Το πρόγραμμα «Συνεργασία στο Νηπιαγωγείο» εντάσσεται στον κύκλο «Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ: Κοινωνική Ενσυναίσθηση και Ευθύνη», πιο συγκεκριμένα στην επιμέρους θεματική ενότητα της πρώθησης του αλληλοσεβασμού και της συνεργασίας. Σκοπός του προγράμματος είναι να προωθήσει την έννοια της συνεργασίας στο νηπιαγωγείο. Στόχοι είναι τα παιδιά να συνεργαστούν μέσω δραστηριοτήτων ανά ζεύγη, μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες προκειμένου να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας. Στα εργαστήρια που πραγματοποιήθηκαν, αξιοποιήθηκαν τεχνικές θεάτρου, δραματοποίησης, φύλλα εργασίας, κατασκευές, μουσική και θεατρικό παιχνίδι. Ακολουθεί η περιγραφή των δράσεων ανά εργαστήριο.
Για το σχολικό έτος 2024-2025 οι δράσεις του παρακάτω εργαστηρίου αξιοποιήθηκαν και για την υλοποίηση του προγράμματος της ενίσχυσης της ενεργού πολιτειότητας στο πλαίσιο του Προγράμματος Σπουδών του Νηπιαγωγείου “ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΝΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΗ”.
Τίτλος Δράσης: “Οι κανόνες του παιχνιδιού – Κανόνες και δίκαιο”
Άξονας: Δικαιοσύνη, Δημοκρατικές Διαδικασίες, Ισότητα.
Στόχος: Κατανόηση της αναγκαιότητας να υπάρχουν κανόνες σεβαστοί απο όλους, εισαγωγή στις δημοκρατικές διαδικασίες, υποστήριξη των αρχών της ισότητας, του σεβασμού των άλλων, της υπευθυνότητας και της δικαιοσύνης.
1ο εργαστήριο: Συγκρότηση ομάδας
Στόχος του συγκεκριμένου εργαστηρίου είναι η ευαισθητοποίηση και η συγκρότηση ομάδας.
1η δραστηριότητα: «Αισθητικοκινητική δράση – χρήση σώματος για ζέσταμα». Πρόκειται για κινητική δραστηριότητα με στόχο τα παιδιά να κινηθούν ελεύθερα και να απελευθερώσουν το σώμα και τη σκέψη.
2η δραστηριότητα: «Αισθητικοκινητική δράση – χρήση σώματος ως εκφραστικό μέσο». Πρόκειται για κινητική δραστηριότητα με ταυτόχρονη αξιοποίηση θεατρικού παιχνιδιού με στόχο τα παιδιά να κινηθούν ελεύθερα και να εκφραστούν μέσω του σώματός τους και της χρήσης
σύντομου λόγου.
Βρήκαμε το άλλο μας μισό και φτιάξαμε δυάδες!
Συντονιστήκαμε και αυτοσχεδιάσαμε με το ζευγάρι μας!
2ο εργαστήριο: Συμβόλαιο ομάδας
Στόχος είναι η δημιουργία κανόνων εύρυθμης λειτουργίας της ομάδας, η αναγνώριση θετικών χαρακτηριστικών και δεξιοτήτων του ευαυτού και των άλλων και η προώθηση του σεβασμού απέναντι στον άλλον.
1η δραστηριότητα: «Ο εαυτός μου». Πρόκειται για δραστηριότητα που αποσκοπεί στην αναγνώριση θετικών ιδιοτήτων που αναγνωρίζουν τα παιδιά στον εαυτό τους, με στόχο να αναπτύξουν μία θετική αυτοεικόνα.
Διαβάσαμε το βιβλίο «Όταν είμαι ο εαυτός μου» και αναγνωρίσαμε θετικά στοιχεία στους εαυτούς μας.
Παίξαμε ένα ψηφιακό παιχνίδι σε εκπαιδευτικό λογισμικό και συζητήσαμε για στοιχεία του εαυτού μας και ταλέντα που έχουμε.
Ζωγραφίσαμε τα ταλέντα μας και όσα καταφέρνουμε να κάνουμε πολύ καλά.
Μπράβο μας!
2η δραστηριότητα: «Χαρίζω στον εαυτό μου και στον άλλον κάτι θετικό». Πρόκειται για μια κινητική δραστηριότητα με αξιοποίηση τεχνικών θεάτρου,
που στόχο έχουν την αναγνώριση θετικών χαρακτηριστικών που βλέπουν τα παιδιά και θαυμάζουν στους άλλους.
Xαιρετώ αυτόν που έχω δίπλα μου με μια ευγενική κίνηση και του χαρίζω μια θετική φράση.
3η δραστηριότητα: «Συμβόλαιο της ομάδας». Πρόκειται για δραστηριότητα στην ολομέλεια με συζήτηση και κολλάζ, επιδιώκοντας να συμφωνηθούν και να καταγραφούν οι κανόνες εύρυθμης λειτουργίας της ομάδας.
Συζητήσαμε στην ολομέλεια, προτείναμε και καταγράψαμε κανόνες για την ομάδα μέσω ιδεοθύελλας.
Ο καθένας ανέλαβε να απεικονίσει έναν από τους κανόνες σε ένα «φύλλο» του «Δέντρου της Ομάδας».
Έτοιμοι οι κανόνες που αποφασίσαμε για το «Δέντρος της Ομάδας» μας!
Συνθέτοντας το «Δέντρο της Ομάδας»!
3ο εργαστήριο: Ανίχνευση αρχικών ιδεών
1η δραστηριότητα: «Η αρχική μου ιδέα…!». Επιδιώκεται η ανίχνευση αρχικών ιδεών των παιδιών για την έννοια της συνεργασίας και καταγραφή αυτών. Πρόκειται για δραστηριότητα κινητικής συγκέντρωσης με ατομικό ιχνογράφημα και συνέντευξη «στο αυτί».
Ζωγραφίσαμε ό,τι μας έρχεται στο μυαλό όταν ακούμε τη λέξη συνεργασία.
Οι αρχικές μας ιδέες για την συνεργασία.
4ο εργαστήριο: Ικανότητες επικοινωνίας
Όλες οι δραστηριότητες του εργαστηρίου αυτού περιέχουν συνεργασία σε δυο επίπεδα: ανά ζεύγη και σε μικρές υποομάδες. Προσδοκώμενα αποτελέσματα για το συγκεκριμένο εργαστήριο είναι να επικοινωνήσουν τα παιδιά μέσα από διάφορες συμβάσεις με: κινήσεις, ήχους, γλώσσα του σώματος ελεύθερους αυτοσχεδιασμούς χωρίς οπτική επαφή, να συνεργαστούν σε δυο επίπεδα: ανά ζεύγη και σε μικρές υποομάδες και τέλος, να αναστοχαστούν και να αξιολογήσουν τις στρατηγικές επικοινωνίας που αξιοποιούν.
1η δραστηριότητα: «Πάρε τη θέση του άλλου αλλά μην πεις κουβέντα!». Πρόκειται για κινητική δραστηριότητα με ταυτόχρονη αξιοποίηση θεατρικού παιχνιδιού με στόχο να δοθεί έμφαση στα αντανακλαστικά και στο ζέσταμα του σώματος, τα οποία είναι στοιχεία που βοηθούν στην προετοιμασία της ομάδας. Επίσης, ενθαρρύνεται η μη λεκτική επικοινωνία, η οπτική συνεννόηση και η συνεργασία.
2η δραστηριότητα: «Ο τοίχος της επικοινωνίας!» Πρόκειται για δραστηριότητα συνεργασίας ανά ζεύγη. Τα παιδιά κλήθηκαν να επικοινωνήσουν μόνο λεκτικά, να συντονιστούν, να ακούσουν το ζευγάρι τους και τελικά να συνεργαστούν χωρίς οπτική επαφή, προκειμένου να φτιάξουν όμοια μοτίβα.
5ο εργαστήριο- Συνεργασία σε ομάδες
Στόχος του εν λόγω εργαστηρίου είναι να αναπτύξουν τα παιδιά δεξιότητες συνεργασίας σε μεγάλες ή μικρότερες ομάδες. Επιπλέον, αποσκοπεί στο να καταστήσει τα παιδιά σε θέση να αξιολογούν τους τρόπους με τους οποίους συνεργάστηκαν ή όχι, εντοπίζοντας σημεία που διευκόλυναν ή δυσκόλεψαν τη συνεργασίας τους.
1η δραστηριότητα: «Ένας για όλους και όλοι για έναν». Πρόκειται για δραστηριότητα που στοχεύει στο να βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν μέσω της ενεργοποίησης της φαντασίας, μέσα από το λογοτεχνικό κείμενο, την αξία της ομαδικότητας, της συνεργασίας αλλα και να σκεφτούν για όλα όσα μπορεί να πετύχει κάποιος όταν συνεργάζεται με τους άλλους.
2η δραστηριότητα: «Ζωγραφική σε ζευγάρια». Πρόκειται για δραστηριότητα στην οποία τα παιδιά καλούνται να ζωγραφίσουν συνεργατικά και κατ’ αυτόν τον τρόπο να συμφωνήσουν στο τι θα ζωγραφήσουν και στο πώς θα το ζωγραφίσουν, να μοιραστούν τα μέσα και τα υλικά ζωγραφικής, να αφήσουν χώρο στο χαρτί για το ζευγάρι τους και στο τέλος, να παρουσιάσουν το έργο τους στην ολομέλεια της τάξης.
Ώρα για ζωγραφική σε ένα χαρτί!
Παρουσιάζουμε μαζί και σχολιάζουμε τι πήγε καλά και τι όχι.
Θαυμάστε τα έργα μας!
3η δραστηριότητα: «Παιχνίδια συνεργασίας». Πρόκειται για παιχνίδια που απαιτούν επικοινωνία, συννενόηση, συντονισμό και συνεργασία ανά ζεύγη και έχουν ως στόχο την μεταφορά του μπαλονιού σε ένα καλάθι.
Μεταφέρουμε το μπαλόνι με τις κοιλιές μας.
Μεταφέρουμε το μπαλόνι με τις πλάτες μας.
Μεταφέρουμε το μπαλόνι σε δύο δοκούς.
Μπορούμε να περάσουμε το στεφάνι στην καρέκλα;
Συνεργασία και στις ελεύθερες δραστηριότητες!
4η δραστηριότητα: «Μην μας πέσει το μπαλόνι!». Πρόκειται για ένα παιχνίδι συνεργασίας και συντονισμού των κινήσεων των παιδιών προκειμένου να μην πέσει το μπαλόνι κάτω από το σεντόνι.
5η δραστηριότητα: «Βοήθησε τη μπάλα να φτάσει στον προορισμό της». Πρόκειται για ένα παιχνίδι συνεργασίας μεγαλύτερης ομάδας κατά το οποίο αυτοί που κρατάνε τα κομμάτια από το χαρτονένιο ρολό θα πρέπει να συνεργαστούν ώστε να τα τοποθετήσουν σε σειρά για να δημιουργήσουν ένα διάδρομο και να κυλήσει μέσα το μπαλάκι. Το παιδί που έχει το μπαλάκι πρέπει να το ρίξει έτσι ώστε να μπορέσει να κυλήσει σε όλη τη διαδρομή που έχουν δημιουργήσει τα παιδιά με τους κομμένους χάρτινους κυλίνδρους. Το παιδί που κρατάει το μπολ θα πρέπει να το τοποθετήσει έτσι ώστε να πέσει το μπαλάκι μέσα στο μπολ.
Τα καταφέραμε!
6ο εργαστήριο – Απόκτηση ενσυναίσθησης και επίλυση συγκρούσεων
Στόχος του εργαστηρίου είναι να εμπλακούν τα παιδιά σε δραστηριότητες υποθετικών καταστάσεων που περιέχουν προβλήματα διαφωνιών ή συγκρούσεων, να προσπαθήσουν να κατανοήσουν τους άλλους και να συνεργαστούν ώστε να βρουν τρόπους να επιλύσουν τις συγκρούσεις αυτές.
1η δραστηριότητα: «Διαξιφισμοί και διαφωνίες…Υπάρχει και άλλος τρόπος;». Πρόκειται για μια δραστηριότητα όπου τα παιδιά καλούνται να προβληματιστούν, να συζητήσουν και να δώσουν εναλλακτικές ιδέες για το πώς μπορεί να επιλυθεί μία διαφωνία.
Αρχικά ακούσαμε το τραγούδι «Διαξιφισμοί» του Μάριου Φραγκούλη από τον δίσκο «Το φτερό του δράκου». Χορέψαμε και έπειτα εκφράσαμε ελεύθερα τις σκέψεις και τα συναισθήματα που μας προκάλεσε. Αναλογιστήκαμε για το πώς νιώσαμε και πώς κάναμε να αισθανθεί κάποιον με τον οποίο είχαμε μια διαφορά ή μια διαφωνία.
Πώς προκύπτουν διαφωνίες και συγκρούσεις; Οι ιδέες των παιδιών.
Τα παιδιά χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Κάθε ομάδα πρότεινε τρόπους επίλυσης των διαφωνιών αλλά και τρόπους αποφυγής των συγκρούσεων για τα πιθανά σενάρια που είχαν προκύψει στην προηγούμενη δραστηριότητα.
Στο τέλος, πήραμε ιδέες για το πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τον θυμό μας σε περίπτωση διαφωνίας ή σύγκρουσης με κάποιον άλλον.
7ο εργαστήριο – «Τι είναι τελικά η συνεργασία;»
Στόχος του τελευταίου εργαστηρίου είναι η αντιπαραβολή των αρχικών και τελικών ιδεών των παιδιών για την έννοια της συνεργασίας.
1η δραστηριότητα: «Τι κέρδισα;». Πρόκειται για δραστηριότητα αναστοχασμού μέσω της συζήτησης στη ολομέλεια για το σύνολο των δράσεων των παιδιών αλλά και για την σύγκριση των αρχικών τους ιδεών με τις τελικές τους ιδέες αναφορικά με την έννοια της συνεργασίας.
Τα παιδιά συμπλήρωσαν δύο φύλλα αυτοαξιολόγησης, ένα σχετικό με τις ικανότητες επικοινωνίας και ένα σχετικό με τις ικανότητες συνεργασίας που ανέπτυξαν κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων των εργαστηρίων. Στη συνέχεια, απεικόνισαν ελεύθερα στο χαρτί την έννοια της συνεργασίας. Έπειτα, ανέτρεξαν στις ζωγραφιές που είχαν κάνει σχετικά με την έννοια της συνεργασίας και συζήτησαν για αυτά που έμαθαν.
