Το φαινόμενο της τήξης
Στη βαθμίδα του Νηπιαγωγείου τα ερωτήματα και οι ανησυχίες των παιδιών μπορεί να οδηγήσουν την εκπαιδευτική διαδικασία σε άλλους δρόμους από τον αρχικό σχεδιασμό, γεγονός που μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει ως προς την ανάπτυξη και κατάκτηση γνώσεων – δεξιοτήτων. Ότι και να έχουμε σχεδιάσει μπορεί να ανατραπεί. Ένας μικρός κύριος λοιπόν, ένα ανήσυχο πνεύμα πήγε μία βόλτα στην Πάρνηθα. Το πρωί της επόμενης ημέρας εμφανίστηκε με μία τεράστια σακούλα στο χέρι. Μία σακούλα γεμάτη χιόνι….!!!! Τι καλύτερο λοιπόν από δραστηριότητες Μελέτης Περιβάλλοντος.
Ως προς το διδακτικό αντικείμενο, οι μαθητές είχαν έρθει σε επαφή με το φαινόμενο της τήξης βιωματικά σε παρελθοντικό χρόνο και συγκεκριμένα την εβδομάδα που χιόνιζε. Είχαν πρότερες γνώσεις για το φαινόμενο αλλά τα παιδιά συχνά δεν συνδέουν την τήξη με την παροχή θερμότητας. Η καθημερινή εμπειρία βοηθά να αναγνωρίσουν ότι ένα παγάκι λιώνει στο περιβάλλον αλλά δυσκολεύονται να προβλέψουν τι θα συμβεί αν για παράδειγμα προσφέρουμε θερμότητα μέσω μία θερμαντικής συσκευής. Σκοπός μας είναι η ευκαιρία ανάπτυξης ελεύθερης έκφρασης απόψεων και εμπειριών, η διερεύνηση, η υποβολή ερωτημάτων, ο «πειραματισμός», η αποδοχή λαθών ως ένα βαθμό και η κατάλληλη αντιμετώπισης τους. Δόθηκε έμφαση στην επίλυση προβλημάτων, την προσομοίωση καταστάσεων και την εξαγωγή συμπερασμάτων.
Αρχικά παρατηρήσαμε το χιόνι. Το αγγίξαμε. Είναι ζεστό ή κρύο; Μαλακό ή σκληρό; Τι χρώμα έχει; Με τι μοιάζει; Τι παρατηρήσαμε όμως; Όσο το κρατούσαμε στο χέρι μας έλιωνε. Αναρωτηθήκαμε γιατί και προσπαθήσαμε να εξοικειωθούμε μέσω ορισμένων παραδειγμάτων της καθημερινής ζωής με το φαινόμενο της τήξης. Φέραμε παράδειγμα παγάκια που λιώνουν στα αναψυκτικά και τους χυμούς, σοκολάτα που λιώνει στο στόμα ή στα χέρια, κεριά που λιώνουν. Οδηγήσαμε τη συζήτηση σε δρόμους διαφορετικούς δίνοντας έμφαση στη σύνδεση της τήξης με τη θέρμανση των υλικών. Προσπαθήσαμε να οδηγηθεί η σκέψη των μαθητών στις πηγές θερμότητας, που πιθανόν δεν είναι απόλυτα κατανοητές στην παιδική σκέψη ως πηγές θερμότητας που συνδέονται με την τήξη των υλικών. Στη συζήτηση κατευθύναμε τη συζήτηση στο αναψυκτικό «που είναι πιο ζεστό από τα παγάκια και τα ζεσταίνει», στα χέρια μας «που είναι πιο ζεστά από τη σοκολάτα και τη ζεσταίνει», στη φλόγα «που ζεσταίνει το κερί». Πειραματιστήκαμε τοποθετώντας χιόνι σε 3 ποτήρια. Το 1ο το τοποθετήσαμε στη βιβλιοθήκη, το 2ο στον ήλιο και το 3ο στο καλοριφέρ. Κάναμε υποθέσεις και τέλος παρατηρώντας το αποτέλεσμα εξάγαμε συμπεράσματα. Τέλος θυμηθήκαμε το “Λούλι, το παγόβουνο” και δείτε το αποτέλεσμα…!!!!