Στόχος του συγκεκριμένου προγράμματος είναι να συνειδητοποιήσουν οι  μαθητές/ριες ότι το σχολείο και γενικότερα η κοινότητα, προϋποθέτει την  ενσωμάτωση όλων, χωρίς αποκλεισμούς, μέσω της αποδοχής της διαφορετικότητας,  της κατανόησης των ιδιαιτεροτήτων κάθε μαθητή/ριας, που μπορεί να αφορούν την  σωματική, γνωστική, πολιτισμική, κοινωνική και συναισθηματική του/της ανάπτυξη.  Αποσκοπούμε μέσα από το παρόν σχέδιο να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη και την  κατάκτηση των δεξιοτήτων της ενσυναίσθησης και της αποδοχής του διαφορετικού.  Κάθε άτομο είναι μοναδικό και δεν μπορεί να αντικατασταθεί ή να αντιγραφεί με  κανένα άλλο. Όλα τα άτομα έχουν το δικαίωμα σεβασμού και η διαφορετικότητα δεν  αποτελεί εμπόδιο, αλλά δύναμη. Μέσα από την αλληλεπίδραση και τη συλλογική  δράση της σχολικής τάξης πρέπει να περάσουμε στα παιδιά το μήνυμα, ότι όλοι  έχουμε στοιχεία που μας διαφοροποιούν, αλλά και στοιχεία που μας κάνουν ίσους  και όχι ίδιους. Από τη μικρή τους ηλικία τα άτομα θα πρέπει να εξοικειώνονται με το  διαφορετικό, αλληλοεπιδρώντας με διαφορετικές ομάδες και πρόσωπα. Με αυτό τον  τρόπο μειώνονται οι διακρίσεις, οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα. Περιορίζεται  έτσι, η σχολική και η κοινωνική περιθωριοποίηση ατόμων διαφορετικών ικανοτήτων,  ενώ καλλιεργείται η συνεργασιμότητα, η προαγωγή της αλληλεγγύης και του  αλληλοσεβασμού με την παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους. 

1ο Εργαστήριο: «Είμαι εγώ!  Είμαι  μοναδικός!» 

Μέσα από την συζήτηση με την ολομέλεια της τάξης και την  ενεργή συμμετοχή όλων, ανιχνεύουμε τις απόψεις και τις  πρότερες εμπειρίες των μαθητών/ριών για την  διαφορετικότητα. 

-Παροτρύνουμε το καθένα χωριστά να μιλήσει για τον εαυτό του  και να τον περιγράψει. Ξεκινάμε πρώτα εμείς δίνοντας το  παράδειγμα του εαυτού μας. Αναφερόμαστε στα εξωτερικά μας χαρακτηριστικά και στα εσωτερικά μας. Τα εσωτερικά  χαρακτηριστικά τα έχουμε «μέσα» μας και δεν είναι ορατά όταν  μας κοιτάνε.  

 

-Παρατηρούμε τον εαυτό μας και τους άλλους. Διαπιστώνουμε  ότι κανένας και καμμιά δεν είμαστε ίδιος/α με τον/την άλλον/η.  Μπορεί όμως να μην έχουμε το ίδιο χρώμα στο δέρμα, στα  μάτια, στα μαλλιά, να μην έχουμε το ίδιο ύψος και βάρος, αλλά  είμαστε όλοι ίσοι και όλοι έχουμε τα ίδια δικαιώματα. 

Φύλλο εργασίας: Γράφουμε το όνομα μας, ζωγραφίζουμε τους φίλους μας, το αγαπημένο μας παιχνίδι και το αγαπημένο μας φαγητό.

* Ανατρέχουμε στους κανόνες της τάξης μας. Είναι όλοι οι  κανόνες για όλη την ομάδα μας. Κανένας και καμιά δεν  εξαιρείται. Δείχνουμε εικόνες με παιδιά με ειδικές ικανότητες.  Παρακινούμε τα παιδιά να εκφραστούν:  

 

-Τι βλέπεις;  -Τι σκέφτεσαι;  -Τι σε κάνει να αναρωτιέσαι; -Φαίνονται χαρούμενα;  

-Γιατί το θεωρείς αυτό; –Φαίνονται λυπημένα;  -Γιατί το θεωρείς αυτό; 

-Τι μπορεί να μας κάνει χαρούμενους/ες; 

-Τι μπορεί να μας κάνει λυπημένους/ες; 

2ο Εργαστήριο: «Το  αποτύπωμά  μου»

Δείχνουμε στα παιδιά την αστυνομική μας ταυτότητα και τους  διαβάζουμε τα στοιχεία που αναγράφονται πάνω σε αυτήν.

– Η φωτογραφία που έχει η ταυτότητά μας, μοιάζει με την εικόνα  που έχουμε σήμερα;  

* Φτιάχνουμε τις δικές μας «ταυτότητες». Γράφουμε το όνομά  μας, το επώνυμό μας, την ημερομηνία γεννήσεως μας και σημειώνουμε τα χαρακτηριστικά μας. 

-Βάζουμε το δακτυλικό μας αποτύπωμα, χρησιμοποιώντας το  ταμπόν μελανιού για τις σφραγίδες. 

– Υπογράφουμε με το δικό μας τρόπο. 

-Θα σκεφτούμε και θα γράψουμε στην δική μας ταυτότητα κάτι  που είναι μοναδικό για τον καθένα και την καθεμιά μας. Κάτι  μοναδικό που μπορεί να μην είναι ορατό στους άλλους. * «Ζωγραφίζω το χέρι μου». Καλούμε την ομάδα μας και εμείς  μαζί να αποτυπώσουμε το περίγραμμα της παλάμης μας σε ένα  χαρτί . Αφού το αποτυπώσουμε  με την βοήθεια μιας ξυλομπογιάς, ενός μαρκαδόρου, το  κόβουμε και στο κέντρο του γράφουμε το όνομά μας. Στη συνέχεια τοποθετούμε τις κομμένες παλάμες με τα ονόματα  μέσα σε ένα κουτί..

   

και καλούμαστε ο καθένας και η καθεμιά να  πάρουμε τυχαία μια «παλάμη», έστω και αν μας τύχει η δική μας  και να μιλήσουμε για τα θετικά στοιχεία που έχει αυτός/ή που  του ανήκει η παλάμη. Θέλουμε να εστιάσουμε στα  χαρακτηριστικά τα οποία δεν αναγράφονται μέσα στην  «ταυτότητά» μας.  

         

-Καταχωρούμε τα θετικά στοιχεία που λένε τα παιδιά για τον/την  άλλον/η πάνω στην χρωματιστή, χάρτινη παλάμη.  -Στο τέλος σχηματίζουμε μια «γλάστρα» με λουλούδια που είναι  οι παλάμες των χεριών μας και στολίζουμε την τάξη. Πόσο όμορφη είναι, που έχει τα χρωματιστά λουλούδια μας! -Αναρωτιόμαστε αν είχαν όλες οι παλάμες το ίδιο χρώμα η  γλάστρα μας θα ήταν το ίδιο όμορφη;

 

        

3ο Εργαστήριο: «Βλέπω  Διαφορετικά – Διαβάζω  διαφορετικά » 

Μπορεί κάποιος να μας εξηγήσει, για ποιο λόγο γράφουμε; -Σε τι, εξυπηρετεί η γραφή;  

-Πώς θα μας μετέφεραν προηγούμενες γενιές τις γνώσεις τους  και τα βιώματά τους χωρίς να μπορούν να γράψουν; – Όλοι οι άνθρωποι, μπορούν να διαβάζουν το ίδιο καλά;  -Τι γίνεται με ανθρώπους που έχουν προβλήματα όρασης; Που  φοράνε γυαλιά;  

-Ή που δεν βλέπουν καθόλου;  

-Πώς θα διαβάζουν αυτοί οι άνθρωποι οι οποίοι θέλουν να  συμμετέχουν σε όσες δράσεις κάνει η κοινωνία; Γνωρίζουμε την γραφή μπράιγ…

   

* Χρειαζόμαστε ένα άλλο αλφάβητο! Που να μπορούμε αντί να  το διαβάζουμε βλέποντας, να το διαβάσουμε αγγίζοντας. Πάμε  λοιπόν να το δημιουργήσουμε! 

* Βγαίνουμε έξω στην αυλή και συλλέγουμε υλικά που θα μας  φανούν χρήσιμα στη δημιουργία του νέου μας αλφαβήτου. Δεν  χρειάζεται να γράψουμε κάποιο γράμμα – μπορούμε να  συμβολίσουμε κάτι με ένα σχήμα. Ένα υλικό από την φύση που  μπορούμε να βρούμε εύκολα. Έτσι λοιπόν δουλεύουμε σε  ζευγάρια, προκειμένου να δημιουργήσουμε το δικό μας  σύμβολο, με σκοπό το παιδί που πάει να το «διαβάσει  αγγίζοντας» αργότερα να καταλάβει σίγουρα τι θέλουμε να του πούμε. 

-Με τι θα συμβολίζαμε την λέξη άνθρωπος;  

-Με τι θα συμβολίζαμε την λέξη ζώο; 

-Με τι θα συμβολίζαμε την λέξη φεγγάρι; 

Είναι πολλές οι λέξεις που θέλουμε να συμβολίσουμε όμως είναι  και πολλά τα υλικά που έχει η φύση να μας δώσει. * Αφού τελειώσουν τα ζευγάρια τη δημιουργία τους,  χρησιμοποιώντας ξυλαράκια, πετρούλες, φύλλα, ή οτιδήποτε  άλλο προσφέρεται στην αυλή, οι ομαδούλες μας αλλάζουν  κυκλικά, και κλείνοντας τα μάτια τους ο ένας μετά τον άλλον,  προσπαθούν να διαβάσουν τι «έχουν» γράψει οι άλλες ομάδες.

      

– Η δραστηριότητα τελειώνει με συζήτηση για το πόσο εύκολο ή  δύσκολο ήταν το σύμβολο που η κάθε ομάδα χρησιμοποίησε για  να περιγράψει αυτό που ήθελε να πει στους/στις άλλους/ες. -Τι διευκόλυνε την ανάγνωση με την αφή, και τι δυσκόλεψε αυτή  τη διαδικασία;

4ο Εργαστήριο: «Εγώ και εσύ  μαζί  μπορούμε  καλύτερα!»

Διαβάζουμε το παραμύθι «ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΓΙΑ  ΕΝΑΝ» WENINGER BRIGITTE. Ο Μαξ το ποντικάκι έχει γεννηθεί  με το ένα πόδι του μεγαλύτερο από το άλλο. Θέλοντας να  γνωρίσει τον κόσμο έχει συνεχώς στο μυαλό του τη συμβουλή  της μαμάς του: «Να ακολουθείς πάντα τα όνειρα σου, Μαξ, και  να μην ξεχνάς ποτέ πως είσαι ξεχωριστός». Επεξεργαζόμαστε την  ιστορία του παραμυθιού. 

-Είναι εύκολο να ακολουθήσουμε τα όνειρά μας; 

-Χρειαζόμαστε φίλους στη ζωή μας;  

-Πώς είναι να έχεις κάποιον να σε βοηθάει; 

Όλοι χρειαζόμαστε την βοήθεια των άλλων. 

*Αναρωτιόμαστε πως νιώθουν όσοι αντιμετωπίζουν κινητικά  προβλήματα;  

Φύλλο εργασίας: ζωγραφίζω ότι μου άρεσε από το παραπάνω παραμύθι..

 

-Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες των δύο και καλούνται να  βρουν τρόπους να φτάσουν σε συγκεκριμένο σημείο στην  αίθουσα χρησιμοποιώντας το ένα τους πόδι. Βαδίζοντας  «κουτσό».

-Επιστρέφουμε στην τάξη και συζητάμε πώς νιώσαμε κατά τη  διάρκεια των δραστηριοτήτων.  

-Τι μας δυσκόλεψε πιο πολύ; 

Αυτά που για μας είναι δεδομένα για εμάς για άλλους  χρειάζονται πολύ κόπο να γίνουν. Καλούμαστε όλοι μαζί να  σκεφτούμε και να αξιολογήσουμε αν το σχολείο μας, η τάξη μας  θα έδινε την δυνατότητα να φοιτήσουν και μαθητές/ριες με  ειδικές ικανότητες.  

-Ποια είναι αυτά που θα έπρεπε άμεσα να αλλάξουμε ή να  φτιάξουμε; 

* Με ποιους τρόπους μπορούμε να ζωγραφίσουμε με πινέλα και  με δακτυλομπογιές πάνω σε χαρτόνι, χρησιμοποιώντας όμως το  ένα μας χέρι και όχι αυτό που γράφουμε το όνομά μας; 

-Πως είναι να γράψουμε το όνομά μας χωρίς να  χρησιμοποιήσουμε το χέρι (δεξί ή αριστερό) με το οποίο  γράφουμε. 

Φύλλο εργασίας: Δοκιμάζουμε να ζωγραφίσουμε κρατώντας το πινέλο στο στόμα  μας. 

    

5ο Εργαστήριο: «Μπορώ να  σε  καταλάβω»

Κοιτάμε εικόνες από παραολυμπιακούς αγώνες. Τα παιδιά με  την υποστήριξη και την καθοδήγηση του/της νηπιαγωγού  περιγράφουν τις εικόνες και τα στοιχεία που προκύπτουν από  και εκφράζουν τα συναισθήματα τους.  

-Τι είδους δυσκολίες συναντούν αυτοί οι αθλητές/ριες;  -Με ποιους τρόπους δείχνουν να τις αντιμετωπίζουν; -Κάθε αθλητής έχει και τη δική του ιστορία. Κάποιοι άνθρωποι  γεννιούνται με ιδιαίτερες ικανότητες κάποιοι είχαν ένα ατύχημα  στην ζωή τους και βρέθηκαν σε αυτή την θέση. 

* Χωρίζουμε τα παιδιά σε ζευγάρια. Το ένα παιδί είναι ο  «οδηγός». Δένουμε με μαντήλι τα μάτια του ενός και τα  καλούμε να βαδίσουν στον γνώριμο χώρο της τάξης μας μόνοι  τους χωρίς την βοήθεια του «οδηγού». Στη συνέχεια κάνουν το  ίδιο με την βοήθεια του «οδηγού». Στο τέλος του παιχνιδιού  καλούμε τα παιδιά να μας εκφράσουν πως ένιωσαν.  -Αυτοί που ήταν οδηγοί τι συναίσθημα ένιωσαν; 

-Αυτοί που δεν έβλεπαν πώς ένιωσαν; 

-Είναι εύκολο να περπατάμε μόνοι αν δεν μπορούμε να δούμε; -Τι δυσκολίες μπορεί να συναντήσουμε; 

Δοκιμάζουμε να περπατήσουμε μόνοι μας χωρίς να βλέπουμε, κρατώντας ένα μπαστουνάκι…

Συζητάμε για τους σκύλους, οδηγούς τυφλών και κάνουμε αναπαράσταση…

*Σε ένα χαρτόκουτο, τοποθετούμε διάφορα αντικείμενα και  παιχνίδια από την τάξη μας. Κλείνουμε τα μάτια μας και  προσπαθούμε να μαντέψουμε τα πράγματα που πιάνουμε  μέσα στο κουτί χρησιμοποιώντας τις υπόλοιπες αισθήσεις μας.  -Μπορούμε να αντιληφθούμε τι έχει μέσα το κουτί μόνο με την  αφή;

-Ποια συναισθήματα μάς γεννιούνται;  

-Πως νιώθουν άραγε όσοι δεν έχουν την όρασή τους; 

 Φύλλο εργασίας: Μπορούμε να ζωγραφίσουμε χρησιμοποιώντας τους  μαρκαδόρους με τα μάτια κλειστά; Ας το  προσπαθήσουμε.  Όταν τελειώσουμε όλοι, παρατηρούμε  τις δημιουργίες μας και εκφράζουμε τα συναισθήματα που  νιώσαμε κατά την διάρκεια της ζωγραφικής. Εκθέτουμε τα  συναισθήματα μας και εκθέτουμε τις δημιουργίες που  φτιάξαμε στην τάξη μας. Τους δίνουμε τον τίτλο «Με τα μάτια  κλειστά».

6ο Εργαστήριο: «Βάζω  στόχους και  προχωρώ» – Αξιολόγηση 

Επίσκεψη ατόμων με ειδικές ανάγκες στο νηπιαγωγείο. Ενημερωνόμαστε για την καθημερινότητα των ατόμων με ειδικές ανάγκες και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.                          

 Πηγαίνουμε επίσκεψη στη γειτονιά και παρατηρούμε αν τα πεζοδρόμια, τα μαγαζιά, το πάρκο, είναι προσβάσιμα σε άτομα με ειδικές ανάγκες.

Γίνεται  παρατήρηση του χώρου και με τη βοήθεια της φωτογραφικής  μηχανής τραβάμε φωτογραφίες και καταγράφουμε τον  προβληματισμό μας για τις παραλείψεις που διαπιστώνουμε. 

-Τι μπορούμε να κάνουμε για να βελτιώσουμε τις συνθήκες για  ανθρώπους που έχουν κινητικά προβλήματα και κάνουν χρήση  καροτσιού;  

-Η περιοχή μας έχει λάβει μέτρα για να κάνει την μετακίνηση των  ατόμων ΑΜΕΑ πιο εύκολη; 

*Σκεφτόμαστε ένα σλόγκαν με θέμα τα δικαιώματα των ατόμων  με ιδιαίτερες ικανότητες και το ηχογραφούμε. Το κοινοποιούμε  στο blog του σχολείου μας.

                                      “ΟΛΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ, ΟΛΟΙ ΙΣΟΙ”

Συζήτηση στην ολομέλεια της τάξης μας για τα αποτελέσματα  του σχεδίου δράσης μας. Αξιολόγηση του προγράμματος μας.