ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ ΑΙΜΙΛΙΟΣ

Ασκήσεις Μαθηματικών Ε- κΑΦΑΛΑΙΟ 22

 

 

 

 

 

 

 

 

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Η:

 

ΑΡΚΑΜΟΥΖΗ ΚΥΡΙΑΚΗ

ΚΑΙ

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ Ε2

 

 

 

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: Αρκαμούζη Κυριακή

Μαθητές Ε2

             ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ: Αρκαμούζη Κυριακή

 

 

 

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

• Πρόλογος
• Α) Ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός στην αρχαία Αρκαδία
• Αρχαία Τεγέα
• Αρχαία Μεγαλόπολη
• Αρχαία Λυκόσουρα
• Αρχαία Ασέα, Ναός Αρτέμιδος Κνακεάτιδος, Αρχαία Θέλπουσα, Ιερό Απόλλωνα Τυρίτα, Αρχαίες Πρασιές
• Παλαιόκαστρο Γορτυνίας, Αρχαία Γόρτυνα, Αρχαίο Μεθύδριο, Αρχαία Μαντινεία, Αρχαίος Ορχομενός, Έπαυλη Ηρώδου του Αττικού, 5^η Μυκηναϊκή οδός ή 84^η Ρωμαϊκή οδός
• Β) Ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός στην υπόλοιπη Ελλάδα
• Ρωμαϊκό ωδείο – Ρωμαϊκά μνημεία Πάτρας
• Βιβλιογραφία

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Οι Ρωμαίοι με την κατάκτηση της Ελλάδας γνώρισαν από κοντά τον πολιτισμό των Ελλήνων. Γοητεύτηκαν από τους ωραίους ναούς, τα αγάλματα των θεών και των ηρώων, τα θέατρα και τα στάδια, τις τοπικές και πανελλήνιες γιορτές τους. Στις ελληνικές πόλεις, ιδιαίτερα στην Αθήνα, γνώρισαν ονομαστούς δασκάλους και δημιουργούς και θαύμασαν την πρόοδό τους στα γράμματα και στις καλές τέχνες.

 

Έτσι στα χρόνια που ακολούθησαν επηρεάζονται από την ελληνική αρχιτεκτονική, μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα, παίρνουν έλληνες δασκάλους για τα παιδιά τους και συχνά τα στέλνουν στην Ελλάδα να σπουδάσουν. Ακόμη και στα θέατρά τους παίζουν ελληνικές τραγωδίες και κωμωδίες. Από τη συνύπαρξη και τη συνεργασία αυτή γεννήθηκε ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός που θαυμαστά έργα του υπάρχουν ακόμη γύρω μας και κοντά μας.

 

Μέσα από αυτή την εργασία, οι μαθητές του Ε2 τμήματος του 11^ου Δημοτικού

Σχολείου Τρίπολης, θέλησαν να αναδείξουν τα σπουδαία μνημεία που μας έχουν διασωθεί    από την ελληνορωμαϊκή περίοδο και να μας αφυπνίσουν σε ό, τι αφορά τα ελληνορωμαϊκά μνημεία του Ν. Αρκαδίας, αλλά και της Ελλάδας γενικότερα. Σας ευχόμαστε καλή ανάγνωση…..

 

 

 

 

Αρκαμούζη Κυριακή

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ο ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΡΚΑΔΙΑ

 

 

 

 

 

 

 

 

ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ

Η αρχαία Αρκαδία είχε έκταση πολύ μεγαλύτερη από τη σημερινή. Περιλάμβανε όλη την ηπειρωτική Πελοπόννησο, τμήματα δηλαδή των σημερινών νομών  Ηλείας, Αχαΐας και Κορινθίας.

 

 

 

 

 

 

 

ΑΡΧΑΙΑ ΤΕΓΕΑ

 

 

 

Αεροφωτογραφία του ιερού της Αλέας Αθηνάς στην Αλέα Τεγέας.

 

Το ιερό της Αλέας Αθηνάς ήταν ένα από τα πιο σεβαστά ιερά της Πελοποννήσου. Ήταν αφιερωμένο στην πανελλήνια θεά Αθηνά, με το επίθετο Αλέα, αυτή δηλαδή που προστατεύει τους ανθρώπους από τα κακά. Ο μεγαλοπρεπής ναός χτίστηκε στα μέσα του 4^ου αι. π.Χ.  σε σχέδια του φημισμένου γλύπτη της αρχαιότητας Σκόπα από την Πάρο.

Μέσα στο ιερό βρισκόταν και το άγαλμα του μυθικού ήρωα της Τεγέας, Τηλέφου, η προτομή του οποίου βρισκόταν μέχρι το 1992 στο αρχαιολογικό μουσείο της Τεγέας. Δυστυχώς όμως εκλάπη κι έκτοτε αγνοείται.

Όπως είναι σε όλους γνωστό η  αρχαία πόλη της Τεγέας ήταν πολύ σημαντική. Ιδιαίτερα στην Αγορά της μπορεί κανείς να διακρίνει δημόσια κτίρια που τα ερείπια τους σώζονται σε καλή κατάσταση, ενώ εντυπωσιάζει και το αρχαίο θέατρο που χρονολογείται στους ελληνιστικούς χρόνους.

 

 

Προτομή Τηλέφου

 

 

 ΑΡΧΑΙΑ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗ

 

 

 

Άποψη του αρχαίου θεάτρου Μεγαλόπολης

 

Η Μεγαλόπολη ιδρύθηκε το 370 π.Χ. περίπου και έγινε η νέα μεγάλη πρωτεύουσα των Αρκάδων. Το θέατρο της Μεγαλόπολης του ύστερου 4^ου αι. π.Χ., υπήρξε το μεγαλύτερο θέατρο της Ελλάδας, αφού η χωρητικότητά του ανερχόταν σε 20.000 θεατές.

Δίπλα από το θέατρο οι αρχαίοι τίμησαν το Θερσίλειο. Πρόκειται για το ομοσπονδιακό βουλευτήριο των αρχαίων Αρκάδων. Εδώ  συνεδρίαζαν όλοι οι Αρκάδες για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής.

Η Αγορά της Μεγαλόπολης περιελάμβανε όλα τα δημόσια κτίρια ( αρχεία, ναούς, βουλευτήρια κ.λ.π.) και περιβαλλόταν γύρω γύρω από στοές. Η Φιλίππεια Στοά ήταν πολύ μεγάλη κι είχε κτιστεί προς τιμήν του Φιλίππου του Β΄, πατέρα του Μ. Αλεξάνδρου.

 

 

 

Άποψη της Φιλίππειου Στοάς

 

                                                    Συγγραφική επιμέλεια: Δούλου Νίκη

                                                                                                                Καπράλη Μαρινάσια

                                                                                                                        Οικονομοπούλου Γιολίνα

                                                                                                       Χουντάλα Ελένη

 

 

ΑΡΧΑΙΑ ΛΥΚΟΣΟΥΡΑ

 

 

Τοποθεσία

   Απέχει 22 περίπου χιλιόμετρα από τη Μεγαλόπολη. Βρίσκεται στις νότιες υπώρειες του Λυκαίου όρους.  Σήμερα, 1 χμ. βόρεια, υπάρχει ομώνυμο χωριό που αποτελεί  Δημοτικό Διαμέρισμα  του Δήμου Μεγαλόπολης με πληθυσμό 65 περίπου κατοίκους.

Ιστορία

Θεωρείται η αρχαιότερη πόλη στον κόσμο (10.000 – 8.000 π.Χ.) Κατά την αρχαιότητα ήταν ιερή πόλη των Αρκάδων . Ήταν μια πόλη γεμάτη φως. Άλλωστε βρίσκεται στο όρος Λύκαιο, που σημαίνει φωτεινό, και δεσπόζει στον Πελοποννησιακό χώρο προσφέροντας μοναδική θέα. Ο Παυσανίας τη χαρακτηρίζει ως την αρχαιότερη απ΄ όλες τις πόλεις που υπήρξαν ποτέ πάνω σε ηπειρωτική ή νησιωτική γη, ως την πρώτη πόλη που είδε το φως του ήλιου, ως την πόλη υπόδειγμα για τη δημιουργία άλλων πόλεων.

Ιδρυτής της ήταν ο Λυκάων, γιος του Πελασγού και της νύμφης Κυλλήνης. Αυτός την κατέστησε έδρα των βασιλέων της Αρκαδίας. Όταν το 396 π.Χ. ιδρύθηκε η Μεγαλόπολη, οι Λυκοσουρείς αρνήθηκαν να μετοικήσουν εκεί και κατέφυγαν στο Ιερό της Δέσποινας, που βρισκόταν στη Λυκόσουρα και αποτελούσε κέντρο λατρείας των Αρκάδων. Έτσι, οι υπόλοιποι Αρκάδες, σεβόμενοι το Ιερό της Δέσποινας, τους άφησαν να παραμείνουν στην πόλη τους. Η αρχαία Λυκόσουρα περιβαλλόταν από οχυρωτικό περίβολο, χτισμένο ισοδομικά ή πολυγωνικά, χωρίς ιδιαίτερη επιμέλεια ενώ οι πολύ απόκρημνες πλαγιές της ήταν ανοχύρωτες. Ο λόφος με τα λείψανα αυτού του οχυρωτικού περιβόλου της αρχαίας Λυκόσουρας ήταν γνωστός ως “Παλιόκαστρο της Στάλας”

 

Αρχαιολογικά ευρήματα

 

Οι ανασκαφές του 19ου αι. έφεραν στο φως το φημισμένο Ιερό της Δέσποινας (ανατολικά της Ακρόπολης) ερείπια των βωμών της Δέσποινας και της Δήμητρας, οικοδομικό συγκρότημα στα δυτικά του κυρίως ιερού, κρηνικό οικοδόμημα. Πρωτότυπα γλυπτών, που βρέθηκαν στο χώρο αυτό, φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.

 

 

Ιερό της Δέσποινας

Προσωνύμιο της κόρης του Ποσειδώνα και της Δήμητρας. Είναι το πρώτο και σεβαστότερο ιερό των Μεγαλοπολιτών. Στην ανατολική πλευρά ήταν η είσοδος του Ναού. Δεξιά του Ναού βρισκόταν η μακρά στοά και μπροστά σ’ αυτή βρισκόταν ο Βωμός της Μεγάλης Μητέρας, ο Βωμός της Δέσποινας και ο Βωμός της Δήμητρας. Το κρηπίδωμα του Ναού είχε μήκος 21,35 μ. και ο σηκός είχε πλάτος 11,15 μ. Στη νότια πλευρά και στην υπερκείμενη πλαγιά είχαν χτιστεί 10 βαθμίδες με ογκόλιθους που χρησίμευαν ως εδώλια απ’ όπου παρακολουθούσαν τις μυστικές ιεροπραξίες. Στον πρόναο υπήρχε πρόσταση έξι δωρικών κιόνων με 20 ραβδώσεις και κάτω διάμετρο 81 εκ. Το δάπεδό του ήταν πλακόστρωτο και το δάπεδο του σηκού ήταν ψηφιδωτό. Ο αρχαιότερος ναός της Δέσποινας,  που ήταν μικρότερος, χτίστηκε τον 4ο αι. π.Χ. Το 180 π.Χ. ή το 176 π.Χ. ανοικοδομήθηκε. Απ’ αυτήν την ανοικοδόμησή του προκύπτουν και τα στοιχεία που υπάρχουν για την αναπαράστασή του.

Τα αγάλματα της Δήμητρας, της Δέσποινας, της Αρτέμιδος, του Άνυτου

Στο Ιερό της Δέσποινας στήθηκαν τα κολοσσιαία αγάλματα της Δήμητρας, της Δέσποινας, της Αρτέμιδος και του Άνυτου, τα οποία είχε φιλοτεχνήσει ο Μεσσήνιος γλύπτης Δαμοφών, το πρώτο μισό του 2ου π.Χ. αιώνα. Τα αγάλματα αυτά, ο θρόνος που κάθονταν, το στήριγμα κάτω από τα πόδια τους ήταν φτιαγμένα από μάρμαρο Δολιανών και φιλοτεχνήθηκαν όλα πάνω σε ένα κομμάτι μαρμάρου, το οποίο σύμφωνα με τον Παυσανία έσκαψαν και το βρήκαν κοντά στο Ιερό, οδηγημένοι από όνειρο.

Σύμφωνα με την περιγραφή του Παυσανία και τα αρχαιολογικά ευρήματα, το συνολικό πλάτος του βάθρου πάνω στο οποίο βρίσκονταν τα αγάλματα ήταν 8,40 μέτρα και το ύψος των όρθιων μορφών υπολογίζεται από τον G. Dickins σε 3,78 μ. ενώ το συνολικό ύψος του βάθρου και των αγαλμάτων μαζί ήταν περίπου 6,00 μ. Η Δήμητρα αναπαρίσταται κρατώντας δάδα στο δεξί της χέρι ενώ με το αριστερό της χέρι ακουμπά τη Δέσποινα. Η Δέσποινα κρατά σκήπτρο στο αριστερό της χέρι και με το δεξί  της χέρι κρατά τη λεγόμενη “κίστη” την οποία και ακουμπά στα γόνατά της. Η κίστη ήταν κουτί κυλινδρικού συνήθως σχήματος με κάλυμμα από πάνω. Την έφτιαχναν από ευλύγιστα κλαδιά τα οποία έπλεκαν σε σχήμα κουτιού. Στα ελευσινιακά μνημεία την έφεραν γυναίκες στο κεφάλι τους. Μέσα στην κίστη υπήρχαν ιερά αντικείμενα χρησιμοποιούμενα στις μυστικές τελετές.

Η Δέσποινα και η Δήμητρα κάθονταν στο θρόνο και εκατέρωθεν του θρόνου κοντά στη Δήμητρα βρίσκεται όρθια η Άρτεμη, ντυμένη με δέρμα ελαφιού η οποία προτείνει το δεξί της πόδι, κρατώντας δάδα στο δεξί της χέρι και δύο δράκοντες στο αριστερό. Στον ώμο της φέρει τη φαρέτρα και στα πόδια της κάθεται μια κυνηγετική σκύλα. Αριστερά και δίπλα στο άγαλμα της Δέσποινας  στέκεται όρθιος ο Τιτάνας Άνυτος που είναι οπλισμένος. Έχει κατεβασμένο το δεξί του χέρι κοντά στο μηρό, κρατώντας ίσως το κράνος του, ενώ με το αριστερό κρατά το δόρυ με το οποίο και ακουμπά στο έδαφος. Είκοσι χρόνια μετά το θάνατο του Παυσανία οι Μεγαλοπολίτες έκοψαν νόμισμα στη μία όψη του οποίου υπήρχε η επιγραφή “Μεγαλοπολιτών” και η παράσταση του συντάγματος του Δαμοφώντα, πάνω στην οποία βασίστηκε ο G. Dickins (1906-7) για την αναπαράσταση του συντάγματος.

 Το Μέγαρο της Δέσποινας

Νότια και ανατολικά του Ιερού της Δέσποινας, προχωρώντας στη ράχη του όρους φαινόταν η πρόσοψη του “Μεγάρου της Δέσποινας” ερείπια του οποίου σώζονται στην περιοχή “Ράχη”. Το πλάτος του Μεγάρου έφτανε τα 8,30 μέτρα. Δύο λίθινες σκάλες αριστερά και δεξιά του κυρίως Βωμού, πλάτους 1,16 μ. οδηγούσαν στο Βωμό που είχε στην πρόσοψή του 6 ορθοστάτες, ύψους 1,30 μέτρων, με τρίγλυφα και μετώπες. Η πρόσοψή του ήταν περίπου 6 μ. πλάτος. Εκεί γίνονταν οι θυσίες και το κάψιμο των θυμάτων. Πιο πέρα από το Μέγαρο υπήρχε άλσος αφιερωμένο στη Δέσποινα γύρω από το οποίο υπήρχε λίθινος τοίχος. Μέσα σ’ αυτό υπήρχε μια ελιά και μια βαλανιδιά φυτρωμένες από κοινή ρίζα χωρίς αυτό να είναι αποτέλεσμα επέμβασης κάποιου καλλιεργητή . Κοντά στο άλσος υπήρχε Βωμός του Ίππιου Ποσειδώνα, πατέρα της Δέσποινας και των άλλων θεών.

Η κρήνη της Λυκόσουρας

Χτίστηκε το 180 π.Χ. Ανοικοδομήθηκε μια φορά στα Ρωμαϊκά χρόνια και μια στα προχωρημένα χριστιανικά. Βρισκόταν νοτιοανατολικά της Ακρόπολης της Λυκόσουρας. Είχε σχήμα τετραγώνου χτισμένο με μεγάλες ορθογώνιες πέτρες, με πρόσοψη  προς το νότο, πλάτους 9,40 μέτρα. Στο εσωτερικό του πίσω τοίχου υπήρχε σκάλα που χρησίμευε για την κάθοδο στο εσωτερικό της κρήνης και τον καθαρισμό αυτής. Στη βόρεια πλευρά της κρήνης υπήρχε ένας αγωγός που τη συνέδεε με υπερκείμενο βράχο. Από εκεί έπεφτε το νερό από ύψος 2,60 μ. στο ψηλότερο τμήμα του κρηνικού κτίσματος και μεταφερόταν σε ορθογώνια λεκάνη 8,87 μέτρα Χ 3,20 μέτρα όπου ηρεμούσε και γινόταν καθίζηση της σκόνης και των σωματιδίων χώματος που τυχόν περιείχε. Από εκεί, όταν έφτανε σε αυτή το ύψος των 87 εκατοστών, έπεφτε έξω μέσα από 4 κρουνούς που υπήρχαν στο νότιο τοίχο.

Έξω από την κρήνη υπήρχαν χτισμένοι πρόχειροι τοίχοι για να συγκρατούν τα χώματα καθώς εκεί το έδαφος ήταν κατηφορικό. Σήμερα σώζονται ερείπια της κατασκευής, τμήμα τοίχου από ορθογώνιους  ογκόλιθους, τμήμα δαπέδου της κρήνης, φτιαγμένο με μικρές, λείες πέτρες σαν ψηφιδωτό, με τεχνική που χρησιμοποιούσαν και για το χτίσιμο των λουτρών.

 

 

 

 

 

 

 

Συγγραφική επιμέλεια:  Ζαρόγγα Αικατερίνη

                                    Ζούνη Χριστίνα

                                                           Μητροπούλου Χαραλαμπία

                                        Νικολού Βασιλική

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΑΡΧΑΙΑ ΑΣΕΑ

Ο γιός του Λυκάονα Ασεάτας αναφέρεται από τον Παυσανία να είναι ο ιδρυτής της Ασέας, πόλης χτισμένης πάνω στη διάβαση που οδηγούσε από την Αρκαδία στη Λακωνία, Μεσσηνία και Ολυμπία. Ως εκ τούτου η Αρχαία Ασέα ήταν ιδιαίτερα σημαντική πόλη, κάτι που το μαρτυρά η παρουσία ακρόπολης καθώς και το γεγονός ότι οι Ασεάτες είχαν το δικαίωμα κοπής χάλκινων νομισμάτων (2ος αι. π.Χ.). Οι Ασεάτες πολέμησαν στη μάχη των Πλαταιών (5ος αι. π.Χ.) και στην μάχη της Μαντίνειας (4ος αι. π.Χ.). Η Ασέα ήταν μέλος της Αρκαδικής ομοσπονδίας και αργότερα της Αχαϊκής Συμπολιτείας ( 3ος αι. π.Χ.). Οι κάτοικοι της πόλης ήσαν και από τους πρωτοστάτες στην απόφαση για την ίδρυση της Μεγάλης Πόλης. Οι διάφορες ανασκαφές στην περιοχή έχουν φέρει στο φως σημαντικά ευρήματα, που βρίσκονται στα μουσεία της Τρίπολης, της Τεγέας, του Ναυπλίου, στο Νομισματικό μουσείο Αθηνών και στο Αρχαιολογικό Πανεπιστημιακό μουσείο του Γκέτεμποργκ της Σουηδίας. Υπάρχουν ευρήματα που μαρτυρούν την κατοίκηση της περιοχής ακόμα και από το 6000 π.Χ. Σήμερα στην περιοχή σώζονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης και ειδικότερα, τμήματα των τειχών, της ακρόπολης, καθώς και τάφοι. Επίσης στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία, σώζονται οι βάσεις αρχαίου ναού, πιθανώς του Ποσειδώνα και της Αθηνάς.

ΝΑΟΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ ΚΝΑΚΕΑΤΙΔΟΣ

Έξω από το χωριό Βέρβενα στη θέση ψηλή ράχη, βρίσκονται τα ερείπια του ναού της Άρτεμης Κνακεάτιδος. Στην περιοχή λατρευόταν η θέα από τον 8ο αι. π.Χ., αλλά ο ναός χτίστηκε τον 6ο αι. Πιστεύεται ότι αποτέλεσε τον πρώτο ναό του Ελλαδικού χώρου χτισμένο αποκλειστικά από μάρμαρο. Ο ναός ήταν δωρικού ρυθμού και είχε μεγάλο άγαλμα της θεάς, όπου σώθηκε ένα μικρό τμήμα του. Ο ναός αναφέρεται και από τον Παυσανία στα Αρκαδικά.

ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΛΠΟΥΣΑ

Σημαντική αρχαία αρκαδική πόλη, η Θέλπουσα (ή Τέλφουσα) βρισκόταν κοντά στα σημερινά χωριά Τρόπαια, Βυζίκι και στο εγκαταλειμμένο χωριό Βάναινα. Γνωρίζουμε τη θέση της από αναφορές του Παυσανία, αρχαιολογικά ευρήματα και επιγραφές, αλλά όχι και την ακριβή της έκταση, που πρέπει να ήταν αρκετά μεγάλη. Πάντως εκτεινόταν από την αριστερή όχθη του Λάδωνα έως τον Κλείτορα και τη Ψωφίδα. Θεωρείται ότι πήρε το όνομά της από την κόρη του θεοποιημένου ποταμού Λάδωνα, Θέλπουσα. Στην πόλη υπήρχαν πολλά ιερά μεταξύ των οποίων ήταν το ιερό της Ελευσίνιας Δήμητρας. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι μέσα στο ιερό αυτό υπήρχαν λίθινα αγάλματα της θεάς, της Περσεφόνης και του Διονύσου. Επίσης αναφέρει ο αρχαίος περιηγητής ότι στην περιοχή του Ογκείου Θέλπουσας, υπήρχε το ιερό της Λούσιας Δήμητρας, καθώς και τα ιερά του Απόλλωνα, του Ασκληπιού παιδός με το μνήμα της τροφού του, και το ιερό των δώδεκα θεών. Μία παράδοση θέλει τον Ασκληπιό ως βρέφος να έχει εγκαταλειφθεί σε σπηλιά της Θέλπουσας, αφού η μητέρα του δολοφονήθηκε από τον Απόλλωνα για απιστία. Γι αυτό το λόγο και η λατρεία του Ασκληπιού ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στην περιοχή. Επίσης η Θέλπουσα θεωρούνταν και τόπος καταγωγής του γιου της Δήμητρας, Αρίωνα και για το λόγο αυτό στα νομίσματα που έκοβε η πόλη είχε τις παραστάσεις της θεάς και του Αρίωνα. Η κοπή των νομισμάτων αποδεικνύει και τη σημαντικότητα της αρχαίας πόλης που αποτέλεσε και μέλος της αχαϊκής συμπολιτείας. Τον 2ο αι. μ.Χ. που την επισκέφτηκε ο Παυσανίας η πόλη είχε ήδη παρακμάσει, όμως διατηρούσε ένα μικρό κομμάτι πληθυσμού. Η πόλη αναφέρεται σε διάταγμα του Διοκλητιανού στις αρχές του 4ου αι. μ.Χ. Τελευταία αναφορά γίνεται τον 7ο μ.Χ. αι. στον Συνέκδημο του Ιεροκλή. Σήμερα κάποια ερείπια θυμίζουν το παρελθόν, μεταξύ αυτών είναι κάποια τμήματα των τειχών, λείψανα δεξαμενής νερού και ερείπια ενός Ρωμαϊκού κτίσματος.

ΙΕΡΟ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΤΥΡΙΤΑ

Λίγο έξω από τα Πέρα Μέλανα, βρίσκεται ο λόφος του Προφήτη Ηλία με το ομώνυμο εκκλησάκι. Το εκκλησάκι είναι χτισμένο πάνω στα ερείπια του κάποτε σημαντικότερου ιερού της Κυνουρίας, του ιερού του Απόλλωνα Τυρίτα. Πιθανολογείται ότι μία παλιά τοπική θεότητα, ο Τυρίτας, λατρευόταν εκεί. Η θεότητα αυτή προστάτευε την παραγωγή τυριού. Αργότερα όταν καθιερώθηκε η λατρεία του Απόλλωνα στη περιοχή, από την παλαιά θεότητα σώθηκε μόνο το όνομα, που συνδυάστηκε με το νέο θεό. Η λατρεία του Απόλλωνα ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Κυνουρία. Αυτό φαίνεται από τα πολλά ιερά αφιερωμένα στο θεό, στην περιοχή. Στο συγκεκριμένο χώρο η λατρεία του θεού φαίνεται να ξεκίνησε τον 8ο π.Χ. αι. Συνεχίστηκε ως και στην κλασική εποχή, τον 4ο π.Χ. αι. Αν και σώζονται ίχνη από όλες τις εποχές λειτουργίας του ιερού, τα σημαντικότερα είναι της αρχαϊκής εποχής. Τα ερείπια του ιερού είναι του 6ου αι. Έχει επίσης βρεθεί μία σειρά αντικειμένων, όπως χάλκινα αγαλματίδια, πήλινα αναθήματα, κα.

ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΡΑΣΙΕΣ

Οι αρχαίες Πρασιές (ή Βρασιές) ήταν μία από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαίας Κυνουρίας. Αποτελούσε την καρδιά μίας ομάδας ορεινών οικισμών και πόλεων στην ευρύτερη περιοχή, γνωστούς ως Ορειάτες, μεταξύ των οποίων η Πολίχνη, ο Τυρός, η Γλυππία, κα. Η πόλη ήταν οχυρωμένη και υπήρξε σημαντικό εμπορικό κέντρο για όλη την περιοχή και την αρχαία Σπάρτη με ανεπτυγμένο δίκτυο θαλάσσιων συγκοινωνιών. Η πόλη καταστράφηκε στη διάρκεια των Πελοποννησιακών πολέμων από τους Αθηναίους αρχικά και έπειτα από τους Σπαρτιάτες. Η ζωή της πόλης συνεχίστηκε και γνώρισε μία δεύτερη ακμή κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, όπου κάποια τμήματα του οικισμού αυτής της περιόδου σώζονται, μαζί με τμήματα του αρχαίου λιμανιού και ερείπια από τα τείχη. Τα ερείπια αυτά βρίσκονται στο λόφο του Αγ. Αθανασίου, στον οικισμό της Πλάκας, Λεωνιδίου.

 

 

 

 

Συγγραφική επιμέλεια: Κουστένης Κυριάκος

                                            Μιτζήθρας Νικόλαος

                                                  Μπελίτσος Χαράλαμπος

                                                          Παρασκευόπουλος Γεώργιος

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Β) Ο ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΛΛΑΔΑ

 

 

Τα (πολιτιστικά και φυσικά) Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO είναι μνημεία ή χώροι (π.χ. δάση, βουνά, λίμνες, μνημεία, πόλεις κ.τ.λ.), που προτάθηκαν προς ένταξη και συμπεριλήφθηκαν, στον κατάλογο των μνημείων που διαχειρίζεται το διεθνές Πρόγραμμα Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Το πρόγραμμα αυτό, στοχεύει στην καταλογογράφηση, την ονοματοδοσία και τη συντήρηση πεδίων ιδιάζουσας πολιτιστικής ή φυσικής σημασίας για την κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας. Η έναρξή του έγινε με την αποδοχή και υιοθέτηση της Συνθήκης για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς από το Γενικό Συνέδριο της UNESCO στις 16 Νοεμβρίου 1972.

Ο κατάλογος της UNESCO αποτελείται από 911 μνημεία και χώρους που αποτελούν μέρος της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς που έχουν εξαιρετική παγκόσμια αξία, σύμφωνα με την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Σε αυτά περιλαμβάνονται 704 πολιτιστικά, 180 φυσικά και 27 μικτά μνημεία ή χώροι σε 151 κράτη μέλη (http://whc.unesco.org/en/list ). Από τον Ιούνιο του 2010, 187 συμβαλλόμενα κράτη έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση της Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Τα 17 ελληνικά μνημεία και χώροι Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO

Η πρώτη ελληνική εγγραφή στην Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO έγινε το 1986 με την ένταξη του Επικούρειου Απόλλωνα. Από τότε ακολούθησαν 16 ακόμη εγγραφές, με τελευταία αυτή της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας. Δείτε όλα τα ελληνικά μνημεία και τους χώρους που εντάσσονται στη λίστα ( www.unesco-hellas.gr/gr/3_5_1.htm ):

1.Αρχαιολογικός χώρος της Ακρόπολης (χρονολογία ένταξης 1987): η Ακρόπολη περιλαμβάνει τέσσερα από τα σπουδαιότερα αριστουργήματα της κλασικής Ελληνικής περιόδου: τον Παρθενώνα, τα Προπύλαια, το Ερέχθειο και το ναό της Αθηνάς Νίκης, τα οποία μπορούν να θεωρηθούν σύμβολα της ιδέας της παγκόσμιας κληρονομιάς.

2.Αρχαιολογικός χώρος Αιγών στη Βεργίνα (χρονολογία ένταξης 1996): η πόλη Αιγαί, η πρώτη πρωτεύουσα του Βασιλείου της αρχαίας Μακεδονίας, ανακαλύφθηκε το 19 αιώνα κοντά στην Βεργίνα στη Βόρεια Ελλάδα. Τα πιο σημαντικά της μνημεία είναι το Παλάτι και ο χώρος ταφής. Ένας από τους βασιλικούς τάφους στην Μεγάλη Τύμβο, αναγνωρίστηκε ως ο τάφος του Φιλίππου του Β’.

3.Αρχαιολογικός χώρος Δελφών (χρονολογία ένταξης 1987): Το Πανελλήνιο Ιερό των Δελφών, όπου δινόταν ο χρησμός του Απόλλωνα, εθεωρείτο ο «ομφαλός της γης» και τον 6ο π.Χ. αιώνα, ήταν θρησκευτικό κέντρο και σύμβολο ενότητας του αρχαίου κόσμου.

4.Αρχαιολογικός χώρος Μυστρά (χρονολογία ένταξης 1989): το θαύμα του Μοριά ανεγέρθηκε ως φρούριο το 1249 από τον Βασιλιά της Αχαΐας Γουλιέλμο τον Βιλλεαρδουίνο, επανακτήθηκε από τους Βυζαντινούς και αργότερα κατακτήθηκε από τους Τούρκους και τους Βενετούς. Εγκαταλείφτηκε το 1832 αφήνοντας συναρπαστικά μεσαιωνικά ερείπια να στέκουν μέσα σε μία εξαιρετικής ομορφιάς τοποθεσία.

5.Αρχαιολογικός χώρος Ολυμπίας (χρονολογία ένταξης 1989): ο αρχαιολογικός χώρος της Ολυμπίας, σε μια κοιλάδα της Πελοποννήσου, κατοικείται από την προϊστορική περίοδο. Τον 10ο αιώνα π.Χ. ήταν κέντρο λατρείας του Δία. Εκτός από τους ναούς, υπάρχουν και τα υπολείμματα όλων των αθλητικών εγκαταστάσεων που δημιουργήθηκαν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και οι οποίοι διοργανώνονταν στην Ολυμπία, από το 776 π.Χ., κάθε τέσσερα χρόνια.

6.Αρχαιολογικοί χώροι Μυκηνών και Τίρυνθας (χρονολογία ένταξης 1999): αποτελούν τα επιβλητικά μνημεία των δύο μεγαλύτερων πόλεων του Μυκηναϊκού πολιτισμού, ο οποίος κυριάρχησε στην ανατολική Μεσόγειο από τον 15ο έως τον 12ο αιώνα π.Χ. και διαδραμάτισε ζωτικό ρόλο στην ανάπτυξη του κλασσικού ελληνικού πολιτισμού. Αυτές οι δύο πόλεις συνδέονται με τα Ομηρικά έπη, Ιλιάδα και Οδύσσεια, τα οποία επηρέασαν την ευρωπαϊκή τέχνη και λογοτεχνία για περισσότερες από 3 χιλιετίες.

7.Αρχαιολογικός χώρος Δήλου (χρονολογία ένταξης 1990): σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, ο Απόλλωνας γεννήθηκε σε αυτό το μικρό νησί των Κυκλάδων, το οποίο προσέλκυε προσκυνητές απ’ όλη την Ελλάδα και ήταν ένα ακμάζον εμπορικό λιμάνι. Ο αρχαιολογικός χώρος είναι εξαιρετικά εκτεταμένος και πλούσιος και αποδίδει την εικόνα ενός σπουδαίου κοσμοπολίτικου μεσογειακού λιμανιού.

 

8. Αρχαιολογικός χώρος Ηραίου Σάμου(χρονολογία ένταξης 1992): από την 3 χιλιετηρίδα π.Χ. πολλοί πολιτισμοί έχουν κατοικήσει σε αυτό το μικρό νησί του Αιγαίου κοντά στην Μικρά Ασία. Τα ερείπια του Πυθαγόρειου, ενός αρχαίου οχυρωμένου λιμανιού με ελληνικά και ρωμαϊκά μνημεία και ένα εντυπωσιακό υδραγωγείο, καθώς και το Ηραίο, ο ναός της Ήρας της Σάμου, είναι ακόμα επισκέψιμα.

9.Ιερό του Ασκληπιού στην Επίδαυρο (χρονολογία ένταξης 1988): ο αρχαιολογικός χώρος της Επιδαύρου στην Πελοπόννησο, εκτείνεται σε διαφορετικά επίπεδα. Η λατρεία του Ασκληπιού ξεκίνησε εκεί για πρώτη φορά τον 6ο π.Χ. αιώνα, αλλά τα κύρια μνημεία, ειδικότερα το θέατρο το οποίο θεωρείται ως ένα από τα πιο αμιγή αριστουργήματα της ελληνικής αρχιτεκτονικής χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα.

10. Ναός Επικούρειου Απόλλωνος – Βάσσες (χρονολογία ένταξης 1986): ο φημισμένος ναός αφιερωμένος στον θεό της ίασης και του ήλιου, χτίστηκε στα μέσα του 5ου αιώνα στα απόκρημνα βουνά της Αρκαδίας. Έχει το παλαιότερο κορινθιακό κιονόκρανο που έχει βρεθεί ποτέ και συνδυάζει τον αρχαϊκό ρυθμό με την ρώμη του δωρικού, με ορισμένα τολμηρά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά.

 

          Ωδείο Ηρώδου Αττικού                                               Πύλη Αρχηγέτιδος Αθηνάς

 

 

 

 

      Πύλη Αδριανού                                          Ωρολόγιο Κυρρήστου

 

 

     Βιβλιοθήκη Αδριανού            Μνημείο Φιλοπάππου           θριαμβικό τόξο Γαλέριου

         Ρωμαϊκή αγορά Θεσσαλονίκη                                           Νυμφαίο, Κως

Συγγραφική επιμέλεια: Κουστένης Κυριάκος

                                            Μιτζήθρας Νικόλαος

                                                  Μπελίτσος Χαράλαμπος

                                                          Παρασκευόπουλος Γεώργιος

 

 

ΡΩΜΑΙΚΟ ΩΔΕΙΟ-ΡΩΜΑΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΠΑΤΡΑΣ

   Το Ρωμαϊκό Ωδείο (Εικ. I.1) αποτελεί μνημείο ρωμαϊκής εποχής, παλαιότερο του Ηρωδείου στην Αττική. Σημαντικό πολιτιστικό μνημείο της ευρύτερης περιοχής. Τα ρωμαϊκά μνημεία της Πάτρας αποτελούν έναν ενοποιημένο αρχαιολογικό χώρο στο κέντρο της Πάτρας, και μια γέφυρα στην είσοδο της πόλης που μαρτυρούν την έντονη επιρροή των Ρωμαίων.

   Σύμφωνα με τον ιστορικό Παυσανία, το Ωδείο της Πάτρας (Εικ. I.1) είναι το πλέον αξιόλογο από όλα τα Ωδεία της Ελλάδος, πλην αυτού του Ηρώδου του Αττικού στην Αθήνα, το οποίο είναι μεγαλύτερο σε μέγεθος και καλύτερο σε εμφάνιση. Πρόκειται για κτίσμα του 2ου μ.Χ. αιώνα, ερευνητές όμως το χρονολογούν είτε στο 1ο π.Χ. αιώνα, είτε στο 1ο μ.Χ. αιώνα. Κατατάσσεται στα ρωμαϊκά μνημεία και πιθανότατα ανεγέρθηκε από τον αυτοκράτορα Αύγουστο, στα χρόνια του οποίου η Πάτρα έγινε σημαντική καθώς ευνόησε τους κατοίκους της ανακηρύσσοντας τους «ελεύθερους πολίτες».

 

Εικ 1. Πανοραμική Θέα του Θεάτρου

   Είναι χτισμένο στη νότια πλαγιά του λόφου της ακρόπολης, και ήταν συνέχεια της αρχαίας αγοράς. Στο επάνω μέρος του μνημείου υπήρχε άγαλμα του Απόλλωνα, φτιαγμένο από λάφυρα του πολέμου κατά των Γαλατών, στον οποίο πήρε μέρος η Πάτρα ως σύμμαχος. Τον 3ο προς 4ο αιώνα, μεγάλο μέρος του Ωδείου καταστράφηκε, συνεπεία πυρκαγιάς κατά τη διάρκεια επιδρομής των Ετρούλων. Το δυστυχές είναι ότι μετά την πυρκαγιά, το μνημείο σκεπάστηκε και πάνω σε αυτό χτίστηκαν οικήματα. Αργότερα, το 1889 εξαιτίας τυχαίων εκσκαφών για αδρανή υλικά, αποκαλύφθηκε μέρος του μνημείου. Τα έτη 1938, 1943 και 1957 γίνονται σταδιακές ανασκαφές αποτέλεσμα των οποίων είναι η ανακάλυψη μερών του μνημείου. Αργότερα ξεκινούν και οι εργασίες αναστήλωσης του μνημείου, ώστε να πάρει την αρχική του μορφή.

   Το Ωδείο είναι χωρητικότητας 2.200 ατόμων και αποτελείται από δύο σειρές εδωλίων ακτινωτής διάταξης. Η σκηνή αποτελείται από υπερυψωμένη εξέδρα με χώρο όπισθεν αυτής για την προετοιμασία των ηθοποιών. Σήμερα, το Ωδείο χρησιμοποιείται για πολιτιστικές εκδηλώσεις και κυρίως για παραστάσεις του Διεθνούς Φεστιβάλ της Πάτρας.

   Η Πάτρα είναι διάσπαρτη από Ρωμαϊκά μνημεία που βρίσκονται στο ιστορικό κέντρο της πόλης και αποτελούν ένα ενοποιημένο αρχαιολογικό χώρο μεγάλης ιστορικής σημασίας. Τα μνημεία αυτά είναι σύμβολα της ανάπτυξης της Πάτρας κατά την περίοδο της ρωμαιοκρατίας, καθώς η Πάτρα αυτή την περίοδο έτυχε της εύνοιας της Ρώμης. Αποτελείται από το ρωμαϊκό αμφιθέατρο, το ρωμαϊκά νυμφαία, το ρωμαϊκό υδραγωγείο της Πάτρας και τη γέφυρα του Μείλιχου.

   Το αμφιθέατρο χτισμένο το 1ο μ.Χ. αιώνα κατά την εποχή του Δομητιανού, βρίσκεται κοντά στο ρωμαϊκό ωδείο και είναι μήκους 200μ. και πλάτους 90μ. Στο στάδιο αυτό φιλοξενήθηκαν τα «Καισάρεια» αθλητικές εκδηλώσεις προς τιμήν του Καίσαρα, επ’ ευκαιρίας των 100 ετών από την ίδρυση της αποικίας της Πάτρας.

   Τα νυμφαία αποτελούν δείγματα της έντονης ρωμαϊκής ζωής και της άμεσης επίδρασης των Ρωμαίων καθώς πρόκειται για κτίσματα του 4ου μ.Χ. αιώνα όπου χρησιμοποιήθηκαν ως χώροι αναψυχής. Διέθεταν πίδακες νερού, κήπους και αργότερα χρησιμοποιήθηκαν ως ναοί και κοιμητήρια.

   Το ρωμαϊκό υδραγωγείο, που βρίσκεται στην περιοχή πλησίον του φρουρίου υπό τη μορφή τεχνητού φράγματος και σήμερα αποτελεί μέρος της σύγχρονης δεξαμενής. Στο χώρο αυτό κατά την αρχαιότητα λατρεύονταν οι Νύμφες, θεότητες των υδάτων. Η αρχή λειτουργίας του βασιζόταν στην αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων.

   Η γέφυρα του Μειλίχου (Εικ. 2) αποτελεί μέρος της στρατιωτικής ρωμαϊκής οδού Via Publica και βρίσκεται στην ανατολική είσοδο της Πάτρας στην οδό Αρέθα. Κατασκευάστηκε κατά το 2ο προς 3ο μ.Χ. αιώνα  και είναι γνωστή ως γέφυρα του Παυσανία καθώς από αυτή πέρασε ο Παυσανίας κατά την περιοδεία του στην περιοχή.

 

Εικ. 2. Πανοραμική θέα της γέφυρας

   Τέλος, η ιστορική πορεία της περιοχής και η επικοινωνία της με τον μυκηναϊκό πολιτισμό (υπεύθυνο για τον πόλεμο της Τροίας) μαρτυρείται από τη περιοχή Βούντενης, που αποτελεί μία από τις σημαντικότερες μυκηναϊκές τοποθεσίες της Αχαΐας. Σε απόσταση 7 χιλιομέτρων βόρειο-ανατολικά της Πάτρας, αποτελεί πιθανότατα το πυρήνα της προϊστορικής Πάτρας. Στην τοποθεσία αυτή διατηρείται νεκροταφείο με 45 μυκηναϊκούς τάφους. Το νεκροταφείο χρονολογείται ανάμεσα στα 1500 με 1100 πΧ και εκτείνεται σε περιοχή 80.000 τμ.

 Συγγραφική επιμέλεια: Αποστολόπουλος Κων/νος

                                             Καπόγιαννης Νεκτάριος

                                             Λογιωτατόπουλος Βασίλης, Μάρκου Μαρία

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

 

• Ιστορία Ε΄ Δημοτικού, Στα Βυζαντινά Χρόνια, εκδόσεις ΟΕΔΒ
• Ιστορία, βοήθημα Ε΄ Δημοτικού, εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ
• http://asphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc4
• clickatlife.gr
• http://cultureportal.uop.gr
• http://www.inarcadia.gr
• http://eneaportal.unile.it
• http://upload.wikimedia.org
• http://arcadia.ceid.upatras.gr

 

 

 

Καλωσήρθατε στο Blogs.sch.gr. Αυτό είναι το πρώτο σας άρθρο. Αλλάξτε το ή διαγράψτε το και αρχίστε το “Ιστολογείν”!