Κάθε φορά που βλέπουμε τα σκουπίδια να σχηματίζουν βουνά είναι καλό να έχουμε δύο πράγματα στο μυαλό μας:

Πρώτον, ότι κάθε ένας από εμάς παράγει περισσότερο από μισό τόνο (509 κιλά) σκουπίδια κάθε χρόνο. Άρα, πρέπει εμείς ως πολίτες να παράγουμε λιγότερα σκουπίδια.

Δεύτερον, ότι το 81% από αυτά τα σκουπίδια καταλήγει στις χωματερές και μόλις το 19% ανακυκλώνεται ή κομποστοποιείται.  Άρα, πρέπει η πολιτεία να φτιάξει ένα νέο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων που θα εξασφαλίζει ότι όσο το δυνατόν λιγότερα σκουπίδια θα καταλήγουν σε τελική διαχείριση (ανακύκλωση, χωματερή ή καύση).

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν για να δημιουργήσουμε ένα σύστημα, όπου οι πολίτες πετούν ελάχιστα σκουπίδια στους κάδους και αυτά πλέον ανακυκλώνονται;

1. Πρόληψη (ούτε ΧΥΤΑ ούτε ΧΥΤΥ)

Η πρόληψη είναι η ύψιστη προτεραιότητα σε κάθε σύγχρονο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων, ώστε να παράγονται όσο το δυνατόν λιγότερα απορρίμματα. Και όμως στην Ελλάδα η συζήτηση εξακολουθεί να επικεντρώνεται στην τελική διαχείριση. Δεν πρέπει να προκαλεί απορία επομένως ότι δεν υπάρχει καμία ουσιαστική πρωτοβουλία για τη μείωση των υλικών συσκευασίας και των συσκευασιών μιας χρήσης.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το πλαστικό ποτήρι του φρέντο. Ξέρατε ότι στην Ελλάδα κάθε μέρα χρησιμοποιούμε 1 εκατομμύριο τέτοια πλαστικά ποτήρια; Ή ότι κάθε χρόνο χρησιμοποιούμε 2 δισεκατομμύρια πλαστικά μπουκάλια νερού; Και όχι, η λύση σε αυτό δεν είναι η ανακύκλωση!!!! Όσο και να βελτιωθεί η ανακύκλωση, δεν αρκεί για να  αλλάξει τον απαράδεκτο τρόπο με τον οποίο καταναλώνουμε και χρησιμοποιούμε υλικά που καταλήγουν σε μπλε κάδους, χωματερές, δρόμους, λίμνες, ποτάμια, θάλασσες, γλάρους, χελώνες, δελφίνια…

2. Επαναχρησιμοποίηση

Ξαναχρησιμοποίησέ το, επισκεύασε το, διόρθωσέ το, αντάλλαξέ το, πούλησέ το. Κάνε ό,τι μπορείς για να μην το πετάξεις μόνο και μόνο για να αγοράσεις καινούργιο αμέσως μετά.

3. Κομποστοποίηση

Περίπου το 50% των απορριμμάτων που παράγουμε είναι οργανικά. Είναι αυτά που εύκολα μετατρέπονται σε λίπασμα. Και είναι αυτά που όταν τα αφήνουμε στον ήλιο, μυρίζουν πάρα πολύ άσχημα! Άρα, όσο μαζεύονται (σε περίπτωση καθυστέρησης της αποκομιδής τους εν μέσω θέρους-υψηλών θερμοκρασιών), τόσο αυξάνεται η δυσφορία και μαζί της η κοινωνική πίεση. Παρά τις επανειλημμένες προτάσεις που έχουμε υποβάλλει για να προχωρήσει η κομποστοποίηση (μετατροπή των οργανικών απορριμμάτων σε λίπασμα) σε σπίτια, γειτονιές, δήμους, επιχειρήσεις εστίασης κοκ, καμία κυβέρνηση μέχρι σήμερα δεν έχει προχωρήσει σε ουσιαστικές πρωτοβουλίες. Βλέπετε η κομποστοποίηση θα μίκραινε τα μεγάλα έργα…

4. Ανακύκλωση

Το μεγαλύτερο μέρος των απορριμμάτων που απομένει είναι κυρίως ανακυκλώσιμα υλικά. Αυτά προφανώς πρέπει να καταλήξουν στους κάδους της ανακύκλωσης, αλλά αν έχουμε ακολουθήσει τα προηγούμενα βήματα η ποσότητα των απορριμμάτων προς ανακύκλωση είναι δραματικά μειωμένη.

Μέχρι σήμερα

Η συζήτηση εξακολουθεί να επικεντρώνεται στο ποιοι και με ποιους όρους εργασίας θα συνεχίσουν την αποκομιδή των απορριμμάτων (δηλ. να μαζεύουν τα σκουπίδια μας). Άραγε να είναι μόνιμοι ή μήπως να είναι συμβασιούχοι ή να είναι ιδιώτες ή μήπως να προκρίνουμε κάποιο μικτό σχήμα; Για το πάπλωμα όμως κουβέντα.

Όλα αναδεικνύουν τη γύμνια μας ως κοινωνία, την αδυναμία του δημοτικού και κρατικού μηχανισμού και την προσδοκία ότι η λύση θα έρθει από κάπου μακριά, με κάποιο μαγικό τρόπο και χωρίς εμείς να αλλάξουμε το παραμικρό από τις συνήθειές μας.

Η επόμενη μέρα

Ας ξεκινήσουμε ο καθένας μας να κάνει το προφανές, το εξαιρετικά απλό: να παράγουμε λιγότερα σκουπίδια. Ας ξεκινήσουμε αποφεύγοντας συσκευασίες μιας χρήσης (π.χ. μπουκαλάκια νερού, πλαστικά ποτήρια καφέ…).

Ας αρχίσουμε να πιέζουμε την κυβέρνηση να βάλει στόχους και χρονοδιαγράμματα για τη μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων, την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση. Και το καλό το κρατήσαμε για το τέλος: αυτή η λογική δημιουργεί περισσότερες και μόνιμες θέσεις εργασίας από ότι η υπάρχουσα κατάσταση.

Για πόλεις χωρίς σκουπίδια. Για πόλεις με άδειους κάδους κάθε μέρα.