ΕΝΟΤΗΤΑ 1^η

Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ σελ. 10-13

► Εξελίξεις στην Ευρώπη κατά τον 17^ο – 18^ο αιώνα

  Α. Οικονομία

Αύξηση πληθυσμού

√ Μεταβολές στην αγροτική οικονομία → αγροτική επανάσταση

√ Τριγωνικό εμπόριο ( Ευρώπη, Αφρική, Αμερική) + εσωρετικό εμπόριο

√ Συσσώρευση κεφαλαίου στα χέρια των επιχειρημστιών

√ Μεταβολές στη διαδικασία μεταποίησης προϊόντων (χρήση μηχανών)

√ Εκβιομηχάνιση → βιομηχανική επανάσταση

Β. Κοινωνία ► 

√ Ενίσχυση αστικής τάξης

√ Προσπάθεια αριστοκρατίας να διαφυλάξουν τη θέση τους

√ Αγρότες + κατώτερα αστικά στρώματα → άθλιες συνθήκες διαβίωσης

 

Γ. Πολιτική ►   Στασιμότητα

Παντού βασιλεία (απόλυτη μοναρχία), εκτός από Μ. Βρετανία

           

Δ. Πολιτισμός ► πρόοδος φυσικών επιστημών

                        √  Φράνσις Μπέικον → πείραμα

                        √  Ρενέ Ντε Καρτ → αμφιβολία-σκεπτικισμός

                        √  Τζον Λοκ → φυσικά δικαιώματα

                        √  Ισαάκ Νιούτον → επαγωγική μέθοδος, νόμος παγκόσμιας έλξης

 

Το κίνημα του Διαφωτισμού

► Βασικές αρχές του : α. απόρριψη αυθεντίας   

                                      β. κριτική

                                      γ. ορθός λόγος

                                      δ. πεποίθηση προόδου

► Επηρέασε όλους τους τομείς της κοινωνίας και είχε ως επίκεντρο τη Γαλλία

► Εκπρόσωποι → Ρουσό, Βολτέρος, Ντιντερό, Μοντεσκιέ & Ντ’ Αλαμπέρ

► Διαφωτισμός και πολιτική → έδωσε επιχειρήματα στην ανερχόμενη αστική τάξη για συμμετοχή στην εξουσία, αφού πρώτα μίλησε για τα φυσικά δικαιώματα του ανθρώπου

          √  Τζον Λοκ (μετριοπαθής) → κοινωνικό συμβόλαιο, δικαίωμα αντίστασης

          √  Ρουσό (ριζοσπαστικός) → γενική βούληση

          √  Μοντεσκιέ → διάκριση των εξουσιών

          √  φωτισμένη δεσποτεία (Φρειδερίκος Β της Πρωσίας, Μαρία Θηρεσία της Αυστρίας, Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας)

 

► Διαφωτισμός και θρησκεία  

·         Ντεϊσμός

·         Ανεξιθρησκία

 

► Διαφωτισμός και εκπαίδευση   √  Ρουσό (΄΄Αιμίλιος΄΄) 

·         Ο μαθητής οδηγείται στη γνώση με προσωπική παρατήρηση

·         Ο δάσκαλος γίνεται καθοδηγητής

 

► Διαφωτισμός και οικονομία   √  Άνταμ Σμιθ (΄΄Έρευνες για τη φύση και τα αίτια του πλούτου των εθνών (1776)΄΄)

·         Φυσιοκρατία (οικονομικός φιλελευθερισμός  / γάλλος Κενέ) ≠ μερκαντιλισμός 

(κρατικός παρεμβατισμός)

 

► Εγκυκλοπαίδεια  

·         Συλλογική έκφραση του Διαφωτισμού σε 33 τόμους

·         Ντιντερό, Ντ’ Αλαμπέρ

 

► Η επίδραση του Διαφωτισμού

·    Ο Διαφωτισμός διαδόθηκε σε Ευρώπη και Αμερική στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα (αστούς και λίγους προοδευτικούς ευγενείς) και στα κοινωνικά στρώματα (εκλαΐκευση επιστημονικών θεωριών) .

·    Οι ιδέες του ενέπνευσαν την αμερικάνικη και γαλλική επανάσταση .