Σκοπός του συγκεκριμένου προγράμματος δεξιοτήτων είναι η συνειδητοποίηση από τους μαθητές του νηπιαγωγείου του βιολογικού φύλου και των χαρακτηριστικών του κοινωνικού φύλου. Η υλοποίηση/εφαρμογή του προγράμματος θα συμβάλλει αφενός στην ανάδειξη τη σημασίας της ισότιμης μεταχείρισης των ατόμων στην κοινωνία, αφετέρου στην αποδόμηση των στερεοτύπων.
Ειδικότερα, μέσα από τις δράσεις του προγράμματος οι μαθητές θα ανακαλέσουν προηγούμενες δικές τους γνώσεις, πληροφορίες, αναπαραστάσεις και θα στοχαστούν πάνω σε βασικά ερωτήματα δίνοντας απαντήσεις (Κριτική σκέψη.) Θα συνεργαστούν σε επίπεδο τάξης και σε επίπεδο ομάδων προκειμένου να οικοδομήσουν τη νέα γνώση (συνεργασία). Θα αξιοποιήσουν πληροφορίες και υλικά ώστε να «μιλήσουν» με τα δικά τους τελικά προϊόντα (δημιουργικότητα). Θα καλλιεργήσουν την έκφραση τους, με τη δημιουργία πολυτροπικών κειμένων (αφίσες- κείμενο-εικόνα). Τέλος, θα συλλέξουν, θα καταγράψουν και θα ταξινομήσουν δεδομένα για να εξάγουν χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία θα εφαρμόσουν στην καθημερινή τους ζωή.
1ο εργαστήρι
Είμαι αγόρι… Είμαι κορίτσι…
Δεξιότητες μάθησης: επικοινωνία, συνεργασία, κριτική σκέψη.
α. Γνωριμία με την Μυρτώ και τον Τίμο.
Στο νηπιαγωγείο μας κάνουν την εμφάνιση τους δύο παιδιά (κούκλες), η Μυρτώ και ο Τίμος. Μας συστήνονται και μας μιλούν για τον εαυτό τους (τα χαρακτηριστικά τους, τα αγαπημένα τους παιχνίδια, τον αγαπημένο τους ήρωα κ.α.)
Έπειτα ζητούν από τα παιδιά, να παρουσιάσουν κι αυτά τον εαυτό τους, για να γνωριστούν..
β. Παρουσιάζω τον εαυτό μου. Οι μαθητές παρατηρούν και παρουσιάζουν τον εαυτό τους και έπειτα τον ζωγραφίζουν. Η παρουσίαση δεν αφορά μόνο τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, αλλά και τα ενδιαφέροντα τους….
(εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον τροχό της τύχης :
https://wheelofnames.com/el/pwh-9p6
γ. Δημιουργία πίνακα διπλής εισόδου.
Σε πίνακα διπλής εισόδου(αγόρια/κορίτσια) καταγράφουμε τις προτιμήσεις των παιδιών ως προς το χρώμα, το αγαπημένο τους ζώο, την αγαπημένη τους ενασχόληση στο νηπιαγωγείο. Εξαγωγή συμπερασμάτων.
δ. Δημιουργία δελτίου ταυτότητας (Φύλλο εργασίας). Τα παιδιά γράφουν ή αντιγράφουν τα στοιχεία τους στην ταυτότητα (όνομα, βάρος, ύψος, χρώμα μαλλιών, ματιών κ.λπ). Κολλάνε τη φωτογραφία τους και ο καθένας αφήνει το δικό του μοναδικό αποτύπωμα
2ο εργαστήρι
Όλοι Ίδιοι – Όλοι Διαφορετικοί
α. Ομοιότητες και Διαφορές. Σε ζευγάρια παρατηρούν και προφορικά αναφέρονται στα εξωτερικά χαρακτηριστικά του/της συμμαθητή/τριας τους. Σκοπός η αναγνώριση της μοναδικότητας των χαρακτηριστικών του κάθε ατόμου, ανεξάρτητα από το φύλο του.
β. Μελέτη του ανθρώπινου σώματος εσωτερικά
Παρουσιάζονται στα παιδιά εικόνες με τα εσωτερικά όργανα του ανθρώπινου σώματος. Συζήτηση για τα όργανα (εγκέφαλος, πνεύμονες, καρδιά, στομάχι, σκελετός) και τις λειτουργίες τους.
Δραματοποίηση «Ο κύριος εγκέφαλος μας δίνει εντολές». Ένα παιδί αναλαμβάνει τον ρόλο του εγκεφάλου, κάποια παιδιά γίνονται οι «ταχυδρόμοι», τα νεύρα, και τα υπόλοιπα μέλη του σώματος (χέρια, πόδια, μύτη, στόμα…). Ο εγκέφαλος στέλνει μηνύματα με τους «ταχυδρόμους» του σε διάφορα μέρη του σώματος (π.χ. στα πόδια να σηκωθούν και να τρέξουν, στα χέρια να χτυπήσουν παλαμάκια….).
γ. Εντοπισμός των ορατών ανατομικών διαφορών
Σε χαρτί του μέτρου αποτυπώνεται το περίγραμμα του σώματος δύο παιδιών.
Συζήτηση-ονομασία των μερών του σώματος και ζωγραφική αντίστοιχα.
Συμπέρασμα: Όλοι έχουμε μύτη, μάτια, μαλλιά κ.λπ αλλά είναι διαφορετικά. Όλοι έχουμε πόδια αλλά κάποιοι τρέχουν πιο γρήγορα, κάποιοι είναι πιο ψηλοί, κλπ. Όλοι έχουμε σώμα αλλά κάποιοι είναι μαύροι, κάποιοι λευκοί, κ.λπ. Συμπέρασμα είμαστε ίδιοι και διαφορετικοί.
Διαφορές των δύο φύλων
O/η εκπαιδευτικός ενθαρρύνει τα παιδιά να συμπεριλάβουν τα ιδιωτικά μέρη του σώματος. Κάποια μέρη είναι διαφορετικά στα αγόρια και στα κορίτσια. Συζήτηση και εκφορά του επιστημονικού ονόματος. Γιατί νομίζετε ονομάζονται τα γεννητικά όργανα; Έχουν διαφορετικά γεννητικά όργανα τα κορίτσια και τα αγόρια; Γιατί λέτε είναι σημαντικά; (Πηγή: Παίζω με το Φρίξο και μαθαίνω για το σώμα μου και τις διαπροσωπικές σχέσεις). Διαβάζουμε το βιβλίο “ Η Κίκο και το χέρι”.
δ. Δημιουργία padlet, με σκοπό την ανάρτηση φωτογραφιών. των παιδιών από την βρεφική τους ηλικία και αξιοποίηση τους στην τάξη.
Δείχνουμε στον βιντεοπροβολέα φωτογραφίες των παιδιών από την βρεφική τους ηλικία και τις συγκρίνουμε με πρόσφατες φωτογραφίες τους.
Ρουτίνα σκέψεις: Βλέπω-σκέφτομαι αναρωτιέμαι.
Πως ήμουν παλιά; Πως είμαι σήμερα; Αναρωτιέμαι, πως θα είμαι αργότερα, όταν μεγαλώσω;
Τα παιδιά τοποθετούν στη σωστή χρονολογική σειρά εικόνες
(μωρό-παιδί-ενήλικας)
Φύλλο εργασίας :Τα ζωγραφίζουν τον εαυτό τους όπως είναι τώρα και όπως φαντάζονται ότι θα είναι αργότερα που θα έχουν μεγαλώσει.
3ο εργαστήρι
Γυναικεία ή ανδρικά συναισθήματα;
α. Αναγνωρίζω τα συναισθήματα
Παρατήρηση προσώπων με έκφραση συναισθημάτων (λύπη, χαρά, κλάμα, θυμός)
Πίνακες ζωγραφικής (Κραυγή Μουνχ, Χαμίνι Γύζη κ.λπ)
Ερωτήσεις: Τι νομίζετε ότι απεικονίζει ο πίνακας; Ποιο είναι το κεντρικό πρόσωπο; Τι νομίζετε ότι αισθάνεται; Εσείς τι αισθάνεστε όταν τον βλέπετε;; Τι νομίζετε ότι αισθάνεται αυτός ο άνδρας, η γυναίκα ή το παιδί; Εσείς πότε αισθάνεστε ανάλογα; Πιστεύετε ότι τα αγόρια και τα κορίτσια νιώθουν τα ίδια συναισθήματα;
β. Γυναικεία και ανδρικά συναισθήματα. Δείχνουμε εικόνες με άντρα να κλαίει, γυναίκα να κλαίει, να πανηγυρίζουν κ.λπ. Τι νομίζετε ότι αισθάνεται ο άνδρας ή η γυναίκα. Πιστεύετε ότι νιώθουν τα ίδια συναισθήματα;
Φύλλο εργασίας: Δίνουμε στα παιδιά χάρτινους κύκλους, ζωγραφίζουν πρόσωπα με διάφορα συναισθήματα και στη συνέχεια μας λένε. Τι φύλο είναι το ανθρωπάκι, Πώς νομίζει ότι αισθάνονται αυτά τα ανθρωπάκια, Αν ήταν του αντίθετου φύλου θα αισθανόταν το ίδιο ;
4ο εργαστήρι
Ρόλοι των δύο φύλων στην οικογένεια
α. Ο ρόλος των γυναικών & των ανδρών στο σπίτι
Καταιγισμός ιδεών για τις δουλειές των δύο φύλων στο σπίτι. Τοποθετήσεις των παιδιών. Τα παιδιά περιγράφουν τις καθημερινές ασχολίες των γονιών τους μέσα στο σπίτι και τις καταγράφουμε. Στη συνέχεια δείχνουμε εικόνες που παρουσιάζουν γυναίκες και άνδρες σε μη παραδοσιακούς και παραδοσιακούς ρόλους (π.χ. γυναίκες να επισκευάζουν, άνδρες να μαγειρεύουν, να καθαρίζουν το σπίτι, γυναίκες να μαγειρεύουν και άνδρες να επισκευάζουν το σπίτι).
Ρουτίνα σκέψης: Βλέπω-σκέφτομαι-αναρωτιέμαι
Τι βλέπεις στην εικόνα;
Σκέφτεσαι γιατί το κάνει αυτό;
Αναρωτιέσαι αν αυτό θα μπορούσε να το κάνει και κάποιος άλλος από την οικογένεια;
β. Μπορώ κι εγώ να βοηθήσω
Καταιγισμός ιδεών για τις δουλειές που μπορεί να αναλάβουν τα παιδιά ώστε να βοηθήσουν τους γονείς τους στις δουλειές του σπιτιού. Συζήτηση για το πώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους γονείς τους στις δουλειές του σπιτιού και καταγραφή των προτάσεών τους.
Εικαστικά: Σε χαρτόνι κάνσον και με τίτλο: «Κι εγώ μπορώ να βοηθήσω στις δουλειές του σπιτιού μου» φτιάχνουμε έναν πίνακα με τα ονόματα των παιδιών και κάθε πρωί ζωγραφίζουν δίπλα στο όνομά τους, ποιες δουλειές έκαναν στο σπίτι τους. Στο τέλος, στατιστική ανάλυση και ερμηνεία αποτελεσμάτων.
γ. Θεατρικό παιχνίδι.
Απαλλαγμένοι από στερεοτυπικές αντιλήψεις, αναπαριστούμε όλοι μαζί δουλειές που γίνονται σε ένα σπίτι (πλύσιμο πιάτων, ξεσκόνισμα, σφουγγάρισμα, άπλωμα ρούχων, επισκευές σπιτιού κ.α.).
Ζωγραφική σε τρίπτυχο (ατομική). Ποιες δουλειές κάνει μόνο η μαμά. Ποιες μόνο ο μπαμπάς; ποιες όλοι μαζί;
5ο εργαστήρι
Γυναικεία ή ανδρικά επαγγέλματα;
Δεξιότητες επικοινωνία, συνεργασία
α. Παρουσίαση επαγγελμάτων των δύο φύλων
Ζητάμε από τα παιδιά να µας μιλήσουν για το επάγγελμα των γονιών τους, να δώσουν πληροφορίες γι’ αυτό, εάν εργάζονται πολλές ώρες, τι είδους δυσκολίες αντιμετωπίζουν κ.λπ.
Στη συνέχεια δείχνουμε στα παιδιά εικόνες ανδρών και γυναικών από διάφορα επαγγέλματα, τους ζητάμε να περιγράψουν τα επαγγέλματα που απεικονίζονται και να προβληματιστούν για το αν είναι γυναικεία ή ανδρικά. Φροντίζουμε να υπάρχουν και φωτογραφίες που να απεικονίζουν γυναίκες να ασχολούνται µε µη τυπικά για το φύλο τους επαγγέλματα, όπως αντίστοιχα και άνδρες και συζητάμε γύρω από αυτά (π.χ. γυναίκες αστροναύτες, γυναίκες- οδηγοί λεωφορείων, αστυνομικοί άνδρες και γυναίκες, στρατιωτικοί άνδρες και γυναίκες, γιατροί άνδρες και γυναίκες, πλοίαρχος- γυναίκα, ταξιτζού, δήμαρχος κ.α.).
β. Τι θα γίνω όταν μεγαλώσω. Συζήτηση για το επάγγελμα που θα ήθελαν να ασκήσουν όταν μεγαλώσουν. Καταγραφή προτιμήσεων.
γ. Αφήγηση του παραμυθιού: «Η τελεία». Συζήτηση για την αξία της επιμονής στην επίτευξη των στόχων μας και τη διαχείριση της απογοήτευσης.
δ. Ζωγραφική: Τι μπορούμε να φτιάξουμε με μια τελεία.
6ο εργαστήρι
Αξιολόγηση
Ζωγραφίζουμε καθημερινώς τις δουλειές που κάνουμε στο σπίτι, για να βοηθήσουμε την οικογένεια μας
Φύλλο αυτοαξιολόγησης