Χρειάζεται το παιδί μου Λογοθεραπεία; Ποια είναι τα ορόσημα της γλωσσικής ανάπτυξης των παιδιών ηλικίας 4-6 ετών?
Αγαπητοί γονείς ,
στα πλαίσια της συνεργασίας μας με τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων και της συνδρομής του σε από κοινού δράσεις που ενισχύουν την γνώση, την πρώιμη παρέμβαση και την αναγκαιότητα για έγκαιρη και αποτελεσματική βοήθεια των παιδιών μας, σας επισυνάπτουμε άρθρο της Προέδρου του Συλλόγου Κας Λατσάρα (Λογοθεραπεύτριας) στο τέλος του κειμένου μας.
Το νηπιαγωγείο είναι ένας σημαντικός σταθμός των παιδιών στο ξεκίνημα της σχολικής τους διαδρομής και παίζει ουσιαστικό ρόλο για τη θετική σχολική τους εξέλιξη και την ένταξή τους στην κοινωνία αργότερα.
Γι’ αυτό, το πρόγραμμα του νηπιαγωγείου στόχο έχει να ενθαρρύνει, να προωθήσει και να υποστηρίξει την εξοικείωση των παιδιών με όλες τις εκφάνσεις της γλώσσας που αφορούν τον προφορικό και το γραπτό λόγο. Οι δραστηριότητες προφορικού και γραπτού λόγου αναπτύσσονται παράλληλα σ’ ένα πλαίσιο, όπου η γνώση και η γλώσσα δομούνται μέσα σ’ ένα υποστηρικτικό μαθησιακό περιβάλλον, που ενισχύει τις προσπάθειες των παιδιών για την κατάκτησή τους.
Προφορικός λόγος
Τα περισσότερα παιδιά έρχονται στο νηπιαγωγείο έχοντας κατακτήσει με φυσικό τρόπο τον προφορικό λόγο, ανάλογα φυσικά με το περιβάλλον όπου μεγαλώνουν.
Το σχολείο καλείται να τα βοηθήσει να οργανώσουν τον προφορικό τους λόγο και να τον καλλιεργήσουν, δηλαδή:
Να συμμετέχουν σε συζητήσεις, παίρνοντας διαδοχικά το λόγο.
Να αναλαμβάνουν άλλοτε το ρόλο του ομιλητή και άλλοτε του ακροατή.
Να διηγούνται προσωπικές εμπειρίες, διατηρώντας τη διαδοχική σειρά των γεγονότων.
Να αφηγούνται ιστορίες – παραμύθια.
Να περιγράφουν αντικείμενα – εικόνες.
Να εξηγούν κάτι που έκαναν.
Να αιτιολογούν την άποψή τους ή την πράξη τους.
Να επιχειρηματολογούν για να πείσουν τους άλλους για κάτι που πιστεύουν ή προτιμούν.
Γραπτός λόγος
Τα παιδιά στο νηπιαγωγείο δεν έρχονται όλα με τις ίδιες εμπειρίες ως προς το γραπτό λόγο. Αυτό εξαρτάται από το οικογενειακό τους περιβάλλον. Αν έχουν μεγαλύτερα αδέλφια ή ενήλικες που διαβάζουν και διαβάζουν και σ’ αυτά παραμύθια, τότε από νωρίς αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την ανάγκη εκμάθησης της ανάγνωσης και της γραφής.
Σκοπός της προσέγγισης του γραπτού λόγου στο νηπιαγωγείο είναι να δώσει ανάλογες ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με τη γλώσσα των κειμένων, να μη θεωρούν ότι είναι ένα «μυστήριο», να αποκτήσουν κίνητρα για την εκμάθηση και τη χρήση της, πιστεύοντας ότι αυτό θα συμβάλει καλύτερα στη σχολική τους επιτυχία.
Για τον λόγο αυτό , στον χώρο του νηπιαγωγείου διαμορφώνεται ένα περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα λειτουργικής ανάγνωσης, όπως: ονόματα στα συρτάρια των παιδιών, η γωνιά της βιβλιοθήκης με πολλά παραμύθια, πίνακες αναφοράς (εποχές – μήνες – ημέρες), παρουσιάσεις θεματικών ενοτήτων με λέξεις-κλειδιά και ανάλογες εικόνες (ζώα, φυτά, εργασίες κ.ά.). Με αυτόν τον τρόπο, μηχανικά και φωτογραφικά, τα παιδιά μαθαίνουν να αναγνωρίζουν σιγά σιγά τις λέξεις, χωρίς να ξέρουν τα γράμματα. Καταφέρνουν να διαβάσουν το όνομά τους για να μην κάνουν λάθος το συρτάρι τους, μαθαίνουν να ξεχωρίζουν τις λέξεις για την ημέρα, το μήνα και την εποχή και εξοικειώνονται με λέξεις σχετικές με τις δραστηριότητες που γίνονται στην τάξη.
Όταν καταφέρουν να αναγνωρίζουν και να διαβάζουν αυτές τις λέξεις, προσπαθούν να γράφουν το όνομά τους στις εργασίες τους και στις ζωγραφιές τους, μαθαίνουν να γράφουν έναν απλό τίτλο. Στην περίπτωση που δεν θυμούνται κάτι, μπορούν να βοηθηθούν από τους αντίστοιχους πίνακες μέσα στην τάξη.
Tο νηπιαγωγείο δίνει ευκαιρίες ανάγνωσης και γραφής, κατά κάποιον τρόπο μηχανικά (ολική μέθοδος), φωτογραφίζοντας τη λέξη. Δεν απαιτείται γραφή πάνω σε γραμμές, ούτε ορισμένο είδος γραμμάτων (κεφαλαία – μικρά). Αφήνεται ελεύθερο το παιδί να προσπαθήσει χωρίς κανόνες και περιορισμούς.
Πως αντιδράμε όμως όταν μας καλούν στο νηπιαγωγείο και μας ανακοινώνουν με εύσχημο τρόπο ότι το παιδί μας εμφανίζει δυσκολίες στην ομιλία του ή την γραφή και ίσως θα ήταν καλό να προβούμε σε αξιολόγηση ;
Τι είναι η Αξιολόγηση;
H αξιολόγηση είναι η διαδικασία εκείνη που λαμβάνει υπόψη της τα χαρακτηριστικά, τις ικανότητες του παιδιού και τις παρούσες ανάγκες του. Μας επιτρέπει να καθορίσουμε εάν υπάρχει κάποια δυσκολία στην επικοινωνία και εάν ναι, τη φύση, το μέγεθος της , τις θεραπευτικές διαδικασίες και το χρονοδιάγραμμα της θεραπείας. Όσοι γονείς έχουν την υποψία ότι τα παιδιά τους αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα μπορούν να καταφύγουν σε δημόσιες υπηρεσίες που είναι οι πλέον αρμόδιες για τη διάγνωση και την αξιολόγηση των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών. Οι φορείς αυτοί είναι τα κέντρα διεπιστημονικής αξιολόγησης και συμβουλευτικής υποστήριξης ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ( τηλ. επικοινωνίας: 210 2719857 1ο ΚΕΔΑΣΥ Β΄Αθήνας ). Τα ΚΕΔΑΣΥ στελεχώθηκαν και λειτουργούν σύμφωνα με την αρχή της διεπιστημονικότητας, που σημαίνει ότι μια επιτροπή επιστημονικών μελών (ψυχολόγου, κοινωνικού λειτουργού, ειδικού παιδαγωγού, λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή) συνεργάζονται με στόχο την υποστηρικτική παρέμβαση στις εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών.
Για πάρα πολλούς γονείς η διαδικασία μέχρι να αποδεχτούν ότι το παιδί τους χρειάζεται αξιολόγηση, λογοθεραπεία ή εργοθεραπεία είναι τις περισσότερες φορές δύσκολη και γεμάτη εμπόδια. Αυτό που πρέπει όμως να έχουμε κατά νου είναι ότι τα μικρά παιδιά μπορούν να βοηθηθούν απίστευτα αν βοηθηθούν έγκαιρα. Και το πρώτο βήμα είναι η αποδοχή από τους γονείς του προβλήματος.
Να θυμάστε πως κανένα παιδί δεν είναι ίδιο με άλλο και πως τίποτα δεν είναι πιο αντιεπιστημονικό και αμφίβολο από το να στηριζόμαστε σε παραδείγματα άλλων οικογενειών ή ακόμα και μελών της δικής μας οικογένειας. Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια αναπτυξιακά ορόσημα που θεωρούνται κομβικά στην εξέλιξη του λόγου και της επικοινωνίας του . Σε κάθε περίπτωση ο γονιός θα πρέπει να είναι ενημερωμένος και να απευθύνεται στον ειδικό όσο το δυνατόν νωρίτερα. Η ένταξη του παιδιού σε ένα πρόγραμμα πρώιμης παρέμβασης (προσχολική ηλικία) είναι ιδιαίτερα σημαντική, γιατί μπορεί να προλάβει δυσκολίες ή να συμβάλει στην αποκατάστασή τους με όσο το δυνατόν λιγότερο κόστος για το γονιό και για το παιδί και φυσικά με αποτέλεσμα την ψυχική ηρεμία. Στις περισσότερες περιπτώσεις , η παρέμβαση οδηγεί στην ομαλή προσαρμογή του παιδιού στο σχολικό πρόγραμμα.
Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι να αφήσουμε στην άκρη τους φόβους και τις προκαταλήψεις μας και να δώσουμε την ευκαιρία στο παιδί μας για έγκαιρη και αποτελεσματική βοήθεια.
Και φυσικά η ανταμοιβή είναι τεράστια: η αυτοπεποίθηση και η χαρά που βλέπουμε στα μάτια του παιδιού μας κάθε μέρα που μπορεί να εκφράζεται ευκολότερα και με μεγαλύτερη άνεση.
Ακολουθεί άρθρο από την Πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του Νηπιαγωγείο μας , Κα Λατσάρα Δήμητρα Λογοθεραπεύτρια «Χρειάζεται το παιδί μου Λογοθεραπεία;», που αφορά στα ορόσημα γλωσσικής ανάπτυξης των παιδιών ηλικίας 4-6 ετών, τα σημάδια που πρέπει να μας κινητοποιήσουν και την αναγκαιότητα για έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση.
