Το έρμο χωράφι εκεί στη Σαλαμίνα
Το ποίημα «Στο έρμο χωράφι εκεί στη Σαλαμίνα» ανήκει στα Λυρικά Β΄ και προσμετρείται στα ποιήματα της ωριμότερης φάσης του Σικελιανού. Εδώ θα συναντήσει κανείς όλο το φάσμα της θεματικής του: τη φύση (σε πλήθος εικόνων και παρομοιώσεων), τον μύθο και τη γυναίκα (θεά Μούσα), τη βιβλική θεματολογία (Βοόζ και Ρουθ), αλλά και το ζήτημα της ποιητικής τέχνης και δημιουργίας (παράλληλα με κάποιες αυτοεγκωμιαστικές νύξεις).
Η συνάντηση με τη Μούσα, τη θεόπνευστη έμπνευση, πραγματοποιείται μέσα σε ένα πλαίσιο υπερβατικό και μυστικιστικό, που διαγράφεται μέσω υπαινικτικών αναφορών (με τη συνδρομή ενός πλήθους εκφραστικών μέσων). Η ίδια η Μούσα δεν κατονομάζεται ρητά. Η θεϊκή της φύση γίνεται αντιληπτή από τη χρήση του κεφαλαίου γράμματος σε κάθε αναφορά στο πρόσωπό της, από την άυλη υπόστασή της («χωρίς να αφουγκραστώ το πάτημά Σου») και από τη μεταμόρφωση του φυσικού κόσμου σε υπερβατικό σύμπαν κάτω από την επιρροή της («πούθε βγαίνει ετούτ’ η λάμψη […] τα χαλίκια μοιάζουνε πετράδια / και τ’ αγκάθια απαλότερα απ’ τα κρίνα […]»).
Η επίδραση που έχει πάνω στον ποιητή, είναι καταλυτική: τον οδηγεί στη λύτρωση, καθώς του επιτρέπει να συνθέσει «το αθάνατο Τραγούδι», να δοκιμάσει δηλαδή την κορυφαία εμπειρία μιας αποκαλυπτικής μεταρσίωσης, προσδίδοντας στην ποιητική διαδικασία ένα βάθος οντολογικό («[η] τρίσβαθη ψυχή μου/[…] να λυτρωθεί»). Τα συναισθήματα που συγκλονίζουν το ποιητικό υποκείμενο κατά τη διάρκεια αυτής της πνευματικής και ψυχικής κυοφορίας προβάλλονται με μεγαλειώδεις εικόνες, παρμένες από τον φυσικό κόσμο (ρομαντικό στοιχείο).
Ο ποιητής παραδέχεται την πληρότητα και την ανάταση που προκύπτει ως αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης («με χορταίν’ η αγάπη Σου […], ο πόθος μου […] στα βάθη / του σπλάχνου Σου»), έμπλεως ευγνωμοσύνης («Ας είσαι ευλογημένη»).
Θα μπορούσαμε, τέλος, να ανιχνεύσουμε και ορισμένα στοιχεία αυτοεγκωμιασμού: ο ποιητής παρομοιάζει τον εαυτό του με λιοντάρι, πλάι στο οποίο η Μούσα πλαγιάζει ως λέαινα ή με τον Βοόζ, στα πόδια του οποίου γέρνει η Ρουθ. Και στις δύο εικόνες, παρόλο που αυτές υποδεικνύουν ζευγάρι (σύμπνοια, ταύτιση, κοινή πορεία), ο ποιητής προβάλλεται σταθερά ως ο ισχυρός εταίρος («το χαρισματικό λυρικό υποκείμενο»), ενώ η Μούσα ως παραπληρωματικό στοιχείο, αναγκαίο, ωστόσο, για την επίτευξη του ουσιώδους διακυβεύματος, της ποιητικής ολοκλήρωσης.
Ετικέτες: Μούσα