Η κυρά-Σαρακοστή, στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά, που απεικόνιζε μια γυναίκα που έμοιαζε με καλόγρια. Είχε 7 πόδια, σταυρωμένα χέρια γιατί έκανε προσευχή, ένα σταυρό γιατί πήγαινε στην εκκλησία και δεν είχε στόμα γιατί νήστευε.

Η κυρά-Σαρακοστή ήταν ουσιαστικά  ένα ημερολόγιο, για να μετρούν τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα. Στο τέλος κάθε εβδομάδας αφαιρούσαν ένα πόδι. Το τελευταίο πόδι το έκοβαν Μεγάλο Σάββατο, το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο, ή σε άλλες περιοχές μέσα στο ψωμί της Ανάστασης. Όποιος το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός.

Σε άλλες γωνιές της χώρας, η κυρά-Σαρακοστή ήταν φτιαγμένη από ζυμάρι από αλεύρι, νερό και πολύ αλάτι για να μη χαλάει. Φυσικά η ζυμαρένια κυρά-Σαρακοστή δεν ήταν βρώσιμη, αλλά ένα περίτεχνο, διακοσμητικό ημερολόγιο. Μια τρίτη εκδοχή -λιγότερο δημοφιλής- θέλει την κυρά-Σαρακοστή φτιαγμένη από πανί και γεμισμένη µε πούπουλα.

Μία από τις χαρακτηριστικότερες εκδοχές της κυράς-Σαρακοστής συναντώταν στα χωριά του Πόντου. Οι Πόντιοι κρέμαγαν από το ταβάνι μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι που πάνω του είχε καρφωμένα επτά φτερά κότας που αφαιρούσαν κάθε εβδομάδα, έξι σκουρόχρωμα και ένα λευκό που συμβόλιζε την Μεγάλη Εβδομάδα. Οι ντόπιοι ονόμαζαν το ημερολόγιο της Σαρακοστής “Κουκουρά”.