Καλή Σαρακοστή!
Καθαρή Δευτέρα ονομάζεται έτσι επειδή παλαιότερα οι νοικοκυρές καθάριζαν τις κατσαρόλες τους από τα λίπη της Αποκριάς, πλένοντας τις με ζεστό σταχτόνερο μέχρι να καθαρίσουν.
Η Καθαρή Δευτέρα, ταυτίζεται με τα Κούλουμα, δηλαδή τη μαζική έξοδο του κόσμου στην εξοχή και τον εορτασμό της στη φύση. Τα κούλουμα εκφράζουν, δηλαδή, το τέλος της Αποκριάς.
Η Καθαρά Δευτέρα αποτελεί την πρώτη ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής, μιας μεγάλης διάρκειας νηστείας. Γι’ αυτό τρώμε σαρακοστιανά φαγητά (π.χ. ελιές, λαγάνα, χαλβά, θαλασσινά, ταραμοσαλάτα, μαρούλια, φρέσκα κρεμμυδάκια κλπ.) και πετάμε χαρταετό.
Κάθε Καθαρή Δευτέρα στον ανοιξιάτικο αιθέρα πετούν χαρταετοί!
.
Εμείς στο νηπιαγωγείο μας συζητήσαμε για όλα αυτά !
Φάγαμε, και, πολύ και αυτό ήταν το επόμενο θέμα συζήτησης που είχαμε.
Τα φαγητά της Καθαράς Δευτέρας, μονοπώλησαν τη συζήτηση: τα καλαμαράκια, το χταπόδι, ο χαλβάς, ο ταραμάς και η ταραμοσαλάτα, η λαγάνα.
Η συζήτηση συνεχίστηκε με την απορία μας ¨γιατί την Καθαρά Δευτέρα τρώμε αυτά τα φαγητά; Τι διαφορετικό έχει αυτή η μέρα από τις άλλες;
Οι απαντήσεις που λάβαμε;
Μα γιατί είναι Καθαρή. Επειδή αρχίζει η νηστεία. Επειδή άρχισε η Σαρακοστή.
Παίρνοντας αφορμή από τις απαντήσεις, αρχίσαμε να δίνουμε στα παιδιά μας τις παραπάνω σχετικές πληροφορίες για το έθιμο, τη συνήθεια του λαού μας, για νηστεία. Για τη Μεγάλη Σαρακοστή, τη μεγάλη νηστεία των 40 ημερών, που αρχίζει από την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει τη Μεγάλη Λαμπρή.
Μελετήσαμε το μετρητάρι της κυρα-Σαρακοστής, τη γυναίκα με τα 7 πόδια και εξηγήσαμε ότι ο λαός μας το επινόησε για να μετρά, όπως κάνει με ένα ημερολόγιο, τις ημέρες και τις εβδομάδες μέχρι να έρθει το Πάσχα.
Παρατηρήσαμε τα διαφορετικά χαρακτηριστικά της γυναίκας αυτής σε σχέση με τις γυναίκες που βλέπουμε στο δρόμο:
Έχει εφτά πόδια.
Έχει ένα σταυρό στο κεφάλι.
Έχει σταυρωμένα χέρια
Έχει ένα φουστάνι γεμάτο φαγητά, της νηστείας.
Δεν έχει στόμα.
Είπαμε και το όνομα της: κυρα-Σαρακοστή
Και φυσικά αποφασίσαμε να φτιάξουμε την κυρα-Σαρακοστή για την τάξη, να μετράμε τις βδομάδες στο σχολείο, κόβοντας ένα πόδι κάθε Παρασκευή.