Κατά την 1η Απριλίου, συνηθίζεται να λέγονται καλοπροαίρετα ψέματα λόγω εθίμου. Τα ψέματα της Πρωταπριλιάς είναι ένα έθιμο που μας έχει έρθει από την Ευρώπη. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο που γεννήθηκε το έθιμο αυτό. Δύο από αυτές, όμως, είναι οι επικρατέστερες. (Πηγή:Wikipedia)
Οι ρίζες ωστόσο του εθίμου πηγαίνουν αρκετούς αιώνες. Η πρώτη μας μεταφέρει στις κέλτικες παραδόσεις και η δεύτερη στη Γαλλία του 16ου αιώνα.
Οι Κέλτες
Λαός της βορειοδυτικής Ευρώπης, οι Κέλτες, ήταν δεινοί ψαράδες. Η εποχή του ψαρέματος ξεκινούσε την 1η Απριλίου – μία εποχή που τα ψάρια πιάνονται πολύ δύσκολα.
Έτσι πολλοί ψαράδες αναγκάζονταν να… πουν ψέματα για το πόσα ψάρια είχαν πιάσει, «φουσκώνοντας» την ποσότητα της ψαριάς.
Αυτή η συνήθεια έγινε, με το πέρασμα του χρόνου, έθιμο, που επεκτάθηκε και σε άλλες εκφάνσεις της καθημερινότητας και δεν περιοριζόταν στις επιδόσεις των ψαράδων.
Η αργοπορημένη… Πρωτοχρονιά
Η δεύτερη εκδοχή, που θεωρείται και πιο βάσιμη ιστορικά, θέλει γενέτειρα του εθίμου τη Γαλλία του 16ου αιώνα. Μέχρι το 1564 η πρωτοχρονιά των Γάλλων ήταν η 1η Απριλίου.
Τη χρονιά αυτή όμως, και επί βασιλείας Καρόλου ΙΧ, αυτό άλλαξε και Πρωτοχρονιά θεωρούταν πλέον η 1η Ιανουαρίου.
Στην αρχή αυτό δεν το δέχτηκαν όλοι οι πολίτες. Οι αντιδραστικοί συνέχιζαν να γιορτάζουν, την παλαιά πλέον, πρωτοχρονιά τους την 1η Απριλίου.
Οι υπόλοιποι τους έστελναν πρωτοχρονιάτικα δώρα περισσότερο για να τους πειράξουν. Με τον καιρό τα πειράγματα αυτά γενικεύτηκαν και καθιερώθηκαν ως έθιμο.
Το έθιμο αυτό ήρθε και στην Ελλάδα και διαφοροποιήθηκε αποκτώντας μια ελληνική χροιά. Η βασική ιδέα βέβαια παρέμεινε ίδια. Λέμε αθώα ψέματα με σκοπό να ξεγελάσουμε το «θύμα» μας. Σε κάποιες περιοχές, θεωρούν ότι όποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλο, θα έχει την τύχη με το μέρος του όλη την υπόλοιπη χρονιά. Σε κάποιες άλλες πιστεύουν ότι ο «θύτης» θα έχει καλή σοδειά στις καλλιέργειες του. (Πηγή: Η Ναυτεμπορική)
Με την άφιξή τους στο σχολείο τα παιδιά προσπάθησαν να ξεγελάσουν συμμαθητές/τριες και τις κυρίες τους λέγοντας αθώα ψέματα, ξεσπώντας αμέσως μετά σε γέλια και φωνάζοντας Πρωταπριλιά.
Μιλήσαμε για το έθιμο της Πρωταπριλιάςκαι είδαμε βίντεο με τα ήθη έθιμα καθώς και παροιμίες που αναφέρονται στον μήνα Απρίλιο και στο έθιμο της Πρωταπριλιάς.
(Youtube-“Απρίλιος, ήθη και έθιμα, παροιμίες, πρωταπριλιά”-Vassia Vourga)
Παρακολουθήσαμε το παραμύθι του Πινόκιο και συζητήσαμε για τις συνέπειες που έχουν τα ψέματα στη ζωή μας και στη ζωή των άλλων γύρω μας.
Πινόκιο/Pinoccio in Greek – Greek Fairy Tales
https://www.youtube.com/watch?v=PJ-sB8Xvggg
Ακούσαμε και τραγουδήσαμε το τραγούδι
Πρωταπριλιά / Ψέματα θα πω-U and I in mUsIc/YouTube
Στην ολομέλεια παίξαμε παιχνίδι με τουβλάκια, όπου η μύτη του Πινόκιο μεγάλωνε κάθε φορά που κάποιο παιδί έλεγε ένα ψέμα. Κάθε φορά που ένα παιδί έλεγε ένα ψέμα τοποθετούσε ένα τουβλάκι στη μύτη του Πινάκιο αρχικά κατά ύψος και σε επόμενο παιχνίδι κατά μήκος.
Κατασκευάσαμε χειροτεχνία χρωματίζοντας το πρόσωπο του Πινόκιο και τοποθετώντας στη θέση της μύτης καλαμάκι το μήκος του οποίου αυξομειωνόταν ανάλογα με τα ψέματα που λέγονταν.
