Κατά την αναπτυξιακή πορεία του παιδιού , η σταδιακή εξατομίκευση και ο αποχωρισμός από το γονιό είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την υγιή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού, προκειμένου να γίνει ένα άτομο ανεξάρτητο, αυτόνομο, κοινωνικά ενταγμένο, με αυτοπεποίθηση και συναισθηματικά δυνατό για να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της ζωής.
Με την έναρξη του παιδικού σταθμού/ νηπιαγωγείου το παιδί αποχωρίζεται για πρώτη φορά την οικογένεια και το ασφαλές περιβάλλον του σπιτιού. Στην αρχή είναι πολύ φυσιολογικό το παιδί να παρουσιάσει άγχος αποχωρισμού καθώς καλείται να αντιμετωπίσει τους φόβους του μόνο του (χωρίς το γονιό), να ενταχθεί σε ένα περιβάλλον με νέους κανόνες και φροντιστές και να μάθει τους κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς.
Το «άγχος αποχωρισμού», ορίζεται ως μια αγχώδης διαταραχή, η οποία σχετίζεται με υπερβολικό φόβο, άγχος και άρνηση αποκοπής που εμφανίζει ένα άτομο, στον ενδεχόμενο αποχωρισμό του από τα κύρια πρόσωπα δεσμού του. Το άγχος αποχωρισμού μπορεί να εμφανιστεί με διάφορα συμπτώματα. Κάποια από αυτά είναι: διακοπτόμενος ύπνος (ξυπνάει κατά τη διάρκεια της νύχτας), εφιάλτες, ξεσπάσματα θυμού, έντονο κλάμα κατά την απομάκρυνση του γονέα, σωματικά συμπτώματα (πόνοι στην κοιλιά, έμετοι).
Τι μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί να προσαρμοστεί πιο εύκολα στη νέα πραγματικότητα του νηπιαγωγείου:
- Ενημερώστε το παιδί
Μιλήστε με το παιδί σχετικά με το τι είναι ο παιδικός σταθμός/ το νηπιαγωγείο και γιατί θα πρέπει να πηγαίνει εκεί. Αν υπάρχει η δυνατότητα θα είναι καλό να κάνετε μία επίσκεψη στο χώρο του παιδικού σταθμού/νηπιαγωγείου πριν ξεκινήσει να πηγαίνει κανονικά, προκειμένου να είναι πιο ομαλή η προσαρμογή του. Ακόμα καλύτερα θα είναι να γνωρίσει από πριν τις παιδαγωγούς που θα έχει.
- Βρείτε μία σύντομη ρουτίνα αποχαιρετισμού
Αποχαιρετίστε με τρυφερότητα το παιδί σας με έναν τρόπο που θα ταιριάζει σ΄ εσάς και στο παιδί σας και ορίστε συγκεκριμένη ώρα που θα είστε εκεί για να το πάρετε. Φροντίστε να είστε συνεπείς στην ώρα που θα το παραλάβετε.
- Δώστε του να έχει μαζί του ένα αγαπημένο του αντικείμενο
Μπορεί να είναι ένα κουκλάκι ή ένα οποιοδήποτε παιχνίδι που του αρέσει. Αυτό το αντικείμενο μπορεί να του δίνει την αίθηση της οικειότητας και της ασφάλειας και θα το βοηθήσει να γίνει πιο αμαλά η μετάβαση στο νέο χώρο.
- Συζητήστε μαζί του για τα συναισθήματά του
Επιτρέψτε του να εκφράσει τα συναισθήματά του για το νηπιαγωγείο ακόμα και αν πρόκειται για αρνητικά συναισθήματα (φόβοι, ανησυχίες, άγχος). Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και το παιχνίδι ή τη ζωγραφική ως τρόπο έκφρασης των συναισθημάτων του παιδιού.
- Δείξτε ψυχραιμία και κατανόηση στις διάφορες αντιδράσεις του παιδιού και δώστε του χρόνο να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση.
Εάν δείτε να επιμένουν τα συμπτώματα ή να εντείνονται καλό είναι να ανατρέξετε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας για στήριξη.
Κασσιανή Τρικαλιώτη
Σχολική Ψυχολόγος