Η μουσική ως μέσο ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων σε παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Η μουσική ως μέσο ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων σε παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Η μουσική μπορεί να είναι ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό εργαλείο για την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων σε παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Η χρήση της μουσικής σε αυτό το πλαίσιο περιλαμβάνει διάφορες μεθόδους και τεχνικές που βοηθούν τα παιδιά να βελτιώσουν τις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις και να αναπτύξουν σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες. Εδώ είναι μερικοί τρόποι με τους οποίους η μουσική μπορεί να συμβάλλει σε αυτή την ανάπτυξη:

  • Ομαδικές Δραστηριότητες: Η συμμετοχή σε μουσικές ομάδες, δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να συνεργαστούν και να αλληλεπιδράσουν με τους συνομηλίκους τους. Αυτό μπορεί να ενισχύσει τις δεξιότητες επικοινωνίας, τη συνεργασία και την ομαδικότητα.
  • Αλληλεπίδραση μέσω Ρυθμού και Μελωδίας: Οι ρυθμικές και μελωδικές δραστηριότητες μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να παρακολουθούν και να ανταποκρίνονται στους άλλους. Δραστηριότητες όπως η “μουσική καρέκλα” ή το “παίξιμο σε κύκλο” ενθαρρύνουν τα παιδιά να παρακολουθούν τον ρυθμό και να συμμετέχουν αρμονικά στην ομάδα.
  • Μουσικοκινητικές Δραστηριότητες: Ο χορός και οι κινήσεις με συνοδεία μουσικής μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν την επίγνωση του σώματός τους και του χώρου γύρω τους. Αυτό μπορεί να ενισχύσει τις δεξιότητες αλληλεπίδρασης σε ένα κοινωνικό πλαίσιο, όπως η διατήρηση προσωπικού χώρου και η συγχρονισμένη κίνηση με άλλους.
  • Συνεργατική Δημιουργία Μουσικής: Η σύνθεση και ο αυτοσχεδιασμός μουσικής σε ομαδικό πλαίσιο προωθεί τη συνεργασία και την αμοιβαία ανταπόκριση. Τα παιδιά μαθαίνουν να δουλεύουν μαζί για τη δημιουργία ενός μουσικού κομματιού.
  • Ενίσχυση της Αυτοεκτίμησης και της Αυτοπεποίθησης: Η επιτυχία σε μουσικές δραστηριότητες μπορεί να αυξήσει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση των παιδιών. Η συμμετοχή σε μια ομάδα και η εκτέλεση μπροστά σε κοινό μπορεί να ενισχύσει το αίσθημα του ανήκειν και να βελτιώσει την κοινωνική τους αλληλεπίδραση.
  • Εκμάθηση Κοινωνικών Κανόνων και Ρόλων: Μέσω της μουσικής, τα παιδιά μπορούν να μάθουν και να εξασκηθούν σε κοινωνικούς κανόνες και ρόλους, όπως η αναμονή της σειράς τους, ο σεβασμός των άλλων και η εκτίμηση της συνεισφοράς των άλλων.
  • Διαπολιτισμική Κατανόηση και Σεβασμός: Η μουσική από διαφορετικούς πολιτισμούς μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν μια κατανόηση και σεβασμό για την πολιτισμική ποικιλία. Αυτό μπορεί να ενισχύσει τις κοινωνικές τους δεξιότητες σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον.

Η εφαρμογή αυτών των μουσικών δραστηριοτήτων μπορεί να γίνει από εξειδικευμένους μουσικοθεραπευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους και εκπαιδευτικούς που συνεργάζονται για να δημιουργήσουν ένα υποστηρικτικό και εμπλουτιστικό περιβάλλον μάθησης για τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Οι δραστηριότητες μπορούν να προσαρμοστούν στις ατομικές ανάγκες και ικανότητες κάθε παιδιού, διασφαλίζοντας ότι όλοι συμμετέχουν και ωφελούνται από τις μουσικές εμπειρίες.

Η μουσική, επομένως, δεν είναι μόνο ένα μέσο ψυχαγωγίας, αλλά και ένα ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων σε παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, προωθώντας την κοινωνική ένταξη και την προσωπική ανάπτυξη.

Αρθρο 3ο Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Λάσκαρης Ευγένιος-Μουσικός Ειδικής Αγωγής

Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Η μουσική αποτελεί σημαντικό εργαλείο της εκπαίδευσης, και βασικό εργαλείο της εκπαίδευσης στην ειδική αγωγή. Πιο συγκεκριμένα:

ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΟΡΑΣΗΣ

  • Η ενίσχυση της ακοής αποτελεί βασικό στόχο για τα άτομα με πρόβλημα όρασης.
  • Όσο πιο νωρίς ξεκινά η μουσική εκπαίδευση, τόσο πιο μεγάλη είναι η βελτίωση και των υπόλοιπων ικανοτήτων.
  • Πέρα από το γεγονός ότι η μουσική αποτελεί μέσο έκφρασης, είναι μια γλώσσα συμβόλων που βασίζεται στην οπτικοκινητική αλλά και στην ακουστικοφωνητική επικοινωνία. Η άμεση σχέση της με την ακοή και την κίνηση, τονίζει τη συμβολή της στην εκπαίδευση των ατόμων με πρόβλημα όρασης.
  • Η μουσική εκπαίδευση έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση των κινητικών δεξιοτήτων και της ικανότητας αντίληψης του χώρου, δεξιότητες απαραίτητες για τον προσανατολισμό και την κινητικότητα των ατόμων με προβλήματα όρασης.

ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ

  • Η ακρόαση αποσπασμάτων Μότσαρτ κατά τη διάρκεια του μαθήματος έχει αξιοσημείωτα αποτελέσματα σε μαθητές με προβλήματα συμπεριφοράς, οι οποίοι σε διάστημα 5 μηνών έγιναν πιο ήρεμοι και συνεργάσιμοι (Savan, 1999).
  • Οι περισσότεροι μαθητές ανταποκρίνονται καλύτερα κατά την ακρόαση μουσικής σε χαμηλή ένταση. Η κατάλληλη μουσική την κατάλληλη στιγμή μειώνει το άγχος και κάνει τους μαθητές πιο ήρεμους, χαρούμενους και παραγωγικούς.

ΜΟΥΣΙΚΉ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΚΟΗΣ

  • Η μουσική έχει ιδιαίτερη σημασία για τα παιδιά με προβλήματα ακοής, καθώς μέσα από την οργάνωση δραστηριοτήτων ενισχύεται ο συντονισμός των κινήσεων, η φαντασία και η δημιουργικότητα, αλλά εξασκούνται και οι φωνητικές ικανότητες στα άτομα με βαρηκοΐα.
  • Η εξασφάλιση της συμμετοχής των ατόμων με κοχλιακό εμφύτευμα σε μουσικές δραστηριότητες, θα συμβάλει με απρόσκοπτο τρόπο στην κατάκτηση των κοινωνικών δεξιοτήτων και της κοινωνικής τους ένταξης.

ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΑΥΤΙΣΜΟΣ

  • Η μουσική μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση διάρκειας της βλεμματικής επαφής, στη μείωση της ηχολαλίας και των στερεοτύπων, στη βελτίωση του λόγου, στην ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων παιχνιδιού, στη συναισθηματική έκφραση και στην ανεκτικότητα του παιδιού στον ήχο.
  • Μέσω κάποιου τραγουδιού, κάποιου ήχου που παράγει ή μέσω αντικειμένων που κρατά το παιδί, μπορούμε αρχικά, να του αποσπάσουμε την προσοχή και έπειτα να τα ντύσουμε με κινήσεις, διαφορετικά μουσικά ηχοχρώματα και να γίνει μια βιωματική προσέγγιση (Βέλκου, 2004).
  • Η μουσική αποτελεί σημαντικό μέσο για τη μείωση της αυτοτραυματικής συμπεριφοράς, σε άτομα με αυτισμό. Βοηθά τα άτομα να αντιληφθούν και να αναγνωρίσουν τις πράξεις τους, και στρέφει την αυτοτραυματική συμπεριφορά προς τουςεξωτερικούς παράγοντες, όπως είναι τα μουσικά όργανα.