Ο Μάιος δεν είναι μόνο ο μήνας των χρωμάτων είναι και των κελαηδημάτων, δεν είναι μόνο των λουλουδιών αλλά και των πουλιών. Είναι κάτι που εύκολα το αντιλαμβάνεται κάποιος ακόμη και μέσα στην πόλη, περνώντας δίπλα από ένα δέντρο αλλά και μυρίζοντας την άνοιξη στα ανθισμένα μπαλκόνια.
Η φωτογραφία με τίτλο Ακούγοντας τα πουλιά (Listening to the Birds, John Dumont, 1892) η οποία αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Ανοιχτής βιβλιοθήκης. έρχεται από μακριά, στον χρόνο και στο χώρο, για να ταιριάξει θαυμάσια με το απόσπασμα του Νίκου Καζαντζάκη (Αναφορά στον Γκρέκο, Αθήνα: εκδ. Ελ. Καζαντζάκη 1964/και νεότερες εκδόσεις):
[…] Μια μέρα, ήταν άνοιξη, χαρά Θεού, τα παράθυρα ήταν ανοιχτά κι έμπαινε η μυρωδιά από μιαν ανθισμένη μανταρινιά στο αντικρινό σπίτι. Το μυαλό μας είχε γίνει κι αυτό ανθισμένη μανταρινιά και δεν μπορούσαμε πια ν’ ακούμε για οξείες και περισπωμένες. Κι ίσια ίσια ένα πουλί είχε καθίσει στο πλατάνι της αυλής του σκολειού και κελαηδούσε. Τότε πια ένας μαθητής, χλωμός, κοκκινομάλλης, που ’χε έρθει εφέτο από το χωριό, Νικολιό τον έλεγαν, δε βάσταξε, σήκωσε το δάχτυλο:
–Σώπα, δάσκαλε, φώναξε. Σώπα, δάσκαλε, ν’ ακούσουμε το πουλί!
Στα δικά μας τώρα. Όταν ανοιγόμαστε με τα παιδιά στη φύση είναι σημαντικό να σχεδιάζουμε δραστηριότητες αισθητηριακής διερεύνησης και χαρτογράφησης αυτού του ιδιαίτερου ηχο-τοπίου. Αξίζει να δώσουμε τον χρόνο στα παιδιά ώστε να ξεπεράσουν τα αμήχανα γελάκια της αρχής, να νιώσουν εμπιστοσύνη, να κλείσουν τα μάτια, να ηρεμήσουν και να αφουγκραστούν. Σε λίγο, θα ανακαλύψουν πόσες μοναδικές «φωνές» υπάρχουν μέσα σε αυτό το αξεδιάλυτο μελωδικό σύνολο που πριν αποκαλούσαν τιτιβίσματα. Μετά είναι η δική τους σειρά να ανταποδώσουν με το ηχοτοπίο του γέλιου της χαράς και του ενθουσιασμού τους.
Και δίπλα στον θαυμασμό αφήνουμε χώρο να σταθεί και ο προβληματισμός για έναν αζύγιαστο πλούτο που σαν θα λείψει θα φτωχύνει όχι μόνο τη δική μας αλλά και την ίδια τη ζωή.
Άραγε πόσα τραγούδια έχουμε χάσει σε διάφορα μέρη του πλανήτη; Τριάντα οκτώ εκατομμύρια πουλιά, εκτιμάται ότι έχουν εξαφανιστεί από τον ουρανό της Βρετανίας τα τελευταία 60 χρόνια. Ένα στα πέντε δεν υπάρχει πια. Έχει χαθεί για πάντα…Η κλιματική αλλαγή, η υποβάθμιση των οικοτόπων και η επακόλουθη μείωση τροφής και άλλων πόρων θεωρούνται οι κύριοι παράγοντες πίσω από αυτή την ολέθρια μείωση.
Από εμάς εξαρτάται πόσα τραγούδια θα αφήσουμε να σβήσουν στη σιωπή…
Αυτά τα τραγούδια κάνουν πλούσια και τη δική μας ζωή. Σίγουρα, είναι από τα πιο υπέροχα του σύμπαντος. Χωρίς αυτά η ζωή μας θα φτωχύνει. Αλλά αυτό που χάνεται, όταν τα τραγούδια σβήνουν στη σιωπή, δεν είναι μόνο μία μαγευτική λυρική υπόκρουση στη ζωή μας.
Για τα πλάσματα που το ερμηνεύουν το τραγούδι αυτό είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι ένα όπλο πολέμου, ένα ερωτικό κάλεσμα, μία υπόσχεση γονεϊκότητας ή ίσως ακόμη κάτι πιο εντυπωσιακό που μένει να το ανακαλύψουμε. Το κάθε τραγούδι αποτελεί ένα εκπληκτικό παράδειγμα των εντυπωσιακών στρατηγικών επιβίωσης που ανέπτυξαν τα ζώα για να μείνουν ζωντανά.
Για αυτό δεν θα σταματήσω ποτέ να θαυμάζω τους υπέροχους ήχους που ακούω.
David Attenborough, Τραγούδια της άγριας ζωής (Attenborough’s Wonder of Song).
