Σαρακοστή είναι η νηστεία που διαρκεί 7 εβδομάδες και ξεκινάει από την Καθαρά Δευτέρα έως και το Μεγάλο Σάββατο.

Παρακολουθήσαμε το σχετικό βιντεάκι  εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=wLV5THguCSU

Συζητήσαμε και αναβιώσαμε ένα από τα παλαιότερα ελληνικά έθιμα  που σχετίζονται με το Πάσχα , το έθιμο της Κυράς Σαρακοστής. Πρόκειται  ουσιαστικά για ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο που βοηθούσε στο παρελθόν τους ανθρώπους να μετρούν τις ημέρες της νηστείας.

Στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας η κυρά Σαρακοστή ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά που απεικόνιζε μια γυναίκα, με επτά πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της Σαρακοστής, με σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται και με κλειστό στόμα(κάποιες φορές και χωρίς στόμα) γιατί νηστεύει, δεν κουτσομπολεύει και δε λέει άσχημα λόγια.
Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι κι έτσι ήξεραν πόσες εβδομάδες νηστείας απέμεναν μέχρι το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο έκοβαν και το τελευταίο χάρτινο πόδι, το οποίο δίπλωναν και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο. Τοποθετούσαν έπειτα το σύκο αυτό μαζί με άλλα και σε όποιον το έβρισκε θεωρούνταν ότι του έφερνε γούρι. Σε άλλες περιοχές τοποθετούσαν το πόδι στο ψωμί της Αναστάσεως. Όποιος έβρισκε στο κομμάτι του το πόδι ήταν ο τυχερός.

Σε άλλα μέρη της Ελλάδας, η κυρά Σαρακοστή δεν ήταν φτιαγμένη από χαρτί αλλά από ζυμάρι. Το ζυμάρι φτιαχνόταν από αλεύρι, αλάτι και νερό. Μια τρίτη παραλλαγή θέλει την κυρά Σαρακοστή φτιαγμένη από πανί και γεμισμένη με πούπουλα.

• Ακούσαμε το τραγουδάκι της Κυρά Σαρακοστής εδώ :

https://www.youtube.com/watch?v=xn-tbcwe4e0

και μάθαμε να το τραγουδάμε κι εμείς.

• Γλωσσικά παιχνίδια με …….. νηστεία και …. Σαρακοστή!

• Γραμματάκια πολλά σκορπισμένα , βλέπω τη λέξη ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ, περπατώ και συναντώ με τη σωστή σειρά  τα γράμματα που τη σχηματίζουν

• Οδηγώ το αυτοκινητάκι μου και συναντώ τα γράμματα που σχηματίζουν τη λέξη ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

• Μαθηματικά με την Κυρα Σαρακοστή

• Βάζω 7 ποδαράκια

• Πόσα ποδαράκια θα συμπληρώσω ακόμα για να είναι συνολικά 7;

• Αφαιρώ ποδαράκια από την Κυρά Σαρακοστή για να έχει 7 συνολικά

• Το παζλ της Κυρά Σαρακοστής( το βρήκαμε από το διαδίκτυο)

• Φύλλο εργασίας -Παρατηρώ τις δύο Σαρακοστές και συμπληρώνω ό,τι λείπει

• Εικαστική έκφραση

• Ο καθένας  φτιάχνει τη δική του  Κυρά Σαρακοστή

Η 25η  Μαρτίου έχει διπλή  σημασία για μας τους  Έλληνες . Είναι θρησκευτική και εθνική γιορτή. Θρησκευτική γιατί γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και εθνική γιατί την ημέρα αυτή διάλεξαν  οι πρόγονοί μας για να ξεκινήσουν την επανάσταση  ενάντια στα 400 χρόνια σκλαβιάς και να διεκδικήσουν την Ελευθερία τους .

Παρακολουθήσαμε με ενθουσιασμό και ενδιαφέρον το σχετικό με την επέτειο της 25ης Μαρτίου βίντεο εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=CDhdiqp_ng8

Χρησιμοποιήσαμε πλούσιο εποπτικό και φωτογραφικό  υλικό , πίνακες ζωγραφικής , βιβλία κλπ. και αναφερθήκαμε στα πιο σημαντικά γεγονότα της περιόδου εκείνης , στους ήρωες και στις ηρωίδες που τα ονόματά τους έγραψαν την ιστορία της πατρίδας μας, στον τρόπο ζωής κυρίως των μικρών παιδιών αλλά και των μεγάλων , στην ενδυμασία και τις ασχολίες τους αλλά και στις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν λόγω του τουρκικού ζυγού.

• Συνθέτουμε την ημερομηνία της επετείου

• Πόσα είναι τα γράμματα ;

• Πόσοι οι αριθμοί;

• Αναγνωρίζουμε την χρονολογία 1821

• Τα αντίστοιχα ατομικά  φύλλα εργασίας

• Με τη βοήθεια πίνακα αναφοράς ταυτίζουμε τη λέξη που ταιριάζει με τα ρούχα του τσολιά.

• Τα ρούχα του τσολιά με πεζά και κεφαλαία γράμματα

• Βάζω στη σωστή σειρά τις εικόνες για να ντύσω τον τσολιά

Αναφερθήκαμε όμως και στο δεύτερο σημαντικό γεγονός   που γιορτάζουμε αυτή την ημέρα  και έχει θρησκευτικό χαρακτήρα, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και οργανώσαμε πολλές και ποικίλες δραστηριότητες.

• Οι λέξεις μπαίνουν στη σειρά και σχηματίζουν την θρησκευτική μας γιορτή

• Ποια λέξη λείπει;

• Πόσες είναι οι λέξεις ;

• Το ατομικό φύλλο εργασίας του Ευαγγελισμού

• Το παζλ  του Ευαγγελισμού(Αγιογραφία)

Εικαστικές δημιουργίες

• Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου του Eric Frere ( ιδέα από το blog “Περι Νηπιαγωγών”) ο οποίος είναι καλλιτέχνης γνωστός για τα βιτρώ του.

• Ελεύθερη ζωγραφική “Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου”

• Τα τσαρούχια του τσολιά

• Ομαδική “Ο Χορός του Ζαλόγγου”

• Παρατηρήσαμε το μνημείο του Ζαλόγγου που εικονίζει  επάνω σε μία λιθόχτιστη βάση, 4 γιγαντόσωμες αφαιρετικές μορφές των Σουλιωτισσών

• Το μνημείο του Ζαλόγγου μέσα από τα μάτια των παιδιών

Χορέψαμε και δραματοποιήσαμε το “Χορό του Ζαλόγγου” τον οποίο παρουσιάσαμε και στη γιορτή μας παρουσία γονέων.

Η γιορτή της  ¨ΑΠΟΚΡΙΑΣ” ταυτίζεται με στιγμές χαράς, γλεντιού και μασκαρέματος  γι΄αυτό και είναι από τις πιο χαρούμενες και αγαπημένες γιορτές μικρών αλλά και μεγάλων.

Η  λέξη «Αποκριά » είναι σύνθετη από τις λέξεις «από» και «κρέας». Σημαίνει δηλαδή, την αποχή από το κρέας την τελευταία εβδομάδα του τριωδίου, που μας προετοιμάζει για τη νηστεία της Σαρακοστής.

Με τη βοήθεια πλούσιου εποπτικού υλικού αναφερθήκαμε στο Τριώδιο ,στις τρεις δηλαδή εβδομάδες που διαρκούν οι Απόκριες. Η πρώτη εβδομάδα των Αποκριών λέγεται και «Προφωνή«, επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι Απόκριες. Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται «Κρεατινή» ή της Κρεοφάγου, επειδή τρώνε  κρέας(όσοι τηρούν τις νηστείες )  την Τετάρτη και την Παρασκευή. Η τρίτη εβδομάδα λέγεται «Τυρινή ή της Τυροφάγου«, επειδή τρώνε  γαλακτοκομικά προϊόντα.

Στη μέση της Αποκριάς, βρίσκεται και η «Τσικνοπέμπτη». Την ημέρα αυτή συνηθίζεται να τρώμε ψητό κρέας στα κάρβουνα, εξ ου και το όνομά της, από τον καπνό που ονομάζεται «τσίκνα».

Παρακολουθήσαμε το  σχετικό εκπαιδευτικό βίντεο εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=TSoWRSOItmc

και αναφερθήκαμε σε μερικά από τα πιο γνωστά αποκριάτικα έθιμα που λαμβάνουν χώρα σε διάφορες περιοχές της πατρίδας μας.

Παίξαμε όμως  και πολλά παιχνίδια , τραγουδήσαμε ,  χορέψαμε , φτιάξαμε αποκριάτικες κατασκευές ,διαβάσαμε παραμύθια , ζωγραφίσαμε , μασκαρευτήκαμε και διασκεδάσαμε πολύ!!

• Διαβάσαμε την αγαπημένη ιστορία του Αρλεκίνου της Ζωρζ Σαρρή και συζητήσαμε για τα διαφορετικά συναισθήματα του ήρωα, αναφερθήκαμε στο σχήμα που υπάρχει στη στολή του και στα πολλά και διαφορετικά χρώματα που την κάνουν όμορφη και εντυπωσιακή.

• Συνθέσαμε τη λέξη  “Αρλεκίνος”

• Ο Αρλεκίνος σε ατομικό φύλλο εργασίας

• Και λίγα μαθηματικά με διάθεση ……αποκριάτικη

• Δραματοποιήσαμε το παραμύθι “Ο Πρίγκιπας  Βάτραχος” των Αδερφών Γκριμ και μασκαρευτήκαμε σε Πρίγκιπες Βάτραχοι και Πριγκίπισσες

• Διασκεδάσαμε πολύ χορεύοντας και αποδίδοντας με μιμητικές κινήσεις τα σκωπτικά παραδοσιακά τραγούδια “Το πιπέρι”, ” Τα κουκιά” και    “ Η Κοκάλα“

Αγαπημένα μας τραγούδια “Ο Παλιάτσος” εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=A86wOqWGp0I

“Μια γριά μπαμπόγρια”  εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=X4xmAIUh_jw

• Μεταμφιεστήκαμε σε κλόουν

• Φωτογραφηθήκαμε και ……. γίναμε μικρές νεράιδες και μικροί κλόουν

Εικαστικές δημιουργίες με  αποκριάτικη διάθεση

• Αρλεκίνοι

• Κλόουν

Πικάσο  και απόκριες

Με χρώματα , γραμμές σχήματα και φαντασία ……φτιάχνουμε  μάσκες  με επιρροή από τις σουρεαλιστικές μάσκες του Πικάσο

• Ελεύθερη εικαστική έκφραση “ Τι ντύθηκα τις Απόκριες“

Μιλήσαμε για την Καθαρά Δευτέρα και το έθιμο του χαρταετού και παρακολουθήσαμε το σχετικό βιντεάκι εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=jKd71HktrNU

• Ο Χαρταετός και σε ατομικό φύλλο εργασίας

• Ακούσαμε το υπέροχο μουσικό έργο του Μ.Θεοδωράκη με τίτλο “Χαρταετοί” εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=pSujHbm-rG8

και γίναμε χαρταετοί που πότε ο αέρας μας σήκωνε ψηλά, πότε μας στροβίλιζε γύρω γύρω και πότε μας άφηνε να πέσουμε απαλά στο έδαφος

• “ΟΙ  ΧΑΡΤΑΕΤΟΙ    ΤΗΣ  ΚΑΡΔΙΑΣ  ΜΑΣ” σε ομαδική  εργασία(την αρχική ιδέα την πήραμε από το διαδίκτυο -δεν θυμάμαι από που-και την εμπλουτίσαμε )

Φτιάξαμε τους χαρταετούς μας , τους στολίσαμε με το δικό μας μοναδικό τρόπο και τους αφήσαμε να πετάξουν ψηλά.

Επειδή από πολύ παλιά οι άνθρωποι συνήθιζαν να γράφουν τις ευχές τους στους χαρταετούς και πίστευαν ότι όταν πετούσαν ψηλά μετέφεραν τις ευχές , τις επιθυμίες και τα όνειρά τους στο Θεό, αποφασίσαμε κι εμείς μαζί με τους χαρταετούς μας να στείλουμε  τις ευχές μας για ΕΙΡΗΝΗ, ΦΙΛΙΑ, ΥΓΕΙΑ , ΣΕΒΑΣΜΟ  και ΑΓΑΠΗ σε όλα τα παιδιά  της γης, με την ΕΛΠΙΔΑ η δύναμη της ΑΓΑΠΗΣ να μας αλλάξει και να μας κάνει όλους καλύτερους ανθρώπους!

• Με αφορμή λοιπόν αυτή την ημέρα παρακολουθήσαμε και διαβάσαμε την ιστορία του Ξέρξη του Ξιφία εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=vJdoaAifQew

• Συζητήσαμε για τα συναισθήματα του Ξέρξη όταν οι συμμαθητές του τον κορόιδευαν.
• Δραματοποιήσαμε την ιστορία του Ξέρξη . Ένα παιδί ανέλαβε το ρόλο του Ξιφία και τα άλλα το ρόλο των συμμαθητών του.
• Φτιάξαμε την καρδούλα του Ξέρξη και παίξαμε το παιχνίδι:” Μου τσαλακώνεις την καρδιά μου όταν……..”

Το παιδί-Ξιφίας κρατάει την καρδιά και  κάθε φορά που  θα  του μιλάμε  άσχημα ή θα τον κοροϊδεύουμε,  συμφωνήσαμε να την τσαλακώνει. Στη συνέχεια όμως του λέμε όμορφα και ευγενικά λογάκια που κάνουν τον Ξέρξη να νιώθει χαρούμενος  γι ΄αυτό και η τσαλακωμένη  καρδούλα του αρχίζει να ισιώνει. Μπορεί όμως να ξαναγίνει όπως ήταν πριν;  ΟΧΙ  δεν μπορεί.

Καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως όταν πληγώνουμε τον άλλον με τα λόγια , τις πράξεις και τη συμπεριφορά μας , όταν τον χτυπάμε και γενικά του δείχνουμε βίαιη συμπεριφορά   του τσαλακώνουμε  την καρδούλα του και ποτέ δεν θα γίνει όπως ήταν πριν.

Τι κάνουμε για να αποφύγουμε μια άσχημη και βίαιη συμπεριφορά στο σχολείο;

Μάθαμε τα 5 βήματα για να διαχειριζόμαστε  κάθε άσχημη συμπεριφορά στο σχολείο:

1. ΑΓΝΟΩ
2. ΖΗΤΩ ΕΥΓΕΝΙΚΑ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ
3. ΦΩΝΑΖΩ ΔΥΝΑΤΑ: ΣΤΑΜΑΤΑ!
4. ΦΕΥΓΩ ΜΑΚΡΙΑ και
5. ΤΟ ΛΕΩ ΣΤΗΝ/ΣΤΟΝ ΚΥΡΙΑ/Ο ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΜΟΥ

Αν η άσχημη συμπεριφορά είναι σωματική και μας πονάει τότε το λέμε κατευθείαν στην κυρία ή στον κύριο και παραλείπουμε τα 4 πρώτα βήματα.

Δεν ξεχνάμε ότι δεν φοβόμαστε να μιλήσουμε όταν η βίαιη συμπεριφορά απευθύνεται σε μας , σε φίλο/η ή σε άλλο συμμαθητή/τριά μας

• Ακούσαμε το τραγούδι των LOCOMOΝDO ¨Χέρια σαν κι αυτά” εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=IFnv9vxubYc

Συζητήσαμε για τα όμορφα και τα άσχημα πράγματα που κάνουν τα χέρια και αναφέρονται στο τραγούδι αλλά σκεφτήκαμε και εκφράσαμε και άλλα πολλά που δεν αναφέρονται.

Αποφασίσαμε πως τα δικά μας χέρια θέλουμε να είναι χέρια που προσφέρουν, αγκαλιάζουν, χαϊδεύουν στοργικά, αγαπούν!

• Σχεδιάσαμε την παλάμη μας  και μέσα κολλήσαμε την καρδούλα μας . Με την παλάμη μας λέμε ΣΤΟΠ σε κάθε βίαιη και άσχημη συμπεριφορά , ενώ μέσα στην καρδούλα γράψαμε αυτό που ζητάμε από τους άλλους: ” ΣΕΒΑΣΟΥ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ“

Ο Μάρτιος είναι ο 3ος μήνας του χρόνου αλλά ο 1ος της άνοιξης . Μαζί με το Μάρτιο υποδεχθήκαμε και την άνοιξη. Μιλήσαμε για τα χαρακτηριστικά της εποχής, τις αλλαγές της φύσης και του καιρού αλλά και για τα άλλα δύο παιδιά της συγκεκριμένης εποχής δηλαδή τον Απρίλιο και το Μάιο.

Αναφερθήκαμε στα έθιμα του Μάρτη δηλαδή τη “Μαρτιά”, ή “Μαρτάκι”, ή “Μάρτη” όπως ονομάζεται το βραχιολάκι του Μάρτη.

Κόκκινη κλωστή και άσπρη δεμένες …..στο χέρι βάζουμε την πρώτη μέρα του Μαρτιού! Το έθιμο αυτό είναι πάρα πολύ παλιό και πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια όπου οι Μύστες έδεναν μια κλωστή, την Κρόκη, στο δεξί τους χέρι και στο αριστερό τους πόδι.

Σύμφωνα με το έθιμο, την 1η του Μάρτη, οι μητέρες φορούν στον καρπό του χεριού των παιδιών τους  αυτό το βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή,  για να τα προστατεύει από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, που είναι ιδιαίτερα βλαβερός, σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες.

Το βραχιολάκι αυτό το βγάζουν στο τέλος του μήνα, ή το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να το πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τη φωλιά τους ή το καίνε με το αναστάσιμο φως του Πάσχα.

• Τηρώντας την παράδοση ,παίρνουμε  άσπρη και κόκκινη κλωστή και την πλέκουμε

Φτιάχνουμε τα δικά μας βραχιολάκια ,τα “Μαρτάκια”

• Ακούσαμε την ιστορία  “Η γυναίκα του Μάρτη” εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=zUwAOoqCatQ

Συζητήσαμε για τον άστατο και ευμετάβλητο καιρό του συγκεκριμένου μήνα. Εκεί που έχει λιακάδα, μπορεί να συννεφιάσει και να βρέξει. Δεν είναι λίγες οι φορές που κάνει κρύο και χιονίζει μέσα στον Μάρτιο.

• Μάθαμε την παροιμία  “Μάρτης  είναι  χάδια κάνει, πότε κλαίει και πότε γελάει” που αναφέρεται στις συχνές αλλαγές του καιρού και κάναμε πολλές σχετικές δραστηριότητες .

Την απαγγείλαμε ψιθυριστά, τραγουδιστά, με σιγανή και δυνατή φωνούλα, συλλαβιστά ,χτυπώντας παλαμάκια και γελάσαμε πολύ.

• Λέξη, λέξη ανασυνθέτουμε την παροιμία

• Ο Μάρτης ζαβολιάρης όπως είναι ,πήρε κάποιες λέξεις της παροιμίας  και τις έκρυψε. Βρίσκουμε τις  λέξεις που λείπουν

• Το αντίστοιχο φύλλο εργασίας

• Φύλλο εργασίας – Βρίσκουμε τα γραμματάκια που σχηματίζουν τη λέξη ΜΑΡΤΙΟΣ και ζωγραφίζουμε την παροιμία του Μάρτη

• Κατασκευάσαμε το ανθρωπάκι του Μάρτη που πότε κλαίει  και πότε γελάει

• Αναφερθήκαμε σε  άλλο ένα έθιμο της πατρίδας μας που συνδέεται με το Μάρτη , με τον ερχομό της άνοιξης και των χελιδονιών, “Τα χελιδονίσματα”.

Την 1η Μαρτίου (σε κάποιες  περιοχές στις 21 Μαρτίου) τα παιδιά κρατώντας ένα ξύλινο ομοίωμα χελιδονιού, πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούσαν τα κάλαντα της Άνοιξης δηλαδή τα χελιδονίσματα

• Αποφασίζουμε να πούμε κι εμείς τα κάλαντα στους γονείς μας με έναν διαφορετικό τρόπο. Φτιάχνουμε μάσκες

• Μεταμορφωνόμαστε σε χελιδονάκια και τραγουδάμε καλωσορίζοντας την όμορφη άνοιξη.