Μέθοδοι διδασκαλίας των παραδοσιακών χορών
Οι μέθοδοι διδασκαλίας διακρίνονται σε τρεις βασικές κατηγορίες
- Ολική μέθοδος
- Μερική μέθοδος
- Συνδυαστική μέθοδος
Ολική μέθοδος
Σε αυτή τη μέθοδο, ο χορός διδάσκεται και εξασκείται από τους μαθητές ολόκληρος και όχι χωρισμένος σε επιμέρους κομμάτια. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται για τη διδασκαλία απλών χορών ή χορών οι οποίοι είναι αδύνατον να χωριστούν σε επιμέρους κομμάτια. Είναι καταλληλότερη για προχωρημένους μαθητές και όχι για αρχάριους.
Μερική μέθοδος
Τη μερική μέθοδο μπορούμε να τη διαιρέσουμε σε επιμέρους μεθόδους που είναι :
- Η Κατάτμηση. Περιλαμβάνει τον διαχωρισμό της δεξιότητας με βάση κάποια χωρικά και χρονικά κριτήρια. Μετά το διαχωρισμό τα τμήματα εξασκούνται ξεχωριστά, έως ότου ο ασκούμενος μπορεί να τα εκτελέσει με κάποια επιτυχία. Κατόπιν τα τμήματα αυτά ενώνονται, ώστε να συνθέσουν ολόκληρη τη δεξιότητα. Μία παραλλαγή αυτής της μεθόδου είναι η προοδευτική μερική εξάσκηση.
- Η Προοδευτική μερική εξάσκηση. Στα πρώτα στάδια της μάθησης, είναι πολύ χρήσιμη η μερική εξάσκηση. Ωστόσο, για να ελαττωθούν τα προβλήματα της μη μεταφοράς στην όλη κίνηση, πολλοί χοροδιδάσκαλοι χρησιμοποιούν την προοδευτική μερική εξάσκηση. Με αυτή τη μέθοδο, τα μέρη μιας πολύπλοκης δεξιότητας παρουσιάζονται ξεχωριστά, αλλά ενσωματώνονται προοδευτικά σε μεγαλύτερα κομμάτια – μέρη της κίνησης και τέλος, αφού έχουν μαθευτεί, ενσωματώνονται στην όλη κίνηση. Αυτό μπορεί να εφαρμοστεί στα μέρη που θα χωρίσουμε μια πολύπλοκη χορευτική φιγούρα ή και ανάμεσα στις φιγούρες που αποτελούν ένα χορό. Πχ. διδάσκουμε την πρώτη φιγούρα ενός χορού, μετά τη δεύτερη, στη συνέχεια κάνουμε εξάσκηση στο συνδυασμό των δύο, ακολουθεί η τρίτη και το δέσιμο της τρίτης φιγούρας στο συνδυασμό των δύο πρώτων. Τέλος γίνεται εξάσκηση σε ολόκληρο το χορό που έχουμε διδάξει.
- Η Απλοποίηση. Η τρίτη μέθοδος μερικής εξάσκησης ονομάζεται απλοποίηση. Σε αυτή τη μέθοδο κάποια στοιχεία της δεξιότητας απλοποιούνται (π.χ αφαιρούνται ή απλοποιούνται σύνθετα βήματα στο χορό, ο ρυθμός γίνεται πιο αργός). Αμέσως όμως μόλις μαθευτούν τα βήματα, επανερχόμαστε στον κανονικό ρυθμό και προχωρούμε στη σύνθετη ανάπτυξη της δεξιότητας.
- Η επαναληπτική μερική εξάσκηση. Περιλαμβάνει τη διδασκαλία και εξάσκηση του κάθε μέρους του χορού, μέχρι να γίνουν οι μαθητές ικανοί να το εκτελέσουν σωστά. Στη συνέχεια, σύνδεση αυτού με ένα νέο μέρος και διδασκαλία και εξάσκησή τους μαζί, έως ότου όλοι οι μαθητές να γίνουν ικανοί να εκτελούν και τα δυο μέρη μαζί.
- Ο Διαχωρισμός. Σ’ αυτή τη μέθοδο μερικής εξάσκησης που ονομάζεται διαχωρισμός της δεξιότητας, δύο ή περισσότερες κινήσεις της δεξιότητας, που κανονικά εκτελούνται ταυτόχρονα, εξασκούνται ξεχωριστά. Για παράδειγμα, κατά την εξάσκηση ενός χορού, η κίνηση των ποδιών εξασκείται ξεχωριστά από την κίνηση των χεριών. Δυστυχώς, αυτή η μέθοδος μερικής εξάσκησης φαίνεται να είναι η λιγότερο αποτελεσματική από τις τρεις, όσον αφορά τη μάθηση ολόκληρης της δεξιότητας. Αυτό είναι λογικό, αφού δύο κινήσεις που εκτελούνται ταυτόχρονα σε μια δεξιότητα, θα είναι πολύ στενά συνδεδεμένες και η χρονική τους δομή θα είναι δύσκολο να διαχωριστεί.
- Συνδυαστική μέθοδος : είναι συνδυασμός της ολικής και της μερικής μεθόδου διδασκαλίας και χρησιμοποιείται από τους χοροδιδασκάλους κατά περίπτωση.
Η εφαρμογή στην πράξη της Ολικής και Μερικής μεθόδου.
- Ικανότητες του Ασκούμενου. Ο χοροδιδάσκαλος προτού αποφασίσει τη χρήση της μερικής ή ολικής εξάσκησης, θα πρέπει να λάβει υπόψη του την εμπειρία και τις ικανότητες του ασκούμενου μαθητή χορού. Είναι πιθανό, πως ένας αρχάριος ασκούμενος με μικρή εμπειρία στον παραδοσιακό χορό ή σε κινητικές δεξιότητες γενικότερα, δεν θα ωφεληθεί από τη χρήση της ολικής εξάσκησης. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι υψηλές γνωστικές και διαδικαστικές απαιτήσεις είναι πιθανό να εμποδίσουν τη μάθηση.
- Για άπειρους χορευτές, ίσως είναι καταλληλότερη η μέθοδος της προοδευτικής μερικής εξάσκησης. Ασφαλώς, ο αριθμός των κομματιών στα οποία μπορεί να διαχωριστεί μια δεξιότητα μπορεί να μειωθεί σημαντικά, εάν ο χορευτής κατέχει ήδη μερικές από τις απλές κινήσεις που περιλαμβάνονται σε σύνθετες κυρίως δεξιότητες.
- Για έμπειρους χορευτές πιθανόν να είναι προτιμότερη η χρήση της ολικής ή της συνδυαστικής μεθόδου.
- Τέλος, η νοητική ικανότητα και η φυσική κατάσταση του ασκούμενου επηρεάζουν επίσης τον τύπο εξάσκησης, που θα χρησιμοποιηθεί.
- Προσέχουμε πάρα πολύ, όταν χρησιμοποιούμε ξεχωριστή εξάσκηση για δύο ταυτόχρονα μέρη μιας δεξιότητας (π.χ. οι κινήσεις των ποδιών και των χεριών στο χορό), επειδή ο συγχρονισμός μεταξύ τους δεν μπορεί να μαθευτεί, όταν αυτά διαχωρίζονται.
- Σε μία πολύ γρήγορη δεξιότητα, όπου η κίνηση φαίνεται πως ελέγχεται σαν μία προγραμματισμένη μονάδα, ποτέ δε χρησιμοποιούμε μερική εξάσκηση και αφήνουμε τον χορευτή να εξασκηθεί από την αρχή στην όλη κίνηση.
- Σε μία πολύ περίπλοκη κίνηση, για ένα σύντομο χρονικό διάστημα στην αρχή, χρησιμοποιούμε τη μερική μέθοδο, αλλά στη συνέχεια εφαρμόζουμε την προοδευτική μερική μέθοδο, ώστε να φτάσουμε σε ολόκληρη την κίνηση όσο γίνεται πιο γρήγορα.
