“ΑΓΡΙΑ ΠΑΝΙΔΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ – ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΕΙΔΗ”

4/Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΣΥΛΛΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Τάξεις Γ’, Δ’ & ΣΤ’
Σχολικό έτος 2005-06

Αν δεν κάνω εγώ
Αν δεν κάνεις εσύ
Αν δεν κάνουμε εμείς
Πώς θα σηκώσουμε τον ήλιο ψηλότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η κατανόηση του φυσικού κόσμου προσφέρει πολλά μαθήματα στους ανθρώπους. Τους διδάσκει να ζουν αρμονικά με το περιβάλλον και να διασφαλίζουν την υγεία του πλανήτη για το μέλλον.

Τα ζώα, τα φυτά και ο άνθρωπος εξελίχθηκαν στο πλαίσιο μιας καλοσυντονισμένης ισορροπίας.Συχνά οι άνθρωποι διαταράσσουν αυτή την ισορροπία, απογυμνώνοντας τη στεριά από το πράσινο, μολύνοντας τον αέρα, δηλητηριάζοντας τις θάλασσες, εξαφανίζοντας άλλους ζωντανούς οργανισμούς. Το μέλλον της ζωής επάνω στη γη είναι αβέβαιο, εκτός αν εμείς οι άνθρωποι διδαχτούμε από τα μαθήματα της φύσης και αρχίσουμε να σεβόμαστε τον πλανήτη.

Ορισμένα είδη φυτών και ζώων εξαφανίζονται με τρόπο φυσικό. Στη θέση τους εξελίσσονται άλλα είδη πιο επιτυχημένα στον ανταγωνισμό της επιβίωσης. Σήμερα όμως κινδυνεύουν να εξαφανιστούν πολύ περισσότερα είδη από όσα δικαιολογούν οι φυσικές διαδικασίες.

Η διαφορά έγκειται αποκλειστικά στη μανία των ανθρώπων να κυνηγούν, να υπερκαταναλώνουν ζώα και φυτά, να μολύνουν τα νερά και το έδαφος και να καταστρέφουν το φυσικό ζωτικό τους χώρο. Έτσι η εξαφάνιση ορισμένων ειδών είναι πια γεγονός.

Η αλήθεια είναι ότι κατά τα τελευταία 350 χρόνια έχουν εξαφανιστεί 95 είδη πουλιών και 40 είδη θηλαστικών. Σήμερα επταπλάσιος αριθμός ειδών κινδυνεύει να εξαφανιστεί στο άμεσο μέλλον. Κι αν συμπεριληφθούν και τα ασπόνδυλα, τότε ο συνολικός αριθμός των ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση φτάνει τις 20.000.

ΑΙΤΙΑ – ΑΠΕΙΛΕΣ

– Οι καταστροφικές επιπτώσεις της ανθρώπινης πίεσης στα οικοσυστήματα
– Η μείωση του διαθέσιμου χώρου για την επιβίωση των ειδών
– Η αποξήρανση των υγρότοπων
– Η αποψίλωση των δασών και οι πυρκαγιές
– Η επέκταση των οικισμών και των τουριστικών εγκαταστάσεων στις παράλιες ζώνες
– Η ρύπανση της ατμόσφαιρας, των νερών και των εδαφών από τα απόβλητα της βιομηχανίας και της γεωργίας
– Η υπερεκμετάλευση των ειδών (αλιεία, κυνήγι, εμπόριο σπάνιων ειδών, δερμάτων, κ.ά.)
– Η επιλεκτική εξόντωση (χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων)
– Η εισαγωγή ξενικών ειδών

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ

– Η κατανόηση του φυσικού κόσμου μας προσφέρει πολλά μαθήματα ζωής
– Προσαρμογή “φιλικής” ζωής με το περιβάλλον
– Προστασία φυσικών τόπων
– Περιβαλλοντική πολιτική
– Αλλαγή τρόπου ζωής
– Αποφυγή καταστροφικών πράξεων
– Ανακύκλωση περισσότερων φυσικών πόρων και σπατάλη λιγότερων
– Χρησιμοποίηση καθαρότερων πηγών ενέργειας
– Χρησιμοποίηση φυσικών αντί χημικών λιπασμάτων
– Φυσικός τρόπος ελέγχου παρασίτων
– Αειφόρος ανάπτυξη – Απόκτηση όσων χρειαζόμαστε σήμερα χωρίς να καταστρέφουμε τις προοπτικές του μέλλοντος

ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ

Το σχολείο μας συμμετέχει ενεργά για δεύτερη χρονιά σε Πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με στόχο την ευαισθητοποίηση όλων μας σε θέματα οικολογικής προστασίας και συνείδησης.

Τ0 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΣ:

” Άγρια πανίδα της Κρήτης – Απειλούμενα είδη”…

… στοχεύει από τη μια στη γνωριμία των άγριων ζώων, πουλιών και απειλούμενων ειδών που ζουν στο νησί μας και από την άλλη στη γνώση των αιτίων και των απειλών των συγκεκριμένων ειδών, έτσι ώστε να βοηθήσουμε στην εξάλειψη αυτών και στην τελική προστασία των απειλούμενων προς εξαφάνιση ειδών.

ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΜΑΣ ΚΑΤΑ ΜΗΝΑ

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2005

ΑΦΟΡΜΗ ΓΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ:
ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΕΝΟΥ ΓΕΡΑΚΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ.
ΕΠΙΛΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Το πληγωμένο γεράκι στα χέρια του 0ρνιθολόγου

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2005

– ΑΝΟΙΚΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ
– ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
– ΑΙΤΗΜΑ ΓΙΑ ΣΤΗΡΗΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΑΣ
– ΔΙΑΒΕΒΑΙΩΣΗ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΓΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΗΞΗ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2006

Ημερίδα για τον Γυπαετό – Ζώνες Προστασίας

Ο κ. Θωμάς ΡούσοςΔιευθυντής Δασών της Περιφερείας Κρήτης μάς επισκέφτηκε στο σχολείο μας…

Συζητώντας με τους μαθητές μας…

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2006
Η Μουσειοβαλίτσα του Γυπαετού στο σχολείο μας.

Επίσκεψη στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αρχανών…

9 ΜΑΡΤΙΟΥ 2006
ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Αναζήτηση σχετικής βιβλιογραφίας από τμήμα της Περιβαλλοντικής μας Ομάδας…

Ακούμε προσεκτικά τις οδηγίες της υπεύθυνης της βιβλιοθήκηςκ. Στέλλας Βούρου…

Σε αναζήτηση…

… σημαντικών πληροφοριών…

Φεύγουμε με γεμάτες τις τσάντες από πληροφορίες. Ήταν μια ωραία και πρωτόγνωρη εμπειρία για μας…

4 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2006
Ανεβήκαμε στο Γιούχτα για να παρατηρήσουμε πουλιά και ζώα της περιοχής μας. Παρατηρώντας από ψηλά…

Κάτω από το Γιούχτα.Με ένα χαρακτηριστικό τύπο της περιοχής…

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Ζωγραφική

Πηλοπλαστική

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΑ ΣΥΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΑΓΡΙΑ ΖΩΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

– Ο άρκαλος ή ασβός
– Η ζουρίδα ή κουνάβι
– Το καλογυναικάρι ή νυφίτσα
– Ο λαγός
– Ο σκαντζόχοιρος
– Ο αρουραίος
– Ο ποντικός

* Θεωρούμε σκόπιμο εδώ να διευκρινίσουμε ότι τα στοιχεία που παρατίθενται σ αυτή την εργασία είναι αποτέλεσμα βιβλιογραφικής επισκόπησης και οι χαρακτηρισμοί κινδυνεύοντα, σπάνια, απειλούμενα κ.ά. είναι σύμφωνα με τις κατηγορίες του Κόκκινου Βιβλίου Απειλούμενων Σπονδυλοζώων της Ελλάδας (Red Data Book, RDB Καρανδεινός 1992 και του IUCN Red List Categories 1996).

Είμαι ο άρκαλος ή ασβός

Ζω στην Κρήτη τώρα και 2000 χρόνια.Φτιάχνω τη φωλιά μου σε τρύπες και σε κουφάλες δέντρων. Το βάρος μου φτάνει τα 20 κιλά και το μήκος του σώματος μου ξεπερνά το ένα μέτρο.Είμαι ζώο νυχτόβιο. Τρώγω τα πάντα, μικρούς λαγούς, ποντικούς, μικρά πουλιά, σκουλήκια, φρούτα, λαχανικά, βελανίδια, ρίζες κ.ά. Όλη τη μέρα την περνάω στη φωλιά μου και μόνο σαν νυχτώσει βγαίνω για την αναζήτηση της τροφής μου. Γεννάω το Φεβρουάριο 3 -5 μικρά που ενηλικιώνονται μετά από 2 χρόνια.Είμαι χαρακτηρισμένο σπάνιο είδος και γι’ αυτό ζητώ την προστασία σας.

Είμαι η ζουρίδα ή κουνάβι

Είμαι ωραίο και ευκίνητο ζώο. Έχω μήκος 55 εκατοστά και η ουρά μου φτάνει τα 30 εκ. Το χρώμα μου είναι σκούρο καφέ και διαθέτω τέσσερις σειρές μουστάκια. Φωλιάζω σε κουφάλες δέντρων, σε τρύπες και σε εγκαταλελειμμένες φωλιές αρπακτικών πουλιών. Τρέφομαι με μικρά ζώα και πουλιά ακόμα και κότες που βρίσκω στα κοτέτσια. Μάλλον σ αυτό οφείλεται το άγριο κυνήγι που μου κάνουν οι άνθρωποι. Με κυνηγούν ακόμη και για την ωραιότατη γούνα μου. Την μέρα κρύβομαι καλά, τη νύχτα βγαίνω για κυνήγι. Γεννάω στις αρχές του Απρίλη 3 -4 μικρά.Δεν έχω ακόμα χαρακτηριστεί σπάνιο ή απειλούμενο είδος, αλλά αυτό μάλλον που δε θα κρατήσει για πολύ.

Είμαι το καλογυναικάρι ή νυφίτσα

Ανήκω στην οικογένεια Μουστελίδες, στην τάξη των σαρκοφάγων. Είμαι το μικρότερο από όλα τα σαρκοφάγα ζώα που ζουν στην Κρήτη. Τη μέρα κρύβομαι στη φωλιά μου και τη νύχτα αναπτύσσω μεγάλη δραστηριότητα. Κυνηγώ ποντίκια, αρουραίους, μικρά πουλιά, αυγά, σκαθάρια, έντομα κ.ά. Μου αρέσει πολύ το αίμα των θηραμάτων μου. Γεννάω δύο φορές το χρόνο από 4 έως 8 μικρά. Είμαι βλαβερή για τον άνθρωπο γιατί προξενώ αρκετές ζημιές στα πουλερικά του. Μπαίνω ακόμα και στα σπίτια όπου καταστρέφω ρούχα γι΄ αυτό και κυνηγιέμαι πολύ. Προς το παρόν δεν κινδυνεύω με εξαφάνιση αυτό όμως δεν λέει τίποτα για το μέλλον.

Είμαι ο λαγός

Η οικογένεια μου περιλαμβάνει τουλάχιστον 30 είδη. Ζω σε όλη την Ελλάδα και φυσικά και στην Κρήτη. Το βάρος μου φτάνει τα 4 κιλά. Τα αυτιά μου όπως είδατε είναι μακριά για να ακούω τους εχθρούς μου και να το βάζω στα πόδια όπως όπως. Το μεγάλο μου όπλο όμως είναι η ταχύτητα. Εξ αιτίας αυτής της ικανότητας μου έχω κερδίσει αμέτρητα χρυσά μετάλλια. Μόνο μια φορά έχασα από την χελώνα, όπως θα ξέρετε, αλλά γι΄αυτό φταίει το ξυπνητήρι που μου χάλασε. Τέλος πάντων… Το χρώμα μου προσαρμόζεται στα χρώματα του περιβάλλοντος που ζω. Οι νοικοκυρές φτιάχνουν ωραιότατα στιφάδα από το κρέας μου και μάλλον γι΄αυτό δικαιολογείται το ανελέητο κυνηγητό των ανθρώπων. Πρώτος ξάδερφος μου είναι το κουνέλι. Αναζητάω την τροφή μου το σούρουπο και όλη τη νύχτα. Μου αρέσουν πολύ τα καρώτα αλλά τρώγω από όλα τα χορταρικά και τα λαχανικά. Ζω, αν όλα πάνε καλά, 8 -10 χρόνια.Γεννάω 3-4 φορές το χρόνο από 3-4 πανέμορφα μικρά.Προς το παρόν δεν συμπεριλαμβάνομαι στη λίστα των απειλούμενων ειδών, ουφ, ευτυχώς!

Είμαι ο σκαντζόχοιρος

Στην καθαρεύουσα ονομάζομαι ακανθόχοιρος. Πήρα αυτή την ονομασία από τα αγκάθια που είναι καλυμμένα σχεδόν ολόκληρο το σώμα μου. Είμαι ζώο αγαθό και δειλό. Έχω ισχυρή όσφρηση και καλή όραση. Τρώγω, σκαθάρια, έντομα, σκουλήκια, βατράχους, μικρά πουλιά φίδια, σαύρες, φρούτα και λαχανικά. Το μήκος του σώματος μου φτάνει 25-30 εκατοστά. Γεννάω το καλοκαίρι 3-7 μικρά, γυμνά, γιατί τα αγκάθια εμφανίζονται πολύ αργότερα. Η φωλιά μου έχει πάντα δύο εξόδους και την στρώνω πάντα με ξερά φύλλα και φρύγανα.Το χειμώνα πέφτω σε χειμερία νάρκηΕίμαι σπάνιο είδος δεν κινδυνεύω όμως ακόμη με εξαφάνιση.

Είμαι ο αρουραίος

Μοιάζω με τον ποντικό αλλά έχω μεγαλύτερο μέγεθος. Έχω κυλινδρικό σώμα, κοντό και χοντρό ρύγχος, μικρά αφτιά και μακριά ουρά, η οποία καλύπτεται από μικρές και αραιές τρίχες. Φωλιάζω σε τρύπες, που σκάβω, μαζί με άλλους και ζούμε όλοι μαζί κατά ομάδες. Αναπαράγομαι πολύ γρήγορα. Συγκεκριμένα γεννάω κάθε μήνα από 4-10 μικρά. Τρώγω τα πάντα και μου αρέσει να καταστρέφω τις καλλιέργειες. Θεωρούμαι επιβλαβές ζώο για τον άνθρωπο και αποτελώ φορέα πολλών ασθενειών. Γι’ αυτό καταπολεμούμαι από τον άνθρωπο με πολλά μέσα, όπως παγίδες, δηλητηριασμένα δολώματα κ.λπ.Φοβάμαι πολύ τις γάτες. Δεν απειλούμαι με εξαφάνιση.

Είμαι ο ποντικός

Μοιάζω με τον αρουραίο, αφού είμαστε ξαδέλφια, όμως είμαι κατά πολύ πιο μικρόσωμος. Ζω συνήθως στα σπίτια γιατί μ� αρέσει η παρέα των ανθρώπων, αλλά και όπου έχει άφθονη τροφή, κυρίως δημητριακά. Είμαι το πιο μικρό τρωκτικό και αναπαράγομαι πολύ γρήγορα. Γεννάω κάθε 3 ή 4 βδομάδες από 5 έως 12 μικρά. Φτιάχνω τη φωλιά μου σε τρύπες, όπου συσσωρεύω πολλά τρόφιμα. Έχω πάρα πολλούς εχθρούς. Όλα τα αρπακτικά θηλαστικά, τα αρπακτικά πουλιά αλλά κυρίως τον άνθρωπο. Δεν κινδυνεύω με εξαφάνιση.

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΑ ΣΥΜΑΝΤΟΚΟΤΕΡΑ ΑΓΡΙΑ ΠΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

– Ο γύπας
– Το γεράκι
– Ο κόρακας
– Ο μπούφος
– Η ζάρα
– Η κουκουβάγια
– Η κουρούνα
– Ο κοκκινολαίμης
– Ο σταχτολαίμης
– Η πέρδικα
– Το γαρδέλι
– Ο κοτσιφός
– Η τσίχλα
– Το τρυγόνι
– Ο κορυδαλλός
– Ο σπίνος
– Ο φλώρος
– Το αηδόνι

Είμαι ο γύπας ή όρνιο

Περνάω το μεγαλύτερο μέρος της μέρας γυρωπετώντας, χάρις τα θερμά ανοδικά ρεύματα και παρακολουθώντας άλλους γύπες ή άλλα πουλιά, όπως τα κοράκια ψάχνοντας για ψοφίμια. Φωλιάζω σε αποικίες σε κάθετους γκρεμούς και βράχους. Εξαρτώμαι σχεδόν απόλυτα από την ορεινή κτηνοτροφία και καθαρίζω τα βουνά από εστίες μόλυνσης (ψοφίμια κ.λπ.).

Είμαι το γεράκι

Αρπακτικό πουλί μεσαίου μεγέθους. Οι χρωματισμοί μου ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Περνάω τις περισσότερες ώρες της μέρας καθισμένο σε κλαδιά ή σε στύλους ψάχνοντας για την λεία μου. Φωλιάζω σε δέντρα, σε δάση με ξέφωτα. Το χειμώνα βέβαια συχνάζω σε πιο ανοιχτά μέρη.

Είμαι ο μπούφος

Μπροστά σας έχετε το μεγαλύτερο νυχτόβιο ευρωπαϊκό πουλί. Ζω στα πυκνά δάση και στα φαράγγια. Μπορώ να πιάσω θηλαστικά μέχρι το μέγεθος του άρκαλου και πουλιά μέχρι το μέγεθος της κότας. Φωλιάζω σε τρύπες βράχων και κουφάλες δέντρων. Κυνηγώ το σούρουπο και την αυγή.

Είμαι η ζάρα

Έχω ανοικτό καφέ χρώμα. Είμαι νυχτόβιο αρπακτικό πουλί. Κυνηγώ και τρώγω μικρά τρωκτικά κυρίως ποντικούς. Η φωνή μου είναι μια μακρόσυρτη πνιχτή στριγκλιά. Πετάω ανάλαφρα κι επιδέξια. Φωλιάζω σε αποθήκες και σε παλιά ερειπωμένα κτίρια.

Είμαι η κουκουβάγια

Από την αρχαιότητα έως σήμερα είμαι το σύμβολο της σοφίας και της φρόνησης. Βλέπε Θεά Αθηνά… Είμαι νυχτόβιο αρπακτικό πουλί, πολύ χρήσιμο για τον άνθρωπο γιατί κυνηγάω τα ποντίκια. Μοιάζω με την ζάρα και τον Μπούφο. Είμαι όμως μικρότερη και εξυπνότερη από αυτούς.

Είμαι η κουρούνα

Είμαι παμφάγο πουλί και έχω προσαρμοστεί σε πολλά είδη βιότοπων. Πετάω αρκετά βαριά. Φωλιάζω σε δέντρα, πιο σπάνια σε προεξοχές βράχων. Η φωνή μου είναι ένα βαθύ κακόηχο “κράα”. Είμαι ένα από τα πιο συνηθισμένα κοράκια της Ελλάδας και της Κρήτης.

Είμαι ο κόρακας

Είμαι πιο σπάνιο από την κουρούνα. Συνήθως βρίσκομαι στα βουνά όπου δεν υπάρχει ανθρώπινη ενόχληση. Είμαι το μεγαλύτερο στρουθιόμορφο. Πετάω δυναμικά και σε ευθεία γραμμή. Συχνά όμως κάνω και ακροβατικά στον αέρα, ιδίως την άνοιξη. Φωλιάζω σε προεξοχές κάθετων γκρεμών και σε δέντρα, Τρώγω τα πάντα ακόμα και ψοφίμια. Η φωνή μου είναι ένα δυνατό και βαθύ “κροκ”.

Είμαι η πέρδικα

Πετώ απότομα, με θόρυβο, γρήγορα, αλλά όχι ψηλά. Δεν τραγουδώ αλλά κακαρίζω όπως η κότα. Είμαι τόσο όμορφο πουλί που η ομορφιά μου έχει τραγουδιστεί από πολλούς ποιητές. Η όμορφη κοπέλα, η καμαρωτή και η λεβέντισσα παρομοιάζεται με μένα. Είμαι πολύ στοργική μητέρα. Έχω νόστιμο κρέας και γι’ αυτό κυνηγιέμαι πάρα πολύ.

Είμαι το γαρδέλι ή καρδερίνα

Δε θέλω να το παινευτώ αλλά είμαι το ομορφότερο μικρό πουλί της Κρήτης. Γι’ αυτό, αλλά και για το ωραιότατο κελαΐδισμά μου πολλές φορές καταλήγω σε κλουβιά, στα χέρια των ανθρώπων. Τρέφομαι με σπόρους από τα γαϊδουράγκαθα.

Είμαι ο φλώρος

Δεν έχω την ομορφιά του γαρδελιού, όμως μπορώ να το συναγωνιστώ στο κελαΐδισμα. Τρέφομαι με σπόρους. Μπαίνω και εγώ σε κλουβιά για να συντροφεύω τους ανθρώπους. Το χρώμα μου είναι σκούρο πράσινο με κίτρινες ανταύγιες.

Είμαι ο σπίνος

Έχω το μέγεθος του γαρδελιού και του φλώρου. Τραγουδάω ωραία και μελωδικά. Έχω ωραία χρώματα. Τρώγω σπόρους και έντομα. Είμαι ακόμη πολύ ζωηρός και γρήγορος στο πέταγμα.

Είμαι ο κοτσιφός

Από τα πιο γνωστά πουλιά της Κρήτης και της Ελλάδας γενικότερα. Φωλιάζω και στα πάρκα των πόλεων ή όπου υπάρχουν δέντρα ή μεγάλοι θάμνοι. Είμαι κατάμαυρος με κίτρινο κεχριμπαρένιο ράμφος. Η σύντροφος μου όμως έχει λίγο πιο ανοιχτό χρώμα. Χωρίς μετριοφροσύνη σας λέω ότι είμαι το μελωδικότερο πουλί της Ελλάδας.

Είμαι ο κορυδαλλός

Ζω σε ημιερήμους, φρυγανότοπους και κοντά στις καλλιέργειες. Χτίζω την φωλιά μου σε βαθουλώματα του εδάφους. Τρώγω ζωύφια, έντομα και σπόρους. Μου αρέσει να κελαηδώ το πρωί και λίγο πριν τη δύση του ήλιου. Έχω πολύ μελωδική φωνή, δεν είμαι όμως ο Pavaroti.

Είμαι ο χαλκιάς

Είμαι πολύ ευκίνητος, μπορεί να κρέμομαι ανάποδα και να τρώγω. Είμαι πολύ κοινό στα δάση, κήπους, ελαιώνες. Φωλιάζω σε όλων των ειδών τις τρύπες. Πέρυσι φώλιασα μέσα σε μια στάμνα στην αυλή του σχολείου σας. Τραγουδώ μελωδικά.

Είμαι ο τσαλαπετεινός

Δε ζω μόνιμα στην Κρήτη αλλά έρχομαι για διακοπές τους ζεστούς μήνες, όπως και το χελιδόνι. Είμαι αποδημητικό πουλί. Είμαι πολύ εντυπωσιακός, λίγο μεγαλύτερος από τον κορυδαλλό και την τσίχλα. Χαρακτηριστικό μου το τσουλούφι στο κεφάλι και το πορτοκαλί χρώμα.

Είμαι ο κοκκινολαίμης

Με τα πρώτα κρύα του χειμώνα γεμίζω τα πάρκα των πόλεων. Το καλοκαίρι περιορίζομαι σε μεγαλύτερο υψόμετρο. Έχω κόκκινο λαιμό. Φωλιάζω σε τρύπες τοίχων, δέντρων, όχθες, κονσερβοκούτια κ.λπ. Τραγουδώ λεπτά και μελωδικά.

Είμαι το αηδόνι

Ίσως είμαι το πιο μελωδικό πουλί της Κρήτης. Όλοι έχετε ακούσει το κελαΐδισμά μου καθώς κάνετε βόλτα σε σκιερά μονοπάτια κοντά σε ποτάμια. Λέγομαι και ποταμίδα γιατί μου αρέσει να ζω δίπλα στα ποτάμια.

Είμαι ο καστανοτολαίμης

Ζω σε ανοιχτές θαμνώδεις περιοχές, κοντά σε ακτές ή σε πλαγιές. Συνηθίζω να κάθομαι σε εμφανή σημεία, όπως σε σύρματα, σε κορυφές θάμνων ή πασσάλων. Η φωνή μου είναι ένα “Ουίτ-τσακ-τσακ” σαν να κτυπούν δυο πέτρες.

Είμαι ο σπουργίτης

Με γνωρίζετε πολύ καλά όλοι σας. Βρίσκομαι πολύ κοντά στους ανθρώπους γιατί τρέφομαι από ψίχουλα και άλλα υπολείμματα τροφών. Φωλιάζω παντού, κάτω από κεραμίδια, υδρορροές, καμπαναριά, τρύπες κ.ά. Στην Κρήτη με φωνάζουν και ατσέλεγο.

Είμαι το τρυγόνι

Ζω κι εγώ κοντά στους ανθρώπους για τους ίδιους λόγους με το σπουργίτη. Έχω καφεγρίζο χρώμα. Είμαι πρώτος ξάδερφος του περιστεριού με το οποίο έχουμε πολλές κοινές συνήθειες.

Είμαι η τσίχλα

Μοιάζω με τον κότσυφα στο μέγεθος και στις συνήθειες. Διαφέρω, όπως βλέπετε στο χρώμα. Ζω σε δασώδεις εκτάσεις. Τρέφομαι με καρπούς δέντρων, έντομα και μικρά ζωύφια. Έχω νόστιμο κρέας.

Είμαι το χελιδόνι

Ζω στην Κρήτη μόνο τους ζεστούς μήνες του χρόνου. Είμαι αποδημητικό πουλί. Το χειμώνα φεύγω για θερμότερες χώρες, κατά Αφρική μεριά. Φτιάχνω τη φωλιά μου από λάσπη κάτω από τα μπαλκόνια και τις βεράντες των σπιτιών.

Είμαι η μπεκάτσα

Το χαρακτηριστικό μου είναι η μακριά μύτη μου. Τη χρειάζομαι για να σκαλίζω και να βρίσκω την τροφή μου. Έχω νόστιμο κρέας και κυνηγιέμαι πολύ από τον άνθρωπο. Συχνάζω κοντά στα ποτάμια.

Είμαι η χαλκοκουρούνα

Είμαι πολύ όμορφο πουλί στο μέγεθος του κότσυφα. Ζω στα δάση, στα λιβάδια και στους αγρούς τρέφομαι με έντομα, σκουλήκια και σπόρους. Χαρακτηριστικό μου γνώρισμα το χρώμα του χαλκού που έχω στο λαιμό και την κοιλιά.

Είμαι η Αλκυόνη

Ασφαλώς γνωρίζετε το μύθο που υπάρχει γύρω από το όνομα μου. Γνώρισα από πολύ κοντά την οργή του Δία. Οι ηλιόλουστες μέρες του Δεκέμβρη λέγονται Αλκυονίδες. Τότε γεννάω και κλωσάω τα αυγά μου. Ζω κοντά σε νερά ποταμών, λιμνών ακόμα και της θάλασσας. Τρέφομαι με έντομα και μικρά ψαράκια.

Είμαι η σουσουράδα

Επειδή όταν περπατάω η ουρά μου κουνιέται πάνω κάτω με έχουν βαπτίσει σουσουράδα. Τρέφομαι με έντομα και μικρά σκουλήκια. Έχω μαύρο χρώμα στο πάνω μέρος του κεφαλιού και στην ουρά.

Είμαι ο τρυποφράκτης

Είμαι το μικρότερο πουλί της Κρήτης. Τρέφομαι με έντομα και μικρά σκουλήκια. Το χρώμα μου είναι μαύρο.

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΑ ΑΠΕΙΛΟΥΜΝΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Ο ΓΥΠΑΕΤΟΣ
Ο ΣΠΙΖΑΕΤΟΣ
Ο ΧΡΥΣΑΕΤΟΣ
Ο ΜΑΥΡΟΠΕΤΡΙΤΗΣ
ΤΟ ΚΙΡΚΙΝΕΖΙ
Ο ΑΓΡΙΟΓΑΤΟΣ
Ο ΑΙΓΑΓΡΟΣΟ ΚΡΗΤΙΚΟΣ
ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ
Η ΚΑΡΕΤΑ-ΚΑΡΕΤΑ
Η ΦΩΚΙΑ ΜΟΝAΧΟΥΣ-ΜΟΝΑΧΟΥΣ
Ο ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟΣ

Είμαι ο γυπαετός

Είμαι ένα από τα σπανιότερα αρπακτικά πουλιά της Ευρώπης. Ζω αποκλειστικά στα ψηλά βουνά. Τα κόκαλα των νεκρών ζώων αποτελούν την κύρια πηγή της τροφής μου. Ζω μόνος ή σε ζευγάρια. Το άνοιγμα των φτερών μου είναι περίπου 3 μέτρα. Μου αρέσει να μακιγιάρομαι με κοκκινόχωμα. Στην Ελλάδα ο κύριος όγκος του πληθυσμού μου φιλοξενείται στην Κρήτη. Είμαστε 8-10 ζευγάρια και όχι παραπάνω από 35 άτομα. Υπάρχει διεθνές και ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο προστασίας μου και περιλαμβάνομαι στο κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ειδών.Χρειάζομαι την προστασία και την αγάπη σας.

Είμαι ο σπιζαετός

Είμαι ένας αετός μεσαίου μεγέθους με άνοιγμα φτερών 150-180 εκ. Ζω σε χαμηλού και μεσαίου υψομέτρου ορεινές περιοχές. Τρέφομαι με μεσαίου μεγέθους θηλαστικά και πουλιά, κυρίως με λαγούς και πέρδικες, τρωκτικά, περιστέρια, κορακοειδή, γλάρους και ερπετά, που τα πιάνω στο έδαφος ή στον αέρα. Είμαι σπάνιο είδος με ακανόνιστη κατανομή στη μεσόγειο. Στην Κρήτη ζει το 60% του πληθυσμού της Ελλάδας, περίπου 60 ζευγάρια. Είμαι σπάνιο είδος και κινδυνεύω.

Είμαι ο χρυσαετός

Είμαι ο πιο εντυπωσιακός και μεγαλοπρεπής αετός της Ελλάδας. Ζω σε ζευγάρια και φωλιάζω σε απόκρημνα βράχια. Είμαι φοβερός κυνηγός, εντοπίζω τα θύματά μου πετώντας σε μεγάλο ύψος και πέφτω πάνω τους με φοβερή ταχύτητα που μπορεί να φτάσει τα 150 χιλιόμετρα. Είμαι ένα από τα χιλιοτραγουδισμένα αρπακτικά πουλιά, σύμβολο της περηφάνιας και της δύναμης.Τώρα πια όμως είμαι απειλούμενο είδος και χρειάζομαι προστασία.Είμαι σπάνιο είδος και απειλούμαι.

Είμαι ο μαυροπετρίτης

Επειδή μια πριγκίπισσα της Σαρδηνίας με αγάπησε και με προστάτεψε με νόμο το 1392 μ.Χ., με λένε το γεράκι της “Ελεονόρας”. Με λένε επίσης και Βαρβάκι. Είμαι ένα κομψό γεράκι στο μέγεθος του περιστεριού, με πολύ μακριές όμως φτερούγες και ουρά. Υπολογίζεται ότι είμαστε περίπου 6000-7000 ζευγάρια σε όλο τον κόσμο. Στο Αιγαίο αναπαράγεται το 70% του είδους μου. Φωλιάζω σε όλα τα νησάκια που είναι γύρω από την Κρήτη και στις απόκρημνες παραθαλάσσιες ακτές της. Είμαι απειλούμενο είδος.

Είμαι το κιρκινέζι

Είμαι το πιο κοινό είδος γερακιού στην Κρήτη. Λέγομαι και ανεμογάμης. Φωλιάζω σε βράχια και κυνηγώ τη λεία μου σε ανοικτές εκτάσεις με φρύγανα, ενώ το χειμώνα συχνάζω και σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Τρέφομαι κυρίως με τρωκτικά, ερπετά και έντομα. Είμαι μόνιμος κάτοικος της Κρήτης και συμπεριλαμβάνομαι στα απειλούμενα είδη.

Είμαι ο αγριόγατος, φουρόγατος

Ζω μόνο στην Κρήτη, είμαι ζώο φάντασμα γιατί οι άνθρωποι με βλέπουν σπάνια. Μοιάζω με την ξαδέλφη μου, την κατοικίδια γάτα, είμαι όμως μεγαλύτερος και έχω τούφες από μαύρες τρίχες στις άκρες των αυτιών μου. Το τρίχωμά μου έχει στίγματα και όχι ραβδώσεις. Η ουρά μου είναι φουντωτή με τρία μαύρα δαχτυλίδια χαμηλά και μαύρη άκρη. Τα βασικά μου χρώματα είναι καφέ και γκρι. Μου αρέσει να ζω στα δάση και τα ανώμαλα εδάφη μόνος και κυνηγώ τη νύχτα. Είμαι σπάνιο και απειλούμενο είδος.

Το αγρίμι, αίγαγρος

Ζω στην Κρήτη από την αρχαιότητα. Ο Όμηρος έχει αναφερθεί σε μένα, έχω κοσμήσει τοιχογραφίες, παραστάσεις, νομίσματα και σφραγίδες. Συμβολίζω καθετί το όμορφο, το άγριο, το ατίθασο και είμαι συνασμένο με τους θρύλους, τις παραδώσεις και τα τραγούδια της Κρήτης. Παλαιότερα ζούσα σε όλη την Κρήτη, σήμερα μόνο στα Λευκά όρη (Σαμαριά) και σε ένα δυο μικρά νησάκια γύρω από την Κρήτη. Είμαι σπάνιο και απειλούμενο είδος.

Είμαι η Καρέτα-καρέτα

Είμαι η πιο συνηθισμένη θαλάσσια χελώνα στην Ελλάδα και στη Μεσόγειο.Το καβούκι μου στο πάνω μέρος έχει χρώμα καφέ-κανελί και στο θώρακα σκούρο κίτρινο. Το μήκος του καβουκιού μου είναι περίπου ένα μέτρο. Τρέφομαι κυρίως με αργοκίνητα ζώα της θάλασσας, όπως αστερίες, κοχύλια, αχινούς, μέδουσες καβούρια κ.ά. Χρησιμοποιώ τις ακτές της Κρήτης για να γεννήσω τα αυγά μου. Από το 1994 απαγορεύεται το ψάρεμά μου. Είμαι απειλούμενο είδος και προστατεύομαι διεθνώς.

Είμαι η φώκια Μονάχους-μονάχους

Ζω σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Προτιμώ βέβαια τις όμορφες ελληνικές θάλασσες και ιδιαίτερα της Κρήτης. Έχω υδροδυναμικό σχήμα και μεγάλη ευελιξία στη θάλασσα. Μπορώ να μείνω κάτω από το νερό αρκετή ώρα. Είμαι το υπ’ αριθμόν 1 απειλούμενο θαλάσσιο θηλαστικό της Ευρώπης. Σε όλο το Αιγαίο ζούμε περίπου 400 ή 500 άτομα και αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα φοβάμαι ότι θα εξαφανιστώ.

Είμαι ο Κρητικός ιχνηλάτης

Είμαι το αρχαιότερο κυνηγόσκυλο της Ευρώπης. Βρίσκομαι στην Κρήτη τώρα και 4000 χρόνια. Ο πληθυσμός μου φτάνει τα 100 ή τα 200 άτομα στους ορεινούς όγκους του Νομού Λασιθίου. Χρησιμοποιούμε από μερακλήδες κυνηγούς και κτηνοτρόφους.

Είμαι ο φραγκολίνος

Έχω εξαφανιστεί από την υπόλοιπη Ελλάδα τώρα και 150 χρόνια. Ίσως να ζούμε ακόμα στην Κρήτη 3 με 4 ζευγάρια. Κινδυνεύω με άμεση εξαφάνιση.
Προστατεύομαι με νόμο.

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΑΣ ΟΜΑΔΑ

Συντονιστές…

Εζανίδου Γιώτα	Τσικαλάκης Γιάννης

Παντελής Πακιουφάκης	Χριστίνα Μπαμπατζάνη
Μανόλης Πουλάκης	Σοφία Μπέρκη

Δημήτρης Τσιριντάνης	Μάνος Χατζηγεωργίου
Στράτος Ιερωνυμάκης	Λευτέρης Χαιντάρι

Όλγα Ασμαριανάκη	Κωσταντίνος Κατσαράκης
Γιώργος Μπαμπατζάνης	Σοφία Κατσαράκη

Ηλίας Τσικαλάκης	Χρυσούλα Τσικαλά
Ραφαέλα Λάλα	Άρης Χαβάκης

Βασίλης Καραβελάκης	Μελίνα Γκουτ
Τάσος Γαλάνης	Μανόλης Κατσαράκης

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ

– το Πανεπιστήμιο Αιγαίου
– τον Προϊστάμενο του 1ου Γραφείου Π/θμιας Εκ/σης Ν. Ηρακλείου κ. Νίκο Ανδρεαδάκη
– τη Διεύθυνση Δασών της Περιφέρειας Κρήτης
– τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Π/θμιας Εκπαίδευσης Νομού Ηρακλείου
– το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης
– το Κέντρο περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστοριάς
– το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αρχανών
– το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του Σχολείου μας
– τον κ. Θωμά Ρούσο, Διευθυντή Δασών Περιφ. Κρήτης
– τον κ. Σταύρο Ξυρουχάκη, Βιολόγο, ειδικό επιστήμονα

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Από τις συναντήσεις της Περιβαλλοντικής Oμάδας…

Ο Διευθυντής Δασών της Περιφέρειας Κρήτης. κ. Θωμάς Ρούσος – Ημερίδα για τον Γυπαετό – Ζώνες Προστασίας…

Δράσεις του Προγράμματος…

Στο Kέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αρχανών…

Στη βιβλιοθήκη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης…

Στο Γιούχτα…

Παρατηρώντας τα αρπακτικά πουλιά της περιοχής μας…