατική καταστροφή όπου ανάμεσα στους 97 μαθητές και μαθήτριες του εξατάξιου πλέον μικτού σχολείου διακρίνονται εγγεγραμμένοι 3 προσφυγοπούλες και 2 προσφυγόπουλα. Το έτος 1934 οι 100 μαθητές και μαθήτριες τον στεγάστηκαν στο νεόδμητο διδακτήριο. Λίγα χρόνια αργότερα θα στηθεί η πρώτη τοπική αυτοδιοίκηση. Το 1918 έχουμε την ίδρυση της κοινότητος Λισβορίου. Από κει και πέρα το Λισβόρι τραβά το δρόμο του.

Την εποχή αυτή έχουμε και τη διανομή της περιουσίας της « τέως Χριστιανικής κοινότητος». Η  ζωή των Χριστιανών, φυσικά και των Λισβοριανών, ήταν όπως ήδη έχουμε αναφέρει, οργανωμένη σε κοινότητα, τη «Χριστιανική κοινότητα», η οποία διοικείτο από τους προεστούς, τους δημογέροντας του χωριού. Τούτοι επετρόπευαν και στην εκκλησία, έπαιρναν αποφάσεις, εισέπρατταν τους φόρους της κοινότητας, διοικούσαν το κοινοτικό σχολείο, πλήρωναν τον κοινοτικό δάσκαλο. Συνάμα εκπροσωπούν τη Χριστιανική κοινότητα στις τουρκικές αρχές και υπογράφουν μαζί με το Μητροπολίτη, και το εφημέριο του χωριού, διάφορες πράξεις, διαθήκες, δωρεές κ.λ.π. Η περιουσία που διαχειριζόταν η «Χριστιανική κοινότητα», διανέμεται. Κοινότητα, Σχολείο και Εκκλησία παίρνει από ένα μέρος της περιουσίας αυτής.Το Σχολείο λοιπόν και κατόπιν της υπ.Αριθ:1/27-9-1930 «Επιτροπής Διανομής Περιουσίας της τέως Χριστιανικής Κοινότητος», βάσει του νόμου 2508 και 4446, θα πάρει τρεις βοσκοτόπους.Άγιοι Ανάργυροι, εκτάσεως 10 στρεμμάτων.Αλμυρός, εκτάσεως 6 στρεμμάτων.Λίπεδος, εκτάσεως  4 στρεμμάτων.  Σήμερα -2009- 2010- το σχολείο λειτουργεί ως 3/θέσιο, με ολοήμερο τμήμα, και 26 μαθητές . Διευθυντής ο π. Γεώργιος Αλεντάς. Στο ίδιο οικόπεδο στεγάζεται σε ιδιαίτερο οίκημα κατασκευής της δεκαετίας του 1990 και το Νηπιαγωγείο τον Λισβορίου με 7  μαθητές. 

ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΠΟ ΙΔΡΥΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Φραγκούλης…, Σφούνης…, Χατζής Βλάσιος, Καραμβουλής Δημήτριος, Παύλος Δημήτριος, Παπαδόπουλος Βλάσιος, Βογιατζής Αντώνιος, Παπαδόπουλος Γεώργιος, Πολυχρόνη Ζαχαρούλα, Γδούτος Εμμανουήλ, Τραχανέλλης Κωνσταντίνος, Οικονόμου Θεόφραστος, Παπαδιαμαντής…, Κοσβής…, Κυριακόπουλος Γεώργιος, Παπαγερμανού Αγγελική, Μπούρας Κωνσταντίνος, Ιατρίδου Ουρανία, Σάκης Ευστράτιος, Πετρέλης Κομνηνός, Ταλιάνης Ευστράτιος, Σταματίου Νικόλαος, Μανώλα Μαρία, Αλτιπαρμάκης Κυριάκος, Ψαλτήρα Έλλη, Πελέκος Μπαχαράκης, Πιτσούλη Ελένη, Σάββας Γεωργίου, Παρθένμη Μαρία, Σαρρής Μιχαήλ, Σταματίου Αλεξάνδρα, Μαραγκού Πέρσα, Μαραγκοπούλου Άρτεμις, ( η κ. Μαραγκοπούλου βρίσκεται στο σχολείο από 1-9-1955 έως 1-9-1979), Αλβανός Παρθένης, ( ο κ. Αλβανός βρίσκεται στο Σχολείο διευθυντής από 1-9-1956 έως και 1-9-1979), Χατζηκόμνα Στέλλα, Χυδήρογλου Άννα, Καμπουρέλλης Μιχαήλ, ( ο κ. Καμπουρέλλης ήλθε στο σχολείο το Σχολ. Έτος 1979 – 1980, διευθυντής και συνταξιοδοτήθηκε από δω το Σχολ. Έτος 1991 – 1992), Καβαδά Πολυξένη, Ψαχνέλλη Κατίνα, Αγγελοπύλου Δέσποινα, Τστσάνου Σταυρούλα, Νικέλλης Δημήτριος, Παππάς Παναγιώτης, Κουκούλας Ιωάννης, Μανωλιά Μαρία, Ευαγγέλου Μαριάνθη, Χρυσοστομίδου Συλβάνα, Βάσσου Αφροδίτη, Μαμνέλλη Μαρία, Αλμπάνης Γεώργιος, Ματαρέλλης Γεώργιος, Νικέλλη Μυρσίνη, Μιχαλάκης Απόστολος, Γρηγορίου Ιωάννης, Βούλγαρης Ευστράτιος, ΠάσχαΑικατερίνη, Μακαρώνης Ιωάννης, Βαλεντίνου Χρυσούλα, Κυριάκου Φωτεινή, Καράλης Μανώλης, Καραγιαννοπούλου Φωτεινή, Αλεντάς Γεώργιος, Γεωργίου Αγγελική, Καλλικαντής Παναγιώτης, Τσακίρη Γεωργία, Παλιβάνη Αναστασία, Κλειδαράς Γεώργιος, Παντελίδου Παρασκευή, Χατζηιωάννου Εριέτα, Πισσάνου Ευφροσύνη, Λαφτσής Περικλής, παχατίρογλου Κυριακούλα, Κιλατζίδου Ευανθία, λιούλια Σοφία.

ΕΥΕΡΓΕΤΑΙ – ΔΩΡΗΤΑΙ

Κοντός Γεώργιος, Χατζηαγγελής Κωνσταντίνος, Προκοπίου Ε, Προκοπίου Στέφανος, Τακτικός Ε, Κοντέλλης Γ, Σόπετρας Σ, Γαβριήλ Χ, Α^φοι Χατζηπαναγιώτου, Γαβριήλ Γ, Ευσταθίου Μηνάς, Προκοπίου Σταύρος, Γιαννόγλου Παναγιώτης, Γιαννόγλου Νικόλαος, Γιαννόγλου Αριστείδης, Σταματίου Κωνσταντίνος.  

[1] ΜΠΟΥΜΠΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ «ΠΕΤΡΟΚΤΙΣΤΑ ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΛΕΣΒΟΥ»

[2] ΜΠΟΥΜΠΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ «ΠΕΤΡΟΚΤΙΣΤΑ ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΛΕΣΒΟΥ»

[3] ΜΠΟΥΜΠΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ «ΠΕΤΡΟΚΤΙΣΤΑ ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΛΕΣΒΟΥ»

[4] ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΨΑΡΟΥΔΑΚΗΣ«ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Α ΄ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΕΣΒΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΥΤΩΝ» ΜΥΤΙΛΗΝΗ 1973

[5] ΜΠΟΥΜΠΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ «ΠΕΤΡΟΚΤΙΣΤΑ ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΛΕΣΒΟΥ»