Ομαλή συνεργασία μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών; Προϋποθέσεις, ώστε να υπάρχει μια θετική επικοινωνία ανάμεσα στο οικογενειακό και το ευρύτερο σχολικό περιβάλλον. Ο ρόλος της οικογένειας στη σχολική επίδοση των παιδιών και τη γενικότερη στάση τους απέναντι στο σχολείο

Με βάση τα σύγχρονα εκπαιδευτικά δεδομένα, ενθαρρύνεται η ομαλή συνεργασία μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών. Αυτό αποτυπώνεται άλλωστε και στη νομοθεσία (υποχρέωση των σχολείων για καθορισμό ημέρων και ωρών επικοινωνίας του εκπαιδευτικού με το γονέα, επίδοση βαθμολογίας, σχολικά συμβούλια κ.ά.). Πολύ συχνά θα συναντήσουμε τον όρο “γονεϊκή εμπλοκή”, ο οποίος αποτυπώνει το βαθμό που ο γονέας εμπλέκεται στη σχολική ζωή του παιδιού του γενικότερα.

Η έννοια της γονεϊκής εμπλοκής που συναντάται πολύ στη σύγχρονη βιβλιογραφία δηλώνει το σύνολο των ενεργειών και των πρακτικών του σχολείου να φέρουν κοντύτερα τους γονείς στα σχολεία των μαθητών τους. Για την ακρίβεια χρησιμοποιούνται δύο έννοιες: α) γονεϊκή εμπλοκή και β) γονεϊκή συμμετοχή. Άλλες φορές χρησιμοποιείται αδιάκριτα, ενώ κάποιες άλλες υπάρχει διάκριση με την έννοια της γονεϊκής συμμετοχής να είναι ενεργότερη δραστηριοποίηση και συμμετοχή- συνέργεια του γονέα στην όλη δραστηριότητα του σχολείου (Μπακάλμπαση, 2011, Χριστιανού, 2007). Είναι μία έννοια που συνάδει με τους νέους προσανατολισμούς της επίσημης εκπαιδευτικής πολιτικής των τελευταίων χρόνων για ένα σχολείο «ανοιχτό στην κοινωνία».

Από τα παραπάνω βγαίνει το συμπέρασμα, πως μια επιτυχημένη συνεργασία μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών μπορεί να επιτευχθεί με την αξιοποίηση της νομοθεσίας από το σχολείο, αλλά και με δικές του προτάσεις προσαρμοσμένες στο “οικοσύστημα” της τοπικής κοινωνίας στην οποία ανήκει η εκάστοτε σχολική μονάδα.

Παράδειγμα αποτελεί η αξιοποίηση κάθε πρόσφορου μέσου επικοινωνίας σχολείου- οικογένειας, ώστε να ενημερώνεται άμεσα η οικογένεια για θέματα σχετιζόμενα με το παιδί της, δράσεις του σχολείου, επιτεύγματα της σχολικής μονάδας ή ακόμα και για τα προβλήματα που προκύπτουν.

Η δια βίου εκπαίδευση των εκπαιδευτικών σε εθελοντική βάση και η προσωπική τους μέριμνα για επιμόρφωση σε σχετικούς ψυχοπαιδαγωγικούς τομείς, τους εξοπλίζει με γνώσεις που μπορεί να προωθήσουν τη συνεργασία γονέων – εκπαιδευτικών.

Από την πλευρά τους οι γονείς θα πρέπει να δείχνουν ενεργό  ενδιαφέρον για τη σχολική ζωή του παιδιού τους και να δίνουν το παρόν σε όποια δράση υλοποιεί το σχολείο.  Ο εκπαιδευτικός είναι σύμμαχος του γονέα και όχι αντίπαλος και σαν τέτοιο πρέπει να τον αντιμετωπίζουν.

Μία δυσκολία στην επικοινωνία σχολείου-οικογένειας είναι η προβληματική ίσως κατάσταση κάποιας οικογένειας(οικονομική, κοινωνική, οικογενειακή κρίση ή άλλη). Σε αυτήν την περίπτωση το σχολείο θα πρέπει να τηρεί μία δεοντολογική στάση που δε θα φέρει το γονέα ή το παιδί σε δύσκολη θέση, αλλά και θα είναι σε ετοιμότητα για να ενημερώσει τις υπεύθυνες δημόσιες δομές σε περίπτωση που ελλοχεύει κίνδυνος για το  μαθητή.

Η έννοια της γονεϊκής εμπλοκής πρακτικά στον κόσμο του παιδιού εκλαμβάνεται ως ένα ενεργό ενδιαφέρον για αυτό. Εισπράττεται δηλαδή ως ένα αίσθημα ενδιαφέροντος των γονέων του προς αυτό. Ενισχύει σε τελική ανάλυση τη θετική στάση του παιδιού απέναντι στο σχολείο και δημιουργείται το κατάλληλο ψυχολογικό υπόστρωμα για να κινητοποιηθούν τα εσωτερικά κίνητρα για μάθηση. Η επίδοση  του μαθητή στα μαθήματα σημειώνει θετικό πρόσημο.

Γενικότερα μέσα στο πλαίσιο του  ρόλου τους ως γονείς, εκπαιδευτικοί, ειδικοί ψυχικής υγείας και φυσικά ως μέλη της κοινωνίας, όλες οι παραπάνω κοινωνικές ομάδες συνεργαζόμενες, ενισχύουν τη θετική στάση του μαθητή απέναντι στο σχολείο και πετυχαίνουν ταυτόχρονη μία καλή σχολική επίδοση, αξιοποιώντας πλήρως τις δυνατότητές του. Η δυνατότητα αυτή όμως αξιοποιείται πλήρως μόνο με τη συνεργασία των παραπάνω προσώπων.

Οι γονείς και οι δάσκαλοι αποτελούν για το παιδί τους «Σημαντικούς Άλλους»(Λεοντάρη 1997) ή αλλιώς «ουσιώδεις άλλους» (Πυργιωτάκης 1986), τα καθοριστικά δηλαδή πρόσωπα για την ανάπτυξη του αυτοσυναισθήματος. Οποιαδήποτε προσβολή προέρχεται από αυτά ειδικά τα πρόσωπα επηρεάζουν άμεσα την αυτοεκτίμηση (Πυργιωτάκης 1986). Η δική μας στάση είναι επιδεκτική αλλαγών και μπορεί να τροποποιηθεί. Προτείνουμε επομένως τη συνεργασία γονέων  και εκπαιδευτικών. Αυτό άλλωστε είναι και μέσα στη λογική της σύγχρονης, «αγχώδους για το κέρδος» κοινωνίας: Είναι άκρως ανταποδοτικό και μακρόχρονα κάνει απόσβεση. Δημιουργεί μελλοντικά «ψυχικά υγιείς» ανθρώπους και όχι απλά “μορφωμένους”.

Βιβλιογραφία

Λεοντάρη, Α: Αυτοεκτίμηση, «Κέντρο Ελέγχου» και «Πιθανοί Εαυτοί»

σε εφήβους» Στο Παιδαγωγική Επιθεώρηση τ.26 1997

Μπακάλμπαση, Ε.: Γονείς και σχολική πραγματικότητα, 2011, στο http://www.inital.gr/%CE%9C%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CF%84%CE%AD%CF%82-%CE%A5%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B1-%CE%AC%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%B1/4891-%CE%93%CE%9F%CE%9D%CE%95%CE%99%CE%A3-%CE%9A%CE%91%CE%99-%CE%A3%CE%A7%CE%9F%CE%9B%

(τελευταία πρόσβαση 2/1/21).

Πυργιωτάκης, Ι.: Κοινωνικοποίηση και εκπαιδευτικές ανισότητες, Αθήνα

1986

Χριστιανού,Φ. : Σχέσεις Οικογένειας–Σχολείου, 2007