ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΙ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΩ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ & ΕΥΘΥΝΗ
1. Ανθρώπινα Δικαιώματα
«Η οικογένεια δεν έχει αριθμητική, είναι απλώς μοναδική!»
Ένα πρόγραμμα για την οικογενειακή πολυμορφία.

Κάτω από τα τριανταφυλλένια πέλματά σου
δυο καρδιές-
η καρδιά της μητέρας
η καρδιά του πατέρα.
Πάτα γερά.
Δε θα πέσεις.
Γιάννης Ρίτσος

Η οικογένεια ως κοινωνικός θεσμός έχει διαφοροποιηθεί στο πέρασμα του χρόνου υπό την επίδραση κοινωνικοοικονομικών και πολιτιστικών αλλαγών. Είναι γεγονός ότι, με τον όρο «οικογένεια» σήμερα, εννοούνται περισσότεροι του ενός τύποι οικογενειών με διαφορετική δομή και λειτουργία των μελών τους. Αν και τα βασικά οικογενειακά σχήματα που αναφέρονται (Muncie & Sapsford, 1999, Γεώργας, 2004) είναι η πυρηνική, η εκτεταμένη, η μονογονεϊκή και η ανασυγκροτημένη οικογένεια, ωστόσο στα τέσσερα αυτά σχήματα μπορούν να ανιχνευθούν πολλές υποπεριπτώσεις, ανάλογα με τον τρόπο σύνδεσης των οικογενειών με μία ή περισσότερες ομάδες συγγενών, τον χώρο στον οποίο (συγ)κατοικούν, την αιτία εισόδου στη μονογονεϊκότητα, τους συγγενικούς δεσμούς αίματος, αγχιστείας ή υιοθεσίας που τους ενώνουν. Στην πραγματικότητα, από τα τέσσερα οικογενειακά σχήματα δύνανται να προκύψουν αμέτρητες εναλλακτικές οικογενειακές «μονάδες» που διαφοροποιούνται ανάλογα με την απόδοση κάποιου ιδιαίτερου χαρακτηριστικού σε ένα ή περισσότερα μέλη τους: εθνικότητα, φυλή, γλώσσα, θρήσκευμα, σεξουαλικός προσανατολισμός, αναδοχή, υιοθεσία, ορφάνια, αριθμός παιδιών, συγγενείς, γάμος, διαζύγιο, συμβίωση, αναπηρία, ασθένεια, θάνατος, φυλακή, εργασία, κατοικία, μετανάστευση (Lynch, 2013).
Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989), αναδεικνύοντας τη σημασία και τον ρόλο της οικογένειας στη ζωή ενός παιδιού, περιλαμβάνει άρθρα για τον ρόλο των γονέων (άρθρο 5), την υποστήριξη των οικογενειακών σχέσεων (άρθρο 8), τη ζωή και επικοινωνία με τους γονείς (άρθρο 9), την οικογενειακή επανένωση (άρθρο 10), την προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής (άρθρο 16), θέματα εναλλακτικής επιμέλειας, υιοθεσίας και αναδοχής (άρθρα 20, 21 & 25), όπως και θέματα ανάπτυξης και επιπέδου ζωής των παιδιών (άρθρο 27).
Αυτή η τόσο σημαντική, όμως, κοινωνική δομή για το παιδί έως την πρώτη του έξοδο στον κόσμο, που συμβολίζεται με την είσοδό του στο σχολείο, μπορεί να αποτελέσει αφορμή για κραδασμούς στη σχολική του ζωή. Η συνειδητοποίηση του παιδιού ότι η «κανονική» οικογένειά του δεν είναι εξίσου «κανονική» και αποδεκτή από τους σημαντικούς «άλλους» μπορεί να λειτουργήσει αποσταθεροποιητικά στις κοινωνικές του
σχέσεις, ενώ η ποικιλία του οικογενειακού υπόβαθρου των μαθητών* μπορεί να αποτελέσει λόγο διακρίσεων και να επηρεάσει αρνητικά τη σχολική τους ζωή.
Το σχολείο μπορεί μέσω εκπαιδευτικών παρεμβάσεων να συμβάλει στη διαχείριση της οικογενειακής διαφορετικότητας των μαθητών δρώντας κυρίως προληπτικά, αλλά και θεραπευτικά, εφόσον υπάρξει πρόβλημα. Κάθε εκπαιδευτική παρέμβαση, σε σχέση με την οικογενειακή πολυμορφία, θα στοχεύει στην κατανόηση της διαφορετικότητας του οικογενειακού πλαισίου στο οποίο ανήκει ο μαθητής, στον αποστιγματισμό των διαφορετικών οικογενειακών καταστάσεων και στην ενίσχυση της ουδετερότητας ως προς την αντιμετώπιση των μετασχηματισμών της δομής της οικογένειας (Μαράτου-Αλιπράντη, 1998).
Το παρόν εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Η οικογένεια δεν έχει αριθμητική, είναι απλώς μοναδική!» προσεγγίζει θέματα οικογενειακής ποικιλομορφίας προς άρση των όποιων διακρίσεων (άρθρο 2, Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού), μέσα από δραστηριότητες που στοχεύουν στην καλλιέργεια και ενίσχυση των δεξιοτήτων μάθησης του 21ου αιώνα στους μαθητές (4Cs – συνεργασία, κριτική σκέψη, δημιουργικότητα και επικοινωνία), αλλά και στην καλλιέργεια δεξιοτήτων κοινωνικής ζωής (κοινωνικές δεξιότητες, ενσυναίσθηση και ευαισθησία).
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε παιδιά των πρώτων τάξεων του Δημοτικού (Α΄& Β΄), αλλά θα μπορούσε να υλοποιηθεί και με παιδιά Νηπιαγωγείου. Στο Νηπιαγωγείο μπορεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα «Παιδί και Περιβάλλον» που πραγματεύεται τη θεματική της οικογένειας (ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ, 2003) και, επιπλέον, να συνδεθεί με τη μαθησιακή περιοχή «Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη» στις ενότητες που στοχεύουν στη διαχείριση σχέσεων με την οικογένεια και στην αποδοχή της διαφορετικότητας (ΠΣ Νηπιαγωγείου, 2014).
Βιβλιογραφία
Γεώργας, Δ. (2004). Η Ελληνική Οικογένεια, Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον. Β΄ Διημερίδα Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Γάμου, Οικογενείας, Προστασίας Παιδιού και Δημογραφικού Προβλήματος «Γάμος και Οικογένεια. Διαπιστώσεις και Προοπτικές» (Αθήνα 4-5 Νοεμβρίου 2004). Ανακτήθηκε στις 10/5/2021 από http://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/commitees/family/f5.pdf
ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ. (2003). Προγράμματα Σπουδών για το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό. Ανακτήθηκε στις 14/5/2021 από http://ebooks.edu.gr/ebooks/v2/ps.jsp
Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής. (2014). Πρόγραμμα Σπουδών Νηπιαγωγείου. Ανακτήθηκε στις 14/5/2021 από https://www.esos.gr/sites/default/files/articles-legacy/1947_1o_meros_pps_nipiagogeioy.pdf
Lynch, E. (2013). Families in the 21st century. In M. Hanson & E. Lynch (Eds.), Understanding Families, Supportive Approaches to Diversity, Disability, and Risk (pp. 1-22). Brookes Publishing. Ανακτήθηκε στις 10/5/2021 από https://archive.brookespublishing.com/documents/understanding-families.pdf
Μαράτου-Αλιπράντη, Λ. (1998). Μονογονεϊκές οικογένειες: Σύγχρονες τάσεις και διλήμματα πολιτικής: συγκριτική επισκόπηση ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 95(95), 185-208. doi: https://doi.org/10.12681/grsr.726
Muncie, J. & Sapsford, R. (1999). Issues in the Study of `The Family’. In J. Muncie, M. Wetherell, M. Langan, R. Dallos & A. Cochrane (Eds.), Understanding the Family. SAGE Publications Ltd.
Συνήγορος του Παιδιού. Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού με απλά λόγια.
Ανακτήθηκε στις 15/5/2021 από https://www.synigoros.gr/paidi/downloads/sp.pdf

Τίτλος Εργαστηρίου 1. :«Η μονα-δική μου οικογένεια».

Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
 Να «ξανασυστηθούν» οι μαθητές με κριτήριο το οικογενειακό τους πλαίσιο.
 Να προκληθεί το ενδιαφέρον των μαθητών σχετικά με τη διαφορετική δομή άλλων οικογενειών εκτός από τη δική τους.
 Να εντοπίσουν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των οικογενειών των συμμαθητών τους.
 Να εκφράσουν αντιλήψεις, συναισθήματα, ιδέες για την έννοια της «οικογένειας».
 Να έρθουν σε επαφή με όψεις της οικογενειακής πολυμορφίας μέσω παραμυθιού.
Δραστηριότητες εργαστηρίου (3 διδ. ώρες)
 ΕΡΓΑΣΙΑ : Η εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να ζωγραφίσουν την οικογένειά τους σε μία κόλλα Α4, δίνοντας ένα πρότυπο σπιτιού. Εν συνεχεία την παρουσιάζουν στην τάξη την πρώτη ημέρα του προγράμματος. Απαριθμούν τα μέλη, συστήνουν τα πρόσωπα από τα οποία απαρτίζεται η δική τους οικογένεια στο σύνολο της τάξης και μέσω αυτής της διαδικασίας μοιράζονται σημαντικές για εκείνα πληροφορίες. Έτσι γνωρίζονται καλύτερα και αποκτούν μεγαλύτερη οικειότητα μεταξύ τους τα μέλη της ομάδας μας.
 Στο πρώτο εργαστήριο, η εκπαιδευτικός ανάρτησε σε διάφορα σημεία της τάξης καρτελάκια με αριθμούς που αφορούν στο πλήθος των μελών μιας οικογένειας (πχ. καρτελάκια με αριθμούς από το 2 έως το 10). Κάθε μαθητής με τη ζωγραφιά της οικογένειάς του στα χέρια, ανάλογα με το πλήθος των μελών που εικονίζονταν σε αυτήν, κατευθυνόταν στον χώρο με το αντίστοιχο καρτελάκι.
 Οι μαθητές αυτόματα δημιούργησαν μικρότερες ή μεγαλύτερες ομάδες, ανάλογα με το πλήθος των μελών της οικογένειάς τους. Τους ζητήθηκε να παρουσιάσουν την οικογένειά τους στην ομάδα τους με τη βοήθεια της ζωγραφιάς τους. Η εκπαιδευτικός φρόντισε να διαχειριστεί κατάλληλα τις περιπτώσεις των παιδιών εκείνων που έμειναν μόνα τους σε κάποιο καρτελάκι. Στο τέλος της δραστηριότητας, οι μαθητές έδειξαν τις ζωγραφιές τους σε συγκεκριμένο χώρο κάτω από το σχετικό καρτελάκι.
 Στην ολομέλεια της τάξης, οι μαθητές κλίθηκαν να σχολιάσουν τις ομοιότητες και τις διαφορές που παρατήρησαν στις οικογένειες των συμμαθητών τους, όπως αυτές απεικονίστηκαν στις ζωγραφιές τους.
 Η εκπαιδευτικός κάλεσε τους μαθητές σε μια δραστηριότητα καταιγισμού ιδεών (brainstorming) με θέμα:
«Τι είναι Οικογένεια» με στόχο την ανίχνευση των πρότερων ιδεών και αντιλήψεων των μαθητών. Η δραστηριότητα υλοποιήθηκε σε χαρτί του μέτρου.
 Ακολούθησε συζήτηση με αφορμή τις ιδέες των μαθητών και έγινε μία προσπάθεια πρώτης οργάνωσής τους σε κατηγορίες (συναισθήματα, αντιλήψεις κ.ά.).
 Η εκπαιδευτικός πρόβαλλε στην τάξη το διαδραστικό ψηφιακό παραμύθι «Η μονα-δική μου οικογένεια»
της Ι. Μανάφη (άδεια Creative Commons). Ακολούθησε συζήτηση για τις οικογένειες των ζώων που πρωταγωνίστησαν στο παραμύθι.

Τίτλος Εργαστηρίου  2.  : «Πες μας, Πιγκουίνε!».
– Συζητάμε για την πυρηνική οικογένεια (1+1=2)
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
 Να καλλιεργήσουν οι μαθητές τις δεξιότητες του 21ου αιώνα – 4Cs (συνεργασία, κριτική σκέψη, δημιουργικότητα και επικοινωνία).
 Να γνωρίσουν τον τύπο της πυρηνικής οικογένειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
 Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση μιας πυρηνικής οικογένειας με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
 Να κατανοήσουν ότι τα μέλη μιας πυρηνικής οικογένειας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά βιώνουν και όμορφες στιγμές.
Δραστηριότητες εργαστηρίου (3 διδ. ώρες)
 Με αφορμή το παραμύθι που διαβάστηκε στο 1ο Εργαστήριο, η εκπαιδευτικός υποδέχθηκε τους μαθητές με το εύρημα ότι ένας από τους ήρωες του παραμυθιού, ο πιγκουίνος, τους στέλνει χαιρετισμούς με μια αναμνηστική κάρτα για την Παγκόσμια Ημέρα Γονέων, στην οποία είναι «τιμώμενα πρόσωπα» ο ίδιος και η οικογένειά του!
 Προκειμένου να κατανοήσουν οι μαθητές γιατί η οικογένεια του πιγκουίνου είναι οι πρωταγωνιστές αυτής της Ημέρας, η εκπαιδευτικός παρουσίασε ένα σύντομο πληροφοριακό κείμενο για τον πιγκουίνο και πρόβαλλε σχετικό βίντεο (όπως ντοκιμαντέρ της Disney «Ο μαγικός κόσμος των ζώων», 2009).
 Ακολούθησε συζήτηση στην ολομέλεια για τη δομή της οικογένειας του πιγκουίνου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Η συζήτηση οδήγησε στον ορισμό της πυρηνικής οικογένειας.
 Οι μαθητές χωρίστηκαν σε τετραμελείς ομάδες προσομοιώνοντας σε κάθε ομάδα μία πυρηνική οικογένεια με δύο γονείς και δύο παιδιά. Οι ρόλοι μοιράστηκαν στην ομάδα με τη συνεργασία και τη συμφωνία όλων των μελών της.
 Η εκπαιδευτικός μοίρασε σε κάθε «τετραμελή οικογένεια» μια κάρτα με μία προβληματική κατάσταση που απαιτούσε λύση. Τα μέλη της «οικογένειας» έκαναν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημά τους. Παράλληλα συμπλήρωσαν  και ένα σχετικό φύλλο εργασίας καταγράφοντας τις λύσεις που είχαν σκεφτεί.
 Έγινε συζήτηση στην ολομέλεια των μαθητών για τις δυσκολίες που μπορούσε  να συναντήσει μια πυρηνική οικογένεια στη λειτουργία της, αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορεί να έχουν τα μέλη της.

Τίτλος Εργαστηρίου 3. : «Πες μας, λύκε!»
– Συζητάμε για την εκτεταμένη οικογένεια (1+1=11)
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
 Να καλλιεργήσουν οι μαθητές τις δεξιότητες του 21ου αιώνα (4Cs).
 Να γνωρίσουν τον τύπο της εκτεταμένης οικογένειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
 Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση μιας εκτεταμένης οικογένειας με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
 Να κατανοήσουν ότι τα μέλη μιας εκτεταμένης οικογένειας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά βιώνουν και όμορφες στιγμές.
Δραστηριότητες εργαστηρίου (3 διδ. ώρες)
 Στην έναρξη του 3ου Εργαστηρίου, η εκπαιδευτικός συνεχίζοντας το εύρημα με τους ήρωες του παραμυθιού, ανακοίνωσε στους μαθητές ότι ο λύκος τους στέλνει χαιρετισμούς με μία αναμνηστική κάρτα για την Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων, στην οποία είναι «τιμώμενα πρόσωπα» οι γιαγιάδες του και οι παππούδες του.
 Προκειμένου να κατανοήσουν οι μαθητές γιατί η οικογένεια του λύκου είναι οι πρωταγωνιστές αυτής της Ημέρας, η εκπαιδευτικός παρουσίασε ένα σύντομο πληροφοριακό κείμενο για τον λύκο από τους Πόρους του παραμυθιού και πληροφοριακό υλικό από την ιστοσελίδα του Αρκτούρου ενώ προβλήθηκε και σχετικό βίντεο ( αποσπάσματα από το ντοκιμαντέρ της Disney «Ο μαγικός κόσμος των ζώων», 2009).
 Ακολούθησε συζήτηση στην ολομέλεια για τη δομή της οικογένειας του λύκου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Η συζήτηση οδήγησε στον ορισμό της εκτεταμένης οικογένειας.
 Οι μαθητές χωρίστηκαν σε εξαμελείς ομάδες προσομοιώνοντας σε κάθε ομάδα μία εκτεταμένη οικογένεια με γονείς, παιδιά και παππούδες σε όποια αναλογία επιθυμούσαν. Οι ρόλοι μοιράστηκαν στην ομάδα με τη συνεργασία και συμφωνία όλων των μελών της.
 Η εκπαιδευτικός μοίρασε σε κάθε «εξαμελή οικογένεια» μια κάρτα με μία προβληματική κατάσταση που απαιτούσε λύση. Τα μέλη της «οικογένειας» έκαναν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημά τους. Παράλληλα συμπλήρωσαν ένα φύλλο εργασίας, όπου κατέγραψαν με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού σε ρόλο γραφέα τις λύσεις που είχαν σκεφτεί.
 Κάθε ομάδα παρουσίασε στην ολομέλεια τις δικές της λύσεις, ενώ η εκπαιδευτικός κατέγραφε λέξεις-κλειδιά των προτάσεων των μαθητών.
 Ακολούθησε συζήτηση στην ολομέλεια των μαθητών για τις δυσκολίες που μπορούσε να συναντήσει μια εκτεταμένη οικογένεια στη λειτουργία της, αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μοιράζονται τα μέλη της.
 Οι μαθητές κλίθηκαν να δημιουργήσουν ένα ατομικό εικαστικό έργο με θέμα «Πώς νιώθει ο λύκος στην οικογένειά του;» καθώς και ένα συγκεντρωτικό πίνακα με πληροφοριακό σχετικό υλικό, δουλεύοντας σε ομαδικό πλαίσιο.

Τίτλος Εργαστηρίου 4. : «Πες μας, καγκουρό!»
– Συζητάμε για τη μονογονεϊκή οικογένεια (1+1=1)
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
 Να καλλιεργήσουν οι μαθητές τις δεξιότητες του 21ου αιώνα (4Cs).
 Να γνωρίσουν τον τύπο της μονογονεϊκής οικογένειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
 Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση μιας μονογονεϊκής οικογένειας με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
 Να κατανοήσουν ότι τα μέλη μιας μονογονεϊκής οικογένειας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά βιώνουν και όμορφες στιγμές.
Δραστηριότητες εργαστηρίου (3 διδ. ώρες)
 Στην έναρξη του 4ου Εργαστηρίου, η εκπαιδευτικός ανακοίνωσε στους μαθητές ότι ένας ακόμα ήρωας του παραμυθιού, το καγκουρό, τους στέλνει χαιρετισμούς με μία αναμνηστική κάρτα  στην οποία φωτογραφίζονται το ίδιο και η μητέρα του.
 Προκειμένου να κατανοήσουν οι μαθητές γιατί η οικογένεια του καγκουρό είναι οι πρωταγωνιστές αυτής της Ημέρας, η εκπαιδευτικός παρουσίασε ένα σύντομο πληροφοριακό κείμενο για το καγκουρό από τους Πόρους του παραμυθιού και πρόβαλλε  σχετικό βίντεο (όπως αποσπάσματα από το βίντεο με τίτλο «Καγκουρό» από τη συλλογή εκπαιδευτικών ντοκιμαντέρ της Disney «Ο μαγικός κόσμος των ζώων», 2009).
 Ακολούθησε συζήτηση στην ολομέλεια για τη δομή της οικογένειας του καγκουρό και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Η συζήτηση οδήγησε στον ορισμό της μονογονεϊκής οικογένειας.
 Οι μαθητές χωρίστηκαν σε διμελείς ή τριμελείς ομάδες προσομοιώνοντας σε κάθε ομάδα μία μονογονεϊκή οικογένεια με έναν γονέα (μητέρα ή πατέρα) και ένα ή δύο παιδιά. Οι ρόλοι μοιράστηκαν στην ομάδα με τη συνεργασία και συμφωνία όλων των μελών της.
 Η εκπαιδευτικός μοίρασε σε κάθε «οικογένεια» μια κάρτα με μία προβληματική κατάσταση που απαιτούσε λύση. Τα μέλη της «οικογένειας» έκαναν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημά τους. Παράλληλα συμπλήρωσαν σχετικό φύλλο εργασίας στο οποίο κατέγραφαν τις λύσεις που είχαν σκεφτεί.
 Κάθε ομάδα παρουσίασε στην ολομέλεια τις δικές της λύσεις, ενώ η εκπαιδευτικός κατέγραφε λέξεις-κλειδιά των προτάσεων των μαθητών με τη βοήθεια του διαδικτυακού εργαλείου AnswerGarden, στη λειτουργία του ως «Καταιγισμού ιδεών», δημιουργώντας ένα συννεφόλεξο, στο οποίο αναδεικνύονταν εναργώς οι επικρατέστερες λύσεις που πρότειναν οι μαθητές.
 Έγινε συζήτηση στην ολομέλεια των μαθητών για τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσει μια μονογονεϊκή οικογένεια στη λειτουργία της, αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορούν να έχουν τα μέλη της. Καταγράφηκαν οι ιδέες των μαθητών σε έναν λευκοπίνακα Google Jamboard με χαρτάκια διαφορετικού χρώματος για τις θετικές και αρνητικές αναφορές των μαθητών.
 Οι μαθητές κλίθηκαν να δημιουργήσουν ένα  εικαστικό έργο με θέμα «Η οικογένεια του καγκουρό». Η δημιουργία τους αυτή συμπεριελάμβανε και το αντίστοιχο πληροφοριακό υλικό.

Τίτλος Εργαστηρίου 5. : «Πες μας, κούκε!»
– Συζητάμε για τη θετή οικογένεια (1+1=3)
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
 Να καλλιεργήσουν οι μαθητές τις δεξιότητες του 21ου αιώνα (4Cs).
 Να γνωρίσουν τον τύπο της θετής οικογένειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
 Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση μιας θετής οικογένειας με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
 Να κατανοήσουν ότι τα μέλη μιας θετής οικογένειας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά βιώνουν και όμορφες στιγμές.
Δραστηριότητες εργαστηρίου (3 διδ. ώρες)
 Στην έναρξη του 5ου Εργαστηρίου, η εκπαιδευτικός ανακοίνωσε στους μαθητές ότι ένας άλλος ήρωας του παραμυθιού, ο κούκος, τους στέλνει χαιρετισμούς με μία αναμνηστική κάρτα για την Παγκόσμια Ημέρα Υιοθεσίας, στην οποία φωτογραφίζονταν ο κούκος και η οικογένειά του.
 Προκειμένου να κατανοήσουν οι μαθητές γιατί η οικογένεια του κούκου είναι οι πρωταγωνιστές αυτής της Ημέρας, η εκπαιδευτικός παρουσιάσε ένα σύντομο πληροφοριακό κείμενο για τον κούκο από τους Πόρους του παραμυθιού και πρόβαλλε σχετικό βίντεο (π.χ. απόσπασμα από το βίντεο του BBC Earth με τίτλο “Cuckoo Hijacks Warbler Nest”, που παρουσίαζε τον θηλυκό κούκο να αφήνει το αυγό του σε ξένη φωλιά).
 Ακολούθησε συζήτηση στην ολομέλεια για τη δομή της οικογένειας του κούκου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Η συζήτηση οδήγησε στον ορισμό της θετής οικογένειας.
 Οι μαθητές χωρίστηκαν σε τετραμελείς ομάδες προσομοιώνοντας σε κάθε ομάδα μία θετή οικογένεια με δύο γονείς και δύο παιδιά, εκ των οποίων το ένα ήταν υιοθετημένο. Οι ρόλοι μοιράστηκαν στην ομάδα με τη συνεργασία και συμφωνία όλων των μελών της.
 Η εκπαιδευτικός μοίρασε σε κάθε «οικογένεια» μια κάρτα με μία προβληματική κατάσταση που απαιτούσε λύση. Τα μέλη της «οικογένειας» έκαναν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημά τους. Παράλληλα συμπλήρωσαν σχετικό φύλλο εργασίας καταγράφοντας τις λύσεις που είχαν σκεφτεί.
 Κάθε ομάδα παρουσίασε στην ολομέλεια τις δικές της λύσεις, ενώ η εκπαιδευτικός κατέγραψε λέξεις-κλειδιά των προτάσεων των μαθητών με τη βοήθεια του διαδικτυακού εργαλείου AnswerGarden, στη λειτουργία του ως «Καταιγισμού ιδεών», δημιουργώντας ένα συννεφόλεξο, στο οποίο αναδεικνύονταν εναργώς οι επικρατέστερες λύσεις που πρότειναν οι μαθητές.
 Ακολούθησε συζήτηση στην ολομέλεια των μαθητών για τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσει μια θετή οικογένεια στη λειτουργία της, αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορούν να έχουν τα μέλη της. Καταγράφηκαν οι ιδέες των μαθητών σε έναν λευκοπίνακα Google Jamboard με χαρτάκια διαφορετικού χρώματος για τις θετικές και αρνητικές αναφορές των μαθητών.
 Οι μαθητές καλέστηκαν να δημιουργήσουν ένα ομαδικό εικαστικό έργο με θέμα: «Πώς νιώθει ο κούκος στην οικογένειά του;» καθώς περιελάμβανε και το αντίστοιχο πληροφοριακό υλικό.

Τίτλος Εργαστηρίου 6. : «Πες μας, χελωνάκι!»
– Συζητάμε για τα ορφανά παιδιά (1+1=0)
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
 Να καλλιεργήσουν οι μαθητές τις δεξιότητες του 21ου αιώνα (4Cs).
 Να συζητήσουν για τα παιδιά χωρίς οικογένεια (ορφανά, ασυνόδευτα προσφυγόπουλα).
 Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση παιδιών χωρίς οικογένεια με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
 Να κατανοήσουν ότι τα παιδιά χωρίς οικογένεια αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά μπορούν να βιώσουν και όμορφες στιγμές.
Δραστηριότητες εργαστηρίου (3 διδ. ώρες)
 Στην έναρξη του 6ου Εργαστηρίου, η εκπαιδευτικός ανακοίνωσε στους μαθητές ότι ένας ακόμα ήρωας του παραμυθιού, το χελωνάκι, τους στέλνει χαιρετισμούς με μία αναμνηστική κάρτα για την Παγκόσμια Ημέρα Ορφανών, στην οποία απεικονίζονταν το ίδιο και τα αδέρφια του.
 Προκειμένου να κατανοήσουν οι μαθητές γιατί τα χελωνάκια είναι οι πρωταγωνιστές αυτής της Ημέρας, η εκπαιδευτικός παρουσίασε ένα σύντομο πληροφοριακό κείμενο για το χελωνάκι, που αντλούσε από τους Πόρους του παραμυθιού και πρόβαλλε σχετικό βίντεο (π.χ. αποσπάσματα από το βίντεο με τίτλο «Χελώνες» από τη συλλογή εκπαιδευτικών ντοκιμαντέρ της Disney «Ο μαγικός κόσμος των ζώων», 2009).
 Ακολούθησε συζήτηση στην ολομέλεια για τα χελωνάκια που στερούνται τους γονείς τους από τη γέννησή τους. Η συζήτηση οδήγησε στα ορφανά παιδιά και στα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα που ζουν στην πατρίδα μας.
 Οι μαθητές χωρίστηκαν σε τριμελείς ή τετραμελείς ομάδες προσομοιώνοντας σε κάθε ομάδα μία οικογένεια με τρία ή τέσσερα παιδιά χωρίς γονείς.
 Η εκπαιδευτικός μοίρασε σε κάθε «οικογένεια» μια κάρτα με μία προβληματική κατάσταση που απαιτούσε λύση. Τα μέλη της «οικογένειας» έκαναν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημά τους. Παράλληλα συμπλήρωσαν σχετικό φύλλο εργασίας καταγράφοντας τις λύσεις που είχαν σκεφτεί.
 Κάθε ομάδα παρουσίασε στην ολομέλεια τις δικές της λύσεις, ενώ η εκπαιδευτικός κατέγραψε λέξεις-κλειδιά των προτάσεων των μαθητών με τη βοήθεια του διαδικτυακού εργαλείου AnswerGarden, στη λειτουργία του ως «Καταιγισμού ιδεών», δημιουργώντας ένα συννεφόλεξο, στο οποίο αναδεικνύονταν εναργώς οι επικρατέστερες λύσεις που πρότειναν οι μαθητές.
 Γίνεται συζήτηση στην ολομέλεια των μαθητών για τις δυσκολίες που μπορούν να συναντήσουν τα ορφανά παιδιά, αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορούν να έχουν μαζί. Καταγράφονται οι ιδέες των μαθητών σε έναν λευκοπίνακα Google Jamboard με χαρτάκια διαφορετικού χρώματος για τις θετικές και αρνητικές αναφορές των μαθητών.
 Οι μαθητές προβληματίστηκαν γύρω από το θέμα «Πώς νιώθουν τα μικρά ασυνόδευτα προσφυγόπουλα στον καταυλισμό όπου ζουν;» ενώ έγινε αναφορά σχετικά με τις λύσεις που πρότειναν το καθένα ξεχωριστά με σκοπό να τα βοηθήσουν.