ΕΝΟΤΗΤΑ  8^η 

Η  ΕΞΕΛΙΞΗ  ΤΗΣ  ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ  ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ  (1821-1827) 

σελ. 30-32

   Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 

Ø      Η ευνοϊκή συγκυρία → Προϋποθέσεις για την επιτυχία της ελληνικής Επανάστασης στη νότια Ελλάδα :

•  Oι ελληνικοί πληθυσμοί ήταν πυκνότεροι.
• Η παρουσία οθωμανικού στρατού δεν ήταν ιδιαίτερα ισχυρή, γιατί η Πύλη  είχε μεταφέρει στρατεύματα στην Ήπειρο, όπου πολεμούσε εναντίον του Αλή πασά.
•  Πολυάριθμοι Φιλικοί προετοίμαζαν την Επανάσταση.
• Υπήρχαν ένοπλα σώματα Ελλήνων (κλεφταρματωλοί).
• Τα ελληνικά εμπορικά σκάφη ήταν εφοδιασμένα με κανόνια και εύκολα μπορούσαν να μετατραπούν σε πολεμικά.
•  Πολλοί Έλληνες διέθεταν εμπειρία ένοπλων συγκρούσεων στη ξηρά και στη θάλασσα.
• Το έδαφος του Μοριά και της Ρούμελης ήταν ευνοϊκό για κλεφτοπόλεμο.

Ø      Επαναστατικές εστίες

• Επαναστατικές ενέργειες εκδηλώθηκαν το Μάρτιο του 1821 στην Πελοπόννησο και επεκτάθηκαν σε όλο σχεδόν τον ελληνικό χώρο(ηπειρωτική Ελλάδα, νησιά Αιγαίου & Κύπρο, Μ. Ασία).
• Τελικά η Επανάσταση εδραιώθηκε στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και ορισμένα νησιά του Αιγαίου.
• Οι δυνάμεις των επαναστατών αποτελούνταν από ατάκτους υπό τις οδηγίες οπλαρχηγών χωρίς να υπάρχει κεντρική ηγεσία.

                           Ø      Πρωταγωνιστές →

• Στη στεριά (Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Γεώργιος Καραϊσκάκης, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Μάρκος Μπότσαρης)
• Στη θάλασσα (Κωνσταντίνος Κανάρης, Ανδρέας Μιαούλης)
• Γυναικείες ηγετικές μορφές (Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, Μαντώ Μαυρογένους)

   Η ΦΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΤΥΧΙΩΝ (1821-1824) →

Ø      Τα γεγονότα του 1821 →

• Οι επιτυχίες των επαναστατών στην Πελοπόννησο προκάλεσαν αντίποινα των Τούρκων με αποκορύφωμα τον απαγχονισμό του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄.
• Στη Στερεά Ελλάδα τα τουρκικά στρατεύματα εμποδίστηκαν να κατεβούν στην Πελοπόννησο (Αλαμάνα-Αθανάσιος Διάκος, Γραβιά-Οδυσσέας Ανδρούτσος).
• Γεγονός-σταθμός → Η άλωση της Τριπολιτσάς από τον Κολοκοτρώνη.
• Στη θάλασσα οι ελληνικές δυνάμεις :παρεμποδίζουν τις κινήσεις του τουρκικού στόλου, υποστηρίζουν τις χερσαίες δυνάμεις & συμμετέχουν σε πολιορκίες παραλιακών φρουρίων.

 Ø      Τα γεγονότα του 1822 →

• Οι Τούρκοι καταστρέφουν τη Χίο και κατασφάζουν τον πληθυσμό της προκαλώντας μεγάλη συγκίνηση και κύμα Φιλελληνισμού στην Ευρώπη.
• Ως απάντηση ο Κανάρης ανατινάσσει την τουρκική ναυαρχίδα στο λιμάνι της Χίου.
• Ο Κολοκοτρώνης διαλύει στα Δερβενάκια τη στρατιά του Δράμαλη.

Ø      Τα γεγονότα του 1823 →

• Θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη.

Ø      Τα γεγονότα του 1824 →

• Μετά από συμφωνία Τούρκων και Αιγυπτίων για την κατάπνιξη της Επανάστασης οι Τούρκοι καταστρέφουν τα Ψαρά και οι Αιγύπτιοι καταπνίγουν την Επανάσταση στην Κρήτη και καταστρέφουν την Κάσο .
•  Ως απάντηση ο ελληνικός στόλος υπό τον Ανδρέα Μιαούλη (ναυμαχία του Γέροντα) νικούν τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο.

       Η ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΜΨΗΣ (1824-1827) →

Ø      Τα γεγονότα του 1825 →

• Οι Αιγύπτιοι υπό τον Ιμπραήμ αποβιβάζονται στην Πελοπόννησο και σχεδόν την ανακαταλαμβάνουν.
• Οι Έλληνες σε συνθήκες εμφυλίου πολέμου αποτυγχάνουν να τον απωθήσουν (μάχη στο Μανιάκι-Παπαφλέσσας).
• Οι Δ. Υψηλάντης, Κ. Μαυρομιχάλης & Ι. Μακρυγιάννης αντιμετωπίζουν επιτυχώς τον Ιμπραήμ (Μύλοι της Λέρνης/Αργολίδα).
• Αρχίζει η πολιορκία του Μεσολογγίου από τις τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις.

Ø      Τα γεγονότα του 1826 →

• Η ηρωική έξοδος του Μεσολογγίου προκαλεί μεγάλη συγκίνηση και νέα κύμα Φιλελληνισμού στην Ευρώπη.
• Παρά τις προσπάθειες του Γ. Καραϊσκάκη στη Στερεά η Επανάσταση φαίνεται να σβήνει.

Ø      Τα γεγονότα του 1827 →

• Θάνατος του Γεωργίου Καραϊσκάκη κατά την πολιορκία και κατάληψη, λίγο μετά, της Ακρόπολης των Αθηνών από τους Τούρκους.
• Οι Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) αλλάζουν τα δεδομένα του ελληνικού ζητήματος με την απόφασή τους για ειρήνευση και δημιουργία ελληνικού κράτους (συνθήκη του Λονδίνου)

α. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία 20 χρόνια πριν την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης

ΕΝΟΤΗΤΑ  7^η 

Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΙ Η ΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ  ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 

ΣΤΙΣ  ΠΑΡΑΔΟΥΝΑΒΙΕΣ  ΗΓΕΜΟΝΙΕΣ σελ. 28-29

Η ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Ίδρυση και σκοπός της Φιλικής Εταιρείας →

Τόπος  → Οδησσός της Ρωσίας

Χρόνος → 1814

Ιδρυτές → Νικ. Σκουφάς, Αθ. Τσακάλωφ, Εμμ. Ξάνθος, Παν Αναγνωστόπουλος

Σκοπός → Η Φιλική Εταιρεία ήταν μια μυστική οργάνωση που σκοπό είχε την προετοιμασία του ένοπλου αγώνα των Ελλήνων για ανεξαρτησία.

Οι δυσκολίες οργάνωσης της Φιλικής Εταιρείας →

α) Ο μεγάλος γεωγραφικός χώρος που ήταν διάσπαρτοι οι Έλληνες

β) Η μεγάλη μυστικότητα δράσης

γ) Ο δισταγμός των Ελλήνων που είχαν δει άλλα απελευθερωτικά κινήματα να αποτυγχάνουν

δ) Η ποικιλομορφία των κοινωνικών τάξεων στις οποίες έπρεπε να απευθυνθούν

Οι ευνοϊκές προϋποθέσεις ανάπτυξης του έργου των Φιλικών →

1) Τα σοβαρά προβλήματα στο εσωτερικό της οθωμανικής Αυτοκρατορίας

2) Η διάδοση των ιδεών της γαλλικής επανάστασης στους Έλληνες

3) Η ωρίμανση του αιτήματος για ανεξαρτησία στην Ελλάδα

Η οργάνωση της Φιλικής Εταιρείας →

•  Η Eταιρεία ακολουθούσε το πρότυπο οργάνωσης των καρμπονάρων
• Υπήρχαν στάδια μύησης για τα μέλη της
• Τα μέλη ορκίζονταν πίστη και αφοσίωση
•  Οι επίορκοι τιμωρούνταν με θάνατο
• Τα μέλη χρησιμοποιούσαν ψευδώνυμο και κρυπτογραφικό αλφάβητο

Τα μέλη →

·        Μέχρι το 1817-18 η Φιλική Εταιρεία απευθυνόταν μόνο σε πλούσιους Έλληνες εμπόρους.

·           Αργότερα άρχισε να απευθύνεται σε μικρεμπόρους, διανοούμενους και άλλες κοινωνικές ομάδες (μόνο τότε αναπτύχθηκε γρήγορα)

·         Γυναίκες γίνονταν δεκτές μόνο κατ’ εξαίρεση

Η ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας (Αόρατη Αρχή) →

Ø      Ήταν μυστική και αφηνόταν να εννοηθεί ότι αποτελούνταν από ισχυρά πρόσωπα.

Ø      Ο Ιωάννης Καποδίστριας αρνήθηκε να αναλάβει την ηγεσία της Εταιρείας, γιατί θεωρούσε ότι δεν ήταν ακόμη ώρα να ξεσπάσει επανάσταση.

Ø     Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ανέλαβε την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας (Γενικός Επίτροπος της Αρχής).

Η ΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΙΣ ΗΓΕΜΟΝΙΕΣ

Η Επανάσταση κηρύχθηκε στις παραδουνάβιες ηγεμονίες (σημ. Ρουμανία) επειδή :

§   εκεί δεν υπήρχε τουρκικός στρατός (λόγω παλαιότερων ρωσοτουρκικών συνθηκών)

§   βορειότερα υπήρχε ρωσικός στρατός, που οι Έλληνες πίστευαν ότι θα βοηθήσει

§   υπήρχε βοήθεια από τοπικούς βαλκάνιους ηγέτες (Καραγεώργεβιτς, Βλαδιμηρέσκου)

Η διάβαση του Προύθου από τον Υψηλάντη :

§   Ο Υψηλάντης με το στρατό του πέρασε τον ποταμό Προύθο (24 Φεβρουαρίου 1821) και  κυκλοφόρησε επαναστατικές προκηρύξεις στο Ιάσιο της Ρουμανίας κηρύττοντας έτσι την έναρξη της Επανάστασης.

§   Στις επαναστατικές προκηρύξεις αφηνόταν να εννοηθεί ότι πίσω από την Επανάσταση βρισκόταν η Ρωσία.

Τα προβλήματα του κινήματος

ü      Οι πλούσιοι Έλληνες των ηγεμονιών δε βοήθησαν όσο έπρεπε .

ü      Η στρατολόγηση δεν προχωρούσε.

ü      Ο τσάρος αποκήρυξε την Επανάσταση και επέτρεψε στους Τούρκους να μπουν στις Ηγεμονίες και να την καταστείλουν.

ü      Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ πιεζόμενος από το Σουλτάνο αφόρισε τους επαναστάτες.

ü      Ο Βλαδιμηρέσκου θεωρήθηκε προδότης και εκτελέστηκε με απόφαση της Φιλικής Εταιρείας.

Μάχες – το τέλος της επανάστασης →

Ø      Οι Έλληνες ηττήθηκαν στο Δραγατσάνι (7 Ιουνίου 1821), όπου και διακρίθηκε ο Ιερός Λόχος .

Ø      Ο Γεωργάκης Ολύμπιος αγωνίστηκε και έπεσε ηρωικά στη Μονή Σέκου .

Ø      Ο Ιωάννης Φαρμάκης συνελήφθη από τους Τούρκους και αποκεφαλίστηκε.

Ø      Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης συνελήφθη από τους Αυστριακούς και φυλακίστηκε.