Η ΑΛΩΣΗ
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=151537&ct=83
Η οθωμανική αυτοκρατορία 1481-1683
http://www.lib.utexas.edu/maps/historical/shepherd/ottoman_empire_1481-1683.jpg
χάρτης των σταυροφοριών
http://www.lib.utexas.edu/maps/historical/crusades_1905.jpg
Η βυζαντινή αυτοκρατορία το 1265
http://www.lib.utexas.edu/maps/historical/shepherd/byzantine_empire_1265.jpg
Η βυζαντινή αυτοκρατορία το 1355
http://www.lib.utexas.edu/maps/historical/shepherd/byzantine_empire_1355.jpg
Το χρονικό της Άλωσης (Ευχαριστίες στην κα Τερέζα Γιακουμάτου, της οποίας το παρόν πόνημα χρησιμοποιούμε για τις ανάγκες του μαθήματος)
Να αναλύσετε τα αποτελέσματα της άλωσης για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Μπορείτε να αναφέρετε διαφορές στην αντιμετώπιση των ιερών τόπων ανάμεσα στους Σταυροφόρους και στους Οθωμανούς; Μελετήστε το σχετικό απόσπασμα “Η Έφοδος, η Κατάληψη και η Λεηλασία της Πόλης” από το έργο του Edwin Pears «Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204».Τίτλος του έργου στα αγγλικά, «The fall of Constantinople being the story of the fourth Crusade», μετάφραση από το αγγλικό πρωτότυπο: Ιωσήφ Κασσετιάν – Χριστίνα Κασσετιάν, κεφ. 15ο σελ. 354-379, εκδ. Στοχαστής
Ομάδα 1 –των βιογράφων
Στις 21 Μαΐου ο Σουλτάνος έστειλε πρέσβη ζητώντας την παράδοση της πόλης με αντάλλαγμα την παραχώρηση της ελευθερίας στον Κωνσταντίνο και την αναγνώρισή του ως ηγεμόνα της Πελοποννήσου. Ο Κωνσταντίνος δήλωσε: “Το δε την πόλιν σοι δούναι ουτ’ εμόν εστίν ουτ’ άλλου των κατοικούντων εν ταύτη∙ κοινή γαρ γνώμη άπαντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισθόμεθα της ζωής ημών”. Αξιολογήστε την απόφασή του αυτοκράτορα να απορρίψει την πρόταση του σουλτάνου. Γιατί επέμεινε να υπερασπιστεί την Πόλη μέχρις εσχάτων ενώ του είχε δοθεί η δυνατότητα συνθηκολόγησης και αποχώρησης; Να διαβάσετε τον τελευταίο λόγο που απηύθυνε στο λαό της Πόλης (Παράθεμα ΙΙ). Τι στοιχεία συνάγετε από την ανάγνωσή σας;
Να συλλέξετε στοιχεία για τον Μωάμεθ τον Β΄ τον πολιορκητή. Ποιοι ήταν οι στόχοι του; Η εκπαίδευσή του τον βοήθησε στην κατάκτηση της Πόλης; (Διαβάστε επίσης το σχετικό παράθεμα III: Μωάμεθ Β΄) Τι στοιχεία συλλέγουμε για τον χαρακτήρα του από το μήνυμά του προς τον Κωνσταντίνο; Μελετήστε το απόσπασμα από το Χρονικό του Γεωργίου Φραντζή που παρατίθεται στα “Κείμενα της ΝΕ λογοτεχνίας” Α΄τεύχος, ΟΕΔΒ, σ.65. Τι παρατηρείτε από τη σύγκριση των δημηγοριών του αυτοκράτορα και του σουλτάνου;
Ομάδα 2 των ιστορικών
Να τοποθετήσετε τα αίτια της άλωσης σε αξιολογική σειρά αιτιολογώντας την άποψή σας.
Αίτια της άλωσης:
· Συντριπτική υπεροχή των πολιορκητών σε έμψυχο και άψυχο υλικό
· Χρήση εξελιγμένων όπλων και μεθόδων πολιορκίας
· Αδυναμίες θνήσκουσας αυτοκρατορίας
· Κόπωση και αποθάρρυνση Βυζαντινών
· Ανεπάρκεια βοήθειας από Δύση
· Κατάκτηση μεγαλύτερου μέρους της αυτοκρατορίας (έλλειψη εφοδίων)
Μπορείτε να συμβουλευτείτε και το άρθρο Τα ΝΕΑ Α. Πελώνη , Μ. Αδαμοπούλου «H Πόλις εάλω!» (Nαι, αλλά γιατί;)… 24/05/2003, Σελ.: P32, Κωδικός άρθρου: A17645P321 ID: 367172
Να είστε έτοιμοι να επιχειρηματολογήσετε για την ιεράρχηση που καταλήξατε
Ομάδα 3 των λαογράφων.
Μελετήστε τα Ποιήματα για την άλωση
Μπορείτε να εντοπίσετε ποιες ψυχικές διαθέσεις κυριαρχούν;
Υπάρχουν κοινοί εκφραστικοί τρόποι ανάμεσα στους θρήνους και στη σύγχρονη ποίηση;
Θα ετοιμάσετε μία παρουσίαση για τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Μπορείτε να απομονώσετε στίχους των ποιημάτων που αναφέρονται στον τελευταίο υπερασπιστή; Πώς παρουσιάζεται στη σύγχρονη ποίηση; πώς στη δημώδη
Ομάδα 4 Εικονογράφων – αγγελιοφόρων.
Είστε κάτοικοι Ρώμης και επιστρέφετε στην πατρίδα σας με την είδηση της πτώσης. Η Άλωση είχε τεράστια απήχηση σε ολόκληρη τη δυτική Ευρώπη. Όλοι θρήνησαν με την είδηση ότι το προπύργιο του ευρωπαϊκού πολιτισμού είχε γκρεμισθεί. Μελετήστε το αρχείο Τοιχογραφίες της πολιορκίας της Πόλης από μολδαβικό μοναστήρι. Τι πληροφορίες συνάγετε από τη μελέτη των τοιχογραφιών; Να ετοιμάσετε μία παρουσίαση στην οποία θα διηγείστε τα γεγονότα της πολιορκίας και της πτώσης της Πόλης. Τοποθετήστε τις διαφάνειες με όποια σειρά αποφασίσετε και παρεμβάλετε κείμενο όπου θα περιγράφετε την πολιορκία. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε χωρία από τα παραθέματα.
Ομάδες 5-6 Χρονικογράφων.
Μελετήστε το χρονικό της άλωσης. Στη συνέχεια κάθε ομάδα θα επιλέξει δύο από τις προτεινόμενες δραστηριότητες και θα προετοιμάσει στον επεξεργαστή κειμένου μία καταγραφή στο ημερολόγιο:
α. ενός Βυζαντινού ανθενωτικού πολίτη που διαπιστώνει ότι η Πόλη έχει περικυκλωθεί από τον Οθωμανικό στόλο
β. ενός Βυζαντινού αξιωματούχου που μαθαίνει ότι ο αυτοκράτορας απέρριψε τις προτάσεις του Μωάμεθ για συνθηκολόγηση
γ. ενός Οθωμανού στρατιώτη που σχεδιάζει λιποταξία μετά από 3 εβδομάδες πολιορκίας
δ. ενός Βυζαντινού στρατιώτη που βλέπει την έκλειψη της σελήνης στις 28 Μαΐου
ε. μιας γυναίκας ή ενός παιδιού που έχει επιζήσει της καταστροφής
Μπορείτε να συμβουλευτείτε την ενότητα Ημερολόγιο του βιβλίου σας Έκφραση – Έκθεση.
Ομάδα 7 Πολιορκητικών μηχανών -τακτικής πολέμου.
Αναζητήστε πληροφορίες στο διαδίκτυο για το υγρόν πυρ και εικόνες από τα πολιορκητικά όπλα της εποχής.
Μπορείτε να ξεκινήσετε από τη σελίδα www.nationmaster.com/encyclopedia/Siege στο κεφάλαιο Sieges in the age of gunpowder.
Ετοιμάστε μία παρουσίαση συμπεριλαμβάνοντας εικόνες που έχετε συλλέξει.
– Να αξιολογήσετε την επιθετική τακτική των Οθωμανών. Να αναφερθείτε στη χρήση του ουγγρικού τηλεβόλου, του πολιορκητικού πύργου, στη δίολκο που κατασκεύασαν ανάμεσα στο Βόσπορο και στον Κεράτιο. Υπάρχουν ανάλογα παραδείγματα υπεροπλίας στην ιστορία που έκριναν πολέμους;
– Να αξιολογήσετε την αμυντική τακτική των Βυζαντινών αναφερόμενοι στην προστασία των τειχών, στις τάφρους, και στη χρήση της αλυσίδας του Κερατίου. Επισκεφθείτε τη διεύθυνση www.regia.org/lamellar.htm για να δείτε πανοπλίες της εποχής.
Ομάδα 8 Χαρτογράφων. Μπορείτε να προσδιορίσετε τη θέση της Κωνσταντινούπολης στο χάρτη; Μπορείτε να περιγράψετε τη στρατηγική σημασία της Πόλης; Αναζητήστε στο διαδίκτυο χάρτες είτε δορυφορικές φωτογραφίες της περιοχής και προσδιορίστε τη θέση της Κωνσταντινούπολης, του Βοσπόρου, του Κεράτιου κόλπου, της Θάλασσας του Μαρμαρά. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το πρόγραμμα επεξεργασίας εικόνας.
http://www.netschoolbook.gr/images/2005/1453/1453-full/turkey.jpg
Επιλέγοντας τη φωτογραφία έχετε στη διάθεσή σας εικόνα υψηλότερης ανάλυσης
Ετοιμάστε μία παρουσίαση για την ολομέλεια της τάξης όπου θα μας κατατοπίσετε για τα παραπάνω θέματα.
