Αυγά από Βαμβακερή Κλωστή
Τα αυγά από βαμβακερές χρωματιστές κλωστές είναι μία ευχάριστη τεχνοτροπία που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της λεπτής κινητικότητας και την εστίαση της προσοχής. Διακοσμούν, επίσης, το χώρο με έναν πρωτότυπα λιτό τρόπο όλες τις ημέρες του Πάσχα.
Γι’ αυτήν χρειαζόμαστε μόνο τα μικρά μπαλόνια που χρησιμοποιούν τα παιδιά μας το καλοκαίρι για τις νερόμπομπες (τα φουσκώνουμε με αέρα στο μέγεθος των αυγών), βαμβακερή κλωστή την οποία προμηθευόμαστε από μαγαζιά με πλεκτά είδη, τόση λευκή κόλλα όσο και νερό τα οποία αναμειγνύουμε πολύ καλά μεταξύ τους. Αφού φτιάξουμε το μείγμα μας, μπορούμε είτε να αλείψουμε κατευθείαν το μπαλόνι με πινέλο και ύστερα να περιστρέψουμε επάνω σε αυτό την κλωστή, είτε να βουτήξουμε την κλωστή μέσα στο μείγμα και ύστερα να την περιστρέψουμε στο μπαλόνι μας.
Κρεμάμε τα μπαλόνια μας μέχρι να στεγνώσουν και να σκληρύνει η κλωστή.
Σπάμε το μπαλόνι μας με τη βοήθεια ενός ψαλιδιού ή μίας οδοντογλυφίδας και λαμβάνουμε το παρακάτω αισθητικό αποτέλεσμα:
Το Χοροπηδηχτό Αυγό
Το χοροπηδηχτό αυγό είναι ένα αγαπητό από τα παιδιά πείραμα το οποίο μπορεί να γίνει οποιαδήποτε εποχή του χρόνου αλλά είναι ιδιαίτερα ταιριαστό την περίοδο των διακοπών του Πάσχα που τα παιδιά συμμετέχουν στη βαφή των αυγών μαζί με τους γονείς τους. Μπορεί να γίνει τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι.
Με το πείραμα αυτό ένα ωμό αυγό μεταβάλλεται έτσι ώστε να μοιάζει σε ένα μπαλάκι, δηλαδή αποκτά την λαστιχένια αίσθησή του και χοροπηδάει πραγματικά. Για να γίνει αυτό χρειαζόμαστε – λευκό – ξύδι και ένα τουλάχιστον γυάλινο δοχείο.
Ενώ αν θέλουμε τα παιδιά να συγκρίνουν μεταξύ τους διαφορετικές αντιδράσεις, τότε μπορούμε να προσθέσουμε ένα δεύτερο ή ένα τρίτο γυάλινο δοχείο με νερό ή οτιδήποτε άλλο σκεφτούν εκείνα. Σε κάθε δοχείο τοποθετούμε ένα μόνο υγρό.
Κάθε μέρα παρακινούμε τα παιδιά να παρατηρούν τις αντιδράσεις, να εντοπίζουν εάν υπάρχουν διαφορές, και να κάνουν υποθέσεις σχετικά με αυτές. Μπορούν κάλλιστα να σχεδιάσουν τόσο τις παρατηρήσεις τους όσο και τις υποθέσεις τους. Τα παιδιά παρατηρούν τις φυσαλίδες στο δοχείο με το ξύδι, αλλά όχι στο δοχείο με το νερό.
Όταν το αυγό την τρίτη ημέρα έχει γίνει διάφανο, σημαίνει ότι το μπαλάκι μας είναι έτοιμο. Το αφαιρούμε προσεκτικά και το ξεπλένουμε με απαλές κινήσεις. Τα παιδιά μπορούν να κάνουν εξίσου τη διαδικασία αυτή. Τα παιδιά σχολιάζουν, πως το νιώθουν στα χέρια τους. Παρατηρούμε ότι το κέλυφος έχει απομακρυνθεί και το αυγό μας παραμείνει ουσιαστικά με μία μεμβράνη.
Εφόσον το ξεπλύνουν, τα παιδιά μπορούν να παίξουν με αυτό. Εάν το “μπαλάκι” το ρίξουν από ψηλά, τότε αυτό θα σπάσει. Οπότε καλό είναι να έχουμε προβλέψει για περισσότερα αυγά, ώστε να ευχαριστηθούν όλα τα παιδιά τη διαδικασία.
Τι συμβαίνει…
Το τσόφλι ενός αυγού αποτελείται από ανθρακικό ασβέστιο. Όταν τοποθετούμε το αυγό στο ξύδι, βλέπουμε τις φυσαλίδες. Οι φυσαλίδες υποδηλώνουν τη χημική αντίδραση του οξέος στο ξύδι με το ανθρακικό ασβέστιο του τσοφλιού και τη συνπακόλουθη, παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα.
Γενίκευση…
Με τον ίδιο τρόπο επιτυγχάνεται η βαφή των αυγών με ένα οποιοδήποτε χρώμα. Το ξύδι που ζητείται από τις οδηγίες βαφής βοηθάει με αυτόν τον τρόπο ώστε να απορροφηθεί το χρώμα από το τσόφλι.
Φαναράκια: Το Φως και η σημασία του το Πάσχα
Κατά τη διάρκεια των ημερών του Πάσχα συγκεκριμένες παραστάσεις αποτυπώνονται, και αντίστοιχα αναπαραστάσεις διαμορφώνονται, στο νου των μικρών παιδιών.
Λαγοί ξετρυπώνουν από παντού,
κόκκινα αυγά τοποθετούνται στο τραπέζι της οικογένειας,
λουλούδια διακοσμούν τα περβάζια των παραθύρων,
καμπάνες ακούγονται καθημερινά,
μοσχομυριστά τσουρέκια γαργαλάνε τις μύτες.
Περίοπτη θέση, όμως, μεταξύ αυτών κατέχει το φως.
Στα μάτια των παιδιών το φως αποτυπώνεται στα κεριά, στις λαμπάδες, στα φαναράκια, στα φωταγωγημένα σπίτια των οικογενειών. Η τελετουργική χρήση του φωτός είναι χαρακτηριστική στις λειτουργίες των χριστιανικών εκκλησιών, συμβαίνει όμως και σε άλλες θρησκείες όπως, για παράδειγμα, είναι στον Ιουδαϊσμό, στον Ζωροαστρισμό και τον Ινδουισμό. Το φως είναι παντού το σύμβολο της χαράς και της ζωτικής δύναμης.
Τα παιδιά πάντα εντυπωσιάζονται από το φως το Πάσχα, αλλά σπάνια αναγνωρίζεται ο ρόλος και η σημασία του, ο συμβολικός του χαρακτήρας. Για το λόγο αυτό τις ημέρες που προηγούνται των διακοπών, ο χώρος ως ο τρίτος εκπαιδευτικός μπορεί να διαμορφωθεί έτσι ώστε να προσκαλέσει τα παιδιά να φτιάξουν φαναράκια.
Οι γονείς καλούνται εδώ να φέρουν καθαρά γυάλινα δοχεία στο σχολείο (πχ από μέλι, μαρμελάδα, μαγιονέζα, ελιές). Ο/ Η εκπαιδευτικός έχει κόψει τετράγωνα κομμάτια από χαρτί γκοφρέ ή κάθε παιδί κόβει λωρίδες από χαρτί γκοφρέ. Στη συνέχεια με τη χρήση του πινέλου, τα παιδιά περνάνε το δοχείο με αραιωμένη με νερό ατλακόλ κι από πάνω κολλάνε το χαρτί γκοφρέ.
Μέσα στο δοχείο τοποθετείται ένα ρεσώ led. Τα παιδιά παίρνουν τα φαναράκια όταν αυτά έχουν στεγνώσει και το γκοφρέ έχει σκληρύνει.
Επιστρέφοντας από τις διακοπές του Πάσχα τα παιδιά προσκαλούνται να μιλήσουν σχετικά με το πότε, που μετέφεραν το φαναράκι τους και πως αισθάνθηκαν μέσα τους από τη χρήση του. Στη συνέχεια μπορούν να ερωτηθούν, αν είδαν κι άλλους ανθρώπους να κρατάνε φαναράκια ή κεριά και πως πιστεύουν ότι αισθάνθηκαν εκείνοι; Με αυτόν το τρόπο τα παιδιά όχι μόνο κατασκευάζουν την κατανόηση του συμβολισμού του φωτός βιωματικά τα ίδια, αλλά επίσης ασκούνται στην ανάκληση μνημών, στην αφήγηση σε παρελθόντα χρόνο και στην τέχνη της ενδοσκόπησης.
Ψηφιδωτά με Χρωματιστά Λαζάνια
Ένα παιδαγωγικό περιβάλλον διακρίνεται μεταξύ άλλων από την ποιότητα των διαθέσιμων υλικών του. Η επιλογή των υλικών είναι μία ιδιαίτερα προσεκτική διαδικασία στην οποία κάθε παιδαγωγός επενδύει χρόνο βασιζόμενος σε επιστημονικές έρευνες κι όχι σε προσωπικά βιώματα και εμπορικές τάσεις.
Τι εννοούμε, όμως, όταν μιλάμε για ποιότητα των υλικών; Όταν συλλογίζεται επί των υλικών σε σχέση με τα παιδιά ένας παιδαγωγός χρειάζεται να λαμβάνει υπόψη του μία σειρά από ερωτήματα, όπως είναι τα παρακάτω:
– Είναι τα υλικά μονοδιάστατα ή πολυδιάστατα;
– Διαφέρουν ως προς το χρώμα, το σχήμα, την υφή, το μέγεθος, τα μοτίβα, κ.ο.κ.;
– Οι τιμές των διαστάσεων των υλικών μου μπορούν να μεταβληθούν;
– Μπορεί ένα παιδί να τις μεταβάλλει εύκολα ή χρειάζεται την υποστήριξη του ενήλικα;
– Με πόσους διαφορετικούς τρόπους μπορούν τα υλικά να μεταβληθούν;
– Με πόσα διαφορετικά υλικά συνδυάζονται;
Οι ερωτήσεις αυτών αφορούν τη λεγόμενη γλώσσα των υλικών την οποία τα παιδιά προσκαλούνται να ανακαλύψουν και να τη χρησιμοποιούν δημιουργικά.
Επιπρόσθετα ερωτήματα που χρειάζεται ένα παιδαγωγός να θέσει κατά την επιλογή των υλικών του, είναι:
– Υπάρχουν τα υλικά αυτά διαθέσιμα στο καθημερινό περιβάλλον του παιδιού;
– Μπορούν δηλαδή τα παιδιά να προσθέσουν σε αυτά άλλα;
– Γεφυρώνουν τα υλικά το σχολείο με το οικογενειακό και το φυσικό/ αστικό περιβάλλον;
– Μπορούν τα υλικά μου να χρησιμοποιηθούν από όλα τα παιδιά;
– Είναι περιβαλλοντικά φιλικά; Ή μήπως ρυπαίνουν;
Ένα τέτοιο υλικό ευμετάβλητο το οποίο υπάρχει στα σπίτια και έχει χώρο και στο σχολείο και τα ζυμαρικά, τα οποία διαφέρουν κι ως προς την υφή, κι ως προς το σχήμα, κι ως προς το μέγεθος, κι ως προς το σχήμα και το χρώμα.
Στην παρακάτω δραστηριότητα πήραμε συγκεκριμένα τα λαζάνια επειδή θέλαμε να φτιάξουμε ψηφιδωτά.
Με τα παιδιά τα σπάσαμε και τα βάψαμε με τον τρόπο που περιγράφεται εδώ: https://www.wikihow.com/Dye-Pasta-For-Crafts
Στη συνέχεια, χρησιμοποιήσαμε αυτοκόλλητο διάφανο χαρτί αφενός για να δουλεύουν τα παιδιά το έργο τους όρθια κι αφετέρου για να βλέπουν τα χρώματα να μεταβάλλονται σε σχέση με το φως. Καθώς και να έχουν έναν φυσικό όμορφο υπόβαθρο, αυτό του περιβάλλοντα χώρου τους. Εάν βλέπουμε το έργο μας να βαραίνει, τότε μπορούμε να συνεχίσουμε σε μία οριζόντια επιφάνεια.
Τα τελικά έργα των παιδιών…
Σμήνη: Ψαρόνια ή Starlings
Σε μία από τις κατανυκτικές μας περιηγήσεις στη φύση κατά τη διάρκεια της Άνοιξης, τα παιδιά προσέχουν ένα σμήνος πουλιών που κινείται χορεύοντας αλλάζοντας κατευθύνσεις και σχήματα. Τα παιδιά στέκονται και τα παρατηρούν. Κάποια φορούν τα κιάλια τους και άλλα βγάζουν τη φωτογραφική τους σε μία προσπάθεια να κρατήσουν στη μνήμη τους την εικόνα αυτή.
– Τι είναι; ρωτάει ένα αγόρι 5 χρονών.
– Ψαρόνια, απαντάει, η εκπαιδευτικός.
– Τι είναι, ρωτάει ξανά το παιδί;
– Ψαρόνια ή γνωστά κι ως stralings, απαντά φορώντας ένα υπερήφανο χαμόγελο για την επιμονή και την περιέργεια των παιδιών της η εκπαιδευτικός.
Παιδιά και εκπαιδευτικός απολαμβάνουν τη στιγμή. Τα ακούν…ένα προνήπιο σχολιάζει – Κάνουν όπως εμείς όταν μιλάμε όλοι μαζί – Ναι, μουρμουρίζουν. Συμπληρώνει η εκπαιδευτικός. Και συνεχίζουν θαυμάζοντάς τα…
Επιστρέφοντας εντυπωσιασμένοι στην τάξη επεξεργάζονται το υλικό τους. Πρώτα, τις φωτογραφίες τους…
Σχολιάζουν και μιμούνται στατικά τα σχήματα του σμήνους που βλέπουν. Σχηματίζουν υποθέσεις για το λόγο που το σμήνος πήρε το συγκεκριμένο σχήμα. Σχηματίζουν υποθέσεις για το αριθμό των πουλιών σε κάθε σχήμα. Προσπαθούν να τα μετρήσουν.
Έπειτα, αναζητούν σχετικά βίντεο.
και ήχους:
https://www.british-birdsongs.uk/common-starling/
Τα αναπαράγουν στον προτζέκτορα. Κινούνται όπως τα ψαρόνια. Προσπαθούν να συναποφασίσουν για την κατεύθυνση. Εντυπωσιάζονται, από το πόσο γρήγορα συγχρονίζονται τόσα πολλά πουλιά. Προβληματίζονται από το γεγονός ότι εκείνα δυσκολεύονται να συμφωνήσουν. Για ποιο λόγο αλλάζουν κατευθύνσεις τα ψαρόνια;
Τα παιδιά αναζητούν περισσότερες πληροφορίες στο διαδίκτυο. Τι βρίσκουνε:
- Η κίνηση των ψαρονιών είναι μια κομψή ανταπόκριση της ομάδας είτε σε έναν κίνδυνο, για παράδειγμα ένα γεράκι ή για τον εντοπισμό πηγής τροφής.
- Τα μοτίβα της πτήσης δημιουργούνται από την αντίδραση κάθε πουλιού στους γείτονές του.
- Κάθε ψαρόνι κινείται σε σχέση με άλλα 6-7 ψαρόνια γύρω από αυτό και μέσα από αυτό γίνεται μέρος ενός μεγαλύτερου «οντος».
Τότε ένα παιδί, ρωτά – Και που μένουν τα ψαρόνια; Που ξεκουράζονται; Κι ένα άλλο συμπληρώνει – Και που γεννούν τα παιδιά τους, κυρία;
Αυτή είναι η ευκαιρία για την παιδαγωγό να φέρει στο χώρο εικόνες με φωλιές από διαφορετικά πουλιά. Οι εικόνες αυτές τοποθετούνται σε ένα σημείο του χώρου ελεύθερα προσβάσιμο από τα παιδιά και συνοδεύονται από διάφορα ανοιχτά υλικά. Έτσι ώστε όσα παιδιά το επιθυμούν, βλέποντάς τες, να δημιουργήσουν τα ίδια.
(φωτογραφίες της Sharon Beals, https://twistedsifter.com/2011/05/25-photos-of-birds-nests-sharon-beals/)
Τα παιδιά δημιουργούν και δημιουργούν…πουλιά, φωλιές, και ταΐστρες πουλιών…
Γνωστικές προεκτάσεις…
- Παρόλο που οι άνθρωποι δεν είναι ψαρόνια, τα ψαρόνια είναι μία εύστοχη μεταφορά για καταλάβουμε πως αλληλεπιδρούμε με τους ανθρώπους γύρω μας. Σίγουρα επηρεάζουμε ο ένας τον άλλον με τον τρόπο που ζούμε και τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε.
- Δεν υπάρχει μόνο ένα είδος φωλιών, αλλά πολλές διαφορετικές. Όπως είναι και τα σπίτια των ανθρώπων άλλωστε. Τα αυγά των πουλιών είναι επίσης διαφορετικά, όπως και παιδιά των διαφορετικών φυλών.
Πρόσφατα σχόλια