Ο ρίκινος είναι αειθαλής ποώδης ή ημιξυλώδης θάμνος, με ύψος μέχρι 12 μέτρα και πλάτος 5 μέτρα. Αναπτύσσεται γρήγορα, μέχρι και 4 μέτρα σε ένα χρόνο αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές. Τα φύλλα του είναι μεγάλα, με διάμετρο μέχρι 75 εκατοστά, λοβωτά, με οδοντωτές άκρες και μακριούς μίσχους. Το χρώμα τους είναι γυαλιστερό ιώδες ή κόκκινο-πράσινο. Τα άνθη είναι μικρά και κιτρινοπράσινα διατεταγμένα σε σπάδικες. Τα αρσενικά άνθη βρίσκονται στο κάτω μέρος του σπάδικα και τα θηλυκά στο πάνω. Ο καρπός είναι ακανθώδης κόκκινη κάψουλα με σπέρματα τα οποία μοιάζουν πολύ με τσιμπούρια.   ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ Το φυτό είναι ολόκληρο τοξικό, και ιδίως οι καρποί του και το περίβλημά τους. Είναι γνωστό ότι ένας σπόρος περιέχει δόση τοξικών ουσιών ικανή να σκοτώσει ένα παιδί. Τα φύλλα του φυτού είναι λιγότερο τοξικά. Η τοξική ουσία του φυτού έχει αναγνωριστεί ως η ρικίνη. Σύμφωνα με το βιβλίο Γκίνες του 2007, είναι το πιο τοξικό φυτό στο κόσμο. Από τους καρπούς εξάγεται και το καστορέλαιο, το οποία έχει ένα ευρύ φάσμα χρήσεων, κυρίως στη σαπωνοποιία και την φαρμακευτική. Κύρια παραγωγός χώρα του καστορέλαιου είναι η Ινδία.